Toeslagenaffaire (5)

Op 19 januari 2021 heb ik voor Omroep Houten vragen gesteld aan de gemeenschappelijke sociale dienst Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) over de gemeentelijke hulpverlening aan gedupeerden van de toeslagenaffaire. Het antwoord liet even op zich wachten, niet zozeer vanwege de inhoud van de vragen, zo liet de woordvoerder weten, maar doordat de medewerkers vanwege de coronamaatregelen thuis werken en het soms moeilijk is om intern de juiste informatie te verzamelen. Vandaag liet woordvoerder Marjolein van Veenendaal van WIL mij weten dat de beantwoording is overgenomen door Greetje Santing van de afdeling Communicatie van de gemeente Houten. "Wij hebben afgestemd met de gemeente Houten met betrekking tot jouw vragen over de toeslagenaffaire. Afgesproken is dat de gemeente persvragen rondom dit dossier vanaf nu zal behandelen. Waar nodig uiteraard met input van WIL." Hieronder geef ik mijn vragen weer. De vragen zijn deels al beantwoord door een persbericht van de gemeente Houten van 20 januari, dat ik ook op dit weblog heb geplaatst (zie Gemeente helpt gedupeerden met een link naar de website van de gemeente). Hetzelfde persbericht is inmiddels ook prominent te lezen op de pagaina Gemeentenieuws in 't Groentje Houtens Nieuws van 27 januari. 

De vragen van 19 januari 2021:

WIL heeft al eerder vragen beantwoord van Omroep Houten over de toeslagaffaire. Inmiddels is er een inhoudelijke regeringsreactie op het kamerrapport, het kabinet is afgetreden en vandaag werd bekend dat alle overheidsschulden van slachtoffers van de toeslagenaffaire worden kwijtgescholden.

Mijn vraag is of er inmiddels meer actuele informatie beschikbaar is.

(1) Volgens de lijst van de Belastingdienst van 31 oktober zijn er in Houten tien getroffenen bekend, nadien is er bij mijn weten nog geen nieuwe lijst gepubliceerd. Hebben zich inmiddels gedupeerden bij (de gemeente en) WIL gemeld? Hoeveel (ongeveer)?

(2) Is het gevraagde meldpunt inmiddels operationeel en hoe wordt dit bekend gemaakt?

(3) Het kwijtschelden van overheidsschulden voor gedupeerden zal ongetwijfeld ook weer een inventarisatie en maatwerk vragen (bijstandsvorderingen, boetes, schuldhulpverlening etc.): (hoe) werkt WIL hier aan, heeft WIL het beleid en plannen hiervoor klaarliggen?

Bronnen:
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2021/01/18/belastingdienst-scheldt-schulden-van-gedupeerde-ouders-kwijt

https://nos.nl/artikel/2364977-schulden-gedupeerden-toeslagenaffaire-bij-overheidsinstanties-kwijtgescholden.html

https://services.belastingdienst.nl/toeslagen-herstel/hulp-van-de-gemeente/

De informatie over thema Toeslagenaffaire hou ik bij in mijn weblog en deel ik met de redactie van het politieke radioprogramma Daar Hou Ik U Aan.

Omroep Houten

Daar Hou Ik U Aan
Elke zaterdag 11 tot 12 uur
HoutenFM: 107.3 FM
Web: omroephouten.nl

Avondklok rechtsmatig

Toen na het instellen van een avondklok hevige rellen uitbraken, eerst in Urk en Stein, en later ook in veel andere plaatsen, raakte ik op Twitter in gesprek met iemand - laat ik hem D noemen - die vond dat mensen zich niet aan de avondklok hoefden te houden omdat het besluit niet rechtmatig genomen was. Met juridische argumenten verdedigde hij de mensen die 's avonds de straat op waren gegaan. Hij verwees ook naar de rechtspraak in Duitsland. Hij bracht daarbij zoveel onjuistheden naar voren, dat ik vond dat ik daar zakelijk en feitelijk op moest reageren. Omdat ik daarvoor wel even mijn bronnen moest checken, ontstond er in de loop van het gesprek een kleine verzameling links. Om die te bewaren, kopieer ik het twittergesprek naar mijn weblog. Het gaat mij hier niet zozeer om de redeneringen - en ik bestrijd niet het recht om tegen de maatregelen te zijn - maar om de bronnen. 

D reageerde op iemand die sprak van "opruiing" en er op wees: "De volksvertegenwoordiging heeft democratisch besloten tot deze maatregel...". 

D: "Je kent de spelregels duidelijk niet. Ernstig. De wet moet nog door de 1e kamer en is daarmee niet rechtsgeldig. Bovendien leven we (nog) in een democratie waarin je tegen een beleidsmaatregel mag zijn en je daarover ook mag uiten. Zo, weer wat geleerd vanavond?!"

Omdat dit niet klopt, reageerde ik als volgt. 

YL: "De avondklok is een wettelijke bevoegdheid van de minister van J&V, het besluit is bij KB genomen en na publicatie met onmiddellijke ingang rechtsgeldig in kracht getreden. De regering dient hierna een wet in over de voortduring ervan." - Zie Koninklijk Besluit

YL: "Omdat het kabinet demissionair is, heeft de Kamer vooraf gedebatteerd en ingestemd met het uitoefenen van deze ministeriële bevoegdheid, zodat er geen twijfel is over de rechtsgeldigheid. Beide kamers gaan over verlenging of beëindiging bij wet."

D: "Dit is juridisch indekken, niet meer, niet minder."

YL: "Inderdaad, zoals het hoort, democratisch en juridisch volgens de regels, dus rechtsgeldig."

D: "Hahahaha. Beetje de Lukashenko-methode. Je weet intussen dat deze buitenproportionele maatregelen door de rechter in Duitsland al zijn afgeserveerd!? Is namelijk juridisch niet houdbaar."

YL: "Lukashenko wilde corona met wodka bestrijden. In DL zijn veel rechtszaken gevoerd, in meerdere zaken heeft de rechter de avondklok bevestigd, ik heb nog geen zaken gezien waarin de Ausgangssperre werd afgewezen. Zie etl-rechtsanwaelte.de Über 370 Gerichtsentscheidungen zum Coronavirus"

D: "mdr.de/Thüringen Amtsgericht: Corona-Kontaktverbot verfassungswidrig"

YL: "Dank je wel! Deze zaak heeft niks met een avondklok te maken maar is zeker interessant. Het gaat over een gemeentelijk contactverbod thuis in april 2020. De zaak loopt nog en wordt zeker ook buiten Weimar gevolgd." 

[Toelichting: Dit bericht gaat over iemand in Weimar die beroep heeft aangetekend tegen een boete omdat hij in april 2020 in strijd met de coronamaatregelen met zeven mensen in zijn tuin een feestje vierde. De plaatselijke rechter vond deze straf in strijd met de grondwet. Tegen de zaak loopt beroep.]

D: "Die voor de avondklok is ingetrokken omdat de Overheid besloot deze niet in te voeren."

YL: "Nu kan ik je niet meer volgen, in grote delen van DL geldt al sinds december een avondklok, net als in België en Frankrijk (v.a. 18 uur!). In DL heeft de rechter in alle zaken ingestemd met de avondklok."

D: "Hoe kom je daar bij? Telegraaf: Duitsland krijgt geen avondklok

YL: "Dit bericht gaat over het overleg over een bundesweite avondklok. Die komt er niet. In DL gaan de Bundesländer erover. Avondklok oa in Bayern, Baden Württemberg, Hessen."

"Bronnen o.a.: 

Bayern:  BR.de Verwaltungsgerichtshof: Nächtliche Ausgangssperre bleibt

Baden-Württemberg: SWR.de Gericht lehnt Eilanträge gegen nächtliche Ausgangsbeschränkungen ab

Hessen: FNP.de Corona-Ausgangssperren in Hessen 

Uitleg over de rechtsgrond voor de avondklok: Comdirect.de Ausgangssperre was bedeutet das? "

Hierna was het stil. 

Referendum over ruimtelijke koers

De gemeenteraad van Houten heeft dinsdagavond 26 januari het voorstel voor het houden van een referendum over de Ruimtelijke Koers vastgesteld. Het referendum wordt tegelijk gehouden met de kamerverkiezingen op 17 maart 2021. De raad volgt unaniem de vraagstelling die door de onafhankelijke referendumcommissie is geadviseerd. De vraag luidt: ”Bent u voor of tegen het voorgenomen raadsbesluit over de Ruimtelijke Koers Houten 2040?”

Zowel de referendumcommissie als de gemeenteraad hebben flink geworsteld met de vraag. Het zijn vooral twee kernelementen die tot het burgerinitiatief voor het houden van een referendum hebben geleid: 1) verdichting en hoogbouw in het Centrum ‘t Rond, de Molenzoom en langs De Koppeling; 2) woningbouw in Noordwest op het huidige bedrijventerrein Doornkade langs de A27. 

De initiatiefnemers zijn tegen hoogbouw en tegen bouwen in Noordwest en willen in plaats daarvan woningbouw in het weidegebied aan de oostkant van Houten en behoud van het ‘Houtens DNA’: eerst de groenstructuur ontwerpen en daar de woningen inpassen, met vooral laagbouw.

Simpel gezegd gaat de discussie dus over ‘hoog of laag’ en ‘oost of west’. Maar vorige week zijn in een uitvoerig, drie avonden durend raadsdebat veel wijzigingsvoorstellen ingediend en heeft de coalitie met verschillende oppositiepartijen compromissen gesloten. De raad heeft het besluit tot bouwen in Noordwest uitgesteld en wil eerst onderzoek doen naar de mogelijkheden in zowel Noordwest als Oost. Daarmee is één van de kernvragen van het referendum weggevallen.

De referendumcommissie maakt in het advies duidelijk dat de referendumvraag volgens de verordening alleen maar kan gaan over het raadsbesluit en niet over een keuze die de raad mogelijk in de toekomst gaat nemen op basis van nader onderzoek. Houten Anders, een van de oppositiepartijen die juist blij is met de bereikte compromissen, probeerde de vraagstelling nog te veranderen in: “Mag de gemeente beginnen met bouwen op de locaties het Centrum, De Molenzoom en De Koppeling, volgens de spelregels en richtlijnen van de Ruimtelijke Koers, zonder te wachten op het onderzoek naar Noordwest en Houten Oost?”

Maar de referendumcommissie antwoordde na korte juridische ruggenspraak tijdens de raadsvergadering dat dit op basis van de verordening niet kan, omdat dit selectief winkelen is uit het raadsbesluit. Dit doet geen recht aan kiezers die zich over een ander deel van de ruimtelijke koers zouden willen uitspreken. Ook pakt deze vraag twee verschillende dingen samen: 1) mag de gemeente alvast gaan bouwen; 2) moet er gebouwd worden volgens de spelregels uit de ruimtelijke koers. Uit de uitslag is dan niet duidelijk op welke vraag een antwoord is gegeven. Volgens de commissie zit de vraag van Houten Anders ook al in de bredere vraagstelling over de hele ruimtelijke koers. Houten Anders voerde aan dat ook de bredere vraag voor of tegen de ruimtelijke koers geen duidelijk antwoord geeft, omdat bij tegenstemmen niet duidelijk is tegen welk onderdeel de kiezers bezwaar maken. Maar na het duidelijke advies van de referendumcommissie trok Houtens Anders het alternatieve voorstel in en stemde de raad unaniem in met de vraagstelling.

De initiatiefnemers hebben de raadsleden een email gestuurd, waarin zij aangeven het referendum het liefst te willen uitstellen of eventueel helemaal afblazen om de ruimtelijke koers inzet te laten zijn van de raadsverkiezingen van 2022. Wethouder Sander Bos vond dat veel te lang duren. Ook voordat er aan de Molenzoom gebouwd kan worden zijn er eerst nog onderzoeken en participatie nodig. De plannen zijn nog niet concreet maar er moet wel op korte termijn aan de uitwerking ervan worden begonnen. De pijplijn aan geplande woningbouw raakt binnenkort leeg en er is grote behoefte aan woningen. Ook de referendumcommissie gaf tijdens de raadsvergadering aan dat uitstel van het referendum niet wenselijk is en niet in lijn is met de verordening, die zegt dat een referendum binnen zes maanden (na het onlangs genomen besluit tot het houden van een referendum) gehouden moet worden. De commissie wees er verder op dat de raad bij het verwerken van de uitslag ook rekening kan houden met de standpunten die worden uitgewisseld in de debatten en standpunten in de campagne. Dat is niet ongebruikelijk. 

Behalve de datum en de vraagstelling stelde de raad het budget voor het referendum vast. De totale kosten bedragen € 150.000. Hiervan is € 18.000 bestemd voor subsidies aan groepen die campagne willen voeren, verdeeld in gelijke budgetten van drie maal € 6000 voor voorstanders, tegenstanders en neutrale organisaties (die bijvoorbeeld debatten met voor- en tegenstanders willen organiseren) met een maximum van € 2000 per aanvrager. Een zelfde bedrag van € 18.000 besteedt de gemeente zelf aan neutrale informatievoorziening, met name voor opkomstbevordering. De burgemeester lichtte toe dat de gemeente hiervoor een aparte communicatiemanager aanstelt, die los opereert van het projectteam ruimtelijke koers en het college, dat uiteraard achter zijn eigen voorstellen staat. Het verschil tussen het collegestandpunt en de algemene neutrale communicatie zal ook in het gebruik van het logo en dergelijke duidelijk worden gemaakt. De referendumcommissie bewaakt de neutraliteit van de informatievoorziening, niet door elk woordje vooraf te controleren, maar wel door zich uit te spreken als er signalen of klachten zijn dat de gemeentelijke informatie over het referendum niet neutraal is. De politieke partijen kunnen uiteraard hun eigen standpunten duidelijk maken in de debatten. 

Hierna geef ik heel kort de standpunten van de partijen in het debat weer, voor zover ik die heb kunnen opvangen (refcie = referendumcommissie). 

Aanen: Liefst uitstel tot na de verkiezingen, anders het advies van de refcie ongewijzigd overnemen. 

CDA: Het is goede besluitvorming geweest, snel beginnen met het Centrum, niet wachten tot na de verkiezingen, dat duurt te lang, liever geen tweede referendum maar concreet debat en participatie, stemt in met het advies van de refcie.

CU: Het moet duidelijk zijn waar ja of nee tegen wordt gezegd, aandacht voor informatie voor laaggeletterden, wethouder Bos zegt dit toe, CU volgt het advies van de refcie. 
D66: Veel van de ruimtelijke koers is in de besluitvorming overeind gebleven, met name de ambitie om 4800 woningen te bouwen, beginnen met het invullen van de Molenzoom, rond de zomer Noordwest en Oost uitwerken, vraagt de participatie zo te organiseren dat een tweede referendum niet nodig is, sluit zich aan bij het advies van de refcie. 

GL: Blij met de gewijzigde besluitvorming, teleurgesteld over de vraagstelling, liever specifieke vragen op onderdelen, maar volgt wel het advies van de refcie. 
HA heeft zich ingezet voor en is blij met de bereikte besluitvorming, dient een amendement in met een alternatieve referendumvraag, amendement ingetrokken na advies van de refcie. 

ITH: Liefst uitstel tot na de verkiezingen, anders het advies van de refcie ongewijzigd overnemen.
PvdA: Steunt het advies van de refcie, nadruk op de inhoud, niet op het proces. 

SGP: Liefst uitstel tot na de verkiezingen, anders het advies van de refcie ongewijzigd overnemen. 
VVD sluit zich aan bij het advies van de refcie. 

Bronnen: 

Website van de initiatiefnemers van het referendum:
https://www.referendumhouten.nl/

Website van het initiatief Manifest Houtense Koers
https://www.houtensekoers.nl/

Gemeentelijke website over de Ruimtelijke Koers
https://www.houten.nl/burgers/wonen-en-leefomgeving/ruimtelijke-koers-houten/

* Raadsvoorstel over datum, vraag en budget referendum (PDF) (unaniem aangenomen)
-- Het raadsvoorstel is conform het advies van de refcie + toelichting van het college

* Advies referendumcommissie over vraagstelling (PDF)
* Overzicht kosten referendum (PDF)

* Amendement Houten Anders over vraagstelling referendum (PDF) (ingetrokken)

* Mail van initiatiefnemers aan de referendumcommissie 23-01-21 (PDF)

* Mail van initiatiefnemers aan de raad 25-01-21 (PDF)

* Subsidieregeling (website gemeente)
* Werkbudget Ruimtelijke Koers (PDF)

Odijk-West

Vanavond heb ik, met zo'n 155 anderen, een webinar van de gemeente Bunnik gevolgd over de plannen voor Odijk-West, een nieuw te bouwen woonwijk ten westen van de provinciale weg bij Odijk, 'ergens' tussen de hoogspanningskabels in het noorden en het in aanbouw zijnde woonwijkje 't Burgje in het zuiden. De locatie staat nog niet precies vast, de wijk kan wat naar het noorden of zuiden schuiven en zich wat verder westwaarts uitstrekken of meer langgerekt langs de (huidige, misschien te verplaatsen) provinciale weg. 

De cirkel en pijlen geven de globale locatie van Odijk-West aan

Schaalsprong
Het gaat om zo'n 300 sociale huurwoningen, 300 koopwoningen in het goedkope segment en de rest vrije sector. Hoewel 1000 woningen geen grootschalige stadsuitbreiding is en de wijk een 'dorps' karakter moet krijgen, is de voorgenomen groei van het dorp Odijk van zo'n 2500 woningen naar 3500 woningen een flinke schaalsprong. Voor de dagelijkse boodschappen zijn de nieuwe bewoners aangewezen op het huidige winkelcentrum aan de Meent, er komen geen eigen winkels of kantoren in de wijk.

Landschap
De plannen zijn nog in een vroeg stadium en moeten nog concreet worden ingevuld. Als alles meezit, kan in 2023 gestart worden met de bouw van de eerste woningen en is de wijk rond 2030 klaar. Voor de woningbouw moeten weilanden en boomgaarden wijken, maar het is wel de bedoeling om elementen uit het landschap in het ontwerp van de wijk te verwerken, bijvoorbeeld waterlopen, bestaande beplanting langs kavels en het Raaphofse bosje. Het gebied grenst aan de loop van de limes, de grens van het Romeinse rijk, en is rijk aan archeologische bodemschatten. Na bodemonderzoek zullen de vondsten en structuren meest onder de grond bewaard blijven als archeologisch bodemarchief, maar waar mogelijk boven de grond worden gevisualiseerd en benut in het onwerp. 

Kersenweide
De gemeente heeft een oproep gedaan onder de bevolking om een naam te bedenken voor de nieuwe wijk, waarop zo'n dertig inzendingen binnenkwamen. Uit een top 3 van Kersenweide, Vlowijk en Raaphof gaven de meeste deelnemers van de webinar en ook de projectleider de voorkeur aan de naam Kersenweide, gevolgd door Raaphof [correctie: Raaphoven]. Zelf twijfelde ik tussen Vlowijk en Raaphoven. Ik vind dat je een wijk geen 'weide' moet noemen, al is de verwijzing naar de vele kersenboomgaarden in deze omgeving geen gek idee. Ik zou liever kiezen voor lokale namen in het landschap. Raaphof is de naam van een nabijgelegen bossage en boerderij, algemeen bekend van discotheek Brothers, en Vlowijk verwijst naar de Vlowijker Wetering die langs de wijk loopt en - denk ik - misschien ook wel de natuurlijk grens ervan en ongetwijfeld een herkenbare waterloop in of langs de wijk zal worden. Bij het nu in aanbouw zijnde wijkje 't Burgje, waar de nieuwe wijk waarschijnlijk op aan zal sluiten, kruist het Raaphofsepad de Vlowijkse Wetering. En wat is er op tegen om een wijk een '-wijk' te noemen? Maar goed, misschien wordt Vlowijk ook wel verkeerd begrepen, als een wijk die last heeft van vlooien, net zoals ik de nieuwe straatnaam Nierdolk (eufemisme voor een klotendolk, zoek maar op) in 't Burgje een vreselijke naam vind. Je zult maar alle dagen zo'n dodelijk wapen als adres op je post aantreffen. De naam van de nieuwe wijk Odijk-West moet overigens nog wel definitief worden vastgesteld. 

Kleinerivierengebied
Naar aanleiding van de naam Vlowijk nog dit post scriptum. Toevallig had ik net vorige week tijdens een middagwandeling nog eens goed gekeken naar de waterlopen rond Houten: de Rietsloot (waarover ik regelmatig de gemeentegrens passeer als ik naar Odijk fiets en die verbonden is met de vlakbij mijn huis gelegen recreatieplassen Rietplas en Oosterlaakplas) is tussen Houten en Bunnik/Odijk verbonden met de Rijsbrugse Wetering, de Vlowijker Wetering, de Ka-sloot (ooit de grens tussen Houten, Odijk en Werkhoven), de Krommesloot en de Oosterlaak, die richting 't Goy gaat en dan via de Caspergauwse Wetering uitmondt in de Kromme Rijn bij Cothen. Ik vind het boeiend hoe al die weteringen als levend water met elkaar verbonden zijn. De Houtense en Bunnikse burgers zullen deze grensrivieren nog hard nodig hebben om zich te verdedigen tegen hun steeds verder oprukkende buren. Tijdens mijn zonnige middagwandeling nam ik mij voor om te gelegenertijd eens een blog of serie te schrijven over dit 'kleinerivierengebied' in de Krommerijnstreek. De naamgeving van Odijk-West gaf mij vanavond daartoe nog weer eens een extra prikkel. 

Meer informatie: https://www.bunnik.nl/odijkwest

Avondklok

Voor het ingaan van de eerste avondklok heb ik nog even boodschappen gedaan. Voor de politie in Houten zal het niet eenvoudig zijn om tijdens de avondklok het aantal mensen op straat te verminderen. Het was vanavond weer net zo druk als altijd. Tijdens het kwartiertje lopen naar de supermarkt kwam ik welgeteld twee mensen tegen, een vrouw die de hond uitliet en een maaltijdbezorger. Die hoeven dus niet voor negenen binnen te zijn. De enige die de politie nog van de straat zou kunnen plukken als het uur geslagen heeft... ben ikzelf.
.

This Land is Your Land

Link: video This Land is Your Land

 

Gemeente helpt gedupeerden

Toeslagenaffaire (4)

Bericht van de gemeente Houten

Bron: website gemeente Houten 20-01-21

In heel Nederland zijn veel ouders door de Belastingdienst onterecht bestempeld als fraudeur van kinderopvangtoeslag. Zij moesten de ontvangen toeslag terugbetalen. Deze gezinnen krijgen nu financiële compensatie van de Belastingdienst. Maar voor wie in de problemen raakte, is dat misschien niet voldoende. De gemeente Houten wil deze inwoners graag helpen.

Naast de (grote) financiële problemen zijn er vaak ook op andere gebieden problemen ontstaan. Denk aan schulden, spanningen in het gezin, relatieproblemen, stress en gezondheidsklachten en problemen met of op het werk. Bent u getroffen door de kinderopvangtoeslagaffaire? Dan kunt u voor uw problemen ondersteuning krijgen van de gemeente. Bent u slachtoffer? Neem dan contact met ons op

Helaas weten we niet welke inwoners getroffen zijn. Vanwege privacyregels mag de Belastingdienst deze gegevens niet delen. Wethouder Sander Bos (werk en inkomen): “Heeft u bericht gekregen van de Belastingdienst? En bent u in de problemen geraakt? Dan roep ik u op zich bij ons te melden. We kijken dan samen wat er nodig is”.

U kunt contact opnemen met Angela Poelen via telefoonnummer 06 - 50055168 of door een e-mail te sturen naar a.poelen@wil-lekstroom.nl

Informatie op website Belastingdienst
Wilt u zelf al meer informatie opzoeken over de manier waarop de Belastingdienst de fouten gaat herstellen? Kijkt u dan op de speciale internetpagina van de Belastingdienst. Daar staan ook antwoorden op veelgestelde vragen, waaronder de compensatie van € 30.000 voor slachtoffers.

Labbekak de kakkerlak

Oud-werkgeversvoorzitter Hans de Boer (66) is onverwachts overleden. Over de doden niets dan goeds, toch herinner ik hem vooral door één pijnlijke uitspraak, waarvoor hij overigens zijn excuses heeft aangeboden. Zijn suggestie leidde wel tot deze aanwinst (zie foto) in mijn boekenkast. Ik heb het boekje ooit eens als mijn naambordje gebruikt tijdens het bijwonen van een raadsvergadering. Door het harde kaft blijft het makkelijk overeind staan.

The former leader of the Dutch employers organization Hans de Boer passed away suddenly at age 66. Nothing but good about the dead, but I remember him mainly through a painful statement he made in interview, for which he apologized. His suggestion lead to this new book in my book case (see picture: the Dutch children's book Labbekak de kakkerlak, Labbekak the cockroach). I used the booklet once as a name card when I attended a municipal board meeting. Thanks to the hard cover it stands upright easily. 

When I posted the above remarks at Facebook, in Dutch, my Australian cousin commented: "Kakkerlak sounds like a poo word instead of a cockroach." 

I replied, in what I now convert into a language blog: 

Indeed, in both labbekak and kakkerlak sounds the word kak, kaka, poo, though either word has anything to do with that, but it makes the sound so very suitable for negative nicknames. In an interview five years ago the chairman of the employer's organisation called people on welfare "labbekakken", meaning lazy, they could all go to work. It was very hurtful and after a lot of criticism, even from the prime minister, he apologized. In the obituaries now we read and hear that he was a typical Frisian very straightforward and humorous man. Though I wasn't a fan of him, let's leave it to that.

He didn't use the word kakkerlak, but Labbekak de kakkerlak is the funny name of a children's story. I bought the book to sort of play down the nickname, but now I see back the picture of the book (the book itself I've given away some time ago) I remember how hurtful the nickname was.

The comment made me look for the etymology of the word kakkerlak. It has nothing to do with kak, but when used as a nickname the shitty sound may have helped its purpose. The word comes from Caribbean indigenous ("Indian") language as kakalaka or different other forms of that. Both the insect and the word came to Europe by ship. The Spanish brought the same word home as cacarucha, which from its sound became cockroach in English. So kakkerlak and cockroach are both different sounds from the same word. 

Cotton Tree

Translation from Dutch blog

My photo app reminded me this morning of a photo I took seven years ago today: the Cotton Tree in Sierra Leone's capital, Sierra Leone. The day before, I had arrived in Freetown with my former roommate and friend Abdul, who returned to his native country after a long time. I would stay in the country for three weeks. There were four of us in the car — Abdul, two cousins ​​who were our hosts, and myself — and I noticed the Cotton Tree first, having seen many pictures of it. Is that...? Yes, that's it.

I took this photo through the windshield of the car; the spot in the bottom center is the reflection of what I assume is a packet of paper tissues on the dashboard. The Cotton Tree is surrounded by a busy roundabout and political billboards, which obscure the view.  The Cotton Tree is an important historical symbol of Sierra Leone.

