Semicolon

The Semicolon Tattoo Project. De puntkomma als teken van overwonnen zelfmoordgedachten. Sterk. Ik had er nog nooit van gehoord maar begreep het teken meteen, nog voordat ik dit artikel gelezen had...

Lees: 

Upworthy.com - Have you seen anyone with a semicolon tattoo? Here's what it's about. 

Een prinsje

Vijftig jaar geleden werd prins Willem-Alexander geboren. Ik kan me die dag nog goed herinneren. We hadden de hele dag al feest gehad, want onze meester was jarig. Ik was elf jaar en zat in de zesde klas van de School met de Bijbel in Barneveld bij meester Velsink. ’s Morgens had hij nog een paar uur les gegeven, maar al gauw gingen we andere, leuke dingen doen, zoals een film over de oorlog. Ja, feest of niet, het ging natuurlijk wel altijd over de oorlog. Film was trouwens zo’n rolfilm met stilstaande dia’s. Na elk plaatje en praatje draaide de meester de film weer een stukje verder met de knop bovenop de kleine, grijze projector. Maar die dia’s waren dan weer plaatjes van een speelfilm. De Overval. In de oorlog heeft het verzet in Leeuwarden met een geraffineerde overval een groot aantal verzetsmensen uit de Leeuwarder strafgevangenis bevrijd. Sommigen waren zwaar gemarteld en stonden op het punt om door te slaan. Kijk, die man heeft al zijn vingers in het verband, daar was de duimschroef op aangedraaid, het had niet lang meer moeten duren, zei de meester feestelijk.

’s Avonds zaten we te kijken naar een nieuwe Amerikaanse televisieserie van de NCRV, “Er is geen beter leven dan het buitenleven”, toen rond acht uur het programma ineens werd onderbroken. “We schakelen nu over voor een NTS-reportage naar Utrecht”. Ik zie de rommelige beelden van het smalle straatje voor de ingang van het oude Stads- en Academisch Ziekenhuis, waar de pers samendromde voor de poort. Dan verschijnt de woordvoerder van de Rijksvoorlichtingsdienst. Het communiqué ken ik nog uit m’n hoofd, inclusief de welgekozen pauzes van de woordvoerder. “Heden, 27 april 1967, heeft Hare Koninklijke Hoogheid prinses Beatrix in het Academisch Ziekenhuis in Utrecht het leven geschonken… aan een flinke… welgeschapen…… zoon. De toestand van moeder en kind is bevredigend”.

Als ik even later vanuit de woonkamer naar de keuken loop, begint de klok van onze nabijgelegen gereformeerde kerk te luiden. Ik blijf even staan voor de drempel. Ik kijk naar onze klok met de gouden Romeinse cijfers aan de gemetselde schoorsteen boven de kachel. Ik vergeet dit ene moment nooit. Ik sta op de drempel van het laatste moment dat mijn leven, ja dat de wereld in orde is. Alles is in evenwicht. Op de plaats rust. De Schepper is ons goed gezind. Ik weet dat Hij de hele wereld lief heeft, maar Hij heeft een speciaal oogje laten vallen op ons land, op Oranje (ja, Nederland zou daarna jaren achter elkaar de Europa Cup winnen), op ons dorp en in het bijzonder zijn elitekorps de gereformeerden. Onze koster De Boer, die direct naast de kerk woonde, had niet kunnen wachten en was meteen naar de toren gerend om de klok aan te zetten. Nee, kom daar maar eens om bij die trage hervormden van de Grote Kerk. Die wachten tot de volgende dag. Het protocol, dat al dagen in de krant had gestaan, schreef voor dat als het koningskind voor het middaguur werd geboren de klokken onmiddellijk zouden luiden en alle kinderen diezelfde dag nog vrij zouden krijgen. Het prinsje had gelukkig het verjaardagsfeest van onze meester even afgewacht. Als het kind na het middaguur werd geboren, dan zouden de scholen de volgende dag vrij krijgen en de klokken op die dag luiden. De volgende dag opende dagblad Trouw met de kop: “Heel Nederland één juichkreet! Een prinsje!” Het was de start van mijn krantenarchief, dat dus op 28 april zijn 50ste verjaardag viert.

