Een vriendin laat dolenthousiast weten dat ze onverwachts een nieuwe baan heeft als logistiek medewerker. Wel moet ze later deze maand nog geopereerd worden aan haar voet. Ik stuur haar dus een hartelijke felicitatie en spreek de hoop uit dat het goed gaat met haar gezondheid, inclusief haar logistieke extremiteiten ofwel de benenwagen. Ze antwoordt dat haar benen wel willen, maar dat haar voeten het probleem zijn. Ik besef dat mijn mensbeeld weer eens is beïnvloed door mijn Friese achtergrond. Ik zie de voet toch echt als een onlosmakelijk onderdeel van het been. Maar bij ons Friezen, leg ik haar uit, zitten alle lichaamsdelen op een wat andere plek dan bij de Hollanders.
De voeten zitten wat hoger en de billen wat lager.
Thuis noemden wij onze benen "fuotten", met als enkelvoud "foet". Het woordenboek zegt "skonken", een woord dat ik ook wel ken, maar dat wij thuis minder vaak gebruikten. Waar het Frysk Wurdboek en ik het in elk geval wel over eens zijn, is dat Friese dijen "billen" zijn. Het dijbeen heet "bilbonke" en de benenwagen is in het Fries een "billewein".
Het was bij ons dus heel normaal dat mijn moeder mij bij mooi weer met blote billen naar school liet gaan. Ik besefte wel dat ik dat tegen m'n Barneveldse vriendjes zo niet kon zeggen, dus dan zei ik netjes dat ik met blote voeten naar school ging. Maar ook dat werd niet goed begrepen.
Veel pijnlijker was het dat ik tijdens een pinksterkamp van de kerk bij de broodmaaltijd aan een lange houten eettafel om een "plasje" vroeg. Het kapje van het brood was bij ons het "plaske" (ploske). "Mei ik 't plaske, Mem", was bij ons een doodgewone vraag. We waren er dol op. Het woord komt van het gelijkluidende werkwoord "plaske", dat dik schillen of afsnijden betekent. Het Nederlandse woord "kapje" kende ik niet eens.
In de Engelse les - ik was 17 - vertelde de leraar over een spraakverwarring met zijn Friese vrouw. Zij wilde de kamerplanten in de modder zetten. De hele klas moest lachen en ik had geen idee waarom. Dat modder modderig moet zijn, dat wist ik nog niet. Gewone (pot)aarde noemde m'n mother ook modder. En waarom zou een modderschuit geen droge aarde kunnen vervoeren? Of je er nou een Friese of een Nederlandse vlag op zet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten