In Trouw de laatste weken een interessante discussie over de maakbare samenleving. ‘Vroeger’ geloofden we in de ‘maakbare samenleving’, nu niet meer. Maar, zeg ik dan, een andere dan de maakbare, namelijk door mensen gemaakte samenleving, bestaat er niet. De samenleving is geen natuurverschijnsel.
Bij ‘maakbaarheid’ gaat het vooral om de machtsvraag. Juist het kabinet Den Uyl (1973-1977), dat vaak met het begrip ‘maakbare samenleving’ in verband wordt gebracht, gaf dat duidelijk aan in zijn motto ‘spreiding van kennis, inkomen en macht’. Niet één persoon of één orgaan kan de samenleving maken, en dus ook niet één ideaal of één drijvende kracht. Daardoor is die maakbaarheid een complexe en ondoorzichtige kluwen van krachten: de buurman, de gemeente, Den Haag, Brussel, Washington, de wereldeconomie. Krachten die ik niet begrijpen en beheersen kan. Maar nog steeds menselijke, geen natuurkrachten. En daarom altijd krachten die gedreven worden door ‘menselijke’, dus ‘maakbare’ idealen.
Zie o.a.Trouw 11.02.05
Geen opmerkingen:
Een reactie posten