Black Loyalists

Exactly how old the tree is, that's unknown. According to sources it was already there in 1787. The Cotton Tree is a Ceiba pentandra or kapok tree.  It is 'the tree that saw everything' and as long as the tree is there, Sierra Leone exists, is the thought. The Sierra Leonean capital is located on the coast of the Atlantic Ocean along a large bay. In 1792 a group of former slaves from America landed here. They walked to the tree that rose high above the shore, gathered around the tree and thanked God for their freedom.  They settled in this place and called the city Freetown. 

These first settlers were Africans who had fought on the side of the British in the American War of Independence. In return they were given freedom. They were called Black Loyalists or Nova Scotians. At that time, a movement arose against slavery. The name of the neighboring country of Liberia also recalls this history.

Free People of Color

At the beginning of the nineteenth century, the American pastor Robert Finley was one of the initiators of the American Colonization Society (ACS) or in full The Society for the Colonization of Free People of Color of America. It was a project to repatriate free African Americans to Africa. The ACS was founded in 1816 and four years later the first ship, the Elizabeth, sailed to the Sierra Leonean capital Freetown and a little later from there to present-day Liberia. In the end, the American Colonization Society succeeded in building a permanent settlement there called Monrovia, named after then US President James Monroe. In the beginning, the administration was in the hands of white Americans, but they gradually withdrew and in 1847 the immigrants declared Liberia's independence. Nearby Sierra Leone had been a British Crown Colony since 1808 and only became independent in 1961.

British Crown Colony

Freetown was the seat of the British governor who governed the Gold Coast (Ghana), The Gambia and the coastal region of Sierra Leone. Initially, the West African slave trade was coordinated from here, but after the abolition of the slave trade (1807) and slavery (1833) Freetown and the coastal areas of Sierra Leone were able to develop further as residences for returned slaves.

During the nineteenth century, approximately 70,000 freed slaves settled in Freetown, making it one of the most populous cities in West Africa. A prosperous black elite emerged in Freetown, mainly Creoles or Krios. After 1880, Great Britain started colonizing the interior of Sierra Leone, this area became a British protectorate (protected area) in 1896, while the peninsula on the coast with Freetown remained a crown colony.

After independence on April 27, 1961 (our Dutch King's Day is Independence Day there) the British Queen Elizabeth II remained the head of state, but ten years later in April 1971 Sierra Leone became a republic with a president at the head.

War and peace

The relationship with the British has therefore always been ambiguous, but my impression is that the British - despite or thanks to the colonial past - do not have a bad reputation among the population. Sierra Leone has also seen much internal strife and rebellion since independence. From 1991 to 2002, a fierce civil war raged.

Four consecutive housemates of mine have lived through the horrors of that war, one even as the son of a rebel leader / coup plotter / president. The country is struggling to recover and after the war, fortunately, several elections have taken place with a more or less peaceful transfer of power. As a result of the war and modern times, many rural residents have moved to the capital Freetown, causing the city to grow from the shoreline up into the hills. In 2017 - shortly after the deadly Ebola epidemic was contained - an estimated 1,000 residents were killed in a major landslide caused by logging and illegal construction. One of my friends called me: "Those hills that you saw from our house, those hills they are gone".

Sweet Salone

The Cotton Tree, the symbol of a free people, is therefore not always in bloom and Sweet Salone is still struggling with its acquired freedom.

Cotton Tree

Mijn foto-app herinnerde mij vanmorgen aan een foto die ik vandaag zeven jaar geleden gemaakt heb: de Cotton Tree in de Sierra Leoonse hoofdstad Sierra Leone. Daags tevoren was ik in Freetown aangekomen met mijn oud-huisgenoot en vriend Abdul, die na lange tijd zijn geboorteland weer bezocht. Ik zou drie weken in het land verblijven. We zaten met z'n vieren in de auto - Abdul, twee neefs die onze gastheren waren en ikzelf - en ik merkte als eerste de Cotton Tree op, omdat ik er al vaak foto's van gezien had. Is dat...? Ja, dat is 'm. Deze foto heb ik door de voorruit van de auto gemaakt; de vlek in het midden onderaan is de weerspiegeling van naar ik aanneem een pakje papieren doekjes op het dashboard. De Cotton Tree is omgeven door een drukke rotonde en door politieke reclameborden, die het zicht nogal ontsieren. De Cotton Tree is een belangrijk historisch symbool van Sierra Leone. 

Black Loyalists
Hoe oud de boom precies is, is onbekend, volgens bronnen stond hij er al in 1787. De Cotton Tree is een Ceiba pentandra of kapokboom. Het is 'de boom die alles zag' en zolang de boom er staat, bestaat Sierra Leone, is de gedachte. De Sierra Leoonse hoofdstad ligt aan de kust van de Atlantische Oceaan aan een grote baai. In 1792 landde hier een groep voormalige slaven uit Amerika. Zij liepen naar de boom die hoog boven de kust uitstak, verzamelden zich rond de boom en dankten God voor hun vrijheid. Zij vestigden zich op deze plaats en noemden de stad Freetown. Deze eerste settlers waren Afrikanen die hadden gevochten aan de kant van de Britten in de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog. Als dank kregen zij de vrijheid. Zij werden Black Loyalists of Nova Scotians genoemd. In die tijd kwam een beweging op gang tegen de slavernij. Ook de naam van het buurland Liberia herinnert aan deze geschiedenis. 

Free People of Color
De Amerikaanse predikant Robert Finley was in het begin van de negentiende eeuw één van de initiatiefnemers van de American Colonization Society (ACS) of voluit The Society for the Colonization of Free People of Color of America. Het was een project om vrije Afro-Amerikanen te repatriëren naar Afrika. De ACS werd opgericht in 1816 en vier jaar later voer het eerste schip, de Elizabeth, uit naar de Sierra Leoonse hoofdstad Freetown en wat later van daaruit naar het huidige Liberia. Uiteindelijk lukte het de American Colonization Society om hier een permanente nederzetting te bouwen met de naam Monrovia, genoemd naar de toenmalige Amerikaanse president James Monroe. In het begin was het bestuur in handen van blanke Amerikanen, maar die trokken zich geleidelijk terug en in 1847 riepen de immigranten de onafhankelijkheid van Liberia uit. Het nabijgelegen Sierra Leone was inmiddels - sinds 1808 - een Britse kroonkolonie en werd pas in 1961 onafhankelijk. 

Britse kroonkolonie
Freetown was de zetel van de Britse gouverneur die de Goudkust (Ghana), Gambia en het kustgebied van Sierra Leone bestuurde. Aanvankelijk werd van hieruit de West-Afrikaanse slavenhandel gecoördineerd, maar na de afschaffing van de slavenhandel (1807) en de slavernij (1833) konden Freetown en de kustgebieden van Sierra Leone zich verder ontwikkelen als woonplaats van teruggekeerde slaven. In de loop van de negentiende eeuw vestigden zich circa 70.000 vrijgelaten slaven in Freetown, dat daarmee één van de dichtstbevolkte steden van West-Afrika werd. Er ontstond een welvarende zwarte elite in Freetown, voornamelijk creolen of Krio's. Na 1880 begon Groot-Brittannië met de kolonisatie van de binnenlanden van Sierra Leone, dit gebied werd in 1896 een Brits protectoraat (beschermd gebied), terwijl het schiereiland aan de kust met Freetown een kroonkolonie bleef. Na de onafhankelijkheid op 27 april 1961 (onze Koningsdag is daar Onafhankelijkheidsdag) bleef de Britse koningin Elizabeth II het staatshoofd, maar tien jaar later in april 1971 werd Sierra Leone een republiek met een president aan het hoofd. 

Oorlog en vrede
De verhouding met de Britten is dus altijd ambigu geweest, maar mijn indruk is dat de Britten - ondanks of dankzij het koloniale verleden - geen slechte naam hebben onder de bevolking. Sierra Leone heeft sinds de onafhankelijkheid ook veel interne strijd en rebellie gekend. Van 1991 tot 2002 woedde er een felle burgeroorlog. Vier opeenvolgende huisgenoten van mij hebben de gruwelen van die oorlog meegemaakt, eentje zelfs als de zoon van een rebellenleider / couppleger / president. Het land is moeizaam bezig zich te herstellen en na de oorlog hebben er gelukkig al weer meerdere keren verkiezingen plaatsgevonden met een min of meer vreedzame machtsoverdracht. Door de oorlog en de moderne tijd zijn veel bewoners van het platteland naar de hoofdstad Freetown getrokken, waardoor de stad vanaf de kustlijn steeds verder groeit tegen de heuvels op. In 2017 - kort nadat de dodelijke ebola-epidemie met moeite bedwongen was - vonden naar schatting 1000 inwoners de dood door een grote aardverschuiving als gevolg van houtkap en illegale bouw. Eén van mijn vrienden belde mij: "Those hills that you saw from our house, those hills they are gone". 

Sweet Salone
De Cotton Tree, het symbool van een vrij volk, staat dus niet altijd in bloei en Sweet Salone worstelt nog steeds met zijn verworven vrijheid. 