Als jongen van elf, een elfje nog, wist ik niet beter dan dat deze tijd nooit voorbij zou gaan. Een paar maanden later ging ik naar de middelbare school. Zes dagen in de week 18 km heen en 18 km terug op de fiets. Later dat jaar kreeg ik de baard in de keel. Als jongenssopraan en zoontje van de dirigent van het kerkkoor zong ik altijd solo met Pasen en Kerst. Met de grote Volkskerstzangdienst liet mijn vader mij voor het meer dan duizendkoppig publiek in onze kerk zingen vanaf de grote hoge kansel. Aan het eind van de zin hapte ik naar adem, ik zakte vier noten en de organist boven mijn hoofd zakte kunstig alle vier noten mee. Aan het eind van het jaar dat heel Nederland juichte over het prinsje, was mijn wankele evenwicht weg, de puberteit barstte in alle hevigheid in mij los en ik voelde mij totaal verloren.

Mijn ouders zijn er niet meer, maar die zwarte klok met de gouden Romeinse cijfers heb ik nog. Het uurwerk is al lang vervangen door een batterijklokje en zelfs dat krijgt de wijzers niet meer aan de praat. Het sleuteltje waarmee de klok één keer in de week moest worden opgewonden – dat was vaak mijn taak, ook nog toen ik al jaren het huis uit was – hangt naast mijn bed. Ik heb het uit het ouderlijk huis weten te redden met de gedachte dat de klok altijd draaiende moest worden gehouden. Maar die tijd is al lang voorbij. Toch was er die ene dag van dat onnozel evenwicht.

Lees mijn dagboek van 1967

Nationale feestdag

National holidays in the Netherlands and Sierra Leone, celebrating the 50th birthday of the Dutch king Willem-Alexander (27-04-1967) and the 56th birthday of Sierra Leoneans independence (27-04-1961). Congratulations.

Zen

Robert M. Pirsing, de auteur van 'Zen en de kunst van het motoronderhoud' is op 88-jairge leeftijd overleden, meldt de NOS vandaag. 

Zen en de kunst van het motoronderhoud van Robert M. Pirsig las ik in 1978 op aanraden van de Nederlands-Gereformeerde dominee Wim Rietkerk (L'Abri). Het boek maakte grote indruk op mij. Toch ben ik het meeste van het verhaal ook al weer vergeten. Het staat nog in mijn boekenkast om ooit weer eens te lezen. Vader en zoon maken een motortocht en leren lessen over het leven. Het enige wat ik mij zo nog kan herinneren, is dat als een schroef van je motor moervast zit, je niet verwoed moet blijven wrikken maar 'loslaten' en vertrouwen dat de schroef ook weer los kan komen. Dat was ook het verhaal dat deze gereformeerde dominee mij wilde meegeven. Stop met zoeken. Je zult de waarheid ooit wel tegen komen, misschien over drie jaar, misschien over dertig jaar. Deze orthodoxe predikant leidde mij zo liefdevol de kerk uit. Voor zijn adviezen had ik groot respect. Dertig jaar later heb ik hem daarom nog eens gebeld, een afspraak gemaakt voor een gesprek en hem herinnerd aan zijn uitspraak en leestip van destijds. Na dertig jaar was de schroef nog steeds onwrikbaar. Als je wat vindt, hou het dan vast, raadde hij me aan, maar ga niet opnieuw wroeten. Laat het los. In afwachting blijf ik zo Yt Zen.

Sipeltoer

Wat voor prullaria zetten mensen toch vaak in hun tuintje, aan tuinkabouters en plastic boeddha's en zo. Maar deze foto maakte ik vorige week in het achtertuintje van mijn neef in Deinum en ik vond dit niet misstaan.

