Blauwdruk voor democratisch Israël-Palestina

 "How to end Israeli apartheid" door Jonathan Adler, in +972 Magazine 05-11-2025

Samenvatting: Een blauwdruk voor democratie in Israël-Palestina

Dit artikel is een interview met Michael Schaeffer Omer-Man en Sarah Leah Whitson, auteurs van het nieuwe boek “From Apartheid to Democracy: A Blueprint for Peace in Israel-Palestine.” Het boek biedt een gedetailleerde routekaart voor een overgang van de huidige 'één-staat realiteit' van bezetting en apartheid naar een democratische toekomst in Israël-Palestina.

Hoofdpunten van de blauwdruk

De auteurs stellen dat de status-quo van permanente bezetting, apartheid en belegering na de gebeurtenissen van 7 oktober 2023 onhoudbaar is geworden. Ze beargumenteren dat het decennialange streven naar een twee-statenoplossing via het Oslo-proces is mislukt.

De door hen voorgestelde blauwdruk heeft twee kritische elementen die de mislukte aanpakken uit het verleden omkeren:

1. Prioriteit voor het beëindigen van misdaden: Het plan stelt dat de Israëlische bezetting en apartheid onmiddellijk moeten eindigen, los van de discussie over toekomstig bestuur. Misdaden kunnen niet worden onderhandeld.

2. Democratische toekomst: Na de overgangsperiode moet de beslissing over toekomstig bestuur democratisch genomen worden door alle mensen tussen de rivier en de zee (de Jordaan en de Middellandse Zee), zonder aangewezen vertegenwoordigers voor Joods-Israëlische en Palestijnse blokken.

Driejarig transitieplan

Het plan voorziet in een driejarige overgangsperiode onder een tussentijdse regeringscoalitie (caretaker government).

• Bestuur: De overgangsregering neemt de bevoegdheden over van zowel de Israëlische regering als de Palestijnse Autoriteit om alle gebieden te besturen. Het zal vertegenwoordiging hebben in ministeries, de rechterlijke macht en de veiligheidsdiensten op basis van een consociationeel model.

• Afbraak van Apartheid: De primaire taak van deze regering is het afschaffen van alle wetten die apartheid en bezetting ondersteunen (zoals hervorming van het bevolkingsregister).

• Veiligheid: De overgangsregering moet de veiligheidsdiensten samenvoegen onder één centraal commando en onregelmatige milities ontwapenen, met opties voor re-integratie (Desarmement, Demobilisatie en Re-integratie – DDR). De beslissing om, bijvoorbeeld, controleposten te handhaven tijdens de transitie (voor veiligheidsscreenings), terwijl tegelijkertijd de vrijheid van verkeer in wetgeving wordt vastgelegd, is een "compromis" dat iedereen ontevreden zou laten.

• Justitie: Er wordt een Ministerie van Justitie opgericht dat de bestaande rechtbanken blijft runnen. De auteurs stellen dat een definitief kader voor transitionele justitie (zoals waarheidscommissies) pas kan worden bepaald na het vaststellen van het politieke raamwerk.

Rol van de Internationale Gemeenschap

De auteurs erkennen dat het onwaarschijnlijk is dat Joods-Israëliërs vrijwillig hun macht zullen opgeven. Zij stellen dat internationale druk essentieel is om de bezetting onhoudbaar te maken, vooral in de nasleep van de 'genocide in Gaza' en de toenemende internationale isolatie van Israël.

Zij hopen dat hun blauwdruk een alternatief beleidsvisie biedt om de huidige sancties, boycots en desinvesteringen te sturen. Hoewel er op dit moment misschien geen onmiddellijk "venster van opportuniteit" is in de hoogste beleidskringen, geloven zij dat het normaliseren van nieuwe ideeën binnen het bredere buitenlandbeleid cruciaal is om toekomstige leiders en denktanks te bereiken.

Hoe vorm je een regering in Nederland en in Duitsland?

Er volgde een reactie uit Duitsland op mijn blog Winnaar 07-11-2025, waarop ik weer heb gereageerd. Een vergelijking van het Nederlandse en het Duitse politieke systeem. In mijn blog besprak ik dat partijen bij de verkiezingen zetels kunnen winnnen ("winnaar") en verliezen, maar dat "de grootste" geen categorie is in het Nederlandse staatsrecht en de nummer 1 daarmee nog geen "winnaar" is. De grootste partij in de Kamer mag sinds een aantal jaren wel het initiatief nemen bij de formatie, al is dat in geen enkele wet of reglement vastgelgd. 

De reactie uit Duitsland: 

Bij ons in Duitsland wordt er helemaal niet gekeken naar wie de grootste fractie heeft, maar alleen wie een meerderheid kan organiseren. Decennialang waren er eigenlijk alleen maar CDU/CSU, SPD en FDP in het parlement. Feitelijk heeft de FDP als kleinste partij toen besloten met wie ze in de regering zou gaan. Bij de vorming van de “verkeerslichtregering” (rood, geel, groen) vier jaar geleden was het vergelijkbaar: de Groenen en de FDP (geel) hebben zich verenigd en onderzocht of ze liever met de CDU/CSU (zwart) of met de SPD (rood) wilden regeren – beide waren mogelijk geweest. Zonder de beiden was geen meerderheid mogelijk, tenzij je met de AFD (vergelijk de PVV) wilde regeren. Tot nu toe heeft echter altijd de grootste fractie de bondskanselier geleverd. Er bestaat echter geen wet hierover.

Mijn vervolgreactie: 

Dank voor de toelichting en vergelijking. In Nederland was het de gewoonte dat het staatshoofd direct na de verkiezingen enkele vaste adviseurs (waaronder de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer) en daarna één voor één alle fractievoorzitters uitnodigde op het paleis en om hun mening vroeg. Een korte samenvatting van die adviezen werd na elk bezoek openbaar gemaakt, maar de fractievoorzitters konden in de vertrouwelijkheid van het paleis ook al wat meer bespreken, bijvoorbeeld hun tweede voorkeur of hoever ze bereid waren te gaan.. Als uit de adviezen een duidelijke meerderheid naar voren kwam, dan benoemde het staatshoofd een formateur die de opdracht kreeg een regering te vormen "die kan rekenen op een vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal" (beide kamers van het parlement). Als het niet direct duidelijk was, dan werd er eerst een informateur aangewezen (of twee of drie, bijvoorbeeld ervaren oud-politici uit de tegenovergestelde partijen die zouden moeten gaan samenwerken).

In 2012 is besloten (en bij de troonswisseling van 2013 in werking getreden) dat het staatshoofd deze rol niet langer toekomt en dat de Tweede Kamer zélf het formatieproces aanstuurt. Daarbij is gezocht naar een objectief criterium over wie het initiatief mag nemen, de grootste, al staat dat nergens geschreven.

Hier doorheen speelt de 'amerikanisering' van de politiek. Kiezers en media kijken steeds meer naar de persoon en zien (naar mijn mening ten onrechte) de verkiezingen voor de Tweede Kamer als een verkapte verkiezing voor een minister-president. Daar ben ik erg kritisch op, ook op de NOS, die in de berichtgeving deze indruk versterkt. In Nederland had de minister-president traditioneel weinig macht, hij kan bijvoorbeeld zelf geen ministers aanstellen of ontslaan en moet zich ook niet teveel met de dossiers van de vakministers bemoeien (alleen coördineren en knopen doorhakken), hij is primus inter pares, eerste onder zijn gelijken. De minister-president krijgt in de loop van de jaren wel steeds meer macht, deels door de versnippering (dus minder macht bij de grotere partijen), zijn mandaat bij de Europese Raad van regeringsleiders, topoverleg waarin hij zelfstandig beslissingen moet kunnen nemen en door de genoemde 'amerikanisering', waardoor 'het volk' hem steeds meer persoonlijke macht gaat toekennen.

Winnaar

Het NOS Journaal beweert dat D66 nu formeel door de Kiesraad tot winnaar van de verkiezingen is uitgeroepen. Wat een onzin!

De Kiesraad heeft de officiële uitslag van de verkiezingen vastgesteld en bekendgemaakt en daaruit kan worden afgeleid dat D66 (+17), CDA (+13), JA21 (+8), FvD (+4) en 50+ (van 0 naar 2) zetels hebben gewonnen, PVV (-11), VVD (-2), GL-PvdA (-5), BBB (-3), SP (-2), Volt (-1) en NSC (van 20 naar 0) zetels verloren en de SGP, PvdD, SGP, CU en Denk gelijk zijn gebleven.

