Reizen in coronatijd met cookies

De provincie Utrecht laat onderzoek doen naar het effect van de coronamaatregelen op het reisgedrag van de inwoners. De onderzoekers stellen vragen naar het reisgedrag vóór, tijdens en na de coronamaatregelen en over de ervaringen met thuis werken en studeren. De provincie wil het thuiswerken bevorderen om het milieu en openbaar vervoer te ontlasten. 

Milieubewuste vervoerskeuze

Door de nieuwsbrief van de provincie Utrecht werd ik geattendeerd op dit onderzoek. Ik klikte meteen door naar de betreffende webpagina, want ik vind het een belangrijk onderwerp. Al in 1972 besloot ik om selectief gebruik te maken van de beschikbare vervoersmiddelen en waar mogelijk altijd het minst belastende vervoer te kiezen. Daar heb ik me sindsdien eigenlijk altijd redelijk aan gehouden. Als ik ergens heen ga, kies ik van onderop uit de sporten van een ladder aan mogelijkheden: te voet, met de fiets, het openbaar vervoer of de auto. Op de vraag of ik genoeg beweeg, kan ik alleen op deze 'sporten' wijzen. De grenzen ertussen zijn weliswaar subjectief en hangen af van de omstandigheden, zoals het weer, haast en geld, maar altijd maak ik de keuze. Ik heb geen eigen auto, maar ik ben al zeker vijftien jaar lid van MyWheels (voorheen Wheels4All) en daarmee beschik ik over een wagenpark van honderden auto's door het hele land. Maar als je in fietsstad Houten woont, op een uurtje fietsen of tien minuten treinen van vervoersknooppunt Utrecht, dan heb je zelden een auto nodig. 

Cookies weigeren

Onderweg naar de enquête viel het mij op dat ik op de webpagina van de provincie Utrecht 'cookies' keurig kon weigeren - ik gaf direct mijn voorkeur aan zoals ik gewend ben -  maar toen ik doorklikte naar het onderzoek gaf het onderzoeksbureau deze keuze niet. Wel was er een algemene cookiewaarschuwing, maar geen keuze. Een waarschuwing en privacybeleid zijn wettelijk verplicht en daar voldeed de website keurig aan, maar het is gewenst en inmiddels ook gebruikelijk dat sitebezoekers een keuze krijgen om cookies expliciet te weigeren of te beperken, bijvoorbeeld tot alleen functionele of daarnaast ook analytische en marketingcookies. Een cookie is een stukje informatie dat door de website die je bezoekt op jouw computer wordt gezet en waarmee je internetgedrag gevolgd en geanalyseerd kan worden. Vaak worden deze gegevens gedeeld met adverteerders, zodat je advertenties krijgt te zien op basis van je surfgedrag. Op mijn dagelijkse boodschappenlijstje staan meestal geen sociale onderzoeken, maar het is wel een commercieel bureau dat namens de overheid 'anoniem' onderzoek doet, dus ik wil weten wat zij met mijn gegevens doen. Ik besloot daarom in eerste instantie de website weer te verlaten - daarmee aangevend dat ik niet akkoord ga met het plaatsen van cookies - en niet mee te doen aan het onderzoek. Een respons meer of minder zal niet zoveel uitmaken. Maar daarna bleek de website toch drie cookies te hebben geplaatst. Ik controleer dit regelmatig en al te hinderlijke volgers gooi ik er weer uit en soms schoon ik alle cookies op, maar dan moet ik weer een dag of wat bij al mijn onlineprogramma's inloggen. 

Omdat ik het inconsequent vind dat je voor een onderzoek van de provincie wel cookies kunt weigeren op de provinciale webpagina, maar niet op de commerciële webpagina waar die je heenleidt, besloot ik een mailtje te sturen naar de contactpersoon die op de webpagina van de provincie vermeld staat. De provincie reageerde snel en in mijn ogen adequaat.  De contactpersoon belde mij direct om te vragen wat ik precies bedoelde en stuurde de mail daarna door naar de privacy officer, die overlegde met het onderzoeksbureau. Vandaag ontving ik antwoord per e-mail. 