HIV in Sierra Leone

I received this message tonight in a Sierra Leonean WhatsApp group. I don't know whether or to what extent this person is right, but he seems to be well informed (both on the medical as well as the cultural aspect, like the difference between Sierra Leone and Uganda), and it's a serious matter. My Sierra Leonean friends may judge this issue on its merits.

<<< I fear Sierra Leone is sitting on top of a HIV and Hepatitis epidemic that is not being acknowledged. Many are dying from HIV related illnesses, but families are keeping it under wraps. I know many cases of 'e die befo en time' , 'Dem shoot am with witch gun' ......that were due to HIV related issues. Rich and poor.

There is a conspiracy of silence. The victims, their families and the government are in an unnegotiated alliance to avoid talking about it. I am guilty of it too. Many funerals I have attended recently were triggered by HIV. But I have kept my mouth shut and not shared what I know. If the family wants it quiet how can I say something? This is going to explode a couple of years down the line. For now, we keep attending the funerals and ask no probing questions.

The saddest part is that HIV is no longer a terminal illness and treatment is free. But we don't go for tests, we don't use condoms and we take pride in the expression 'inside Salone we all nah mate .........' Husband has a 'pekito'. Pekito has her boyfriend. Wife has her regular sideline. That sideline has his main line. Round and round the juices flow.......and by the time most realise they have HIV the damage to internal systems is so great doctors can no longer do much.

Not your problem? Think again when you go for that tattoo. The needle your Brazilian weave is being stitched with. Does your barber disinfect the clippers?

In Uganda HIV is a FAMILY problem. There is no stigma. Everyone supports the victims. Families monitor viral loads, watch out for symptoms and ensure victims take medication. This is where we need to be.

This is my prayer for Easter. God bless our country and God bless us all. >>>

Ytzen hoe?

Onlangs vroeg iemand mij weer eens waar mijn naam Ytzen vandaan komt. Ja, natuurlijk uit Friesland, waar ik geboren ben en vernoemd naar mijn pake Ytzen. De naam zit al honderden jaren in de familie. Daarbuiten komt de naam niet zo heel vaak voor. De eerste keer dat ik de naam Ytzen zag die geen familie was, was toen de tekenleraar in de eerste klas van de middelbare school een film vertoonde over Karel Appel. Nadat Appel al zijn verf op het doek had gesmeten, verscheen op de aftiteling de naam van de cineast Ytzen Brusse, de oudste broer van de acteur Kees Brusse en de journalisten Jan ("Hier Parijs") en Peter Brusse (correspondent in Londen en later hoofredacteur van het Journaal).

Ytzen is ook een Deense achternaam. Daar kwam ik achter toen ik in 1980 door Amerika reisde en daar tot mijn verrassing mijn naam nu eens niet hoefde te spellen. Daarna heb ik een poosje met een Deense mevrouw Ytzen gecorrespondeerd. In Denemarken woont een journalist Flemming Ytzen (2). In de stad Itzehoe in het 'Deens' Duitse Schleeswijk-Holstein heb ik nog eens een dagje in het stadsarchief gezocht of ik daar een verband met mijn naam kon vinden, maar de herkomst van die naam is onbekend of omstreden (3). Bij mijn lopende opdracht als secretaris van een cliëntenraad in Nieuw-Loosdrecht wordt tijdens de vergadering de uitspraak van mijn naam nauwlettend bewaakt door één van de leden die met een Ytzen getrouwd is - en niet met mij.

Mijn pake Ytzen is - evenals zijn vader en zijn kinderen - geboren op een boerderij waar nu vliegveld Leeuwarden is. Zijn overgrootvader kwam uit het Friese dorpje Boxum, maar een paar generaties eerder woonde de familie in de omgeving van de Dokummer Ee, tussen Leeuwarden en Dokkum. Niet ver van het wereldberoemde bruggetje van Bartlehiem. Morgen ga ik naar de jaarvergadering en familiedag van de Feriening Neiteam Tamminga (1), de vereniging nageslacht Tamminga. Nadat we in de jaarvergadering ongetwijfeld het vele werk van het bestuur bejubeld hebben, maken we een rondje met de fiets of auto langs verschillende boerderijen en andere markante plekken van onze voorouders. 

