donderdag 8 oktober 2020

Valse tegenstelling

Op de sociale media zie ik nogal wat #ophef over de snelheid waarmee ondernemers hun 'coronasubsidie' krijgen in tegenstelling tot de ouders die eindeloos moeten wachten op hun kinderopvangtoeslag. Het is een valse tegenstelling, die mij stoort. 

De Leidse professor Leo Lucassen is één van de velen, hij twittert: "Een schrijnend contrast tussen de snelheid waarmee het NOW-geld op de rekening van ondernemers stond en het eindeloze geduld dat slachtoffers van de toeslagenaffaire bij de belastingdienst moeten betrachten". 

Het is een valse tegenstelling en een verkeerd signaal op een verkeerd moment. 

In het Journaal was een ondernemer te horen die op dinsdag een aanvraag had ingediend voor ondersteuning, donderdag de bevesting kreeg en vrijdag het geld ontving. Het gaat om de NOW-regeling, de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid. 

De tegenstelling tussen beide, de snelheid van de NOW en de traagheid van de kinderopvangtoeslag, is vals omdat er vóór de tegenstelling eerst een overeenkomst is: zowel bij de toeslagen als bij de NOW is de belastingdienst door de politiek gevraagd om direct uit te keren, een aanvraag vrijwel ongezien als 'voorlopig waar' aan te nemen en pas achteraf te controleren en te verrekenen. Ook de toeslagen waar nu zo'n gedoe over is, werden in eerste instantie vlot uitgekeerd. Net als bij de toeslagen kan bij de NOW de 'affaire' nog komen, als het op afrekenen en terugbetalen aankomt, vergissingen van fraude moeten worden onderscheiden en incassoprocedures worden gestart of gestaakt. 

Bij de kinderopvangtoeslag is dit gruwelijk misgegaan, door incompetentie, slechte aansturing, de braindrain bij de belastingdienst door een te riante vertrekregeling, verouderde ICT en zelfs kwade wil en onrechtmatig handelen van ambtenaren. De door de politiek gewenste cultuuromslag van 'snel helpen' naar 'streng controleren', van 'de overheid moet de zwakken ondersteunen' naar 'wie zijn hand ophoudt, zal wel geneigd zijn tot frauderen' heeft niet echt bijgedragen ten goede. Daardoor zijn de ten onrechte van fraude verdachte ouders in ten hemel schreiende toestanden terecht gekomen. Laten we hopen dat aan dit soort toestanden snel een einde komt en de menselijke maat weer gevonden wordt. 

Toen de 'toeslagen' een aantal jaren geleden werden uitgevonden, werd er hardop over gediscussieerd of je van een organisatie die op inning is gericht wel een uitkeringsinstantie kunt maken. Ook ken ik mensen - al láng voor de toeslagenaffaire - die doodsbang zijn voor toeslagen van welke aard dan ook en ze daarom niet aanvragen of zelfs weigeren - ook al hebben ze het geld hard nodig en er alle recht op - omdat ze de geldstroom niet kunnen overzien en vrezen aan het eind van de rit niet terug te kunnen betalen. 'Technisch' gezien is de vergelijking NOW en toeslagenaffaire dus vals, omdat het om verschillende fasen van een overeenkomstig proces gaat. 

De achterliggende gedachte van de kritiek is dat ondernemers zakkenvullers zijn (wat soms waar is) en de wegen en regelingen kennen die gewone mensen ontgaan (wat vaak waar is). Ondernemers kunnen boekhouders en adviseurs inhuren, krijgen de betaalde BTW terug (net als de toeslagen in eerste instantie ongecontroleerd en per omgaande), kunnen investeringen aftrekken, verliezen opvoeren en als ze internationaal werken winsten wegsluizen en dus hun belastingafdracht minimaliseren. Iedereen kan een poging wagen om te frauderen en ondernemers hebben daar meer mogelijkheden voor dan 'de gewone man'. Als je daar kritiek op hebt, ga je gang, maar doe het gericht, onderbouwd en intelligent.

De kritiek nú in deze vorm is een drogreden. De NOW-regeling is bedoeld om de gewone man en vrouw aan het werk te houden, terwijl de inkomsten kelderen doordat de klanten wegblijven, op last van de overheid, omdat ze bang of verstandig zijn, of beide, of omdat de klant zelf in een crisis terecht is gekomen. Veel van die klanten verdienen ook gewoon hun dagelijks brood met een baan die nu op de tocht staat. En weet je wat, ook die ondernemer blijkt een gewone man of vrouw te zijn, die bij de kassa van de supermarkt moet afrekenen voor de boodschappen. 

De coulante coronaregelingen zoals de NOW schijnen tot nu toe goed te werken, in elk geval om erger te voorkomen. Veel mensen raken hun baan kwijt maar de massale ontslagen hebben we als maatschappij nog enigszins voor ons uit kunnen schuiven, in de hoop dat we het coronavirus en de economische crisis zo veel mogelijk vóór kunnen blijven om straks met vereende krachten weer op te kunnen veren. 

Daar helpen valse tegenstellingen niet bij. 





Geen opmerkingen:

Een reactie posten