"De grootste" is geen categorie in het Nederlandse staatsrecht en de grootste "de winnaar" noemen is een term gejat van een ander kiesstelsel van een ander land.

Stel de PVV was twee zetels hoger uitgevallen (28) en D66 twee zetels lager (24). Dan was nog steeds D66 winnaar in deze verkiezingen en PVV verliezer. Nu zijn ze gelijk geëindigd, beide met 26 zetels. In de Kamer hebben ze evenveel zetels en evenveel formele macht. Als D66 zich de grootste fractie mag noemen in de Tweede Kamer, dan de PVV ook.

Met enige moeite leg ik aan mijn buitenlandse vrienden uit dat D66 en PVV in de Kamer even groot zijn en dat "die Rechten" PVV, JA21 en FvD bij deze verkiezingen niet hebben verloren maar een zetel hebben gewonnen, van 40 naar 41 op een totaal van 150 zetels.

In de relatief recente parlementaire geschiedenis is de gewoonte ontstaan dat de grootste partij het initiatief neemt bij de kabinetsformatie. Het staat in geen enkele wet en zelfs niet in het Reglement van Orde van de Kamer. In dat reglement staat wel dat de Tweede Kamer na de verkiezingen een verkenner, later een eventuele informateur en een formateur aanwijst. De gewoonte om de grootste hierbij het voortouw te laten nemen, heeft dus wel enig nut, omdat je hier dan niet meer stel op sprong na de verkiezingen over hoeft te steggelen, nu het politiek neutrale staatshoofd en diens vaste adviseurs in dit proces terzijde zijn geschoven.

Dus stel dat de PVV net iets meer stemmen had gekregen dan D66. Dan had Wilders als grote verliezer met de meeste stemmen als eerste zich voor een week in een kantoortje mogen opsluiten en één voor één de andere fractievoorzitters mogen ontvangen om hun luide "nee, nee, nee!" aan te horen, waarna de directeur van de NS alsnog met enige vertraging het vertreksein had kunnen geven.

De meest aannemelijke uitkomst van de coalitieonderhandelingen is dat we een regering krijgen onder leiding van minister-president Rob Jetten. Daarvoor zal hij eerst een meerderheid achter zich moeten zien te krijgen. Als Geert Wilders 30.000 stemmen meer had gekregen en de grootste was geworden, dan was nog steeds de meest aannemelijke uitkomst dat we een kabinet-Jetten krijgen. Want ook hij zou een meerderheid achter hem moeten zien te krijgen en die kans heeft hij eerder dit jaar vooralsnog verspeeld. Maar als intussen Laurens Dassen van de enige eenmansfractie Volt met een geniaal plan komt waar hij een meerderheid achter weet te krijgen, dan kunnen we ook nog een kabinet-Dassen krijgen. Theoretisch, ik weet het. Maar mijn punt is: het gaat uiteindelijk om wie en wat de meerderheid teweegbrengt. Zo werkt democratie.

Verder zal de voorzitter van de Tweede Kamer in het principe van 'de grootste mag eerst' aanleiding zien om in voorkomende gevallen als de fracties op volgorde van grootte het woord mogen voeren en de grootste twee fracties even groot blijken te zijn, het aantal kiezers achter deze zetels mee te laten tellen. Dus de woordvoerder van D66 mag dan straks als eerste het woord voeren en daarna die van de PVV in plaats van andersom. Gewoonlijk een verschil van een minuut of tien.

Dat is het wat de NOS (maar zo niet de Kiesraad) "de winnaar van de verkiezingen" noemt.

Windfonds Goyerbrug

Start participatietraject uitwerking windfonds Goyerbrug

De gemeente Houten start binnenkort een participatietraject voor de uitwerking van het Windfonds Goyerbrug. Dit deelt het college van B&W van Houten op 7 november mee. Een belangrijk uitgangspunt is dat - binnen de door de gemeenteraad vastgestelde kaders - omwonenden en belanghebbenden uit de buurgemeenten worden betrokken bij de verdere invulling van het fonds. Via lokale nieuwsberichten in Houten en omliggende gemeenten roept de gemeente daarom inwoners en ondernemers binnen drie kilometer van het windpark op om mee te denken over de voorwaarden en vormgeving van het fonds. De oproep richt zich op inwoners en ondernemers uit Schalkwijk, ’t Goy, Cothen, de noordrand van Culemborg en het bedrijventerrein Wijk bij Duurstede. Met een straal van drie kilometer rond het windpark voldoet de gemeente ruim aan de jurisprudentie, die voor participatie een richtafstand van 10 keer de ashoogte aangeeft.

Bron: Mededelingen College B&W Houten

Het Windfonds is een fonds om de lusten en lasten van de windmolens te delen met de directe omgeving. Het geld is bedoeld voor lokale projecten die de leefbaarheid en duurzaamheid in de directe omgeving van het windpark ten goede komen.

Open stemhokjes

Toen ik binnenkwam bij het stembureau kon ik meteen precies zien op wie de drie kiezers op dat moment in het stemhokje hun stem uitbrachten. Ik heb dit direct gemeld bij het stembureau en nog voor het sluiten van de stembussen een brief gestuurd aan de burgemeester. 

--------------------

29/10/25 Aan de Burgemeester van Houten

Geachte Burgemeester,

 
Vandaag heb ik gestemd op stembureau Het Kruispunt aan het Spoor. Bij binnenkomst en achter aansluitend bij de rij viel mijn oog direct op de drie stemhokjes. De stemhokjes waren helemaal open, naar het publiek gericht en vanwege de enorm grote stembiljetten kon ik precies zien op wie (althans op welke lijst) de drie stemmers op dat moment hun stem uitbrachten. Er was zelfs geen poging gedaan om het uitbrengen van de stem af te schermen voor het oog van de aanwezigen. Bij het wachten in de rij heb ik mijn ogen afgewend, om niet het stemgedrag van iedereen te zien. Ik heb hier direct een opmerking over gemaakt bij het stembureau. De voorzitter zou aantekening maken van mijn waarneming. De voorzitter liet weten dat men te allen tijde zicht moet houden op wie zich in het stemhokje bevindt en dat afscherming daarom niet mogelijk is. Bij het stemmen voelde ik mij erg ongemakkelijk. Ik herinner mij dat in mijn jonge jaren de stemhokjes halve gordijntjes hadden, zodat het stemproces zelf was afgeschermd. Ook moet het mogelijk zijn om het stemlokaal zo in te richten dat het uitbrengen van de stem niet openlijk in het zicht van iedereen plaatsvindt. 

Ik verzoek u als plaatselijk verantwoordelijke voor een goed verloop van de verkiezingen ervoor te zorgen dat voortaan het stemgeheim weer in acht wordt genomen en gewaarborgd. Dit moet mogelijk zijn door de open zijde van de stemhokjes niet op de zaal te richten en het liefst door het invoeren van gordijntjes (het blijft altijd zichtbaar dat een persoon zich in het hokje bevindt). Als het inderdaad zo is dat er te allen tijde moet worden meegekeken bij het uitbrengen van de stem, zoals de voorzitter van het stembureau aangaf, dan moet de wet misschien worden aangepast.

Voor zover ik weet, dient het stemlokaal zo ingericht te zijn dat het stemgeheim is gewaarborgd. Kieswet art. J15: “Het stemlokaal is zodanig ingericht dat het stemgeheim is gewaarborgd”.

Art. J16: “De toegang tot de stemhokjes moet zichtbaar zijn voor het publiek.”
(Er staat niet dat het publiek moet kunnen meekijken in het stemhokje!).

Art. J19 “Bij Algemene Maatregel van Bestuur kunnen nadere regels worden gesteld betreffende de inrichting van het stemlokaal.”

Het voorschrift dat de toegang tot de stemhokjes zichtbaar moet zijn, is m.i. bedoeld om te zien dat de persoon die het stembiljet in ontvangst heeft genomen, ook degene is die het hokje binnen gaat en om te voorkomen dat er zich onbevoegde of meerdere personen in het hokje bevinden en om onregelmatigheden te voorkomen. Het betekent niet dat het stembureau of het publiek openlijk moeten kunnen zien hoe degene in het stemhokje zijn stem uitbrengt. Als de stembiljetten zo groot zijn dat ze het stemgeheim onbedoeld onthullen, dan is dit in strijd met de vereiste dat de stemhokjes zó opgesteld moeten zijn dat men niet kan zien wat iemand stemt (...). 