232

There are a lot conspiracy theories about who 'rigged' Trump from his phantasy power. Let me add one more. When you look at the numbers, it is obvious who wanted Trump out. He lost the presidency with getting only 232 electoral votes and he was impeached with 232 votes against him. Now just look up that number in the book in which every name is written, the guide to everyone in the world: the phone book. You will find the telephone code 232 for Sierra Leone. Also known as Sweet Salone, the nation of free men and women. Well, I don't believe in conspiracy theories, not even my own. But the number 232 somehow makes me happy.

Brand aan Cartesiusweg

Maandagavond 11 januari 2021 woedde er een grote brand in het CAB-gebouw aan de Cartesiusweg in Utrecht. In de jaren '70 heb ik daar als uitzendkracht op het magazijn gewerkt, toen er nog het Centraal Autoherstelbedrijf (CAB) van de busmaatschappijen en een magazijn van de Nederlandse Spoorwegen was gevestigd. Nu is het een monumentaal bedrijfsverzamelgebouw. 

Ik herinner me hoe ik met mijn evenzo jonge collega Bas dagenlang met spooronderdelen sjouwde van het ene naar het andere eind van de loods. Ik moet er nog vaak aan denken als ik met de trein reis en wisselbakken herken of de haken waarmee de rails aan de bielzen zijn bevestigd. Het meeste tilwerk deden we met de hand, soms gebruikten we de palletwagen. Ik trok nog net op tijd mijn tenen in, toen Bas een zware pallet liet zakken op de punt van mijn sandalen. Sindsdien noem ik sandalen altijd 'veiligheidsschoenen', omdat ze uitstekend een volle pallet op de punt van de zool kunnen dragen, als je maar op tijd je tenen intrekt. 

Als we moe waren, gingen we even op een kist zitten en grapten tegen elkaar, beiden fanatieke antirokers: zó, nu eerst even een sjekkie draaien. Aan ons stille rustmoment kwam geen tabak, vuur of rook te pas, dus de brand kan niet veroorzaakt zijn door een peuk die wij daar hebben laten slingeren.
Onze lunch aten we buiten op het terrein in een bestelwagen van Van Gendt & Loos of een oude bus van de Groninger Autobusdienst Onderneming (GADO). Mijn droom om nog eens in een bus te wonen en de wereld rond te trekken, kreeg in die tijd zijn hoogtepunt. Dit was nog voordat ik met een vriendin een jaar op de duim door Amerika trok. Als ik bij de Chinees gado gado bestel, moet ik altijd even aan mijn lunches in die oude gado-bus denken.

Ik heb dus bijzondere herinneringen aan het pand en hoop dat het gebouw gered kan worden, maar in de eerste plaats natuurlijk dat de bedrijven en bedrijfjes en de mensen die daar werken er goed doorheen komen.

Zie RTV Utrecht: Ontredding na grote brand in cabgebouw

PS. In het NOS Journaal hoorde ik de nieuwslezer "kapgebouw" zeggen. Ik had nog niet bedacht dat je het zo kunt uitspreken. Ik noem het gebouw nog steeds met de afkorting C.A.B.-gebouw. 

Land van Ooit

In het NOS Journaal van één uur hoor ik de nieuwslezer zeggen: "2020 was het warmste jaar ooit sinds het begin van de metingen".

Dat woordje "ooit" is natuurlijk overbodig in deze zin. Er verandert niets aan de betekenis van de zin als je het "ooit" weglaat. Dit betekent dat de betekenis van het woordje "ooit" is veranderd. Het is niet meer een uitdrukking van tijd maar van beklemtoning. Een superlatief of hyperbool, zo je wilt. Maar er zal wel een betere taalkundige term voor zijn.

In 2004 schreef ik al eens een blog over het toen nog vrij jonge anglicisme "de beste ooit". De kroonprins sprak over "de beste Spelen ooit". Een paar decennia eerder bestond die zegswijze nog niet en zouden we zeggen: "de beste Spelen die er ooit zijn geweest". In mijn blog van toen geef ik aan dat ik die nieuwe compacte angelsaksische zegswijze een aanwinst vind voor onze taal, maar dat ik moeite heb met de angelsaksische manier van praten in superlatieven. Als bij ons iets het ergste ooit is, dan moet dat feitelijk, zakelijk en aantoonbaar juist zijn. Voor de angelsaksische overdrijving is in ons vlakke land geen plaats. Wij leven niet in het Land van Ooit.

Met het overbodige "ooit" in het nieuws van vandaag is niks mis, ook al leidt het mij af in plaats van dat het mij met de neus op de feiten drukt, waarvoor het woordje "ooit" hier is bedoeld: let op, belangrijk nieuws, nog nooit vertoond. 

Maar mijn neus voor taal wordt gedrukt op het feit dat niet alleen het klimaat verandert, maar ook de taal.

>>> blog 20-08-04 Beste Spelen ooit

TNO onderzoekt Totta

De gemeente Nissewaard heeft TNO gevraagd onderzoek te doen naar de risico's bij het gebruik van de algoritmes van het commerciële marketingbureau Totta Data Lab voor de opsporing van bijstandsfraude. Dit maakte de gemeente op 1 december bekend in een persbericht. Dit onderwerp volg ik al enkele jaren voor Omroep Houten. De gemeenschappelijk sociale dienst Werk en Inkomen Lekstroom (WIL), waar mijn thuisgemeente Houten bij is aangesloten, is in 2019 gestopt met het gebruik van deze software. Zie go.stylo.nl/algo en mijn recente blog Innocent bijstander van 1/1/21. 

Uit het persbericht werd mij niet direct duidelijk wat TNO nou precies gaat onderzoeken: alleen de techniek van de software of ook bijvoorbeeld de juridische risico's en privacykwesties. Deze vraag heb ik begin december voorgelegd aan TNO, die mij doorverwees naar de gemeente Nissewaarde. Daar is de vraag kennelijk zoek geraakt, maar na het sturen van een herinnering kreeg ik vandaag, een maand later, de antwoorden van woordvoerder Tineke Feitsema van de gemeente Nissewaarde. Ook na dit antwoord is het mij nog niet precies duidelijk wat TNO gaat onderzoeken, maar het onderzoek beweegt zich kennelijk op de grens van techniek en ethiek. 

Gemeente Nissewaarde: "Het college heeft TNO als onafhankelijke onderzoekinstelling gevraagd een technisch-inhoudelijke evaluatie uit te voeren, waarbij in kaart wordt gebracht welke punten een risico vormen bij het legitiem gebruik van de data-analyse. Het college laat dit onderzoek uitvoeren voor optimale transparantie, openheid en uitlegbaarheid, belangrijke factoren waarlangs het gebruik van de data-analyse wordt gewogen. Het resultaat van het onderzoek zal een technische evaluatie zijn, gebaseerd op state-of-the-art kennis en expertise en geldende randvoorwaarden. De ethisch en juridische kaders worden bepaald door de sociale regelgeving, AVG, richtlijnen ten aanzien van algoritmen van de EU en het ministerie van Justitie en Veiligheid en jurisprudentie. Op basis hiervan zal TNO de technische evaluatie van het AI-algoritme uitvoeren. Het onderzoek neemt ongeveer vier maanden in beslag en de resultaten worden door TNO gepubliceerd. Het is een technisch inhoudelijk onderzoek. De techniek hangt hier samen met de inhoud/ethiek. TNO zal geen juridische oordeel vellen. 

Er is een klankbordgroep bestaande uit de gemeenten Amersfoort, Deventer, Nissewaard, de VNG en de Landelijke Cliëntenraad. Met hen wordt de voortgang van het onderzoek gedeeld en de klankbordgroep kan adviseren. 

De gemeente Nissewaard heeft diverse documenten over het gebruik van algoritmen op de website geplaatst, waaronder een Infographic, Data Privacy Impact Assessment, Technisch document en toelichting van de onafhankelijke Functionaris gegevensbescherming. Deze documenten zijn te vinden op www.nissewaard.nl/privacyverklaring. Hier vindt u onder ‘specifieke privacyverklaringen’ het onderdeel Uitkering en uitvoering Participatiewet."

Het is dus een technische evaluatie, maar uit de woordenbrei leid ik ook af dat het gaat om de vraag of de betrokken burger inzicht kan krijgen in het gebruik van zijn persoonlijke gegevens. Op dit punt krijgt de gemeente Nissewaard van verschillende kanten kritiek. In mijn blog Innocent bijstander doe ik verslag van mijn eigen inzageverzoek bij Werk en Inkomen Lekstroom op grond van de AVG. WIL heeft mij wel mijn fraudescore en de daarvoor gebruikte persoonlijke gegevens verstrekt, maar de sociale dienst wil niet de 800 toegepaste beslisbomen van het algoritme prijs geven en de patronen waarop is gezocht, omdat dit gewiekste fraudeurs inzicht geeft in de methode. Volgens het Platform Bescherming Burgerrechten, die met succes een rechtszaak aanspande tegen de overheid voor het gebruik van Systeem Risico-indicatie SyRI, is de weigering om de beslisbomen bekend te maken in strijd met de SyRI-uitspraak. 

Tijdspanne

In 1865 kwam er een einde aan de Amerikaanse burgeroorlog, met Abraham Lincoln als overwinnaar.

Afgelopen maand overleed Helen Jackson, voor zover bekend de laatste weduwe van iemand die in die burgeroorlog gevochten heeft, een Civil War Veteran. 

