De laatste tijd kijk ik regelmatig naar de BBC-quiz Would I Lie To You? (#wilty). Vaak op YouTube, soms op de zender. Het is een komische quiz met twee teams van drie personen. In het midden als vaste teamcaptains de komieken David Mitchell en Lee Mack met aan weerszijden wisselende gasten, BB'ers, Bekende Britten ofwel Celebrities. David is de erudiete nerd, Lee de volkse flapout. Ze kunnen soms flink tegen elkaar uitvallen, David speelt zo nu en dan een intellectuele woedeuitbarsting ('rant'). Onzin en hilariteit voeren de boventoon boven het serieus raden en winnen van de quiz. De teamleden moeten van een kaart, waarvan ze van tevoren niet weten wat er op staat, een voorval over zichzelf voorlezen. Ze worden daarover bevraagd door het andere team, hangen dan een heel verhaal op en het andere team moet raden of het waar is of niet (True or Lie).
Ook op de Nederlandse radio en televisie zijn door de jaren heen veel raadspelletjes gepresenteerd. Ik moest denken aan de de verhalen van mijn vader, die toen ik nog klein was eens aan een radioquiz heeft meegedaan. De finesses van het verhaal kon ik mij niet meer herinneren, dus ik deed een beroep op mijn broer en zussen in onze familie-app. Vooral mijn oudste zus herinnert zich veel van vroeger.
Het radiospelletje waar mijn vader aan meedeed, was ook een soort Would I Lie To You, waarbij de deelnemers moesten raden of het verhaal klopte of niet, in dit geval zijn beroep. Mijn vader beweerde dat hij ambtenaar van de burgerlijke stand was in Harlingen. In werkelijkheid was hij wel ambtenaar maar dan als opzichter van bouw- en woningtoezicht in Schiedam. Hij is begonnen als timmerman, vervolgens timmerleraar geworden op de ambachtschool in Leeuwarden en in Harlingen, waar mijn oudere broer en ik geboren zijn. In Harlingen overgestapt naar de gemeente als bouwopzichter, in die functie gesolliciteerd in Schiedam - ik was een half jaar oud - en vervolgens (na ook nog kort voor de gemeente Pijnacker gewerkt te hebben) naar Barneveld. Na drie jaar ge-opzichtert te hebben, begon hij met enkele partners een bouwbedrijf, Bouw Industrie Barneveld, en aan het eind van zijn carrière kwam hij terecht bij de afdeling bouw en onderhoud van de platenmaatschappij van Philips, Phonogram in Baarn. Altijd in en rond de bouw, nooit ambtenaar van de burgerlijke stand. Maar hij wist deze bewering op de radio overtuigend genoeg te brengen, men geloofde hem.
Mijn oudste zus weet het zich nog wel enigszins te herinneren. Zij heeft de herhaling van de uitzending gehoord bij een vriendinnetje. Die was om twaalf uur 's middags. Op een holletje uit school konden ze het nog net halen. Presentator was Johan Bodegraven, de man van de latere televisieacties van de NCRV en van veel radioquizzen in de jaren '50, zoals de Spraakwaterval, Radio-Vossenjacht en Mastklimmen . Bij Mastklimmen hingen de prijzen in een mast; bovenin de mast hing als hoofdprijs een gerookte ham. Daarvan stamt de uitdrukking "En dan nu de hamvraag!". Hoe meer vragen een deelnemer goed had, hoe hoger hij of zij 'opklom' in de mast.
De radiospelletjes van de NRCV kan ik mij niet herinneren, wel de latere televisieacties. Ook herinner ik mij nog dat ik in 1974 als negentienjarige heb lopen collecteren voor Geven voor leven. Dit was een grote inzameling voor de bestrijding van kanker bij kinderen. De aanleiding was het 50-jarig bestaan van de NCRV en het 25-jarig bestaan van het Koningin Wilhelminafonds (KWF Kankerbestrijding). Ik collecteerde in het rijke Bosch en Duin, waar ik zelf in een riante villa woonde, zij het met tientallen medestudenten in een internaat. Grote villa's in het bos, lange oprijlanen, dienstboden die opendeden, de vrouw des huizes in kamerjas op de overloop, de trap op en dan één schamel kwartje in de bus. Ik had meer verwacht. Zij ook.
Het streefbedrag van de actie was 40 miljoen gulden, een immens bedrag. Tijdens de televisieshow, gepresenteerd door Johan Bodegraven en Ted de Braak, zong Vader Abraham zijn voor de gelegenheid geschreven hit Geven voor leven en liet hij zoals beloofd zijn baard afscheren bij het bereiken van de 50 miljoen.
Mijn oudste zus heeft geen onverdeeld gelukkige herinneringen Johan Bodegraven. Voor een landdag van de Gereformeerde Jeugdvereniging moest zij als twaalfjarig meisje met de club van de kerk optreden op een groot podium op de beroemde Koewei in het Schaffelaarbos in Barneveld. "Ik had een zandkleurige jurk aan en moest een beetje met mijn handen boven mijn hoofd zwaaien. Ik was dan een boom. Anderen hadden een jurk van een andere kleur en stelden wat anders voor." Ze vond het maar stom dat iedereen naar de pijpen danste van die arrogante man op het podium met zijn ouderwetse radiostem.
Mijn geboortehuis in Harlingen heeft ook nog eens gefunctioneerd als radiostudio. Maar zelfs mijn oudste zus weet niet meer precies hoe het zat. Gretta Kok, zwemkampioene en de oudere zus van de bekendere Olympisch kampioen Ada Kok, was in Harlingen voor een zwemwedstrijd en de radioploeg had snel even een ruimte nodig voor een interview - waarschijnlijk ook stroom en misschien een telefoonverbinding. We weten dit alleen uit de verhalen van mijn vader. Wat er van waar is, weten we niet. Maar Would He Lie To Us?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten