Tijdens de vliegshows van de luchtmachtdagen (#LMD16) maakte ik deze foto op vliegbasis Leeuwarden, de geboortegrond van us pake Ytzen en us mem. Ze moesten hun huis in de oorlog bij herhaling en uiteindelijk definitief ontvluchten. De boerderij is later plat gebombardeerd. Mijn grootvader kon nog tijdens de oorlog een andere boerderij aan de rand van het vliegveld verwerven, aan het einde van het Schapendijkje. Hij ging met zijn gezin in de stad wonen, op de hoek van de Harlingerstraatweg en de Nachtegaalstraat. Onderweg te voet van het station naar het vliegveld sprak ik even met de huidige bewoner van dat huis, waar mijn vader vroeger zijn vriendinnetje thuisbracht. Een 'moderne' stadswoning uit 1932. Daarna doorgelopen naar het Schapendijkje, waar ik verschillende familieleden ontmoette. Een kleinzoon van pake Ytzen is daar nu boer. Over zijn land is door de genie een tijdelijke toegangsweg aangelegd voor de voetgangers en fietsers naar het vliegveld. Mijn neef was druk met zijn immense tractor in de weer, omdat hij het gras moest inkuilen. Ik gaf hem een hand ter begroeting en vroeg hem of al die duizenden die over zijn land liepen ook zo beleefd waren geweest.
Als kind speelde ik hier wel eens op het land tijdens de hooitijd. En altijd was er dat geheimzinnige hek waar je niet verder kon en waarachter de vliegtuigen ronkten. De familieverhalen namen mythische proporties aan. Er zijn verschillende schilderijen van de verloren gegane boerderij Groot Humalda, ik heb zelf een van mijn tante geërfde aquarel in mijn woonkamer hangen en mijn vader maakte een prachtig juwelenkistje voor mijn moeder met een houtgesneden afbeelding van de boerderij op het deksel. Als kind was die mysterieuze plek waar je niet kon komen een terugkerend thema in mijn dromen. Pas veel later begreep ik dat dit de mythe is van het verloren paradijs. Lost Paradise. Het geluk dat ooit was en ooit zal wederkeren. Dat er ergens een plek is waar alles is zoals het moet zijn, niet ver hier vandaan, maar afgeschermd door een hekwerk en bewaakt door cherubs of bewapende soldaten met wings op hun blauwe uniformen. Het was een inzicht dat ik rond mijn dertigste 'ineens' kreeg in een gesprek met andere 'Friezen om útens' die zweemden van Friesland. Want: als Friesland zo ver-schrik-ke-lijk mooi is, waarom ga je er dan niet wonen? Ik begreep ineens: die cherubs dat zijn wij zelf.
Daarom grijp ik altijd weer graag de kans aan om als de hekken even open gaan, een kijkje te nemen op de geboortegrond van mijn voorouders. Alleen een sloot en een paar oude bomen herinneren aan de plek waar de boerderij heeft gestaan. En terwijl duizenden naar de lucht kijken waar de straaljagers hun capriolen uithalen, de show die ze ook uitvoeren voor de bevolking van Irak en Syrië, kijk ik naar het gras en de bomen en het water, overblijfselen van het verloren "gewaande paradijs", eale grûn, goede aarde.
Luchtmachtdagen 2016 #LMD16
 |
| Aanleg vliegveld Leeuwarden, op het land van Groot Humalda |
 |
| Stationsgebouw vliegveld Leeuwarden, nu traditiekamer (museum) (10.6.16) |
 |
| Aquarel Groot Humalda |
 |
| Mijn moeder |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten