Doorsukkelend warenhuis

Een jaar geleden plaatste ik op Facebook deze opmerking en dit artikel over het na een faillissement doorsukkelende Duitse warenhuis Karstadt:

Het script voor de dramaserie V&D?

Chronik des Scheiterns: Die endlose Karstadt-Seifenoper

"2009 rauschte Karstadt in die erste Pleite. Nun ist der Traditionskonzern wieder ein Sanierungsfall. Warum der Neuanfang misslang und wer dabei welche Rolle spielte."

Vooruitgang

Prachtig simpele, hoopvolle column Vpro. Vooruitgang is...

KNMI

Mooi weer bij het KNMI in De Bilt.

(Foto door Ytzen Lont)

Herumschreien

Statushouders huisvesten

Aan alle raadsleden van Houten

De gemeenteraad van Houten praat dinsdagavond (19/1) over de huisvesting van vluchtelingen (statushouders). Omdat ik als particuliere kamerverhuurder sinds het jaar 2000 meerdere 'statushouders' heb gehuisvest, wil ik u daarover enkele gedachten meegeven. U kon mij jarenlang vrijwel elke raads- en commissievergadering op de publieke tribune aantreffen, eerst als politiek correspondent van het Trefpunt (2012/13), dan als louter geïnteresseerde burger, later ook voor het politieke radioprogramma van Omroep Houten en daarnaast woonde ik het wekelijks persgesprek bij. Door mijn juridisch conflict over het beleid van wethouder Kees van Dalen heb ik ervaren dat ik hiervoor niet in de raadszaal maar in de rechtszaal moet zijn en laat ik de politiek nu voor wat het is. Daarover later meer, maar dat is niet het thema van deze mail (*). Nu eerst mijn ervaring met het huisvesten van 'vluchtelingen'.

In 1997 kocht ik een woning in Houten-Zuid (ik beweer altijd de eerste bewoner van Zuid te zijn). Vanwege een forse inkomensachteruitgang (als gevolg van een beperking kon ik niet fulltime werken) besloot ik in 2000 een kamer te verhuren. De student die als eerste kwam kijken, haakte af (een rijtjeswoning in een Vinex-wijk is niet populair bij studenten), de tweede gegadigde was een statushouder die de gruwelijke burgeroorlog van Sierra Leone was ontvlucht. Na mijn eerste aarzeling en een tweede gesprek heb ik een (standaard) huurcontract met hem afgesloten. Mijn beweegreden was louter commercieel, ik heb de huurprijs niet uit sociale overwegingen aangepast, zakelijk gezien: sinds 2000 betalen 'vluchtelingen' de helft van mijn hypotheek. Ik noem dit omdat een zekere zakelijkheid in het debat volgens mij wel nuttig kan zijn. Ik ben geen profiteur, maar ook geen sociale hulpverlener. Voor zover voor mij sociale overwegingen een rol speelden was dit niet tegenover de kandidaat-huurder, maar tegenover de Houtense gemeenschap, omdat ik het ruimtegebruik van één vrijgezel in een ruime eengezinswoning maatschappelijk niet verantwoord vond. Dezelfde overwegingen zouden ook ouderen van wie de kinderen de deur uit gaan, kunnen (niet per se hoeven) hebben. Particuliere kamerverhuur kan volgens mij helpen om de druk op de (sociale) woning­markt te verminderen, want er is ruimte genoeg in Houten. 

Sinds de eerste huurder vertrok, heb ik steeds een door de zittende huurder aangedragen kandidaat de eerste keus gegeven en daardoor heb ik achtereenvolgens meerdere statushouders gehuisvest (mijn huidige huurder is genationaliseerd voordat hij bij mij kwam en dus geen statushouder meer). De meeste huurders waren jonge moslimmannen en ik heb dat nooit met problemen geassocieerd.

Mijn eerste huurder kreeg na een tijdje bezoek van zijn oudere broer, die naar de VS was gevlucht. Toen ik aan hem werd voorgesteld, begon hij mij omstandig te bedanken voor wat ik voor zijn broer had gedaan en dat ik had helpen voorkomen dat hij op het verkeerde pad was geraakt. Ik nam de dank vriendelijk glimlachend in ontvangst, maar vond het op dat moment eigenlijk onzin. Ik was gewoon de 'huurbaas', al klinkt het Engelse 'landlord' zoals ik consequent genoemd wordt wel veel statiger. Inmiddels heb ik ook wel geleerd dat Afrikanen de 'landlord' een belangrijke rol toedichten. Pas later besefte ik dat deze oudere broer tot op zekere hoogte gelijk had. Natuurlijk zou ik een huurder corrigeren – en ik heb dat ook wel gedaan – als hij de fout in zou gaan, overlast veroorzaken voor mij of de buren, verplichtingen niet nakomen (betalingen, schoonmaak). Verder heb ik mij als goede buur opgesteld, niet meer en niet minder, en geholpen waar ik kon (formulieren, taalproblemen, IND-contacten, verzekering regelen en garantstelling voor hereniging met doodgewaande familieleden), net zoals ik in mijn leven als dat nodig was geholpen ben door mijn buren.

