Het idee van Schuman bestond al veel langer. Lees ook mijn blog 'EGKS' (30.6.2002), waarin ik professor J. de Zwaan citeer, theoloog, bijbelvertaler en kamerlid. Tijdens een vredesconferentie in Groningen in 1931 pleitten hij en anderen al voor een Europese gemeenschap van kolen en staal:
"Zoo zou b.v. door één internationaal saamgesteld lichaam een Sociale Wetgeving geschapen kunnen worden voor heel het kolen- en ijzergebied van West-Europa, geldende voor allen die in die industrieën betrokken zijn. (…)" Verder zegt hij onder andere: "We zijn er nog in de verste verte niet aan toe, dat deze lijn practisch getrokken wordt, maar, indien men op die lijn vorderingen maakte, zou zeker wel de sociale factor in het probleem van den wereldvrede goeddeels geneutraliseerd zijn. En tegelijk zou de economische factor een aanmerkelijk deel van zijn gevaarlijkheid verliezen."
Naast het subsidiariteitsbeginsel (zeggenschap op een zo laag mogelijk niveau) is het delen van soevereiniteit essentieel in deze Europese vredesgedachte.
De Schuman-verklaring gaat uit van diezelfde gedachte: "Daar Europa niet tot stand gekomen is, hebben wij de oorlog gekend. De vereniging van Europa kan niet ineens worden verwezenlijkt noch door een allesomvattende schepping tot stand worden gebracht: het verenigd Europa zal moeten worden opgebouwd door middel van concrete verwezenlijkingen, waarbij een feitelijke solidariteit als uitgangspunt zal moeten worden genomen. Voor de vereniging van de Europese volkeren is het noodzakelijk, dat de eeuwenoude tegenstelling tussen Frankrijk en Duitsland wordt overbrugd: de ondernomen actie dient in de eerste plaats Frankrijk en Duitsland nader tot elkaar te brengen."
Schuman gaat verder: "De Franse regering stelt voor de gehele Frans-Duitse produktie van kolen en staal te plaatsen onder een gemeenschappelijke Hoge Autoriteit, in een organisatie welke openstaat voor deelname van de andere landen van Europa. Door de samenvoeging van de kolen- en staalproduktie zullen onmiddellijk de gemeenschappelijke grondslagen voor de economische ontwikkeling, de eerste fase van de Europese volkerengemeenschap, worden gelegd (...)."
"De solidariteit van de produktie welke aldus tot stand zal komen, zal tot gevolg hebben, dat een oorlog tussen Frankrijk en Duitsland niet alleen ondenkbaar doch ook materieel onmogelijk wordt. De oprichting van deze machtige produktie-eenheid, [welke] zal openstaan voor alle landen die zich daarbij willen aansluiten. (...)."
"Deze produktie zal ter beschikking staan van de gehele wereld, zonder onderscheid of uitsluiting, teneinde tot de verhoging van de levensstandaard en de bevordering van het streven naar de vrede bij te dragen. Europa zal met meer middelen de verwezenlijking van een van zijn voornaamste taken kunnen voortzetten: de ontwikkeling van het Afrikaanse continent. (...)"
De Europese welvaart moest ook ten goede komen aan het Afrikaanse continent. Natuurlijk was deze 'ontwikkelingshulp' sterk gebaseerd op koloniaal denken. Er zouden door Frankrijk en anderen nog een paar bloedige koloniale oorlogen uitgevochten worden. Niet alleen in het nabije Noord-Afrika maar ook in het Verre Oosten. Amerika zou als machtigste land ter wereld wereld gaandeweg de koloniale oorlog in Zuid-Oost-Azië van Frankrijk overnemen. Een oorlog die nog tot 30 april 1975 zou duren. En terwijl wij in mei 1950 onze bevrijding vierden, vochten 'onze jongens' in de Indische archipel een verloren achterhoedegevecht voor koloniale overheersing. Maar los van het overtrokken idealisme en paternalisme is het een belangrijke gedachte dat de internationale samenwerking en openheid naar de wereld ten goede komt aan welvaart en vrede voor allen. Dat is in de jaren daarna een breed gedragen leidraad geweest. Globalisering en liberalisering als rechtvaardiging voor groeiende ongelijkheid vormen evenals isolationisme en machtsdenken een bedreiging voor die weg naar welvaart en vrede. Vanuit Duitsland werd met angst en beven gekeken naar de verkiezingen in Nederland en Frankrijk. Het Duitsland van de zachte krachten is ondenkbaar zonder inbedding in Europa. Gelukkig heeft Frankrijk deze week opnieuw gekozen voor samenwerking met Duitsland en de rest van Europa.
Is de vrede dan 'alleen maar' aan de Europese Unie te danken? Nee, ook aan de Verenigde Naties, waar de grootmachten in elk geval met elkaar aan tafel zaten, aan militaire samenwerking, aan die vreselijke dreiging met wederzijdse vernietiging, aan het tijdig verstandig inzicht van felle tegenpolen als Kennedy en Chroetsjov, Reagan en Gorbatsjov op momenten dat het er op aankwam. Maar zonder Europese integratie had de vrede in Europa geen voedingsbodem en fundament gehad.
