zaterdag 26 januari 2019

Leiba's Vakantienieuws

Op m'n tiende maakte ik samen met m'n neef Henk van Osnabrugge het Leiba's Vakantienieuws, als ik vanuit Barneveld in de zomer bij mijn oom en tante logeerde aan de Doeslaan in Leiderdorp. We wilden onze krant eerst naar onze achternamen noemen, maar Oslo's Vakantienieuws vonden we toch wel wat verwarrend klinken (maar leuker, denk ik achteraf). Dus daarom noemden we onze krant, die we op de Remington van oom Adriaan in zijn kantoortje typten, naar onze woonplaatsen. Jammer dat de krant niet meer bestaat, dacht ik net bij de opening van het Journaal, want de redactie van Leiba's Vakantienieuws zou nu natuurlijk bovenop het nieuws zitten, dat de gevaarlijkste plekken van de Nederlandse autowegen te vinden zijn bij Leiderdorp (A4) en Barneveld (A1/A30). Onze rustige dorpen, waar we opgroeiden, zijn niet meer wat ze geweest zijn.

vrijdag 25 januari 2019

Snelle film

Met het nieuwe 5G-netwerk kunnen we straks video's en films veel sneller bekijken, hoor ik net in #Nieuwsuur . Dat is fijn, want dan weet je voortaan binnen tien minuten whodunit.

donderdag 24 januari 2019

Kettle

Nederlandse rechercheurs moeten altijd wachten op een huiszoekingsbevel voordat ze een verdachte kamer kunnen onderzoeken. Engelse #detectives hoeven alleen maar te wachten tot de verdachte zegt "shall I put the kettle on" en de kamer verlaat.

woensdag 23 januari 2019

Onder erewoord retour

De bezorger van PostNL kan voortaan retourpakketten direct weer nemen. Dat spaart een extra rit uit. Onlangs heb ik door PostNL een ladenblok van IKEA laten bezorgen. Een volgend keer nodig ik de postbode binnen. Komt u mij even helpen het in elkaar te zetten, dan weet u meteen of u het misschien weer mee terug moet nemen. Als u sleutelt, zet ik koffie. Het spaart weer een rit uit.

Uit de reacties: de Franse postbode als sociaal werker (Frans artikel). 

maandag 21 januari 2019

London bus

Vanavond tijdens het boodschappen doen een poosje geappt met een buschauffeur van een grote rode London bus, die met een kwartiertje pauze langs de kant van de weg stond, over het wel en wee van z'n gezin. Eén van m'n eerste kamerhuurders. Het blijven toch je kinderen.

zondag 20 januari 2019

Dan maar niet

Regelmatig zie ik advertenties staan waarin een zzp'er gevraagd wordt. Maar net als ik enthousiast geworden ben, lees ik onderaan "acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld". Nou, dan maar niet.

Aquisitie

Regelmatig zie ik advertenties staan waarin een zzp'er gevraagd wordt. Maar net als ik enthousiast geworden ben, lees ik onderaan 'acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld'. Nou, dan maar niet. 

Reuzen

In het Belgische blad Knack staat een artikel over polyamoreuzen. Spannende verhalen om aan je kinderen voor te lezen, denk ik dan, als ze nog in reuzen geloven.

vrijdag 18 januari 2019

Fedde Schurer president

In oktober schreef ik over de rechtszaak tegen de 'blokkeerfriezen', die in november 2017 de snelweg richting Dokkum blokkeerden om de antipietdemonstranten weg te houden van Sinterklaas. Naar aanleiding van de onrust rond het gerechtsgebouw in Leeuwarden herinnerde ik aan Kneppelfreed van 16 november 1951, toen de Friese journalist en dichter Fedde Schurer terecht stond wegens belediging van een rechter die het Fries niet had toegestaan in de rechtszaal. Deze gebeurtenissen leidden tot een doorbraak van de erkenning van het Fries.

Vandaag stootte ik bij toeval op een 1-aprilgrap in dagblad De Stem van 1 april 1952, dus een paar maanden na Kneppelfreed, die toen voor iedereen nog vers in het geheugen zal hebben gelegen. Mijn zoektocht ging eigenlijk uit naar de vele advertenties voor Akkertjes, een soort aspirine, naar aanleiding van een afbeelding die ik zag uit 1940. De Joodse producent Leon Akker van de indertijd alom bekende pilletjes kwam verdrietig genoeg om in concentratiekamp Sobibor. Maar ineens viel mijn oog op de kop "Fedde Schurer president". Ik begreep direct dat het een aprilgrap was, nog voordat ik de datum van het blad had gezien. De koppen spreken boekdelen: "Friesland schudt Hollands juk af", "Fedde Schurer president", "Middernachtelijke putsch brengt Den Haag in rep en roer", "Wapenspreuk: Fryslân boppe", "Radio-boodschap President Schurer". De Brabanders zetten de Friezen hier prachtig op hun nummer.

