Dossier: go.stylo.nl/steenuil
In dit verhaal gaat het eigenlijk niet over een 'vergunning' maar over een 'ontheffing'. Een vergunning betekent: je hebt een plan en de overheid vindt het goed. Een ontheffing betekent: je wilt iets doen wat niet mag, maar de overheid zegt nou vooruit, deze ene keer mag het. In dit geval: je mag geen beschermde dieren doden, verstoren of hun leefgebied afnemen, maar nou vooruit, deze ene keer dan, omdat je het zo lief vraagt. Je vraagt dan een ontheffing aan voor overtreding van de Wet natuurbescherming (Wnb). Vanaf volgend jaar, als de Omgevingswet eindelijk in werking treedt, noemen we een 'ontheffing' ook een 'vergunning', want het is eigenlijk hetzelfde. Dus ik gebruik deze woorden hier een beetje door elkaar.
De gemeente Houten wil woningen bouwen op een terrein tussen de spoorlijn en het Hofspoor, wat vroeger de Beusichemseweg was. Dat staat al 25 jaar in het globaal bestemmingsplan van Houten-Zuid. Dit deelplan heet Loerik 6. Maar na 25 jaar is het nog steeds niet gelukt. Zelf kwam ik in 1997 te wonen in Loerik 1, het eerste deelplan van Houten-Zuid. In deelplan Loerik 6 zaten enkele bedrijven, die inmiddels zijn vertrokken. De gemeente is eigenaar van het hele terrein, wat naast een hooiland en braakliggende grond ook een bungalow en enkele lege bedrijfsloodsen bevat. Niet helemaal leeg, want in één van de loodsen woont een echtpaar steenuilen.
De gemeente wilde dit alles slopen. Zij liet bureau Lievense/WSP ecologisch onderzoek doen en die nam de steenuilen waar, die onder het dak van de meest westelijke loods hun nest hebben en concludeerde dat de andere twee loodsen geschikte rust- of roestplaatsen van de steenuil zijn, "wat betekent functionele leefomgeving behorend tot het nest". Roesten wil zeggen dat vogels daar langere tijd verblijven en slapen, beschermd tegen regen en wind en roofdieren, op enige afstand van het broednest. Het hooiland net buiten het plangebied is van belang als fourageergebied. Deze leefomgeving mag je niet verstoren, zegt het rapport, dat is een overtreding van de Wet natuurbescherming en daarvoor is ontheffing nodig.
De gemeente wilde de uilen vriendelijk vragen om in Houten-Oost te gaan wonen, net buiten de rondweg, waar de gemeente inmiddels ook een woonwijk wil bouwen. Dus een rijtjesnestkast met tuin en wipkip om de hoek behoort tot de aantrekkelijke mogelijkheden.
De gemeente vroeg bij de provincie een ontheffing aan voor de sloop van de bebouwing en voor het bouwrijp maken van het gebied. Maar de provincie gelooft niet dat de uilen zomaar naar Houten-Oost zullen verhuizen en weigerde de gevraagde 'vergunning' te verlenen. De gemeente kreeg een paar weken de tijd om te reageren, wat op verzoek werd verlengd tot twee maanden, maar pas anderhalf uur voor sluiting van deze termijn stuurde de gemeente een mailtje dat ze toch nog eens wilden overleggen. Maar waarover dan precies, dat kon de gemeente niet zeggen. Dus kon de provincie niet anders dan de weigering definitief te maken. De gemeente ging niet in beroep en daarmee werd een 'verbod' op de voorgenomen sloop van het gehele gebied onherroepelijk.
De enige manier om in de toekomst alsnog toestemming te krijgen van de provincie is het opstellen van een soortenmanagementplan (SMP) om te zorgen dat de beschermde diersoort op peil blijft. Of als de uilen alsnog kinderloos de pijp uitgaan.
Wethouder Sander Bos (VVD) besloot met het verse weigeringsbesluit op zijn bureau de gemeenteraad daar niks over te vertellen en diezelfde maand nog, november 2021, de raad achter het voorstel te krijgen om Loerik 6 als eerste op een lijst te zetten van "kansrijke locaties voor woningbouw op korte termijn". Loerik 6 vervult in dit raadsvoorstel zelfs een sleutelrol in de versnelling van woningbouw binnen de rondweg, want "Loerik 6 is de enige locatie binnen Houten die nog vrij is en als 'schuifruimte' voor andere ruimtelijke ontwikkelingen kan worden ingezet om die te versnellen".