Wie de Amerikaanse hoofdstad Washington DC aan de zuidkant uitrijdt en langs Arlington de zuidelijke staat Virginia binnenkomt (ik was indertijd verbaasd hoe noordelijk het Zuiden van de VS begint!) kan zich bij het zien van de vele Confederate oorlogsmonumenten afvragen of er ooit een einde is gekomen aan de burgeroorlog. Virginia schuurt nog steeds tegen de hoofdstad aan. En vandaag nog hoorde ik een aanhanger van Trump op televisie zeggen dat als 'zijn' onoverwinnelijke president Trump niet degene is die op 20 januari geïnaugureerd wordt, er opnieuw een burgeroorlog komt. President Trump heeft afgelopen maand nog zijn veto uitgesproken tegen een wet omdat daarin uitgesproken wordt dat zuidelijke legerplaatsen de namen van de helden van de verliezers kunnen verliezen. De burgeroorlog leeft nog altijd voort. 

De komende tijd zal moeten blijken hoe de Verenigde Staten de huidige interne spanningen kunnen overwinnen. 

Maar het is toch wel bijzonder dat zo'n lange tijd van de geschiedenis omspannen kan worden door de levens van één echtpaar. Helen Jackson trouwde in 1936 op 17-jarige leeftijd met de toen 93-jarige veteraan uit de Amerikaanse Burgeroorlog, waar zij op weg van school naar huis elke dag even langs ging om hem met klusjes te helpen. Hij had moeite met het accepteren van de gratis hulp en stelde haar voor te trouwen zodat ze zijn pensioen zou krijgen. Ze zei ja, maar heeft het pensioen nooit aangevraagd.

Vorige maand overleed zij op 101-jarige jarige leeftijd.

De tijdspanne doet mij denken aan wat ik eerder in mijn weblog (*) heb beschreven - veel minder spectaculair maar tóch: hoe de twaalfjarige dochter van mijn huisgenoot van verbazing een gat in de lucht sprong toen ze hoorde dat ik persoonlijk iemand heb gekend en lief gehad die geboren is in 1886, mijn pake Ytzen. 

"Story & history lagen voor haar ineens heel dichtbij elkaar. (...) Ze begon na te denken over de tijd en sprong zowat tegen het plafond toen ik vertelde dat mijn grootvader - die andere persoonlijke held, naar wie ik genoemd ben - in 1886 geboren is. Wát!? In de 19de eeuw? And you knew him!?"

Ja, wij z i j n de geschiedenis.

 (*) http://blog.stylo.nl/2019/01/zo-lang-dood.html

Ballade van die Bose

 

YouTube: Johan Engelbert zingt Ballade van die Bose

Uit: Groot, Groter (1995). N.P. van Wyk Louw: Ballade van die Bose, gezongen door Johan Engelbrecht.

Regie: Albert Maritz; muziek: Wilhelm Joubert

Ballade van die bose - N.P. van Wyk Louw

Ken jy my nou?
Het jy die spieël gesien
en ken jy jou?
Wanneer jy wil vlug
uit die stad wat brand,
dan vlug ek saam
soos 'n vrou aan jou hand.
*
Die veles meen
hulle ken my gesig,
maar ek skuil te glansryk,
te na aan die lig,
en as hul wil waarsku
en wysheid gee,
dan praat ek reeds
in die woordklank mee;
en die snelles vlug,
waarheen? vir wie?
ek is nie skoon
of aaklig nie,
en waar hulle vlug,
daar dra hul my mee
in die grys-wit groewe
van die senuwee.
Ek is ín jou
gevleg, gerank
soos 'n wortel in
in die donker bank,
en van voor die daeraad
se blank begin
straal ek by albei
jou oë in.
Weet jy genoeg:
wat God vereen het,
hoort saamgevoeg?
*
Ek is jou wese
se ondergrond
en ek trap in jou spoor
soos 'n goeie hond.
Toe God die aarde,
die silwer bal,
in vreugde en spel
uit sy hand laat val,
was ek die baaierd
waarin dit weeg,
die vormlose,
en woes en leeg.
Toe 'n stil vroeë water
- voor vis of net -
tot die eerste wit kiem
geëtter het,
was ek die donker
wat onder skuil:
die koue grond en
swart klip van die kuil.
Ek was die skaduwee
van Gods gang:
ál wat Hy verlaat het,
het ek gevang;
en nou dat jy groei
om die baasskap te hê,
is ek die rooi naelstring
waaraan jy lê.
Ek is jou wese
se ondergrond
en ek trap jou spoor
soos 'n goeie hond.
Wil die kennis nou kom:
ek is die grond
al is jy die blom?
*
Al is julle helder
en slank en vry
moenie dink dat julle
my dood sal kry,
of my strenge gang
op my baan sal stoor:
al is ek die hond,
ek hou die spoor,
ek blaf teen elke
horison
en as Gods Gees
voor die suiwer son
tot skoner gestalte
as julle is, skry,
sal ek weer helder wees,
slank en vry.
O waar sal jy gaan
en met watter skip?
die aarde is branding
en oral is klip,
of as jy wil vlug
uit die stad wat brand,
dan vlug ek saam
soos 'n vrou aan jou hand.
Ken jy my nou?
Het jy die spieël gesien,
en ken jy jou?

English translation by Google Translate

Ballad of Evil - N.P. van Wyk Louw

Do you know me now?
Did you see the mirror
and do you know yourself?
When you want to flee
from the burning city,
then I flee together
like a woman on your hand.

*

The many think
they know my face,
but I hide too glorious,
too close to the light,
and if they want to warn
and give wisdom,
then I'm already talking
in the word sound with;
and the swift flight,
where to? for whom?
I'm not clean
or awful,
and where they flee,
there they carry me
in the gray-white grooves
of the nerve.
I'm in you
braided, ruffled
like a carrot in
in the dark sofa,
and from before the daeraad
's blank start
I radiate at both
your eyes in.
Do you know enough:
what God has united,
should be merged?

*

I am your being
's subsoil
and I follow in your footsteps
like a good dog.
When God made the earth,
the silver ball,
in joy and play
dropped from his hand,
was I the bay earth Chaos (*)
in which it weighs,
the shapeless,
and wild and empty.
Then a quiet early water
- for fish or net -
until the first white germ
etched it,
was i the dark
what lies beneath:
the cold soil and
black stone from the pit.
I was the shadow
of God's walk:
all that He left,
I caught;
and now that you are growing
to have the mastery,
am i the red umbilical cord
to which you lie.
I am your being
's subsoil
and I'm treading your trail
like a good dog.
Want to get the knowledge now:
i am the ground
even if you are the flower?

*

Even if you are bright
and slim and free
do not think that you
will get my death,
or my strict gait
will save on my track:
even though I'm the dog,
I'm keeping track,
I bark at every
horizon
and as God's Spirit
before the pure sun
to a cleaner shape
if you are, write,
will I be clear again,
slim and free.
Oh where will you go
and with which ship?
the earth is burning
and stone is everywhere,
or if you want to flee
from the burning city,
then I flee together
like a woman on your hand.
Do you know me now?
Did you see the mirror,
and do you know yourself?

(*) I think most of the Google translation is accurate, but I don't understand the meaning of 'bay earth'. The original word 'baaierd' means Chaos, the 'formless and desolate' of the creation story in Genesis 1. [Ytzen Lont]

Vuurwerkstress

YouTube: Trillende hond

Dit filmpje zag ik net voorbij komen op Twitter, met als toelichting: 

<< 'Stress-induced idiopathic head tremors' caused by fireworks. Other dogs/animals experience lots of stress & spend the evening in fear. There are cases where animals died because of stress. >>

Een aantal jaren geleden heb ik bij vrienden in Amsterdam op een hond gepast die bij vuurwerk of onweer paniekaanvallen kreeg en dan over het hele lichaam trilde, zoals de hond in het filmpje maar dan erger. Ik herinner mij een paniekaanval rond drie uur 's nachts, het dier kwam naar mijn slaapkamer, bleef daar staan en verzette daarna geen stap meer vooruit of achteruit, maar door het trillen van haar hele lichaam klonken haar nagels op het zeil alsof ze aan het rennen was. Ik heb mijn hand bijna dwingend maar heel rustig op haar gelegd en haar 'dwingend-vriendelijk', bijna streng maar met kalme stem, toegesproken om haar het gevoel te geven dat ik de situatie onder controle had en ze mij alleen maar hoefde te volgen. Haar hart ging zó zichtbaar en heftig te keer dat ik dacht en eigenlijk hoopte dat dit vitale orgaan het zou begeven. Ik wist dat haar 'baasjes' daar vrede mee zouden hebben als ze thuiskwamen en ik zou uitleggen hoe het was gegaan. Na een klein half uur kwam er eindelijk een eind aan het trillen en schudden en is ze weer gaan slapen.