Blog Blokkeerfriezen (11.10.18)
Geschiedenis Leon Akker (Akkertjes)



donderdag 17 januari 2019

Buitenaardse dood

De Chinezen hebben een katoenplantje binnen een dag dood laten gaan op de achterkant van de maan. Dit is het eerste proefondervindelijk bewijs van buitenaardse dood.

Heldere uitleg

De weerman van het NOS Journaal weet complexe zaken zo helder uit te leggen.

"De straten drogen niet meer op.
Dat betekent dat ze nat blijven."

Israël in regionaal gasforum

Na een vergadering deze week in Caïro kondigde de Eastern Mediterranean Gas Forum aan een regionale gasmarkt te willen creëren. Het forum bestaat uit Egypte, Cyprus, Griekenland, Italië, Jordanië, de Palestijnse Autoriteit en... Israël. Het is de eerste keer dat Israël is toegelaten tot een regionale groep en dit geeft het land een officiële status in de Arabische wereld. Israël nam bij stukjes en beetjes al wel deel aan de regionale gasmarkt, maar deze positie wordt nu erkend en beschermd.

Egypte exporteerde in het verleden al aardgas naar Israël en zelf levert Israël gas aan de Palestijnse Autoriteit en Jordanië. Vorig jaar namen Israël en Egyte een 39%-aandeel in een pijplijn voor aardgas. Het lidmaatschap van het forum geeft Israël meer erkenning en zekerheid, maar beperkt ook wel de onafhankelijke en eigenzinnige rol van het land.

De Palestijnen zouden het lidmaatschap kunnen gebruiken om Israëls veiligheids- en politieke samenwerking met Egype te beïnvloeden. Ook zou het forum Israël onder druk kunnen zetten om het gasveld voor de kust van Gaza te exploiteren. British Gas heeft daar 30 miljard m3 aan gasreserves ontdekt, maar Israël heeft de ontwikkeling daarvan tot nu toe geblokkeerd uit angst dat opbrengsten daarvan naar terroristische organisties gaan. Egypte wil de centrale hub worden in de groeiende regionale gasmarkt, wat Israëls eigen ambities als gasexporteur in de weg zou staan. Via het forum zou Caïro invloed kunnen krijgen op de plannen om een 2000 km lange pijplijn aan te leggen van Israël via Cyprus naar Griekenland en Italië om Europa van Israëlisch en Cypriotisch gas te voorzien. Hoewel de uitvoering van dit project financieel nog onzeker is, verwacht Israël binnen enkele weken een contract te kunnen tekenen. Egypte zou in het forum kunnen eisen dat al het Israëlisch gas voor Europa via Egyptische havens gaat in plaats van via een rechtstreekse pijplijn.

Bron: Haaretz, 17.1.19 In first, Arab countries admit Israel into a regional alliance, but there is a price

zondag 13 januari 2019

Hete roman

Even moest ik puzzelen op het woord. Ik dacht dat Nelleke Noordervliet in Trouw een hete roman besprak, maar ze had het over een heteroman.

woensdag 9 januari 2019

Tabletten

Het mailtje "10 tabletten om een vrouw tot een orgasme te brengen" sprak mij wel aan. Ik heb ze naar haar adres laten sturen en zal binnenkort eens vragen of ze hebben gewerkt.

Zo lang dood


Vandaag vijftig jaar geleden, op 9 januari 1969, overleed mijn grootvader, pake Ytzen, naar wie ik genoemd ben. Dat iemand zó lang dood kan zijn, denk ik dan. En dat ik iemand ken en liefheb die er al een halve eeuw niet meer is.

Bij die gedachte herinner ik me de dolenthousiaste reactie van de dochter van mijn Afrikaanse huisgenoot (een vorige kamerhuurder) toen ik vertelde dat ik iemand persoonlijk had gekend die in 1886 geboren was. De vrouw en kinderen van mijn huurder, dochters van 10 en 8 jaar oud en twee zoontjes van 3, kwamen vanuit Londen een weekje logeren bij hun vader in Houten. Vader had nog niet de papieren om naar Londen te kunnen verhuizen. De oudste hield van verhalen vertellen en verzinnen, haar jongere zusje was de actrice die getrouw en nauwgezet alle regie-aanwijzigingen van haar grote zus volgde. De ouders en ik waren het publiek. De hele week had ik in mijn woonkamer en zonnige tuin gratis toneelvoorstellingen, waar ik soms ook zelf in figureerde. 
Ze ging helemaal op in haar story telling. Ze luisterde gebiologeerd toen ik vertelde dat ik mij haar held Martin Luther King persoonlijk kon herinneren, dat hij ook mijn held was en hoe verdrietig ik was toen hij in 1968 werd vermoord. Wát? Leefde ik al toen Martin Luther King er nog was!?