Deze ervaring met de dankbare broer is eigenlijk de aanleiding voor deze email. Jonge alleenstaande statushouders kunnen misschien soms beter af zijn met een kamer bij een hospita ('landlord') dan een zelfstandige woning. De gemeente heeft hierin misschien geen directe rol (ik neem niet aan dat particuliere kamerbewoning meetelt voor het verplichte quotum) maar zou dit kunnen bevorderen of faciliteren (of stoppen met tegenwerken *). Verder denk ik aan projecten vergelijkbaar met de stichting Timon die gebaseerd zijn op goede nabuurschap voor mensen die al wel op zichzelf maar nog niet helemaal zelfstandig kunnen wonen. Particuliere initiatieven, waarbij de nodige woonruimte al voorhanden is, kunnen de druk op de sociale woningmarkt helpen verminderen en de integratie van nieuwkomers ondersteunen.

----------

(*) Al bijna een jaar ben ik met de lokale overheid in een juridisch conflict verwikkeld over het begrip commerciële kamerverhuur. De rechtszitting daarover vindt eind maart 2016 plaats en de uitspraak verwacht ik pas in april. Te zijner tijd zal ik de raadsleden over de uitspraak informeren.

Dit is een verkorte weergave van een email die ik aan alle Houtense raadsleden en B&W heb gestuurd. 

Bloemen

Vandaag worden in Freetown oma Winnie (82) en Isatu Sesay (32) begraven, die op de eerste dag van dit jaar overleden. De vrouw van mijn oud-huisgenoot is naar Freetown gereisd voor de begrafenis van haar zorgzame grootmoeder. Als het lukt, zal ze komende week namens mij ook de familie van Isatu bezoeken en wat meenemen voor de kinderen. Vanwege deze begrafenisdag heb ik voor mijzelf bij de boodschappen voor € 2,99 een bosje rose Chrysanten gekocht. Tot mijn verbazing doet mij dat heel goed.

[Op de foto links Isatu met haar 12-jarige zoon, die in december slaagde voor de basisschool en klaar staat om over te gaan naar de middelbare school. Pas na het naast elkaar plaatsen van deze foto's zag ik dat Isatu op deze foto, die zij mij onlangs stuurde, dezelfde rose bloemen op haar jurk heeft.] [Isatu Sesay op Facebook]

Ha, ome Ytzen!

Terwijl ik zit te lezen in de trein naar huis, komt er op station Amersfoort een jonge man naast mij zitten aan de andere kant van het gangpad. Ik zie hem vaag vanuit mijn ooghoek. Ineens komt hij overeind en gaat tegenover mij zitten. "Ha, ome Ytzen!" Het is Ytzen Lont, die vandaag jarig is. Mooi, kan ik hem meteen nog even feliciteren. Wel sterk dat we bij toeval niet alleen in dezelfde trein maar ook op dezelfde plek gingen zitten en dat op zijn verjaardag.

Markering

Fietsers en taxi helpen eendrachtig mee om de looproute voor slechtzienden in Utrecht (Vredenburg) te markeren.

Happy Newyear?

Rest In Peace
Isata Sesay (21/9/1983-1/1/2016)
Winnie Trye (3/11/1933-2/1/2016)

Met verslagenheid. Zaterdagmorgen 2 januari 2016 werd ik gewekt door het piepje van Facebook Messenger op mijn telefoon. Het was de twintigjarige neef en pleegzoon van mijn beste vriendin in Sierra Leone met het droeve nieuws dat zij de voorgaande avond om elf uur in het ziekenhuis in Freetown is overleden. Ze was nog maar 32 jaar en laat een twaalfjarige zoon achter en de berooide familie bij haar in huis voor wie zij zorgde met de ondersteuning van een welgestelde vriend.

Terwijl ik nog online in gesprek was en de tranen over mijn wangen liepen, ging de telefoon. Het was een Sierra Leoonse vriendin, die mij vertelde dat die nacht haar Oma Winnie, die ik goed ken, in haar huis in Freetown is overleden op de gezegende leeftijd van 82 jaar.

Twee sterke, zorgzame vrouwen in Freetown waarvan ik hield. Sinds 2000 verhuur ik een kamer, bij toeval aan jonge mannen die vanwege de burgeroorlog in Sierra Leone naar Nederland gekomen zijn. Mijn eerste huurder Abdul kreeg kort nadat hij bij mij kwam wonen verkering met Nyanda en zij hebben inmiddels een gezin met drie kinderen. Hun oudste dochter Winnie werd in 2003 geboren en is genoemd naar haar overgrootmoeder, waarvan toen nog niet bekend was of en hoe ze door de oorlog gekomen was. Bij toeval werd ze teruggevonden en in 2006 kon de familie worden herenigd. Op verzoek van Abdul regelde ik een formele uitnodiging, garantstelling en verzekering en konden oma Winnie en Neneh, het toen dertienjarige zusje van Nyanda, voor een paar maanden naar Nederland komen. Een emotioneel weerzien voor hen en ook ik heb bijzondere herinneringen aan het bezoek van oma Winnie aan mijn huis. Zij had toen al last van een trombosebeen en nadat in 2010 mijn broer overleed, gingen zijn krukken en wandelstok naar haar. 

In 2014 bezocht ik Oma in haar eigen huis in Freetown en kon ik haar alles vertellen over haar jongste achterkleindochter die net daarvoor in Nederland geboren was.

(Op de foto ben ik met Oma in gesprek op haar veranda en bekijkt ze de babyfoto's die ik haar cadeau gaf.) 

De plotselinge dood van mijn goede vriendin Isata laat mij in verbijstering achter. Ik heb sinds jaar en dag bijna dagelijks online contact met haar en in januari 2014 heb ik haar meerdere keren in het echt ontmoet. Hoewel onze vriendschap heel persoonlijk was, heb ik haar al lang vóór die ontmoeting laten weten niet in te zijn voor een relatie. Ik was mij er van bewust dat ik mij niet aan de verantwoordelijkheid voor haar familie zou kunnen en willen onttrekken, bovendien zou afstand, cultuurverschil en immigratie­wetten ons hopeloos in de weg staan. Dat kon ik allemaal niet op mij nemen. 

Maar onze vriendschap ontwikkelde zich sterk en ze vertrouwde mij alles toe en ze wierp ook een ander licht op mijn leven. Ze stuurde me altijd foto's, van elke verjaardag, feestje of bezoek aan het strand. Op vrijdag stuurde ze vaak een foto van hoe ze naar kantoor ging. Zoals hier Casual Friday kent men daar African Friday, waarin men in traditionele Afrikaanse kledij naar het werk gaat of een daarop gebaseerd modern eigen ontwerp. Ik kreeg los van elkaar contact met verschillende gezinsleden en allemaal vroegen ze mij om raad of namen ze mij in vertrouwen. De toen elfjarige zoon hielp ik op zijn eigen verzoek een aantal keren via Whatsapp met zijn huiswerk. Wat moet er nu van het gezin worden? Sociale zekerheid werkt in Sierra Leone anders dan bij ons. Valt nu met haar in één klap al het inkomen, de AOW voor haar vader, de bijstand voor haar zussen en de studiefinanciering van de kinderen weg? Ze wilde zo graag een eigen gezin en “een man voor mijzelf”, zich losmaken uit het web van opoffering en toch trouw blijven aan haar familie. Na haar operatie, vanwege een veel voorkomende kwaal bij West-Afrikaanse vrouwen, zou ze zonder problemen (meer) kinderen kunnen krijgen. 

Voorafgaand aan de operatie had ze heftige bloedingen, ik ben zo bang dat ze te zwak was voor de operatie, maar op Eerste Kerstdag was ze weer opgeknapt en vrolijk, ze vertelde dat ze met de kinderen naar het strand ging en 's avonds kreeg ik zoals gebruikelijk weer een hele serie foto's (zie foto van haar op de motor in gele jurk). Op 29 december volgde eindelijk de operatie. Ook daarna heb ik haar elke dag een appje gestuurd en aan de blauwe vinkjes kan ik zien dat die gelezen werden, maar ik weet niet door wie. Ze is nog wel bij kennis geweest maar was erg zwak. Op de avond van de eerste januari is ze overleden. Dit verhaal is een wankel evenwicht tussen het respecteren van privacy en mijn behoefte om het hele verhaal te vertellen en het uit te schreeuwen dat ik de dood, die ook dit jaar weer rondwaart, zó verschrikkelijk zat ben.

1) Grandma Winnie Trye with my photos of her newborn great-granddaughter;

2) Isata (leaning against the wall) behind her house with her sisters (Jan. 2014); 

3)  Me and Isata in her house with her son between us (with his arm resting on my leg) 

4) Christmas 2015 at the beach, only a few days before she passed away.

Note. She is known as Isatu, with her permission I called her Isata, by her originale name.