zaterdag 11 juli 2015

Achter de Dom

Begin volgend jaar komt er een einde aan de colleges in het historische pand Achter de Dom 22-24 in Utrecht. Dit meldt het alumniblad Illuster. De vier werkgroepzalen en twee collegezalen voldoen niet meer aan de eisen. Er waren vooral klachten over het benauwde klimaat en de slechte staat van de zalen. De benodigde investeringen om het pand voor het onderwijs te behouden, zijn te hoog. Het is nog niet bekend wat de Universiteit Utrecht, de eigenaar van het pand, gaat doen met het historische gebouw.

Hoewel ik er geen student ben geweest, koester ik wel een paar persoonlijke herinneringen aan het pand. Begin tachtiger jaren ging ik met mijn vriendin, die psychologie studeerde, een paar keer naar de hoorcolleges van professor Henri van Praag over parapsychologie. Professor Van Praag was bijzonder hoogleraar parapsychologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht van 1978 tot 1986. Hij was de opvolger van de bekende professor W.H.C. Tenhaeff. Nu ik dit opschrijf besef ik dat je tegenwoordig niet zoveel meer hoort van parapsychologie. Tenhaeff was indertijd een "bekende Nederlander", zoals we nu zouden zeggen, en ook Van Praag was geen onbekende bij het grote publiek. Van Praag vond de psychologie een "grensgebied" van de parapsychologie. Anderen zouden dat hooguit andersom zien (parapsychologie als grensgebied of zijtak van de psychologie). Van Praag kwam uit een niet religieuze joodse familie. Hij zat tijdens de oorlog ondergedoken in Amsterdam en verloor veel van zijn familie. Na de oorlog stond zijn levensdoel vast: hij wilde ijveren voor een wereld van vrede en harmonie. Hij wilde een bruggenbouwer zijn en wisselde informatie uit over grenzen van godsdienst en culturen heen, van jodendom naar boeddhisme, van taoïsme naar gnostiek en van theologie naar natuurwetenschappen (aldus Awraham Soetendorp in ‘Henri van Praag: een grote raadgever en ziener’, Het Parool 4-11-1988 - bron: Wikipedia).

Mijn vriendin was bijzonder geïnteresseerd in parapsychologie, mystiek en alternatieve geneeskunde. Ik stond daar wat afstandelijker tegenover, maar het onderwerp interesseerde mij wel, zeker vanuit mijn theologische achtergrond. Van de colleges van Van Praag herinner ik mij niet zo heel veel meer en al helemaal niets over parapsychologie. Met name het eerste college staat mij bij, dat ging over logica. Ik zou het college, nu na meer dan 30 jaar, niet meer kunnen reproduceren, maar het maakte wel grote indruk op mij en ik denk dat ik er ook wel iets aan heb gehad voor mijn verdere leven. Voor een deel ging het over basisbegrippen die elke student moet kennen, zoals 'falsifieerbaarheid' (een wetenschappelijke theorie is weerlegbaar, staat open voor ontkrachting en kan in een methodologisch correct opgezet onderzoek worden verworpen). Ook de sfeer van het oude gebouw staat mij bij, al zou ik er nu de weg niet meer in kunnen vinden. In mijn herinnering zaten we in een rokerig zaaltje, maar ik betwijfel of er echt gerookt werd, want zowel Marjan als ik konden daar slecht tegen.

Het blad Illuster memoreert dat ook bekende historici als Maarten van Rossum en Hermann von der Dunk ("altijd met deftige dictie") er hoorcolleges gaven. Van Maarten van Rossum - het kritische en trouwens enige jurylid van de Slimste Mens en een niet geheel onbekende presentator van RTV Utrecht - heb ik in later jaren ook wel eens een college gevolgd bij Studium Generale. Rond dezelfde tijd als de colleges van Henri van Praag trok ook Hermann von der Dunk mijn aandacht, maar ik heb hem alleen horen spreken op de televisie (waar de rol van bekende Nederlander inmiddels is overgenomen door zijn zoon Thomas). In 1982-1983 hadden Marjan en ik een kamerhuurder uit München, die naar Utrecht kwam om zijn promotieonderzoek te doen bij professor Hermann von der Dunk. Deze promovendus onderzocht de invloed van Duitse universiteiten op het Nederlandse wetenschappelijk onderwijs aan het eind van de 19de eeuw. Met deze kamerhuurder, nu Dr. Andreas Gressmann heb ik nog steeds goed contact en ik logeerde dit jaar nog een weekje bij hem in München. Dan memoreren we die tijd nog wel eens.

Maar goed, ik denk nu dus even terug aan dat prachtige oude pand in de binnenstad, direct achter de Dom, en ik vraag mij af wat er mee gaat gebeuren.

Bron: Illuster, juli 2015, p11 - Zie ook Wikipedia: Parapsychologie
Personen: Henri van PraagHermann von der DunkMaarten van RossemAwraham Soetendorp

Geen opmerkingen:

Een reactie posten