zaterdag 18 februari 2017

Fantastisch bedrijf

Het Amerikaanse voedingsconcern Kraft Heinz wil het twee keer zo grote Nederlands-Britse Unilever overnemen. Voorlopig is het daar nog niet in geslaagd.

Ik ben meteen in mijn herinnering en archief gedoken en twitterde:

“Sorry Heinz, ik probeerde in 1970 al om Unilever over te nemen en het is mij toen ook niet gelukt.”

Hier volgt mijn verhaal.

Op 21 oktober 1970, ik was net vijfien jaar, schreef ik Unilever deze brief:

“Mijn heren, aangezien ik plannen heb om Uw concern geheel op te kopen wens ik zo spoedig mogelijk alle informatie over uw bedrijf. Ik interesseer mij bijvoorbeeld vooral in de namen van Uw fabrieken en Uw handelsmerken. Graag schriftelijk inlichtingen hierover. Een rondleiding zou ik overigens niet afslaan. Ik neem aan dat, als ik Uw concern overneem, bij contante betaling een korting van 15 – 45 % wel te regelen is. Bij voorbaat dank. In zeer hoogaangeslagen verwachting verblijf ik, hoogachtend, Ytzen Lont”.

Waarom schreef ik deze brief? Niet lang daarvoor had ik in het weekblad De Spiegel een artikel gelezen over de vraag: waarom beconcurreert Unilever zichzelf. Voor het eerst drong goed en wel tot mij door dat één concern meerdere fabrieken en merken kon hebben, zelfs van gelijke producten. Bijvoorbeeld concurrerende margarine­merken. Dat een 'merk' niet altijd de naam van een fabriek is, maar een handelsmerk, een marketinginstrument. Om verschillende doelgroepen te kunnen bedienen en aan zich te binden. Met verschillende wensen, smaken, leefstijlen en uitgavepatronen. Het artikel opende een onbekende wereld voor mij. Ook was ik verbaasd dat Unilever zó groot was, met zóveel fabrieken en merken. Ik was daar erg nieuwsgierig naar. Eigenlijk ging het mij er dus gewoon om te weten welke merken van Unilever waren. En die vraag heeft Unilever goed begrepen. Binnen een week kreeg ik antwoord.

“Weledelgeboren Heer, Uw schrijven van 21 oktober hebben wij met belangstelling gelezen. In verband daarmee zenden wij u hierbij toe het Jaarverslag 1969 van Unilever N.V. en daarin bevindt zich een inlegvel met de belangrijkste produkten die door onze onderneming op de Nederlandse markt worden gebracht. Hoogachtend, A. Braakman.”

Het jaarverslag heb ik niet meer, maar het inlegvel met een opsomming van producten en merken nog wel. Daar was het mij eigenlijk ook om te doen geweest en ik vond dat waanzinnig interessant.

Waarom goot ik de brief in deze vorm, waarbij ik deed alsof ik het hele concern over wilde nemen? Was dit grootheids­waanzin van een vijftienjarige? Dat valt wel mee. Het was deels als grap bedoeld, deels als oefening en deels omdat ik door dat artikel zo onder de indruk was van dat hele concern-idee met al die overnames van bestaande kleinere fabrieken en merken.