Vorig jaar (2019-2020) heb ik tijdens de jaarwisseling gepast op de hond van vrienden in de binnenstad van Utrecht. Die hond is aan lawaai gewend en niet bang voor vuurwerk. Bij het uitlaten de laatste dagen van het jaar moest ik mijn best doen om niet te schrikken van vuurwerk en mijn onrust alsnog over te brengen op de hond. Eén keer dook ik weg voor een harde knal, die toen ik opkeek van de andere kant van de weg bleek te komen. De hond keek er nauwelijks van op. Deze hond zou de Gouden Koets kunnen trekken op Prinsjesdag.

Maar één keer werd het ook deze hond te veel. Het was geen knalvuurwerk maar siervuurwerk waar hij van schrok. Het was vroeg in de avond en ik had er niet op gerekend. We liepen door het Zocher's park aan de binnenkant van de singel toen aan de overkant van het water en de weg een groepje mensen een paar vuurpijlen afschoten, die de lucht helder kleurden. Er was geen ontsnappen aan. De hond keek angstig omhoog, afwisselend naar mij en de lucht, dook weg en naar voren, en begon hoog te piepen, wat ik deze grote hond nog nooit had horen doen. Ik hield hem strak aan de riem (andere dagen loopt hij los, maar niet eind december) en liet hem in mijn tempo doorlopen, hem ook gedecideerd toesprekend.
Toen rond middernacht het luide knallen om het huis begon, werd hij weer even onrustig. Ik schoof het gordijn opzij, hij sprong tegen de vensterbank en samen keken we vanuit de woonkamer op de eerste verdieping naar buiten. Ondertussen beschreef ik rustig wat ik zag, niet dat hij mij zou verstaan, of misschien wél, maar om hem het gevoel te geven dat de situatie normaal en onder controle was. Na een minuutje heb ik het gordijn weer dicht geschoven, ben in een luie stoel gaan zitten en de hond kwam rustig aan mijn voeten liggen.

Dit jaar was de hond met zijn baasjes in Zeeland, in een huisje aan de kust bij Westkapelle. Weg van de stress van de stad. Maar net als bij mij in de straat in het rustieke Houten klonk daar ondanks het vuurwerkverbod meer vuurwerk dan in andere jaren in de Utrechtse binnenstad. Gelukkig kan deze stadshond er tegen en kon hij de volgende dag zijn stress er weer uit rennen op het strand.

Prikkelende televisie

Is het eigenlijk wel zo verstandig om constant beelden op televisie te tonen van mensen die een prik krijgen in hun bovenarm? Goed voorbeeld doet goed volgen, is het idee. Maar niet iedereen zal het een prettig en navolgbaar beeld vinden.

Zelf ben ik bang voor alles behalve voor prikken. De Tour de France is pas echt eng, omdat fietsers elk moment kunnen vallen. Maar een prik bij de tandarts achterin de kaak maakt me niks uit en de griepprik voel ik niet eens. Ik was me er - voordat ik de beelden zag - ook nauwelijks van bewust hoe diep zo'n naald gaat. Er is een groot verschil tussen bloed prikken, waarbij de naald 'horizontaal' vlak onder de huid blijft (wat overigens potentieel pijnlijker is) of het 'verticaal' inbrengen van een vaccin diep in een spier. 

Ik ben wel eens een injectie wezen halen met een tienerjongen die bang was voor prikken. Terwijl de zuster links en ik rechts van hem zat, ben ik druk met hem blijven babbelen toen de prik kwam, zodat hij mijn kant op bleef kijken. En babbelen kan ik wel. Hij kreeg geen tijd om bang te zijn en het viel hem reuze mee.

In de aanloop van het vaccinatieprogramma wordt regelmatig gemeten hoeveel mensen bereid zijn de prik te halen. Een groep mensen is bang vanwege complottheorieën. Er is helemaal geen virus... Rutte, Gates, Soros, de Joden willen via het vaccin de macht over ons verkrijgen. Wereldmacht. Een (slinkende) groep wil uit religieuze overwegingen geen vaccinatie. Die gezond zijn, hebben den medicijnmeester niet van node (Mattheüs 9:12). God, niet het lot of de mens, bepaalt ziekte en gezondheid en wie is de mens dat wij de Almachtige zouden tegenspreken. Een (groeiende) groep weigert vaccinatie uit holistische motieven. We moeten de natuur haar gang laten gaan, het maakt ons sterk en immuun. Ik vraag mij af of twijfelaars zich laten overtuigen als ze op televisie een politiek leider die ze misschien wantrouwen of verafschuwen demonstratief in de arm geprikt zien worden.

Maar er zijn denk ik ook mensen die best gevaccineerd willen worden maar bang zijn voor de prik of zich er niet toe kunnen zetten die afspraak te maken.

Raken die door het zien van de vele prikken op televisie immuun of blijft die naald steken?

Afrika één vrijhandelszone

Terwijl de Europese Unie op 1 januari van dit jaar de eerste afsplitsing beleefde door het vertrek van Groot-Brittanië, begon Afrika die dag officieel met vrije handel over het hele continent. De African Continental Free Trade Area (AfCFTA) is van start gegaan. Het brengt 1,3 miljard mensen en 3,4 biljoen dollar aan economische waarde samen in één vrijhandelszone. De wereldbank verwacht dat dit handelsakkoord tientallen miljoenen Afrikanen de komende vijftien jaar uit de armoede kan tillen. 

Alle 55 Afrikaanse landen behalve Eritrea hebben het akkoord ondertekend en inmiddels hebben 34 landen het geratificeerd. De lidstaten moeten 90% van hun handelstarieven de komende vijf tot tien jaar uitfaseren. Inmiddels hebben 41 van de 54 lidstaten schema's ingediend voor afbouw van de tarieven. 

"Economische integratie is niet een eenmalige gebeurtenis maar een proces", zegt Silver Ojakol, de chefstaf van het AfCFTA-secretariaat. "Maar we moeten ergens beginnen".

Bron: Reuters 1/1/21 African free trade bloc opens for business, but challenges remain

Het AfCFTA-secretariaat is gevestigd in de Addis Ababa, Ethiopië. 
Zie: https://www.africancfta.org/

Verzetskrant capituleert

Dagblad Trouw stapt met een knieval af van de witte spelling, waarmee de krant jarenlang het Groene Boekje van zich af wist te slaan. Uiteindelijk geeft de redactie zich over en zweert de verzetskrant trouw aan de officiële spelling.

Bron: Trouw, 2-1-21 

Over naar de groene spelling.

Foto: Ytzen Lont.  

Innocent bijstander

De kans dat ik fraude pleeg is op een schaal van 0 (weinig) tot 1 (veel kans) 0,236602119. Dat heeft een commercieel marketingbureau in Amsterdam voor mijn gemeente uitgerekend. Dit moet ik uitleggen. 

Door omstandigheden kan ik niet - tenminste niet altijd - volledig in mijn levensonderhoud voorzien. Daarom ontvang ik regelmatig een aanvullende lening van de sociale dienst. Die bijstand moet ik volledig terugbetalen als ik weer inkomen heb - of dat nou komt van werk, AOW, het winnen van de loterij of het verkopen van mijn huis. Het komt er dus op neer dat ik mijn huis opeet. Gelukkig heb ik een lekker huis. 

Hoewel ik uiteindelijk dus zelf mijn eigen bijstand betaal - of te zijner tijd de kinderen van de kopers van mijn huis, het is maar hoe je het bekijkt - moet ik wel voldoen aan alle regels van de bijstand. Dat begrijp ik ook wel. En dus wil de gemeente - of in dit geval de gemeenschappelijke sociale dienst Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) in Nieuwegein - weten of ik niet per ongeluk expres fraudeer. Daarom moet ik elk jaar zo'n 125 pagina's (over 2019 waren het 45 bijlagen) aan financiële gegevens inleveren voor controle. Daar is een ambtenaar heel wat tijd zoet mee. Alle ontvangsten moet ik melden, ook hulp en giften, of potentiële inkomsten zoals vrijwilligerswerk. Ook moet ik het laten weten als ik niet thuis slaap en een voorgenomen vakantieverblijf moet ik vier weken tevoren aanvragen. Bij een heronderzoek zijn ambtenaren bij mij op bezoek geweest, zij hebben in mijn koelkast, bed en slaapkamer gekeken en daar vragen over gesteld. Onderzoeken en controles waar ik overigens voluit aan meewerk. 

Daarnaast liet de sociale dienst tot vorig jaar juni de kans dat iemand fraude pleegt, onderzoeken door marketingbureau Totta Data Lab in Amsterdam. Dit was een ideetje van Totta zelf. Totta was op zoek naar een gemeente om samen een methode uit te werken voor fraudebestrijding. Via Mireille van Donselaar, beleidsadviseur van de gemeente Houten, kwam Totta in 2015 in contact met de nieuw opgezette gemeenschappelijke sociale dienst WIL. Het marketingbureau wilde software kunnen ontwikkelen waarmee gemeenten effectiever en goedkoper fraude konden opsporen. WIL wilde daar wel aan meewerken. 

Werk en Inkomen Lekstroom dumpte vervolgens van tijd tot tijd de gegevens van alle bijstandtrekkers van Nieuwegein, Houten, Lopik, IJsselstein en Vianen in een grote pan van Totta in Amsterdam en uit die soep van gegevens rolde dan per persoon een fraudescore. WIL kon daarna de topscorers aan een fraudeonderzoek onderwerpen. Dit bleek niet zo efficiënt als gedacht, want halverwege 2019 is WIL vanwege personeelsgebrek met deze onderzoeken gestopt en per 1-1-2020 is het contract met Totta beëindigd. 