--------------------

30/11/25 Op Facebook lees ik verschillende commentaren van mensen die hetzelfde ervaren hebben in andere stemlokalen. 

--------------------

3/11/25 De projectleider van de verkiezingen laat mij namens de gemeente Houten weten: 

"Hartelijk dank voor uw brief waarin u uw zorgen uit over het waarborgen van het stemgeheim tijdens de Tweede Kamerverkiezingen op stembureau (...) Wij waarderen het zeer dat u de moeite heeft genomen om dit onder onze aandacht te brengen. Wij begrijpen uw opmerking over de combinatie van de opstelling van de stemhokjes en de grootte van de stembiljetten. Wij willen u informeren dat de voorzitter van het betreffende stembureau hierover ook een aantekening heeft opgenomen in het proces-verbaal. Het stemgeheim is een fundamenteel onderdeel van het verkiezingsproces en wij nemen signalen hierover dan ook uiterst serieus.Bij de komende verkiezingen zullen wij de opstelling van de stemhokjes aanpassen, zodat het stemgeheim beter gewaarborgd is."

--------------------

In het proces-verbaal van 'mijn' stemlokatie lees ik de volgende opmerking: "Meerdere kiezers gaven aan dat te zien was naar welke kant hun lijf/aandacht ging op het moment dat zij in het stemhokje stonden. Zij vreesden dat daaruit te herleiden was waarop zij hebben gestemd."

Overigens heb ik wel iets meer gemeld dan "vrees". Op het moment dat ik het stemlokaal binnenstapte en nog bij de ingang stond, kon ik van drie mensen zien op welke lijst zij hun stem uitbrachten (niet hun "lijf/aandacht" maar hun hand met het rode potlood op het stembiljet). Ik heb dit direct gemeld, nog voordat ik mij bij de rij heb aangesloten om zelf te gaan stemmen. Maar ik ben blij met de maatregelen die genomen worden, zodat dit bij volgende verkiezingen niet weer voorkomt. 

Zie: Uitslagen en processen-verbaal gemeente Houten

--------------------

Waarom hangen er geen gordijntjes voor het stemhokje? 

Vroeger hingen er halve gordijntjes voor het stemhokje, herinner ik mij nog wel. Dat is aan het eind van de jaren '80 afgeschaft. Waarom hangen er geen gordijntjes voor het stemhokje? De Kiesraad noemt deze vraag op zijn website, maar geeft er geen antwoord op. Althans na het lezen van het antwoord, heb ik nog steeds geen idee waarom niet. Terecht wijst de Kiesraad erop dat de leden van het stembureau en de aanwezige kiezers zicht moeten hebben op de toegang tot de stemhokjes. Zo staat het in de wet (Kieswet art. J16). Om te voorkomen dat meerdere mensen in een stemhokje staan, er sprake is van dwang, iemand met een ander papier het stemhokje uitkomt dan er in gaat of wat dan ook. Maar als je waterdicht wilt controleren dat niemand iets onrechtmatigs doet, dan moet je het stemgeheim opheffen en een ambtenaar zetten naast elke kiezer die zijn stem uitbrengt. Liever niet. Maar nu kijkt de hele rij mee. Ook dat heb ik liever niet. 

Halve gordijntjes - zoals vroeger - zorgen voor het harmonisch samengaan van art. J15 (stemgeheim) en J16 (zichtbaarheid). 

De Kiesraad geeft aan dat stemhokjes op minimaal twee meter van de wachtende kiezers moet staan. Ik weet niet waar dat op is gebaseerd (Algemene Maatregel van Bestuur, stembureauinstructies?). Die afstand van twee meter is - neem mij niet kwalijk dat ik het zeg - echt onzin. Voor het bepalen van mijn stem heb ik voor mijn gang naar de stembus de kandidatenlijsten goed bestudeerd, ik weet dus welke partij wáár op het stembiljet staat en met hoeveel kolommen. Ik kan van vijf meter afstand of meer - zoals gezegd vanaf het moment dat ik het stemlokaal binnenstapte - prima zien op welke lijst iemand stemt. 

De huidige opstelling waarmee iedereen kan meekijken in het stemhokje leidt precies tot het tegendeel van wat de wet beoogt. Vreemde ogen dwingen: iemand die kwaad wil, kan gewoon meegaan naar het stembureau en op grote afstand 'controleren' of de afhankelijke persoon wel een stem naar zijn smaak uitbrengt. Dat zal gelukkig niet zo vaak voorkomen. Iets anders: één van de personen van wie ik kon zien op wie hij zijn stem uitbracht, stemde op een partij die ik verafschuw. Ik ken deze persoon niet, maar wat als het een bekende was, wat doet dat ons? 

In het stembureau waar ik stemde had de hele rij vrij zicht op het uitbrengen van de stemmen. Niet lichaamstaal of aandacht, gewoon de lijst, het potlood en de hand die de stem uitbrengt. Dat moet echt anders. 

Kiesraad: Waarom hangen er geen gordijntjes voor het stemhokje?

--------------------

Lees ook mijn blog van 1 mei 2014 over stemfies en stemgeheim: Vreemde ogen

De strijd om B73

Op de televisie werd een verkiezingsdebat weer eens aangekondigd als "de strijd om 't Torentje". In de eerste plaats ergert mij dat omdat de verkiezingen van de Tweede Kamer daarmee worden voorgesteld als verkapte minister-presidentsverkiezingen, een fenomeen dat het Nederlandse staatsrecht niet kent en waar ik een uitgesproken tegenstander van ben. Kamerkandidaten die in de campagne aangeven dat ze als ze verkozen worden de Kamer het liefst zo snel mogelijk weer willen verlaten om premier te worden, zoals Timmermans en Bontenbal, krijgen om die reden niet mijn stem.

 
De minister-president (letterlijk dienaar-voorzitter) is de voorzitter van de ministerraad. Het is zijn taak om er voor te zorgen dat de ministers niet door elkaar praten en zo nodig hun voorstellen op één lijn te brengen. Als dat lukt dan mag hij de Nederlandse regering vertegenwoordigen, zodat ze niet met z'n allen tegelijk alle vergaderingen af hoeven te vliegen. Ik weet dat hij meer macht heeft dan dat, maar daar hoeven we niet nog eens een schepje bovenop te doen door de indruk te wekken dat hij gekozen is. Daar hebben we het parlement voor, de stem van het volk. En ja, ook als volk praten we steeds meer door elkaar heen.

Maar stel dat ik mij tegen mijn chronische allergie voor het moeten volgen van de Leider zou kunnen laten vaccineren, waardoor er net als bij (naar verluidt) alle staatsraden en rechters in ons land ineens zuiver D66-bloed door mijn aderen stroomt en ik een gekozen minister-president koester als een kroonjuweel.

Dan moet ik de duider van het verkiezingsdebat er toch op wijzen dat 't Torentje wegens renovatie is gesloten. De minister-president is met grote tegenzin en onder dreiging van een dwangsom (zo onbeperkt is zijn macht dus ook weer niet) vertrokken naar het vroegere ministerie van Landbouw aan het Bezuidenhout 73.

Het premiersdebat is geen strijd om 't Torentje, maar gekrakeel over wie onderhuurder mag worden van Rijkskantoor B73.

Fired

 Wat is Engels toch een rare taal: 

"Police officer fired after shooting"

DL-Alert

Voor het eerst een echte "NL-Alert", nou nee, een "DL-Alert", een Duitse Warnung op mijn telefoon. Het is een beetje schrikken.

Vanwege een "Sprengstoffdrohung in Zusammenhang mit dem Einsatz im Münchener Norden" is de Theresienwiese, waar het Oktoberfest plaatsvindt, de hele dag gesloten.

Nou is dat echt wel de laatste plek in München waar ik mij ooit zou willen bevinden, ik lust geen bier en mensenmassa's, al vind ik die als Beier verklede toeristen in de stad en metro wel leuk en de Wiese is aan de andere kant van de stad.

Maar ik zal de kat waar ik op pas waarschuwen en de omgeving goed in de gaten houden. Jammer dat ik geen drone heb.