Ik vond dat een ongelooflijk knappe prestatie van wethouder Bos, om een locatie waar de voorgenomen woningbouw al 25 jaar niet is gelukt en waar een expliciet sloop- en bouwverbod op ligt, benoemd te krijgen als "snelle ontwikkeling". Waarom moeilijk doen, als de raad instemt dat het "makkelijk" is.
Dit jaar kwam er ineens weer beweging in de zaak. Ik was blij verrast, want ik ging er vanuit dat de gemeente met de provincie had overlegd en tot een oplossing was gekomen. Eerst was er het bericht dat de gemeente tien Oekraïners kon huisvesten in de bungalow - geluk bij een ongeluk dat deze nog niet gesloopt was - en vervolgens het bericht dat de gemeente de twee loodsen ging slopen die als rustplaatsen van de steenuil werden gezien en "behorend tot het nest" (maar niet de loods met het feitelijke nest). Dit zou zorgvuldig en onder toezicht van een ecoloog gebeuren.
En hij heeft gelijk: voor slopen is geen vergunning nodig, dat hoef je alleen maar te melden bij de gemeente. En dat is natuurlijk des te makkelijker als je 's morgens in de spiegel kunt kijken en beseft: "hé, de gemeente, dat ben ik zelf".
De vergunningverlener van de provincie reageerde in eerste instantie geschrokken op de sloop. Er had geen overleg plaatsgevonden, hij wist van niks, er was geen toestemming gegeven, hij ging de omgevingsdienst RUD inschakelen. Maar na overleg met de RUD, die in opdracht van de provincie en gemeenten toezicht houdt, kwam hij tot nieuw inzicht: sloop hoef je inderdaad alleen maar te melden bij de gemeente. De provincie had een eerdere aanvraag weliswaar 'onherroepelijk' geweigerd, maar die aanvraag was voor deze twee loodsen niet nodig geweest. De loods met de uilen wordt ontzien.
Dit is goed nieuws voor de gemeente. Als slopen van de "rustplaatsen en functionele leefomgeving behorend tot het nest" is toegestaan, ondanks een afgewezen aanvraag daartoe, omdat je dit alleen maar hoeft te melden bij jezelf en je de vergunningverlener niet op de hoogte hoeft te stellen, dan mag je zeker het naastgelegen hooiland omploegen. Regelmatig ploegen behoort bij mijn weten tot regulier beheer van de grond en hoef je nergens te melden. Dit hooiland is in de aanvraag weliswaar genoemd als fourageergebied van de steenuil, maar het valt buiten het plangebied van de geweigerde 'vergunning'
Het wordt nog mooier. Pal tegenover de loods met de steenuilen is een complex van twaalf appartementen gebouwd (achter de gereformeerde kerk Het Kruispunt). Deze appartementen werden als argument aangevoerd in de aanvraag voor sloop, maar dat was een vergissing, want het complex bevindt zich net buiten het plangebied aan de overkant van de straat. Het gebouw was al in aanbouw tijdens de ontheffingsaanvraag en is inmiddels opgeleverd. Woningbouw op korte afstand van de loods met de uilen blijkt dus geen probleem. Binnen het plangebied waarvoor de ontheffing geweigerd is, kan op iets grotere afstand van de resterende loods gemakkelijk een groot deel van het terrein alvast bebouwd worden. Woningbouw past binnen de ruimtelijke visie van de provincie en het bestemmingsplan. De gemeente gaat zelf over planvorming en vergunningverlening. "Blijven bouwen, vertraging voorkomen", zo heet de lijst van bouwlocaties waar dit terrein bovenaan staat.
Wat leren we hiervan als burger? Als je een vergunning aanvraagt, strooi er wat slordigheden in, als wisselgeld. Vraag gerust ook vergunning aan voor het huis van je buren dat er al staat, zodat je achteraf kunt zeggen dat niet alles wat je aanvraagt al te letterlijk genomen moet worden. Als de vergunningverlener je tijd geeft om te reageren, ga daar dan niet op in maar ga rustig een uiltje knappen. De rust zal je goed doen. Stuur hooguit zo nu en dan een mailtje om te laten weten dat je er niet echt mee bezig bent. Tip: stel dat je er wel mee bezig bent, vertel dit vooral niet aan de vergunningverlener. Zie je een beschermd dier je plannen doorkruisen en wil je zijn "functionele leefomgeving behorend tot het nest" slopen, ga gerust je gang. Slopen hoef je alleen te melden. Vraag je ontheffing aan en wordt die geweigerd, denk dan na of je die aanvraag eigenlijk wel had moeten doen. Je hebt gelijk: je aanvraag was eigenlijk wat overdreven.
Dossier: go.stylo.nl/steenuil
Actueel: Dienst doet onderzoek naar sloop
Geen opmerkingen:
Een reactie posten