Tijd van oorlog

Minister Kamp van Defensie heeft verklaard dat de onlangs naar Afghanistan uitgezonden Nederlandse speciale eenheden opereren in "tijd van oorlog". Die uitspraak moet de militairen juridisch beschermen als ze geweld gebruiken, binnen de geweldsinstructie en het oorlogsrecht.

Men wil “Eric-O-achtige toestanden” voorkomen, zei Clairy Polak een paar keer in Nova. Ik wil deze uitdrukking meteen nomineren als ‘woord van het jaar’, al zou ik niet graag de naamgever ervan zijn.

De militaire vakbond AFMP wil helemaal af van de ‘geweldsinstructie’ of ‘rules of engagement’ en zich uitsluitend baseren op het oorlogsrecht. Eric O.’s advocaat Knoops zegt dat je de soldaten niet met alle wetboeken in de hand het veld in kunt sturen. Je hebt dus concrete instructies nodig, maar moet wel bedenken dat deze geen kracht van wet hebben. Het probleem is volgens hem dat het oorlogsrecht van kort na de Eerste Wereldoorlog stamt, waarin twee reguliere en herkenbare legers tegenover elkaar stonden. Het is niet toegespitst op ‘vredesmissies’ in een ver buitenland en moet dus worden geactualiseerd.

Het is duidelijk dat minister Kamp de soldaat aan het front wat meer juridische speelruimte en bescherming wil geven door Afghanistan een oorlogsgebied te noemen en geen kinderspeelplaats. Al spelen in zo’n oorlogsgebied vaak wel kinderen...

Tijd van oorlog geeft meer ruimte voor geweld, maar toch ook strengere regels, zo merkt ‘onze vaste briefschrijver’ Johan op. In 2004 werden twee Nederlandse militairen vervolgd omdat ze op hun wachtpost in Irak "in tijd van oorlog" in slaap waren gevallen. De rechter achtte echter het onderdeel "in tijd van oorlog" niet bewezen, onder andere omdat de Nederlandse regering niet zo'n soort verklaring had afgegeven. Voor allerlei delicten, zoals plichtsverzuim, plundering en desertie, kent het Wetboek van Militair Strafrecht strengere straffen "in tijd van oorlog". Neem bijvoorbeeld artikel 161:
”De militair, die in tijd van oorlog opzettelijk en wederrechtelijk enige oorlogsbehoefte vernielt, beschadigt, onbruikbaar maakt of wegmaakt, of die zich opzettelijk en eigendunkelijk ontdoet van enig hem van rijkswege verstrekt wapen, munitie, krijgstoerusting of voedingsmiddel, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste tien jaren of geldboete van de vijfde categorie.”

Dus, zegt Johan in z’n email, in oorlogstijd kan je tien jaar gevangenis krijgen als je je bordje niet leeg eet! (je van een verstrekt voedingsmiddel ontdoet). En warempel, het staat er echt. In elk geval is Jan Soldaat in tijd van oorlog aan strengere regels onderworpen dan Jan Modaal en kan hij zelfs gestraft worden omdat hij ligt te slapen.

In Duitsland zou de Wehrbeauftragter, de militaire ombudsman in het parlement, zich over “Eric-O-achtige toestanden” uitspreken. Zonodig publiekelijk. In Nederland zou niet alleen advocaat Knoops en een militaire vakbondsman in Nova moeten verschijnen, maar ook de Nederlandse militaire ombudsman, Inspecteur-Generaal Van Baal. Welkom in Nova.

[EINDE] [Terug/Back] [Lees het hele verhaal / Read it all]