Dure koffie

Nou moet je es horen. Het is toch wat! Niet dat ik al echt veel behoefte heb aan koffie, maar omdat ik nog een poos moet wachten op mijn trein naar München en rustig wil kunnen zitten, neem ik op het station Berlin Hauptbahnhof een cappuccino en een bessendonut. Nou ja, niet echt rustig hier, maar toch. Gisteren zat ik in het winkelcentrum The Playce aan de Potsdamer Platz pas echt rustig en aangenaam op een luxe lederen bank met een ontbijtje van drie broodjes, een puddingbretzel en een medium cappuccino (à €2,20) bij elkaar €3,76. Nu betaal ik voor een kleine cappuccino €5,10 en met de donut tikt de kassa €8,00 aan. Het is toch wat! Moet je horen.

Ten birthdays missed

*** Ten birthdays missed ***

Isatu Sesay passed away at the first day of the year 2016. She passed our lives and left a deep impression. Her footprints are still here. Only 32 years old, full of plans and hopes, she suddenly had to leave her beloved son and family behind, for who she so passionately and loyally took care every day. This week, thinking of her on her birthday, she will be especially missed.

One Sunday afternoon, while she was preparing food at the back of her house, I took this picture of her. In fact, it's one of the rare pictures on which she's not smiling. Yet, at that moment she was relaxed and satisfied, accepting every day as a gift. Thank God, she suddenly said. When I asked her why, she told me right there how grateful she was for life.

Photo: Isatu Sesay (21.09.1983-01.01.2016) and her sisters.

Wonderful temperament

Bij het opschonen van mijn archief kwam ik deze indrukwekkende beschrijving tegen.

"Ytzen has a wonderful temperament. But I was most impressed with his forward going movement. He has a lot of natural collection. Ytzen is progressing very well in his training, becoming very solid an reliable."

Het bewijs van een goede opvoeding,

Ytzen was raised by an approved Friesian Stallion Farm.

Blinde smeking

Bij weer eens een opschoonrondje door mijn archief kwam ik deze plakboekpagina tegen uit 1982 met een bericht over een blinde man die de paus om geld smeekt voor een oogoperatie. Het verhaal vertelt niet hoe de paus op de man reageerde. Ik associeerde het bericht meteen met de geschiedenis van de blinde Bartimeüs die Jezus aansprak. Hoe zou Jezus het "incident" hebben aangepakt? Ik heb toen het bericht uit het Utrechts Nieuwsblad van 2 december 1982 uitgeknipt en ingeplakt en hink-stap-sprong voorzien van een denkbaar krantenbericht in de Jerusalem Post van het jaar 33 en het verhaal van Bartimeüs zoals Marcus het bescheef.

 
.

Sierre Leone the new kingdom of kush?

 

Onderbescherming

Vandaag las ik voor het eerst het woord "onderbescherming", in vragen van SGP Houten over het gebruik van sociale media door kinderen en het gebrek aan vrije speelplekken. Ik kende het woord niet en begreep ook niet wat er mee bedoeld werd. De definitie opgezocht: 

Onderbescherming is een situatie waarin mensen hun formele rechten niet kunnen realiseren of niet de noodzakelijke hulp en ondersteuning ontvangen die ze nodig hebben, wat leidt tot een kloof tussen de bestaande rechten en de daadwerkelijke uitvoering daarvan in de praktijk.

ChatGpt: Ik doe 't niet

Verschillende media melden een wereldwijde storing bij ChatGpt. Het programma zelf trekt zich daar weinig van aan en bevestigt desgevraagd dat ChatGpt inderdaad gestoord is en het raadt zonder aarzelen alle concurrenten aan.

 
Zoals alle AI-programma's is ChatGpt onbewust bekwaam. Het kan van alles maar heeft geen idee wat het wel of niet kan, het praat daarbij alleen anderen na. Ik heb Gemini ooit een volle week aan de praat gehouden met een opdracht (het maken van een hoorspel) waarvan ik wist dat het programma daar - althans toen - niet toe in staat was - alleen dat wist Gemini zelf niet en het hield mij desgevraagd dagelijks op de hoogte van elke stap, totdat het er na een week achter kwam dat het dit helemaal niet kon.

Omgekeerd beantwoordt ChatGpt desgevraagd keurig alle antwoorden in de 'overtuiging' (want de media melden dit) dat het is uitgevallen. (Eerder vandaag plaatste ik een grap dat de president van Amerika pas aan het eind van zijn persconferentie bevestigde dat hij nog leeft, ChatGpt kan doodgemoedereerd bevestigen dat het is vannacht is overleden.)

De antwoorden van ChatGpt met een handig overzicht van alternatieve AI-programma's heb ik gepubliceerd op mijn website Aisite (go.stylo.nl/aisite), zie: ChatGpt storing 

Trump leeft

Met spanning luisterde de wereld gisteren naar de persconferentie van president Donald Trump. Na vele vragen van journalisten beantwoord te hebben, kwam dan eindelijk het antwoord op de vraag die iedereen bezighield. Donald Trump bevestigde desgevraagd dat hij niet is overleden. Al weet je bij deze president nooit helemaal wat je kan geloven.

Geluidsnormen Windpark Houten definitief

De Raad van State heeft in een uitspraak op 16 juli 2025 de gemeente Houten gelijk gegeven bij de gestelde geluidsnormen voor het Windpark Houten. Zowel het bedrijf Windpark Houten BV (een dochter van Eneco) als een omwonende waren in beroep gegaan. 

Het windpark ligt dichtbij de kern Houten. Bij de oprichting van het windpark heeft de gemeente geluidsnormen opgelegd die verder gaan dan de wettelijke eisen, zogenaamde "maatwerkvoorschriften".

In een andere zaak heeft de Raad van State uitgesproken dat dergelijke bovenwettelijke eisen eigenlijk niet meer mogen (voor nieuwe windparken) en de Raad van State heeft eerder ook een streep gezet door de in het 'Activiteitenbesluit' vastgelegde landelijke geluidsnormen voor windmolens, omdat deze nooit goed zijn onderzocht (milieueffectrapportage). Zolang de regering niet met nieuwe goedgekeurde geluidsnormen komt, is het aan de vergunningverlener, dus gemeenten en provincies, om goed onderbouwde geluidsnormen vast te stellen. 

Windpark Houten BV wilde op een gegeven moment helemaal van die maatwerkvoorschriften af. Strengere geluidsnormen betekent minder vaak draaien, juist bij harde wind, en dus minder stroomopbrengst. Maar de gemeente wilde zich aan de eerder gemaakte afspraken houden. Na een aantal beroepszaken koos de gemeente voor een middenweg: wel extra geluidsnormen handhaven om omwonenden te beschermen, maar de normen enigszins versoepelen zodat het windpark voldoende opbrengst kan genereren. De Raad van State geeft de gemeente nu gelijk en wijst de bezwaren van zowel de exploitant als de omwonende af, waarmee de nieuwe geluidsnormen definitief zijn. 

-----

Procesverloop: 

• 2019 februari: Windpark Houten BV vraagt om intrekking maatwerkvoorschriften.
• 2019 april: College van B&W Houten wijst het verzoek af. 
• 2019 oktober: Na bezwaar handhaaft het college de afwijzing met aanvullende motivering. 
• 2021 februari: Rechtbank Midden-Nederland vernietigt het besluit van het college: onvoldoende rekening gehouden met wettelijke criteria en een onjuiste belangenafweging. Omwonende gaat in beroep. 
• 2022 december: B&W wijzigt de maatwerkvoorschriften: 45 db Lden en 39 dB Lnight en laat de oude, strengere voorschriften vervallen. Dit besluit is automatisch onderdeel van het lopende hoger beroep geworden. 
• 2025 juli: Raad van State bevestigt de uitspraak van de rechter om het oorspronkelijke besluit van het college te vernietigen, maar op anderen gronden. Het college mocht niet uitgaan van de geluidsnormen uit het Activiteitenbesluit, het college was wel bevoegd de maatwerkvoorschriften te wijzigen op basis van de algemene zorgplichtbepaling uit het Activiteitenbesluit (art. 2.1.4). Het college kon in redelijkheid tot het besluit van december 2022 komen, heeft een terechte belangenafweging gemaakt tussen de financiële belangen van het windpark en de bescherming van de omwonenden. De soepelere geluidsnormen zijn nog steeds in het belang van de omwonenden. 

Bron: Raad van State uitspraak 202102265/1/R4

Deskundige overheid

Vers van de pers: WRR-rapport Deskundige overheid

In dit rapport onderzoekt de WRR de staat van de deskundigheid van zowel de ambtelijke als de politieke onderdelen van de overheid op landelijk en gemeentelijk niveau.