Op het toegezonden infoblad staan onze voorouders van vader op zoon vermeld vanaf 1650. Het start met Hette Ytzens. Hij is geboren omstreeks 1650. Zijn boerderij was een kloostermeierij van Mariengaarde, een pachtboerderij die in 1581 werd genationaliseerd door de Staten van Friesland, maar door Hette van de Staten gekocht werd. De genen gaan daarna door van Hette Ytzens naar Ytzen Hettes -> Jan Ytzens -> Ytzen Jans -> Lieuwe Ytzens -> Karsjen Ytzens -> onze pake Ytzen Karsjen.

Zijn dochter Grietje Tamminga trouwt met Reinder Beert Lont en krijgt vijf kinderen waarvan de middelste (ik dus) weer Ytzen heet. De derde zoon van mijn oudste broer Dirk heet ook weer Ytzen. Over een paar honderd jaar kunnen er weer wat nakomelingen langs onze rijtjeshuizen fietsen. De generaties gaan verder en we laten ook veel achter ons. Een paar weken geleden werd onze laatste "tante Tamminga" begraven, komende dinsdag gaan we weer naar Friesland om afscheid te nemen van onze laatste "tante Lont". We moeten onze ouders nu toevertrouwen aan de aarde en weten dat we staan op de grond van alles wat zij ons hebben meegegeven.

(1) http://tamminga-yl.nl/
(2) https://flemmingytzen.com/about/
(3) https://nl.wikipedia.org/wiki/Itzehoe

Dazu aber

Er wordt kennelijk al een tijdje gesleuteld aan de spoorbrug in Keulen. Niet dat ik daar pas nog ben geweest, maar ik hoef niet ver van huis te gaan om op de hoogte te blijven. Elke keer dat ik op station Utrecht Centraal rondloop, luister ik weer met genoegen naar de omroeper, die in drie talen vloeiend vertelt dat de trein naar Keulen wegens werkzaamheden niet verder rijdt dan Köln Deutz en dat je daar moet overstappen op een andere trein naar Köln Hauptbahnhof. Station Deutz is bij het Messegelände, het beursterrein aan de oever van de Rijn, en als je dan de brug overgaat, rijdt je direct het Keulse centraal station binnen, aan de voet van de Keulse Dom mijn zijn imposante twee torens. Mijn genoegen is niet ingegeven door Schadenfreude, leedvermaak omdat de trein niet verder kan, maar door het mooie, troostrijke Duits waarmee de omroeper het vertelt. Net als je denkt dat je nooit in Keulen aan zult komen omdat de trein de brug niet over kan, volgt het verlossende "dazu aber...", in plaats daarvan kan je overstappen op een trein die je weer verder brengt. Niet dat ik vandaag naar Keulen moet, dazu aber stap ik met een glimlach in de sprinter naar Hilversum.

Vertrekhal

Schiphol opent vandaag vanwege grote drukte een tijdelijke extra vertrekhal. Ik vroeg me af waar je zo snel een vertrekhal vandaan haalt, maar op Kieskeurig had ik er gauw twee gevonden voor een redelijke prijs

Bilzak

Zojuist hoor ik een stel jongens van een jaar of acht het hebben over hun bilzakken. Ik heb dit woord nog nooit eerder gehoord. Aan de ene kant klinkt het netter dan kontzakken. Kont is geen netjes woord. Aan de andere kant klinkt kontzak voor mij heel neutraal. Ik denk bij kontzak niet aan iemands kont of billen, maar hoor een tamelijk technische benaming voor een praktisch onderdeel van een kledingstuk. Bilzak klinkt dan ineens veel explicieter. Het zijn ongetwijfeld hele nette ouders die dit verzonnen hebben, maar ik denk dat hun nettoyage het doel voorbij schiet.

Levensvragen

Levensvragen. Kleuter op kinderfietsje naast pappa: "Pappa, wanneer moet je eigenlijk remmen?"

Gehoord in Houten, Ytzen Lont