Op m'n twaalfde had ik, samen met mijn oudere zus, in Ede de avondcursus Machineschrijven en Kantoorpraktijk van Scheidegger gevolgd. Ik leerde dus al heel vroeg typen, maar ook alles over handelscorrespondentie en de Amerikaanse en Hollandse briefindeling, waar indertijd strenge normen voor golden. Kort na m'n dertiende verjaardag behaalde ik het diploma met drie achten en een typsnelheid van 219 aanslagen per minuut, 99 boven de vereiste 120. Het enige diploma waar ik ooit wat aan heb gehad in m'n leven! Vandaag de dag zou ik met minder dan 400 aanslagen per minuut geen genoegen meer nemen en ja, ik heb wel eens een medewerkster ontslagen vanwege haar aanslag. Maar goed, vanaf mijn twaalfde greep ik dus elke gelegenheid aan om mijn typvaardigheid op peil te houden. Voor de leraar Frans typte ik tegen een kleine vergoeding de proefwerken uit voor de ouderejaars. Ik moest nog wel wat bijleren, want de eerste keer typte ik alles keurig op het kartonnen schutblad in plaats van op het dunne stencilpapier waar de inkt door de letters heen moest vloeien. Dus dat moest ik overdoen. Vanaf m'n veertiende schreef ik bij wijze van hobby veel ambassades en ook grote bedrijven aan om informatie. Ik kan dat elke scholier aanraden. Ik kreeg het prachtigste progapagandamateriaal toegezonden, foto's, full color brochures, tijdschriften, boekwerken. Van de Braziliaanse ambassade kreeg ik een mooi boek over de geografie en natuur van dat land. Van de Russen ontving ik een serie tijdschriften over de pracht en praal van de sovjets. Ook Shell en de Navo heb ik aangeschreven. Dus ik kreeg wel enige vaardigheid hoe ik dat aan moest pakken. Meestal vroeg ik gewoon direct om informatie, maar na het lezen van het artikel in De Spiegel over Unilever, over de vele tentakels van het concern, besloot ik het dit keer eens anders aan te pakken.

Was het grootheidswaanzin? Nee, ik was het zicht op de realiteit niet kwijt, maar ik had wel een levendige fantasie. Aan het eind van m'n tienerjaren herinnerde ik mij vooral de verveling uit mijn kindertijd en dat ik mij niet kon vermaken. Mijn gezeur naar mijn moeder: “Mem, ik verveel me!”. Alsof ik zelf niks kon bedenken en mijn moeder me maar moest vertellen wat ik nu weer eens zou gaan spelen. In mijn sombere puberteit uitte ik dat in een krantje met de naam Imbored, een vernederlandsing van het Engelse I'm bored. Ik maakte altijd krantjes, alleen of met anderen: Leiba's Vakantienieuws, Hoivak, Imbored, Stupey's News. Dat laatste werd een 'klassekrant' – een krant met klasse, van en voor klas 3b – en dat bracht mij later in de schoolkrantredactie van het Streeklyceum, de Streekbuis. Toen ik jongvolwassen was corrigeerde of nuanceerde mijn moeder dat 'vervelende' beeld van mijzelf. Ze zei dat ik mij juist heel góed kon vermaken, zowel alleen als met vriendjes. Ze vertelde dat ik wel heel consistent was in mijn fantasieën. Zo kwam ik als klein kind tussen de middag wel eens 'met de auto' van school naar huis – gewoon met lege handen een onzichtbare auto besturend – en precies op de plek in de achtertuin waar ik de onzichtbare auto had geparkeerd, startte ik hem na het eten weer om er mee naar school te gaan.

Op m'n elfde verjaardag kreeg ik een “zelfbestuurbare auto op batterijen¨. Zo staat het in m'n dagboek. Nu moet ik een beetje lachen om dat woord “zelfbestuurbare”, want ik bedoelde op afstand bestuurbaar. Overigens niet radiografisch maar gewoon met een lange draad van de auto naar een batterijblok met een stuurtje en een voor- en achteruitknop. Vandaag de dag is het woord “zelfrijdende auto” actueel, wat ik eigenlijk ook maar een raar begrip vindt, want “auto(mobiel)” betekent van zich zelf al zelf. In m'n dagboekschriftje schreef ik: “Van een kruideniersdoos maak ik een garage. Het woord LASSIE (havermoutmerk) hindert niet, want dat betekent nu: Lonts Automobielfabriek, Supersonische Smeer Industrie Europa”. Ook daar moet ik nu om glimlachen, want “supersonisch” betekent sneller dan het geluid, maar dat wist ik toen niet en ik bedoelde het natuurlijk als superlatief van super, “superdesuper”.