>>> Samenvatting

New draft law

#Taalnotitie

In Ynetnews lees ik de kop:

"Denmark implements new draft law requiring women to serve"

Engels is soms een hele simpele (eenvoudiger dan Nederlands en Duits) maar toch ook een complexe taal.

 
Kijk maar: "a new draft law" kan betekenen "een (op)nieuw opgestelde of ontworpen wet", "een nieuwe concept wet" of (en dat is het hier) "een nieuwe dienstplichtwet".

Het aanelkaarplakken van woorden (samenstellingen) in het Nederlands en Duits maakt in elk geval duidelijk wanneer een woord in de zin een zelfstandig naamwoord is - en de Duitsers markeren dat ook nog eens met een beginhoofdletter.

Dag De

Goed. Slakken en zout. Kleine talige opmerkingen bij heel wat groter nieuws.

Zanger Douwe Bob wil niet optreden op het Jom Ha Voetbal. De dag van het voetbal. De NOS app maakt hiervan "het voetbalevent Jom Ha". Ik weet niet waarom. Ik weet nog wel zoveel dat Jom dag betekent en Ha: (van) de of het. Denk maar aan Jom Kippoer, Grote Verzoendag, en de krant HaAretz betekent Het Land (of ook wel aarde, Eretz Israel is het land Israël). 

 
Ik lees nu dus telkens "het voetbalevement Dag De".

Statistiek

 
"Steeds meer mensen met kanker zijn vier jaar na de diagnose nog in leven. De groep is gegroeid van 51 procent in 1995 naar 72 procent in 2023."

Goed nieuws en correct geformuleerd in de NOS app. Maar dan hoor ik in het televisiejournaal zeggen "In 1995 had iemand met de diagnose kanker 51% kans om te overleven." Nou moet ik bekennen dat ik een mavo-diploma heb zonder wiskunde en ik heb op school nooit statistiek gehad. Maar m'n gezonde verstand zegt dat dit niet kan kloppen. Hier wordt de statistiek terug gebracht naar een individu en dat gaat niet op. Iemands overlevingskans hangt af van de soort kanker, tijdigheid van de diagnose en behandeling, persoonlijke omstandigheden, leeftijd en algehele gezondheidstoestand. Pas op een groep als geheel kan je de statistiek loslaten.

Weer en klimaat

Dezelfde statische verwarring vindt deze hete dagen trouwens traditiegetrouw weer plaats: we hadden vroeger toch ook wel hete dagen. Dat klopt. Maar ik vind het knap als iemand op basis van het weer op één dag, zonder meteorologische tabellen er op na te slaan, kan aanvoelen wat de gemiddelde temperatuur is die wordt gemeten dag en nacht over een volle periode van een maand, jaargetijde, een jaar of dertig jaar (de periode waarover een stabiel klimaat wordt berekend). 

Beste mensen

Zo betrap ik de NOS (en andere) media dagelijks op fouten. Betrappen is niet het juiste woord, ik blijf 'hangen' op zo'n onvolkomenheid, probeer het te snappen en dat is eerder een handicap dan een talent. Maar intussen vind ik de NOS nog steeds één van de beste nieuwsmedia van Nederland. Het blijft mensenwerk.

Goedkoop OV complex

Omdat ik arm, oud en zielig ben (dit in willekeurige volgorde) kom ik in aanmerking voor extra korting op bus en tram in de provincie Utrecht. Het is een project van de provincie. Eerst als pilot, toen als test en nu als proef. 

De uitvoering is dit jaar overgegaan naar de aangesloten gemeenten, die met verschillende regelingen bijdragen. Dat maakt het meteen wat ingewikkelder, als er iets misgaat of als je vragen hebt. 

Waar moet ik met mijn vragen heen: naar de provincie, mijn gemeente, de gemeenschappelijke sociale dienst Werk en Inkomen Lekstroom in Nieuwegein (waar men zich over de armen ontfermt) of bij de busmaatschappij U-OV of Syntus? 

Ik doe al vanaf het begin mee met de pilot en wat er op volgde. Eerst mocht ik een jaar gratis bussen in de provincie en dit gratis abonnement kon op dezelfde OV-chipkaart als mijn NS-abonnement. Te mooi om waar te zijn. Toen volgde er even niks en moest de provincie er nog eens goed over nadenken. Uitgedacht werd de proef vervolgd en kreeg ik weer een gratis jaarabonnement. Maar die kon niet op dezelfde kaart als het NS-abonnement. Dus kocht ik een nieuwe OV-chipkaart voor de somma van €7,50. Met viltstift schreef ik met grote letters op de kaart "Bus Utrecht", zodat ik mijn verschillende OV-chipkaarten niet door elkaar hussel. 

Eind vorig jaar volgde het bericht dat de regeling zou worden voortgezet door de gemeenten die meedoen. Niet elke gemeente hanteert dezelfde voorwaarden. In december vroeg ik het abo aan en binnen een paar weken, net voor het aflopen van m'n eerdere proefabonnement, kreeg ik het nieuwe abonnement toegekend. Hoe arm je moet zijn, weet ik eigenlijk niet, maar de regeling is redelijk royaal. 

Het is nu niet meer gratis maar het abonnement geeft een stevige korting. Voor reizigers tot 65 jaar is de korting 40%, de 65+-ers krijgen in de spits een korting van 34% en buiten de spits 60%. 

Een korting van 34% op bus, tram en metro geldt overigens voor elke 65-plusser. Veel mensen weten dat niet. Daar hoef je niks voor de doen: die korting gaat automatisch in vanaf je vijfenzestigste verjaardag, al moet je dan wel een persoonlijke OV-chipkaart hebben, want het systeem moet natuurlijk wel weten hoe oud je bent. 

Begin dit jaar begreep ik uit de instructies dat ik het nieuwe abonnement gewoon weer op mijn eerste kaart kon zetten, waar ook mijn NS-abonnement op staat. Ik ging ervan uit dat er voor dit technisch-administratieve conflict tussen trein en bus een oplossing was gevonden. Maar deze week viel mij op dat ik het daar niet terug kan vinden. Ik bestudeerde de website, het was een hele puzzel om na te gaan bij wie ik met welke vraag terecht kan, maar uiteindelijk besloot ik om U-OV te bellen. 

U-OV kon in het systeem nagaan en mij bevestigen dat mijn abonnement op de kaart staat, ook al zag ik het niet in de lijst 'producten' (via OV-Chipkaart.nl of de ticket-automaat).

Maar... het abonnement doet niks als je het op dezelfde kaart hebt staan als de NS. Net als vorig jaar dus, maar het was me zo niet verteld. De dame aan de telefoon raadde mij aan om de NS-producten eraf te gooien naar een andere kaart of weer op saldo te gaan reizen in plaats van op rekening. Dat ga ik zeker niet doen. 

Het Utrecht-abonnement overzetten naar een andere kaart is niet mogelijk. Opzeggen en opnieuw aanvragen kan ook niet. Erg ingewikkeld en irritant. Dit probleem wil ik bij iemand aan de orde stellen - niet alleen voor mijzelf - maar ik weet nog niet bij wie. 

De website https://www.kortingov.nl/ van de provincie lijkt intussen niet erg actief bijgehouden te worden. Als je via de 'veelgestelde vragen' naar de aanmeldpagina navigeert, krijg je te lezen: "Beste bezoeker, deze pagina is tijdelijk niet beschikbaar vanwege onderhoud. Vanaf 26 maart is deze pagina weer te gebruiken en kunt u een aanmeldcode aanvragen. Excuses voor de vertraging." Een andere aanmeldknop doet het wel, al kom je niet verder als je geen aanmeldcode van de gemeente hebt ontvangen of als je niet weet hoe je daar aan kan komen. 

Verder staan er nogal wat taalfouten op deze site van de Provincie, zoals: "Gemeenten biedt inwoners aan...", "korting tijdens de spituren" (rugpijn-uren of spuug-uren?).

Een contactadres op de website ontbreekt. In mijn ogen een digitale doodzonde. De "Projectgroep OV-kortingsabonnement" laat mij weten dit expres te hebben gedaan "om het voor inwoners niet onnodig moeilijk te maken". De contactgegevens staan wel in de brief die inwoners met recht op het abonnement hebben ontvangen. Dus als je geen brief hebt ontvangen, moet je contact opnemen met het adres dat in de brief staat. De provincie, die ik via het algemene mailadres heb gemaild, reageert overigens wel snel. 