Toen ik als kind de wereld leerde kennen in de aardrijkskundeles moesten de meeste kolonieën nog zelfstandig worden en leefde het grootste deel van Europa onder een dictatuur: Spanje en Portugal, heel Oost-Europa. In Griekenland namen kolonels de macht over. Elke land werd uitgedaagd door 'terroristen' van eigen bodem, ETA, IRA, RAF, RMS. Voor de vredesakkoorden met ETA en IRA was het wegvallen van de Europese binnengrenzen van cruciale betekenis. Een generatie lang stonden Oost en West dreigend tegenover elkaar. We waren er van overtuigd dat de derde wereldoorlog er zou komen. Wat we toen nog niet konden geloven, gebeurde: die dictaturen zijn één voor één omgevallen en de volken kozen voor de Europese samenwerking. Dat vier ik. Al heeft het uitbreken van de vrede de wereld er niet stabieler op gemaakt. De vrede moet geworteld en verankerd worden. De Europese vlag wappert bij mij niet als politieke demonstratie tegen andersdenkenden. Maar na de verslagenheid van 4 mei en de de nationale bevrijding van 5 mei vier ik op 9 mei dat we een weg gevonden hebben naar vrede en dat je de vrede alleen kunt bewaren en beleven in samenwerking met andere volken.
Lees ook:
De Europese welvaart moest ook ten goede komen aan het Afrikaanse continent. Natuurlijk was deze 'ontwikkelingshulp' sterk gebaseerd op koloniaal denken. Er zouden door Frankrijk en anderen nog een paar bloedige koloniale oorlogen uitgevochten worden. Niet alleen in het nabije Noord-Afrika maar ook in het Verre Oosten. Amerika zou als machtigste land ter wereld wereld gaandeweg de koloniale oorlog in Zuid-Oost-Azië van Frankrijk overnemen. Een oorlog die nog tot 30 april 1975 zou duren. En terwijl wij in mei 1950 onze bevrijding vierden, vochten 'onze jongens' in de Indische archipel een verloren achterhoedegevecht voor koloniale overheersing. Maar los van het overtrokken idealisme en paternalisme is het een belangrijke gedachte dat de internationale samenwerking en openheid naar de wereld ten goede komt aan welvaart en vrede voor allen. Dat is in de jaren daarna een breed gedragen leidraad geweest. Globalisering en liberalisering als rechtvaardiging voor groeiende ongelijkheid vormen evenals isolationisme en machtsdenken een bedreiging voor die weg naar welvaart en vrede. Vanuit Duitsland werd met angst en beven gekeken naar de verkiezingen in Nederland en Frankrijk. Het Duitsland van de zachte krachten is ondenkbaar zonder inbedding in Europa. Gelukkig heeft Frankrijk deze week opnieuw gekozen voor samenwerking met Duitsland en de rest van Europa.
Is de vrede dan 'alleen maar' aan de Europese Unie te danken? Nee, ook aan de Verenigde Naties, waar de grootmachten in elk geval met elkaar aan tafel zaten, aan militaire samenwerking, aan die vreselijke dreiging met wederzijdse vernietiging, aan het tijdig verstandig inzicht van felle tegenpolen als Kennedy en Chroetsjov, Reagan en Gorbatsjov op momenten dat het er op aankwam. Maar zonder Europese integratie had de vrede in Europa geen voedingsbodem en fundament gehad.
Toen ik als kind de wereld leerde kennen in de aardrijkskundeles moesten de meeste kolonieën nog zelfstandig worden en leefde het grootste deel van Europa onder een dictatuur: Spanje en Portugal, heel Oost-Europa. In Griekenland namen kolonels de macht over. Elke land werd uitgedaagd door 'terroristen' van eigen bodem, ETA, IRA, RAF, RMS. Voor de vredesakkoorden met ETA en IRA was het wegvallen van de Europese binnengrenzen van cruciale betekenis. Een generatie lang stonden Oost en West dreigend tegenover elkaar. We waren er van overtuigd dat de derde wereldoorlog er zou komen. Wat we toen nog niet konden geloven, gebeurde: die dictaturen zijn één voor één omgevallen en de volken kozen voor de Europese samenwerking. Dat vier ik. Al heeft het uitbreken van de vrede de wereld er niet stabieler op gemaakt. De vrede moet geworteld en verankerd worden. De Europese vlag wappert bij mij niet als politieke demonstratie tegen andersdenkenden. Maar na de verslagenheid van 4 mei en de de nationale bevrijding van 5 mei vier ik op 9 mei dat we een weg gevonden hebben naar vrede en dat je de vrede alleen kunt bewaren en beleven in samenwerking met andere volken.
Lees ook:
1) mijn blog 30.06.02 over de EGKS en de vredesconferentie van 1931
2) Wikipedia over de Dag van Europa
Geen opmerkingen:
Een reactie posten