Alleen analytische cookies

De cookies die bij het onderzoek worden geplaatst zijn uitsluitend analytische cookies van Google Analytics, aldus de Provincie. Deze mogen zonder toestemming worden geplaatst, onder de volgende voorwaarden, die door het bureau zijn gevolgd: • er moet melding van worden gemaakt; • er moet een bewerkersovereenkomst met Google zijn afgesloten; • de IP-adressen mogen alleen geanonimiseerd worden geregistreerd; • functie user ID's is uitgeschakeld en • gegevens delen met Google is uitgezet. Het onderzoeksbureau neemt mijn melding serieus en gaat zo snel mogelijk de volgende aanpassingen doorvoeren: • het advies van Autoriteit Persoonsgegevens opvolgen om een opt-out mogelijkheid in te bouwen, zodat het plaatsen van de analytische cookies kan worden geweigerd; • in de cookie-melding vermelden dat een verwerkersovereenkomst is afgesloten met Google. Daarnaast kan iedereen gebruik maken van het recht op inzage, correctie of verwijdering van zijn gegevens. Als inzage wordt gevraagd in de aan een cookie gekoppelde gegevens, dan moet een kopie van het betreffende cookie worden meegezonden (terug te vinden in de instellingen van de webbrowser). 

De provincie stuurt mij daarbij enkele links naar informatie over de regels rond cookies: 

• https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/telecommunicatie/vraag-en-antwoord/mag-een-website-ongevraagd-cookies-plaatsen
• https://www.acm.nl/nl/onderwerpen/telecommunicatie/internet/cookies
• https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/onderwerpen/internet-telefoon-tv-en-post/cookies

Enquête ingevuld

Inmiddels heb ik de enquête alsnog ingevuld. Hoewel ik het belang van dit onderzoek onderstreep, voelde ik mij wel wat een vreemde eend in de bijt. Voor zover ik werk heb, werk ik altijd al voornamelijk thuis en mijn woon-werkverkeer - van bed naar tafel en terug- wordt dus nauwelijks door de coronamaatregelen beïnvloed. Ook wil ik na het coronatijdperk niet 'milieubewuster' gaan leven. Liever wil ik méér gaan reizen (en ja ook openbaar vervoer en fietsen - en zelfs lopen en sporten - kosten energie en gaan dus ten koste van het milieu, zij het minder dan de auto). Mijn plan was om als ik in augustus 65 word voor half geld een NS Flex Vrij abonnement te nemen. Dan kan ik buiten de spits zoveel reizen als ik wil, zonder bijbetalen. Het is aannemelijk dat ik dit plan zal moeten uitstellen totdat we - ooit - weer aanbeland zijn in het 'oude normaal'. 

In de enquête zat ook een vraag waar ik niet uitkwam en die volgens mij niet klopte. Er werd gevraagd of ik voor een bepaalde reis ook voor een ander vervoersmiddel had kunnen kiezen. Mijn antwoord was in dit geval "nee", omdat ik voor de betreffende reis afhankelijk was van het openbaar vervoer. De eerste keuzeopties gaven verschillende variaties van afhankelijkheid van OV aan. De laatste keuze was het door mij gekozen antwoord "nee", maar daar was vreemdgenoeg aan toegevoegd: "ik ben niet afhankelijk van het openbaar vervoer". 

Kon u voor uw reis ook een ander vervoersmiddel kiezen? Nee, ik ben niet afhankelijk van het openbaar vervoer. Een geval van dubbele ontkenning. Naar mijn mening is deze vraag onbruikbaar voor de resultaten van het onderzoek, maar hopelijk levert de rest interessante informatie op. 

Je vindt het onderzoek hier.