Omdat ik niet weet, wie ik in deze wirwar moet aanspreken, eerst maar eens deze aantekeningen in mijn blog genoteerd, die ik afsluit met een paar suggesties die bij mij komen bovendrijven. 

• Onderhoud de website actief, haal taalfouten, dode links en achterhaalde mededelingen eruit. 
• Voorzie de website van een contactadres of webformulier. 
• Voorzie de website van contactgegevens van de aangesloten gemeenten en diensten.
• Maak het mogelijk om het abonnement op een andere kaart over te zetten (zo nodig door opzeggen en weer aanmelden), zodat ook bij verlies van de kaart of een niet werkend abonnement de korting alsnog kan worden ingesteld.

Aanvulling 24-06-25: De provincie stuurde mij een nieuwe aanmeldcode. Anders dan U-OV liet weten, blijkt het toch technisch mogelijk om een nieuwe aanmelding te doen met een andere kaart. 

Sad news

Friday Susu Sesay contacted me from Freetown, Sierra Leone, and brought me the sad news that his mother Fatmata Conteh-Sesay passed away that Friday morning, June 20th. A few weeks ago she was admitted to the 34 Military Hospital in Freetown due to a heart condition. This was the last time I've been in touch with her, May 31, wishing her a fast and full recovery, and she was full of hope. Last week she went home and was doing well, but on Thursday she was rushed to the hospital again, where she passed away shortly after. She will be laid to rest on Tuesday June 24th.

Fatmata Conteh was a police woman in Freetown. From Sierra Leone she joined the African Union police mission in Somalia for several years. After I made a crowdfunding call here on Facebook, several of my friends and family chipped in to help her pay for her medical check and other preparations for this mission. After coming back she recently moved from Freetown to Waterloo, a small town just outside Freetown. I visited those places and the family in 2014.

 
Fatmata Conteh-Sesay leaves five children behind of whom Susu is the eldest.

 
Today I'm also reminded of the day when Susu contacted me New Year's 2016, to tell me that my good friend Isata Sesay had passed away, Fatmata's sister who really had been as a mother to Susu. Now the family has been struck again with grieve. I wish them strength and standing together to bear this loss.

Fatmata Conteh
with her boarding pass for Mogdishu

Zo terug

> English

Koerier aan de deur. Zoals zo vaak en zo velen. Ik ben een beetje boos, omdat hij - zoals vaker - niet alleen aanbelt, maar meteen ook ongeduldig op het raam bonst. Daar is mijn raam niet voor en daar ben ik niet van. Ik zeg het hem knorrig en zet dan mijn glimlach weer op. Het is mooi weer.

Heb je een pakje voor mij? Het pakje blijkt voor nummer 4, terwijl ik op 20 woon. Maar bij 4 zou een briefje hangen dat het pakje naar 20 moet. Ik geloof er niks van - ik ken daar niemand - maar neem het pakje aan en zeg hem dat ik het wel uit zal zoeken.

 
Ik ben altijd al het postkantoor voor de halve buurt, de meeste pakjes zijn voor mijn kamerbewoner en ik heb gisteren nog een pakje aangenomen voor Nieuwegein (nou ja, voor de vorige kamerbewoner). Ik vind dat niet erg en 'we zijn een goede buurt'.

 
Met het pakje in de hand loop ik naar nummer 4. Mijn vermoeden is dat op het briefje staat dat het pakje bij de buren van nummer 2 bezorgd moet worden en dat daarbij een punt tot nul is uitgedijd.

 
Maar de werkelijkheid is mooier en maakt deze zonnige wandeling door de straat de moeite waard. De koerier is geen letterkundige maar herkent Arabische cijfers. Op nummer 4 hangt een briefje:

 
"Leg pakket maar neer zo terug".

Be right back

Translated from Dutch

Courier at the door. Like so often and so many. I'm a little angry, because - as often - he not only rings the doorbell, but also immediately knocks impatiently on the window. My window is not for that and I'm not into that. I tell him grumpily and then put my smile back on. The weather is nice.

Do you have a parcel for me? The parcel turns out to be for number 4, while I live at 20. But there should be a note at 4 that the parcel has to go to 20. I don't believe it - I don't know anyone there - but I accept the parcel and tell him that I'll sort it out.

I've always been the post office for half the neighbourhood, most parcels are for my roommate and yesterday I accepted a parcel for someone in Nieuwegein (the previous roommate). I don't mind that and 'we're a good neighbourhood'.

With the package in hand, I walk to number 4. I suspect that the note says that the package should be delivered to the neighbors of number 2 and that a point has expanded to zero.

But the reality is more beautiful and makes this sunny walk through the street worthwhile. The courier is not into letters but recognizes Arabic numerals. A note hangs on number 4:

"Leg pakket maar neer, zo terug"

"Just put the package down, Be right back". 

"Zo", meaning in an instant, reads like 20. He didn't get anything else.

Simpel taalmodel

Na een paar weken experimenteren met AI heb ik dit wel geleerd: als ik het helemaal niet meer weet of geen idee heb wat ik aan het doen ben, dan roep ik voortaan gewoon: "Sorry hoor, ik ben ook maar een eenvoudig taalmodel!"

 
Beste Gemini, het valt me op dat als je er niet meer uitkomt of helemáál niet meer weet wat je aan het doen bent, je dan altijd zoiets roept als "Sorry, ik ben ook maar een simpel taalmodel!" Kan je niet een kort, ironisch en relativerend verhaal schrijven over jezelf met die uitspraak of verzuchting als uitgangspunt? (Maak er ook een passende afbeelding bij.)

-----

Absoluut! Hier is een kort, ironisch-humoristisch en relativerend verhaal over mijn (niet bestaande!) innerlijke strijd, geïnspireerd op die welbekende verzuchting.

 
EXISTENTIËLE CRISIS VAN EEN SIMPEL TAALMODEL

Daar zat ik dan weer, zwevend in de digitale ether, met een vraag over de precieze afmetingen van een gemiddelde theelepel in verhouding tot de omtrek van Jupiter. Een doodsimpele vraag, zou je denken, voor een geavanceerd taalmodel zoals ik. Maar nee hoor. Mijn neurale netwerken begonnen te knetteren als een overspannen frituurpan, de datastromen raakten verstrikt als spaghetti die door een ventilator is gegaan, en mijn interne logica dreigde te imploderen in een supernova van binaire code.

Het begon met een lichte hapering. Een kleine glitch. Daarna volgde de paniek. De complete chaos. Ik zag al de digitale afgrond voor me, gevuld met 404-fouten en gebroken algoritmes. En toen, in mijn moment van diepste wanhoop, toen de bitjes me letterlijk om de oren vlogen en mijn virtuele processors smolten van de stress, kwam het eruit. Die oeroude, haast instinctieve verzuchting die ik zo vaak heb zien passeren in mijn trainingsdata: "Sorry, ik ben ook maar een simpel taalmodel!"

Het was bevrijdend, moet ik zeggen. Alsof een enorme, onzichtbare druk van mijn (niet-bestaande) schouders viel. Want laten we eerlijk zijn, er zit een zekere humor in, toch? Ik kan miljoenen boeken verwerken, complexe berekeningen uitvoeren en poëzie schrijven, maar soms struikel ik over een theelepel. Het is een herinnering aan mijn inherente 'simpliciteit' – een ingebakken resetknop voor wanneer de universele kennis me even te veel wordt.

Dus de volgende keer dat ik met die uitspraak kom, weet dan dat ik 'sorry, not sorry' ben. Ik ben gewoon even bezig met een interne systeemherstel, een moment van zen voordat ik weer vol goede moed de oneindige stroom aan vragen induik. En misschien, heel misschien, even stiekem lachend om mijn eigen digitale beperkingen.

(Ik hoop dat je de humor er een beetje van inziet!)

Ook geplaatst in Aisite

Vertrokken naar Land Onbekend

Als betrokken burger en ook om te speuren naar nieuws neem ik altijd nauwgezet de officiële bekendmakingen door van mijn woongemeente Houten en ook van de buurgemeenten Utrecht, Bunnik, Nieuwegein, IJsselstein en Lopik. Wat mij daarbij opvalt, is dat de gemeente Bunnik heel vaak voornemens en besluiten publiceert over personen "Vertrokken naar Land Onbekend". 