Deze garage was het begin van een hele reeks bedrijfjes, voor elke gelegenheid verzon ik er wel één. In de eerste klas van het lyceum schreef ik een komisch-cynisch verhaal over Lont's Vliegreizen: “vlieg LVR, want voor u er bent, bent u er al geweest”. Ik bedacht een hotel in Zwitserland, waar ik een deel van het jaar ging wonen. Toen ik verliefd werd op Carolien kocht ik Radio Caroline (noch Carolien noch Caroline kwamen dit te weten). Elke dag kwam ik op de fiets van school in Ede naar huis in Barneveld langs een groot landhuis te midden van een mysterieus bosperceel. Op een dag besloot ik daar mijn hoofdkantoor te vestigen. Ik had in dat landhuis een grote centrale computer bedacht die met een paar drukken op de knop tal van brieven en bladen produceerde en verzond, een immense tekstverwerker. Dit was rond 1969 terwijl ik er alleen maar dromerig langsfietste op weg naar huis en het zou nog vele jaren duren totdat ik begin tachtiger jaren voor het eerst een echte tekstverwerker zag. Dat voelde als een moment van herkenning.

Rond m'n zestiende begon ik serieus te rekenen wat er nodig zou zijn om op mijzelf te gaan wonen en een eigen bedrijfje te beginnen. Zou ik kranten bezorgen, verkopen, uittypen of redigeren? Later heb ik dat allemaal wel eens gedaan. Of toch iets anders? Ik kreeg het niet rond. Maar toen ik tegen m'n 30ste écht voor mezelf begon, schreef ik mij in onder een bedrijfsnaam die ik al in m'n tienerjaren bedacht had: ylo tekstdienst. Eigenlijk had ik Dactylo willen heten, typist, iemand die het in de vingers heeft, van het Latijnse dactylus, vinger, maar dan moest ik een heel uitzendbedrijf opkopen. Toen ik dit probleem voorlegde aan Gerrit Dieleman, mijn vriend en vormgever die mijn huisstijl ontwierp, kwam hij met een geniale vondst: Stylo. Secretariaat en tekstredactie Ytzen Lont. De naam sprak me meteen aan, omdat het van de computer weer terug gaat naar de basis: de pen, de stylus, het schrijven, de stijl. Zo kan ik een doorgaande lijn trekken van de bedrijfjes uit mijn kindertijd, mijn schrijverij, inclusief de brief aan Unilever, tot aan mijn huidige bedrijf. Een dromerige fantasie? Zeker. Maar ik troost mij met de gedachte dat ook Albert Heijn en de gebroeders Philips fantasten waren.


Voornaamste produkten van Unilever-maatschappijen
voor de Nederlandse markt - voorjaar 1970











woensdag 15 februari 2017

Halve eeuw exit polls

Op Twitter lees ik zojuist dat Exit van der Poll vandaag 50 jaar is geworden. Abraham die buiten bij het stemlokaal de kiezers staat op te wachten om ze te vragen wat ze gestemd hebben. 

De eerste keer was vandaag vijftig jaar geleden in Utrecht bij de verkiezingen van 15 februari 1967. Ik kan mij die verkiezingen nog goed herinneren en ook de datum staat altijd in mijn herinnering gegrift. 

Wij gingen die dag verhuizen, binnen Barneveld, van de Nijkerkerweg (nu Schoutenstraat) naar de Vliegersvelderlaan (nu Graaf van Lyndenlaan). 's Morgens liep ik vanuit ons oude huis naar school en rond het middaguur wandelde ik van school naar ons nieuwe huis. 's Middags hadden we vrij vanwege de verkiezingen, omdat de bovenmeester het stemhokje moest bemannen. Ik was elf jaar oud en zat in de zesde klas bij meester Velsink. Ik herinner mij ook nog heel goed de verjaardag van de meester, later dat jaar, op 27 april. Vanwege meesters verjaardag hadden we de hele dag al feest gehad en 's avonds werd een prinsje geboren. Dagblad Trouw van 28 april 1967 - "Heel Nederland één juichkreet! Een prinsje! - was het begin van mijn krantenarchief. Niet alleen de koning maar ook mijn archief, althans verzamelwoede, wordt dit jaar dus 50 en ik zoek nog naar een passende manier om dit te vieren.

Terug naar de verkiezingen en verhuizing van 15 februari 1967. Ik herinner me de holle echo in ons nog nauwelijks ingerichte en schaars verlichte nieuwe huis. De televisie stond met de luidspreker precies gericht op de voorkamerdeur als een roeptoeter naar de gang en de trap. Als elfjarig jochie kon ik in m'n bed de verkiezingsuitslag luid en duidelijk volgen. Terwijl de KVP en CHU in die tijd flink onder druk stonden, won 'onze' ARP ruimschoots, mede dankzij het Zijlstra-effect. Jelle Zijlstra, de latere president van De Nederlandse Bank, had als interim-premier een zakelijke, apolitieke doortastende uitstraling. Bovendien had de ARP een onbetaalbare verkiezingscampagne in de schoot geworpen gekregen doordat Wim Kan op oudejaarsavond het hele volk had laten zingen, op de wijze van het populaire Yellow Submarine: "Waar we heengaan, Jelle zal wel zien, Jelle zal wel zien!" De ARP, die meestal stabiel op 13 of 14 zetels stond, behaalde die avond het record aantal van 15 zetels. Onder voorbehoud dat ik nog niet aan het dementeren ben, want dit is de herinnering uit het blote hoofd van een jongetje van elf van vijftig jaar geleden.

De laatste jaren had ik het genoegen om van tijd tot tijd bij oud-AR-leider Willem Aantjes op bezoek te gaan en te praten over vroeger en nu. Tegen zijn herinneringen en inzichten kon ik niet op, maar ik kon hem zo nu en dan toch wel op een detail aanvullen of een verbinding leggen die hij nog net even gemist had. Net als ik dacht hij associatief, bracht het meest onverwachtse bijeen in één gedachte. Zoals ik de verkiezingsuitslag met de holle klanken van het lege huis, herinnerde hij zich de door een onzorgvuldige werkster ontsnapte muis van zijn zoon tijdens de onderhandelingen over de kabinetsformatie. Behalve voor een nieuw kabinet moest hij met spoed zorgen voor een nieuwe muis. Ik mis de gesprekken met deze wijze oude maar tot zijn dood jong gebleven man.


zondag 12 februari 2017

Steinmeier president

Spanning en sensatie.

Zondag vanaf 11:35 live op ARD de Duitse presidentsverkiezingen, die ik zoals altijd weer ga volgen (tenzij Telfort de zender er weer voor uitgooit, zoals tijdens de Amerikaanse verkiezingsnacht in november).

De Duitse verkiezingen zijn iets minder spannend dan de Amerikaanse en dit keer nog minder dan toen de huidige president Joachim Gauck gekozen werd. Toen waren er meerdere stemrondes nodig.

Hoewel de stemmingen ook dit keer wel wat tijd in beslag kunnen nemen en er een paar onbekende kandidaten zijn, is de winnaar al bekend.

De winnaar heet Frank-Walter Steinmeier.

Bij de Amerikaanse verkiezingen is het wachten op het telefoontje van de verliezer, waarin die zijn verlies toegeeft, concedes. Bij de Duitse verkiezingen is het wachten tot de kandidaat voldoende stemmen van de Bundesversammlung heeft verzameld en daarna verrassend antwoordt op de vraag van de voorzitter: "Ich nehme die Wahl an!"

Lees hier hoe het gaat en kies je favoriete kandidaat:
https://www.bundestag.de/bundesversammlung
Mijn 'live commentaar'

12.21 u - Mooie toespraak van de altijd humorvolle voorzitter Norbert Lammert. Minutenlange staande ovatie voor vertrekkend president Joachim Gauck.

Lammert waarschuwt voor de gevolgen van 'eigen volk eerst', minutenlang staand applaus. Hij wijst ook op het belang van de scheiding der machten en internationale samenwerking.  * 


12.33 u - Voorzitter Norbert Lammert geeft aansluitend aan zijn openingstoespraak nu formele en technische aanwijzingen. Ergerlijk dat zowel de ARD als ZDF besluiten dat kijkers eigenlijk niet aan hun live uitzending geïnteresseerd zijn en de uitzending onderbreken voor hun eigen leuteraars.

13.44 u - ARD interviewt een kleurrijk lid van de Bundesversammlung die de Duitse president kiest: Oliver Knöbel alias Olivia Jones, een bekende in media en politiek actieve travestiet.

Foto's links: door mijzelf genomen van de TV. 




De foto rechts is een persfoto. 
Ook een leuke foto. 
Angela Merkel met Olivia Jones in haar nek

13.45 u - De eerste stemronde is gesloten, de uitslag wordt nu binnen een half uur (niet lang na twee uur) verwacht.


14.26 u - De uitslag is bekend. 

Bundesversammlung 1260 leden
(631 stemmen nodig om president te worden)
14 ongeldige stemmen
103 onthoudingen
Butterwegge 128 stemmen
Glaser 42
Hold 25
Sonnenborn 10
Steinmeier 931

Steinmeier: Ich nehme die Wahl an.

Daarmee is Frank-Walter Steinmeier gekozen tot president van Duitsland.
De ambtstermijn gaat 18 maart 2017 in.

donderdag 9 februari 2017

Mengt voor geen meter

Dit niet zo lang meer VVD-kamerlid wil ons afschermen tegen jonge mannen uit het Midden-Oosten en Afrika. Ik begrijp haar wel. Ik woon al bijna 17 jaar samen met jonge mannen uit Afrika, vier op een rij, 3 moslims en 1 christen. Eng hoor. De inwonende Afrikaanse jonge man bezit de sleutel van m'n huis, kan dag en nacht in en uitlopen, is te vinden in m'n keuken en m'n badkamer en er is maar één slaapkamermuur die mij 's nachts van hem afschermt. Inderdaad, zoals het kamerlid terecht opmerkt, brengt de jonge man zijn frustraties met zich mee en ik de mijne en voor je het weet raken we met elkaar in gesprek of helpen we elkaar met onze specifieke vaardigheden. Zo heb ik nu een handige elektricien in huis. Maar goed, ik begrijp dat VVD-kamerlid wel, dat als je alleen je eigen frustraties wilt horen, je maar beter kunt voorkomen dat je andere mensen ontmoet.
--------------------------------------


NOS donderdag 9 februari:

VVD-Kamerlid: grens dicht voor jonge mannen uit Midden-Oosten

VVD-Tweede Kamerlid Ybeltje Berckmoes vindt dat de grenzen "goed moeten worden afgeschermd" tegen jonge mannen uit het Midden-Oosten en Afrika. Tegenover BNR-Nieuwsradio zei ze dat in West-Europa een soort 'Eurabia' dreigt te ontstaan, een vermenging van culturen.

Berckmoes noemde het islamitische geloof gewelddadig. Ze vindt dat de islam heel erg van de christelijke cultuur verschilt. "Het mengt voor geen meter", voegde ze eraan toe. Volgens haar verplaatst de frustratie van veel migranten zich naar Nederland en kunnen ze beter in hun eigen land de problemen met elkaar oplossen.

"Je hebt altijd vluchtelingen, maar je moet eraan werken de migratiestromen zo beperkt mogelijk te houden." Berckmoes zei dat ze niet zou kunnen aarden in een land als Saudi-Arabië. Ze kan zich goed voorstellen dat omgekeerd iemand uit het Midden-Oosten Nederland een raar land vindt, waarvan hij denkt dat hij er niet past. "En zo is het. We hebben moeite om dat tegen elkaar te zeggen, maar zo moeilijk is het eigenlijk niet."
Niet meer op lijst

Ybeltje Berckmoes zit sinds november 2011 in de Tweede Kamer voor de VVD. Bij de volgende verkiezingen staat ze niet meer op de lijst. VVD-fractievoorzitter Zijlstra neemt in scherpe bewoordingen afstand van haar uitspraken.

"Wij maken ons ook zorgen over de grote migratiestromen, maar de wijze waarop zij dit zegt, verklaart waarom ze niet op de lijst staat", zei Zijlstra bij BNR. Op de vraag of het Berckmoes aan politiek gevoel ontbreekt, antwoordde Zijlstra dat hij dat een mooie formulering vindt.