Bij de post vandaag More (nr 102, maart 2016), de nieuwsbrief van de Stichting Thomas More. "Stichting More, voorheen Radboudstichting, vormt een netwerk van op mens en maatschappij betrokken hoger opgeleiden: kritisch reflecterende mannen en vrouwen die boven de horizon van hun studie en beroep weten uit te stijgen". Vanwege de verwarring met de Radboud Universiteit in Nijmegen, waarmee ik zelf ook nog wel eens deze organisatie ten onrechte associeer, heeft de stichting een tijdje geleden haar naam veranderd. Waarom ik de nieuwsbrief ontvang, weet ik niet precies. Ik ben wel eens naar een lezing geweest van de stichting (ik herinner me een solovoorstelling van Henk van Ulsen in de Janskerk in Utrecht in het kader van de Alfrinklezing) en misschien heb ik wel eens wat gedoneerd.
De nieuwsbrief kondigt dit keer verschillende activiteiten aan ter gelegenheid van 500 jaar 'Utopia' van Thomas More. Ik leerde over dit boek in de geschiedenisles, tegelijk met de Lof der Zotheid, dat Erasmus van Rotterdam opdroeg aan zijn goede vriend Thomas More. De Lof der Zotheid heb ik als tiener gelezen - met heel veel plezier - en ik heb de pocket nog in m'n kast staan. Maar het boek van More heb ik nooit gezien.
In de nieuwsbrief staat een interview met de filosoof Hans Achterhuis die op 4 juni de de Thomas More lezing houdt. Utopia is net als de Lof der Zotheid een satire, vertelt Achterhuis, maar het wordt vaak veel serieuzer opgevat. Ook de titel is een woordspeling: het neologisme 'utopia' kun je lezen als 'goede plaats' maar ook als 'geen plaats', dus 'nergens'. Ik herinner me dat wij in de geschiedenisles Utopia leerden kennen onder de titel 'Nergenshuizen', maar die naam kom ik in deze nieuwsbrief niet tegen. Ik besef nu pas, al ken ik geen klassieke talen, dat Utopia gezien kan worden als een samenvoeging van "eu" (goed) en "topos" (plaats) en ik zoek het maar even op: "ou" is het Griekse woord voor niet, dus "ou-topos" is "geen plaats", nergens. De titel van het boekje luidt voluit trouwens "De Optimo Reipublicae Statu deque Nova Insula Utopia".
In zijn More-lezing wil Achterhuis Utopia afzetten tegen een ander utopisch boek, Het Nieuwe Atlantis van Francis Bacon. In Utopia gaat het om een sociale, familiaire samenleving in harmonie en geluk, zonder privé-eigendom. Bacon is meer een individualistische verlichtingsdenker. Zijn Nieuwe Atlantis is een plek waar mensen stinkend rijk en individualistisch zijn en ongestoord kunnen genieten van alle vruchten van de technologie. De Utopiërs van More zijn geen loonslaven meer, ze werken niet meer dan zes uur per dag. Doordat iedereen werkt zijn die zes uren genoeg en kunnen ze de rest van de tijd naar eigen inzicht spenderen aan verdieping in de schone letteren. Foto, video en sociale media mag ook, vindt Joost van der Net, de directeur van de Stichting Thomas More in een ander artikel. In Utopia is men zuinig en doet aan recycling. Zo repareren de Utopiërs hun gebouwen op tijd en deskundig en hoeft er zelden iets nieuws te worden neergezet. De kleding is beperkt en sober. More was zeer gegrepen door het evangelie. De Navolging van Christus van Thomas à Kempis was voor hem een belangrijke geestelijke leidraad.
In september verschijnt bij uitgeverij Leesmagazijn een nieuwe vertaling van Utopia. De vertaler is teruggegaan naar de brontekst. De meeste Nederlandse vertalingen zijn gebaseerd op een Engelse vertaling van de oorspronkelijk Latijnse tekst, waardoor nogal wat nuances verloren gingen.
Op 4 juni 2016 houdt Hans Achterhuis de Thomas More lezing in het Academiegebouw in Utrecht. Inloop 14.30 uur, lezing 15.00 uur, borrel 16.00 uur. Aanmelding door € 15,00 p.p. over te maken naar NL18 FVLB 0225180634 o.v.v. 'Achterhuis'.
Meer informatie:
* thomasmore.nl
* Wikipedia: Stichting Thomas More
* Henk van Ulsen speelt Job
Geen opmerkingen:
Een reactie posten