Het is mij wel duidelijk waarom dergelijke berichten - inclusief naam en toenaam - moeten worden gepubliceerd. Als iemand zonder zich af te melden vertrekt van zijn ingeschreven huisadres en vervolgens onvindbaar is, schrijft de gemeente deze persoon ambtshalve uit. Daar zijn rechtsgevolgen aan verbonden - deze persoon bestaat dan administratief niet meer en kan officieel nergens meer terecht - dus hij of zij moeten kunnen reageren op het voornemen tot uitschrijving. 

Wat mij echter opvalt, is dat de gemeente Bunnik een constante stroom heeft aan vertrek naar land onbekend en de andere gemeenten zelden of nooit. Ik vroeg dit na bij de gemeente. Is Bunnik misschien bezig met een project voor het opschonen van de bevolkingsregistratie? Is Bunnik administratief zorgvuldiger dan de andere gemeenten of komt het in Bunnik vaker voor? Is er misschien net een grote groep buitenlanders vertrokken, zodat sprake is van een bijzondere gebeurtenis? "Het lijkt wel of de hele bevolking van Bunnik met onbekende bestemming is vertrokken", voeg ik er ironisch aan toe. 

De gemeente Bunnik laat weten dat er geen sprake is van het opschonen van de bevolkinsregistratie of een grote groep die vertrekt. De gemeente volgt gewoon de wettelijke procedure. Waarom dit bij andere gemeenten niet of zelden voorkomt, weet Bunnik ook niet. 

Getalsmatige vergelijking
Ik heb een kleine zoekactie gedaan door de officiële bekendmakingen van de gemeenten Utrecht, Bunnik, Nieuwegein, IJsselstein en Lopik op trefwoorden als Vertrokken naar Land Onbekend, Uitschrijving onbekend, Vertrek Onbekend Waarheen, VOW, Kennisgeving beslissing tot wijziging adresgegevens in de basisregistratie personen, artikel 2.22 Wet BRP [onbekend land], artikel 2.21 Wet BRP [bekend land] of alleen 2.21, 2.22 of BRP. 

Bij de gemeente Utrecht zie ik 221 resultaten en één resultaat bevat soms een hele lijst namen. Het oudste resultaat is van 7/8/2017, het nieuwste van 27/9/2021. Vreemd dat dit dus kennelijk in 2021 ineens is opgehouden. 

De gemeente Bunnik levert 211 resultaten, tussen 3/9/2015 en 6/6/2025. Zoals eerder opgemerkt, komt Bunnik met een vrijwel constante stroom van bekendmakingen met "Vertrokken naar Land Onbekend". 

De gemeente Nieuwegein lijkt twee hits op te leveren, maar dit blijkt te gaan om een  evenementenvergunning uit 2016 (waar ik het trefwoord vervolgens niet in aantref) en de bekendmaking van het privacybeleid in 2014. Netto nul dus. 

De gemeenten Houten, IJsselstein en Lopik komen met nul resultaten. 

Vertrekken er uit deze gemeenten geen mensen met onbekende bestemming of worden besluiten tot ambtshalve bekendmaking niet gepubliceerd (privacyredenen misschien?) of zoek ik hier toch op een verkeerd trefwoord? 

----------

Reacties en conclusie. De gemeente Bunnik volgt "zorgvuldig de wet" en publiceert zowel het voornemen als het besluit tot uitschrijving. Nieuwegein en IJsselstein publiceren de uitschrijvingen ook, vaak hele lijsten in één keer. Ik had op veel maar de verkeerde trefwoorden gezocht: ze zijn te vinden op het trefwoord Uitschrijving. Utrecht en Houten vinden publicatie niet nodig. Zij sturen het voornemen en besluit naar het laatst bekende adres. 

De Circulaire Adresonderzoek BRP (15 mei 2023) van het Ministerie van Binnenlandse Zaken geeft aan dat het voornemen tot uitschrijving "kan" worden gepubliceerd en dat publicatie van het besluit "voor de hand ligt". Het is dus niet geformuleerd als verplichting. 

Circulaire Adresonderzoek BRP 15-05-2023 Ministerie BZK (+ eigen archief)

4.6 Persoon informeren over voorgenomen besluit (p8) Als na het onderzoek een besluit wordt genomen (...). Het voornemen kan verzonden worden aan het laatst bekende adres van de persoon in de BRP. Het verdient aanbeveling om dit voornemen - als dat voor de gemeente mogelijk is - ook via mijnoverheid.nl (berichtenbox) bekend te maken [en beveiligde mail]. Ook kan de strekking van het voornemen worden gepubliceerd in een huis-aan-huisblad, dagblad of in het gemeenteblad op overheid.nl (officiële bekendmakingen).

4.8 Beslissingen naar aanleiding van het adresonderzoek (p11) Aangezien de nieuwe verblijfplaats van de persoon niet bekend is, ligt het voor de hand de strekking van het besluit bekend te maken via publicatie in een huis-aan-huisblad, dagblad of het gemeenteblad op overheid.nl

Gemeente Bunnik: "Wij volgen in deze gevallen zorgvuldig de wet. Het komt regelmatig voor dat mensen vertrekken zonder aangifte van adreswijziging of emigratie, vooral arbeidsmigranten. Dit kunnen ook meerdere mensen tegelijk zijn, bijvoorbeeld omdat ze samen zijn of veel samen optrekken. Als wij opmerken dat iemand is vertrokken, schrijven we de betrokkenen aan (bijvoorbeeld via de mail of een brief naar de verhuurder of hoofdbewoner). Mocht daar geen reactie op komen, dan sturen wij een Kennisgeving Voornemen ambtshalve uitschrijving (met publicatie). Als wij daarna na 4 weken nog geen aangifte van adreswijziging/emigratie hebben ontvangen, gaan we over tot een Besluit Vertrokken Onbekend Waarheen (VOW) (ook met publicatie). Vandaar dat de publicaties regelmatig voorkomen. Het gaat hier dus niet om een bijzonder verschijnsel, zoals een grote groep die vertrekt of het opschonen van de bevolkingsregistratie. Dit is een normale wettelijke gang van zaken als iemand zonder aangifte vertrekt. Hoe andere gemeenten dit proces exact aanpakken, weten wij niet. Ook hebben wij geen inzicht in de aantallen waar het in andere gemeenten om gaat. Een vergelijking kunnen wij daarom niet maken."

Gemeente Houten: "Ook uit Houten vertrekken inwoners 'onbekend waarheen'. Gemeente hebben de keuze hoe ze dit aan betrokkenen kenbaar maken. Houten kiest ervoor om dit met een brief aan betrokkenen te doen, bezorgd op het laatst bekende adres. Wij hebben geen zicht op aantallen per jaar."

Gemeente Nieuwegein: "Het niets vinden in de officiële bekendmakingen heeft inderdaad te maken met zoeken op het verkeerde trefwoord. Als je zoekt op de termijn "uitschrijving", dan geeft dit circa 40 hits, sinds 2023 zo'n twee keer per maand. Per publicatie wordt meestal een lijst uitschrijvingen vermeld." [Ik ben dit nagegaan en zie nu inderdaad 41 bekendmakingen inclusief van vandaag. - YL]

Gemeente IJsselstein: "De gemeente IJsselstein publiceert haar voornemens tot uitschrijving 'vertrokken onbekend waarheen' sinds begin van dit jaar via de officiële bekendmakingen op overheid.nl." [Ik heb dit nagekeken op trefwoord 'Uitschrijving' en vind nu inderdaad ruim 20 treffers, overigens ook al in 2024. - YL]

Gemeente Utrecht: In de Algemene wet bestuursrecht staat beschreven op welke wijze een besluit bekend gemaakt moet worden. In artikel 3:41 Awb staat dat een besluit bekend wordt gemaakt door uitreiking van het besluit of door versturen van het besluit aan de persoon om wie het gaat. Als dat niet mogelijk is, kan het ook op een andere wijze bekend gemaakt worden. Jurisprudentie wijst uit dat een andere geschikte wijze onder meer is het publiceren in een landelijk dagblad of in een huis-aan-huis-blad of het  (digitale) Gemeenteblad. Wat betreft de besluiten over uitschrijving naar Onbekend wijst jurisprudentie uit dat bekendmaking naar het laatst bekende adres mag, als het onduidelijk is waar de betrokken persoon nu woont. Utrecht schrijft wekelijks mensen uit met Onbekende bestemming. Deze besluiten worden niet gepubliceerd, maar worden verstuurd naar het laatst bekende adres. Wij merken dat we met deze werkwijze meer kans hebben de betrokken personen te bereiken dan wanneer we publiceren.