Hoewel ik zelf in de bijstand zat, kwam ik er pas in 2018 achter dat mijn gegevens regelmatig met een marketingbureau in Amsterdam werden gedeeld, toen ik las dat de Amsterdamse VVD-fractie hierover raadsvragen stelde. De VVD wilde het systeem ook voor Amsterdam, maar het College van B&W wees dat af met het antwoord: "De basis van de dienstverlening aan bijstandsgerechtigden is vertrouwen. Het college hecht ook grote waarde aan de privacy van de burger en de wijze waarop diens gegevens door de overheid worden gebruikt, bijvoorbeeld voor het ontwikkelen van algoritmes. Het college vindt het van groot belang dat gebruik van datamining en algoritmes geen negatieve invloed heeft op de privacy van de bijstandsgerechtigde en diens rechtsbescherming."

Sindsdien volg ik het onderwerp ook voor Omroep Houten. Het voornemen was om via een WOB-verzoek informatie op te vragen over het systeem en de gebruikte algoritmes, maar omdat in Houten alles om windmolens draait, ging een WindWOB voor. Kort daarna, in 2019, ging de NOS aan de slag met het onderwerp, deed een WOB-verzoek bij WIL en berichtte daarover in het Journaal. 

Op 5 februari 2020 zette de rechtbank van Den Haag een streep door een ander systeem van de overheid, namelijk SyRi (Systeem Risico Indicatie). Daardoor kwam het gebruik van algoritmes voor fraudeonderzoek opnieuw in de belangstelling, maar toen was WIL al gestopt met Totta en daarmee werd een principiële discussie over het onderwerp vermeden. Op dit moment is de aandacht gericht op de gemeente Nissewaard (Spijkenisse), die nog met het systeem van Totta werkt en daarover veel vragen krijgt. De FNV stelde een modelbrief op waarmee bijstandontvangers met een beroep op de AVG hun gegevens kunnen opvragen bij de sociale dienst. Daar heb ik handig gebruik van gemaakt. 

Op 19 augustus 2020 heb ik bij WIL een verzoek ingediend tot inzage in de data-analyse van Totta over mijn persoon. WIL liet mij weten dat het antwoord veel tijd zou kosten. De data lagen klaar in een grote bulk spreadsheets, maar zonder toelichting zijn deze onbegrijpelijk. WIL heeft er inderdaad veel werk van gemaakt door de data in de spreadsheets cel voor cel te verklaren en daarbij nog een brief van zes kantjes te voegen met uitleg. Op 31 oktober ontving ik het antwoord per koerier in een dikke envelop. 

Omdat WIL in juni 2019 al gestopt was met Totta, is een deel van de gegevens inmiddels - terecht - vernietigd. Daar kan ik dus geen inzage in krijgen. Ook de tabellen die niet direct op mij van toepassing zijn maar de defaultwaarde 0 bevatten, krijg ik niet. De beslisbomen voor het berekenen van de fraudescore blijven ook geheim. 

WIL licht dit toe: het is belangrijk dat uitkeringsfraude, een strafbaar feit, zoveel mogelijk wordt voorkomen, onderzocht, opgespoord en vervolgd. Het openbaar maken van alle factoren die van belang zijn voor het bepalen van de fraudescore, zou mogelijkheden bieden om nog intelligentere en geraffineerdere manieren te vinden voor misbruik of fraude.

Verder legt WIL uit: de ontwikkeling van het model begon met het maken van een algoritme dat volledig gebaseerd was op de bij WIL bekende data van cliënten. Met behulp van dit algoritme werd voor alle ontvangers van een uitkering voorspeld wie een grotere kans heeft op frauduleus gedrag en wie niet. De voorspellingen werden gecontroleerd en teruggekoppeld naar het model, waardoor het model steeds nauwkeuriger werd ('machine learning'). 

WIL: "Ter illustratie lichten we de logica van drie veel voorkomende risico-indicatoren toe, te weten leeftijd, aantal kinderen en duur van de uitkering." 

Leeftijd. Het blijkt dat naar mate mensen ouder worden zij in het algemeen minder vaak onrechtmatig handelen en jongere mensen hebben vaker te maken met wijzigingen in hun levenssituatie, waarover zij de gemeente mogelijk niet correct informeren. 

Aantal kinderen. Het aantal kinderen kan invloed hebben op het aantal wijzigingen in de uitkering, waarover de gemeente mogelijk niet correct wordt geïnformeerd, wat kan leiden tot onrechtmatigheden of fraude. 

Duur van de uitkering. Mensen die slechts kort in de uitkering zitten, hebben gemiddeld genomen met minder wijzigingen te maken dan personen die er al langer in zitten, met als gevolg dat de kans dat iemand de informatieplicht schendt ook kleiner is. 

In totaal bevat het model 800 beslisbomen voor het berekenen van de fraudescore. Het aantal combinaties van gedragingen in deze beslisbomen is zelfs nog groter: meer dan een miljard. Deze beslisbomen zijn samengesteld op basis van gedragingen en wijzigingen in gedrag die in het verleden hebben geleid tot de conclusie fraude of geen fraude. Het openbaar maken van de beslisbomen zou kunnen leiden tot diepgaande en uitgebreide inzichten in de patronen waarop werd gezocht en daardoor een goede uitvoering van de Participatiewet ondermijnen, "daarom kunnen wij de beslisbomen niet aan u verstrekken", aldus WIL. 

Wel stuurt WIL mij alle (dertien) tabellen met gegevens over mij die WIL aan Totta heeft verstrekt om de fraudescore te berekenen. Dat zijn: * basis-cliëntgegevens; * vorderingen die WIL op de cliënt heeft; * blokkades bij het uitbetalen van de uitkering; * gegevens over de uitbetaling; * vakantieperiode; * vermogen; * werkprocessen (bijvoorbeeld uitkeringsaanvragen, controles, andere regelingen); * signalen van het Inlichtingenbureau (via het programma Liaan); * participatiedoelgroep; * participatieladder (bijvoorbeeld afstand tot de arbeidsmarkt); * RPO (rechten, plichten en ontheffingen), * uitkeringshistorie en * betaalcomponenten (betalingen en terugvordering van uitkeringen). 

Volgens het Openbaar Verwerkingsregister van WIL kunnen overigens nog veel meer categorieën gegevens met Totta Data Lab gedeeld worden. [Zie Voetnoot]

Op basis van al die gegevens, beslisbomen en algoritmes krijg ik dus een fraudescore van 0,236602119. Dat is niet veel, ik kan er van uit gaan dat deze score geen aanleiding geeft tot nader onderzoek, maar op een schaal van 0 tot 1 is dat toch nog ruim 23%, bijna een kwart. 

Dus een kwart kans dat ik de boel bedrieg. 

Maar voor driekwart ben ik best te vertrouwen. 

[Voetnoot] In het Openbaar Verwerkingsregister van WIL wordt Totta genoemd, als ontvanger van de volgende data: BSN, NAW, emaildres, telefoonnummer, geboortedatum; gegevens over gezondheid, strafrecht, hinderlijk gedrag; signalen van het Inlichtingenbureau; anonieme meldingen; echtscheidingsvonnis; huurovereenkomst; bankafschriften, vermogensgegevens, hypotheekakte, internetgegevens, openbare en niet-openbare bronnen, inkomensgegevens, arbeidsgegevens, verblijfsgegevens, UWV, werkervaring, opleidingen, uitkeringen, vorderingen, polissen, maatregelen, huisvesting, leefvorm, trajectplan, participatieplaats, re-integratie, Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW). Bron: Verwerkingsregister WIL

Dossier Algo: go.stylo.nl/algo

voor Omroep Houten

Daar Hou Ik U Aan
Elke zaterdag 11 tot 12 uur
HoutenFM: 107.3 FM
Web: omroephouten.nl

De brief waar dit blog op gebaseerd is: 

Brief van Werk en Inkomen Lekstroom 30-10-2020 (PDF 6p)

Alle links uit dit artikel op een rij: 

* Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) 

* Totta Data Lab

* Antwoord op raadsvragen VVD Amsterdam

* NOS Journaal over voorspellende algoritmes bij de overheid

* SyRi (Systeem Risico Indicatie) verboden door rechter

* Nissewaard en Totta

* FNV: Vraag je fraudescore in Nissewaard op 

* Modelbrief (FNV) inzageverzoek fraudescore 

* Stichting Inlichtingenbureau, Utrecht

Meer informatie: 

Platform burgerrechten 

Platform Bescherming Burgerrechten bewerkstelligde via de rechter een verbod op het Systeem Risico Indicatie (SyRI) van de overheid en wil vergelijkbare systemen onder de loep nemen om ze in lijn te brengen met de SyRI-uitspraak. Het platform werkt samen met de FNV om in gemeente Nissewaard openheid te krijgen over de wijze waarop deze gemeente met het bedrijf Totta Data Lab bijstandsgerechtigden doorlicht met data-analyses. 

Zie ook: Bij voorbaat verdacht in Nissewaard.