donderdag 25 mei 2023

Cotton Tree don fordom

Translation in English

De Cotton Tree is niet meer. 

Woensdagavond laat zag ik een berichtje in Krio "Cotton Tree don fordom". Ik kan flarden van Krio verstaan, maar ik weet niet wat "fordom" betekent. Het woordje "don" duidt op een voltooid verleden tijd. Het voorspelde niet veel goeds. Mijn in Sierra Leone geboren huisgenoot sliep al en ik wilde hem niet wakker maken voor dit ene woordje. Een uur eerder zaten we te praten in de keuken, toen op mijn telefoon de alerts losbarstten met het nieuws van het overlijden van Tina Turner. NOS, RTL, Nu.nl, New York Times, allemaal tegelijk. Het bijzondere van Tina Turner is dat zij vele generaties aansprak. In mijn jeugd waren het de hits van het duo Ike & Tina Turner, maar ook mijn 35 jaar jongere huisgenoot is met haar hits opgegroeid en ze schalt nog dagelijks (niet altijd tot mijn genoegen) uit het plafond van de supermarkt.

Ook de Cotton Tree, het symbool van Sierra Leone en ouder dan het land zelf, heeft vele generaties aangesproken. 

Vanmorgen heb ik de betekenis van het Krio-woordje opgezocht, maar eigenlijk is het niet meer nodig, want mijn tijdlijn stroomt vol met foto's van de Cotton Tree. Fordom of fodom betekent "gevallen". "Cotton Tree don formdom", de Cotton Tree is gevallen. Geveld door een storm op woensdag 24 mei. 

De boom wordt voor het eerst vermeld in 1787, maar is ouder dan dat. Het is "de boom die alles zag" en zolang de boom er staat, bestaat Sierra Leone, is de gedachte. In 1792 landde hier een groep voormalige slaven uit Amerika. Zij liepen naar de boom die hoog boven de kust uitstak, verzamelden zich rond de boom en dankten God voor hun vrijheid. Zij vestigden zich op deze plaats en noemden de stad Freetown. 

De boom staat in het midden van een drukke rotonde en is - of was - omgeven door nogal ontsierende politieke reclameborden. In 2014 maakte ik vanuit de auto een foto van de boom. Toen we aan kwamen rijden, herkende ik dit beroemde symbool van het land meteen. 

In januari 2021 schreef ik een blog [NL, EN] over de boom en het land, eindigend met : "De Cotton Tree, het symbool van een vrij volk, staat dus niet altijd in bloei en Sweet Salone worstelt nog steeds met zijn verworven vrijheid". 

Uit mijn contacten met mensen in Sierra Leone merk ik dat het land economisch en politiek steeds verder wegzakt. Geen werk, geen eten, geen zorg. Het maakt me erg verdrietig. Hoe kan ik mijn vrienden nog helpen? Op 24 juni zijn er verkiezingen. Hopelijk vreedzaam en hopelijk in het besef dat de bevolking het land samen moet opbouwen. Ik wil niet weten wat "Sweet Salone don fordom" betekent.

This blog in English

Blog 18-01-2021 Cotton Tree
Nederlands / English















Geen opmerkingen:

Een reactie posten