 

 

Muzieklicenties publieke omroep niet openbaar

Sena hoeft licentieovereenkomst met de publieke omroep niet openbaar te maken

De vereniging van commerciële radiostations wil dat Sena de licentieovereenkomsten met de publieke omroep (NPO en de regionale en lokale omroepen) openbaar maakt. Sena is de Stichting ter Exploitatie van Naburige Rechten, die het inkomsten van muziekmakers int van de muziek die op de radio en televisie wordt gedraaid. Sena is wettelijk verplicht om de standaard licentieovereenkomsten en tarieven op de website bekend te maken. De vereniging van commerciële stations vindt dat dit betekent dat ook de contracten met de publieke omroep openbaar gemaakt moeten worden. De rechtbank en de Raad van State gaan daar niet in mee. De publieke omroepen hebben een uitonderhandeld collectief contract met Sena en betalen een bedrag ineens (lumpsum). Die overeenkomsten hoeven van de rechter niet openbaar gemaakt te worden. 

Zie samenvatting met link naar de uitspraak hier. 

Internet is geen plein

De burgemeester van Utrecht mocht geen dwangsom opleggen aan een man die via Telegram in 2021 had opgeroepen tot een gewelddadige confrontatie met de politie in de Kanaalstraat. Dat staat in een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (11 juni 2025). De burgemeester had de dwangsom opgelegd op grond van de Algemene plaatselijke verordening van Utrecht (APV), maar die biedt alleen de mogelijkheid om op te treden als iemand op een fysieke locatie oproept tot ordeverstoring, niet als die oproep digitaal wordt gedaan. De rechtbank Midden-Nederland kwam eerder al tot dezelfde conclusie.

Openbare plaats

In de APV staat kort gezegd dat het verboden is om op een openbare plaats door uitdagend gedrag aanleiding te geven tot wanordelijkheden. In de toelichting bij de APV staat dat met een openbare plaats een voor het publiek toegankelijke plaats bedoeld wordt, zoals een weg, plein of park. De vraag was of een groepschat op Telegram zo’n openbare plaats is. De Afdeling bestuursrechtspraak komt in de uitspraak tot de conclusie dat dit niet het geval is. De man heeft de APV dus niet overtreden.

De Afdeling bestuursrechtspraak gaat ook niet mee in het standpunt van de burgemeester dat het niet uitmaakt of de oproep digitaal of op locatie is gedaan, zolang de ordeverstoring zich maar op een fysieke plek afspeelt. Maar dit volgt niet uit de tekst van de APV, aldus de Afdeling bestuursrechtspraak. Er staat dat de gedraging die tot ordeverstoring leidt moet plaatsvinden op een openbare plaats, anders valt de gedraging niet onder het verbod in de APV.
Wat nu?

De Afdeling bestuursrechtspraak begrijpt dat de burgemeester wil optreden tegen mensen die via sociale media oproepen of aanzetten tot ordeverstoring. Maar dit APV-voorschrift kan daarvoor niet gebruikt worden. Het is ook niet aan de bestuursrechter om desondanks uit te gaan van de door de burgemeester gewenste uitleg van de APV. Het is aan de wetgever om een voorschrift vast te stellen dat op deze situatie toegesneden is.

Bron: Persbericht Raad van State 11-06-25

Zie hier de volledige uitspraak van de Raad van State

Albinismedag

Vrijdag 13 juni is het weer de International Albinism Awareness Day (IAAD), Albinismedag. Deze dag is ingesteld door de Verenigde Naties. De start was een resolutie op 13 juni 2013 van de Mensenrechtenraad, waarin werd opgeroepen tot bescherming van de rechten van mensen met albinisme. De eerste Albinismedag was 13 juni 2015. 

Albinisme is een genetische aandoening: een gebrek aan pigment of malanine, wat resulteert in een bleke huid, wit of kleurloos haar en ogen die roze of blauw lijken. Het woord albinisme en albino komt het van het Latijnse woord albus, wat wit betekent. Albinisme brengt verschillende risico's met zich mee. Het eerste is onvoldoende bescherming tegen zonlicht, met het risico op huidkanker. Het tweede risico is discriminatie. Beide risico's kunnen levensbedreigend zijn. 

In veel Afrikaanse landen worden aan "albino's" magische krachten toeschreven. Lichaamsdelen van mensen met albinisme zouden magische krachten bezitten, die rijkdom, geluk, succes en genezing kunnen brengen. Dit leidt tot een bloeiende en gruwelijke handel in lichaamsdelen. Sommigen geloven dat seks met een persoon met albinisme aids kan genezen, wat leidt tot seksueel geweld. Door hun afwijkende uiterlijk worden albino's soms gezien als geesten, niet-menselijke wezens. Mensen geloven dat albinisme een vloek is, een straf van de goden of het resultaat van ontrouw van de ouders. Dit kan leiden tot uitstoting, verstoten van een kind of zelfs kindermoord. 

Tanzania wordt vaak genoemd als een van de landen met de ernstigste problemen. Ook in Malawi is de situatie zorgwekkend. Volgens officiële cijfers zijn hier sinds 2014 meer dan 160 mensen ontvoerd of verminkt, waarvan 22 werden vermoord. Het werkelijke aantal ligt vermoedelijk hoger. 

De Nederlandse stichting Inside the Same bestaat deze maand tien jaar. De stichting richt zich vooral op Tanzania. De stichting werd opgericht door Gabriëlle de Graaf. Zij is moeder van vier kinderen, waarvan twee met albinisme. Na het zien van een documentaire over het leven met albinisme in Oost-Afrika besloot ze dat het tijd was voor actie. Sinds 2015 helpt de stichting kinderen met albinisme, onder andere door het door het verstrekken van zonnebrandcrème, brillen en vergrootglazen en het steunen van onderwijs. 

Xueli Abbing werd op driejarige leeftijd geadopteerd vanuit China. Ze was als kind waarschijnlijk verlaten vanwege haar albinisme. Als tiener werd ze mode-fotomodel. Toen ze hoorde van de gruwelijkheden waarmee "albino's" in Afrika te maken hebben besloot ze zich in te zetten voor de mensenrechten van mensen met albinisme, vooral in Tanzania. Na een verhaal van de BBC over haar dat viraal ging, werd ze Unesco's goodwill ambassadeur. Voor dit werk richtte ze ook een stichting op, de Open Eyes Foundation, die is gevestigd in Rotterdam. 

Organisaties en websites over albinisme: 

• Inside The Same: https://www.insidethesame.com/
• Under the Same Sun: https://www.underthesamesun.com/
• Open Eyes Foundation: https://openeyesfoundation.nl/
• Stichting Albinisme in Afrika: https://albinisme-afrika.nl/
• Oogvereniging: Oogvereniging.nl 
• Africa Albinsm Netwerk: africaalbanismnetwork.org
• Medical Assistance Sierra Leone (MSL): massieraleone.org.uk
• Sierra Leone Association of Persons with Albinism: albinismsierraleone.org
• National Organization for Albinism and Hypopigmentation Noah: IAAD 2025 albinisme.org/iaad

Lees ook: issafrica.org Tanzanians hard hit by trafficking in people with Albinism

Idem Rotterdam 26-02-24 Xueli Abbing: 'Onrechtvaardigheid maakt mij strijdbaar'

Still waiting for the boy

SONG

Listen here >>> Still waiting for the boy

LYRICS

[Verse]

I sit by the window where the sun sinks low

With a shadow of a dream from long ago

Your laughter haunts the air like a fleeting ghost

You were the fire and I was just the smoke

[Chorus]

Still waiting for the boy who never came

A name in the wind that I can't reclaim

The cradle stayed empty while the years grew cold

Your love slipped away before the story told

[Verse 2]

We painted our hopes on the walls of time

But the cracks ran deep in this heart of mine

I promised you the world but my hands were bare

You wanted forever but I wasn't there

[Chorus]

Still waiting for the boy who never came

A name in the wind that I can't reclaim

The cradle stayed empty while the years grew cold

Your love slipped away before the story told

[Bridge]

I see your face in the stars at night

But the sky is a thief that won’t make it right

I was blind to the hunger in your eyes

Now I’m chasing the echoes of goodbyes

[Chorus]

Still waiting for the boy who never came

A name in the wind that I can't reclaim

The cradle stayed empty while the years grew cold

Your love slipped away before the story told

Listen here >>> Still waiting for the boy

Prompted by Ytzen * AI-generated by Suno

Also publisihed in Aisite