Story & history lagen voor haar ineens heel dichtbij elkaar. Ik kon haar de krant laten zien met het nieuws van King's dood. Nieuws van bijzondere gebeurtenissen bewaar ik in een lade in mijn woonkamer. Ze begon na te denken over de tijd en sprong zowat tegen het plafond toen ik vertelde dat mijn grootvader - die andere persoonlijke held, naar wie ik genoemd ben - in 1886 geboren is. Wát!? In de 19de eeuw? And you knew him!?


Ja, ik kende hem, zat als peuter op z'n knie, logeerde bij pake en beppe aan de Spanjaardslaan in Leeuwarden en verdiende op m'n twaalfde het mooie bedrag van f 1,25 met het wieden van hun tuin. Ik was verdrietig en vooral ook verbaasd toen pake overleed, hoe gewoon het bleek te zijn dat iemand van 82 dood ging - terwijl ik eigenlijk vond dat de wereld dan moest stoppen met draaien. Mijn eerste begrafenis, de kleinkinderen direct achter de baar wandelend van de Fenixkerk naar de Noorderbegraafplaats aan het Schapendijkje 4. Dat Leeuwarder adres waar ik nu al zoveel mensen ken. Pas achter die grote kinderschaar volgden beppe en de eigen volwassen kinderen, zo had pake het voorgeschreven. Hij werd bijgezet in het graf van zijn eerste vrouw, mijn moeders moeder, beppe Jikke, die in 1938 was overleden. Dat graf van Ytzen met zijn twee vrouwen is er nog steeds.

Mijn moeder was nét twee weken 13 toen haar moeder op 51-jarige leeftijd overleed, ik was 13 toen mijn grootvader overleed. Heb ik wel eens het gevoel dat ik een heftige puberteit heb gehad, dan denk ik aan mijn moeder: in 1937 kwam er een vliegveld op hun boerenland, in 1938 overleed de boerin, in 1939 werd het boerenbedrijf militair terrein door de mobilisatie, in 1940 werd het al op de tweede oorlogsdag veroverd en werden er - nog vóór de capitulatie - 70 Duitse soldaten bij hun ingekwartierd. Daarna werd het bedrijf regelmatig gebombardeerd door de Gealieerden, in november 1940 werden ze geëvacueerd en gingen ze in de stad wonen, in 1942 hertrouwde mijn grootvader en werden de twee gezinnen samengevoegd in een stadse woning aan de Harlingerstraatweg. In juni 1943 werd de boerderij platgebombardeerd. "Heden is Groot Humalda onder groten druk bezweken", schreef pake verholen aan één van zijn zoons die buiten Friesland verbleef. Hoe heftig kan je puberteit zijn? 

Groot Humalda op een schilderijtje
dat ik van mijn tante Dirkje heb geërfd. 

Van 1934 tot 1968, met onderbreking van de oorlogsjaren, schreef pake een wekelijkse rubriek in een landbouwblad. Hij stond bekend onder het pseudoniem Poarteboer, een boer met zicht op het platteland en op de stad, een wijze man in de poort. Zijn overlijden was voorpaginanieuws in de Friese pers. Op zijn 100ste geboortedag heb ik een artikel over hem in het Friesch Dagblad gepubliceerd (*). Het jaar daarna ging de 100ste geboortedag van beppe Jikke (24 maart 1887 - 21 december 1938) in stilte voorbij. Het ontlokte mijn muoike Durkje, die rond die tijd bij ons op bezoek was, de opmerking: je schreef vorig jaar wel over je grootvader maar over zijn vrouw schrijf je niks, vrouwen zijn zeker niet belangrijk. Ineens zag ik in mijn conservatieve tante een strijdbare feministe. De cynische opmerking kwam diep uit haar hart en ik koester dat moment als een monument voor mijn grootmoeder. Mijn leven is mede van haar afkomstig, maar helaas heb ik haar nooit gekend. Afgelopen december was het 80 jaar geleden dat mijn beppe Jikke overleed. Dat iemand zó lang dood kan zijn.



Dead that long

[From Dutch]

Fifty years ago today, on January 9th 1969 my grandfather Pake Ytzen, after whom I was named, passed away. How can anybody be dead that long, I thought. And that I know and love someone who hasn't been around for half a century.

With that thought, I remember the over-enthusiastic reaction of my African roommate's daughter (from a previous room tenant) when I mentioned that I personally knew someone who was born in 1886. The wife and children of my tenant, daughters of 10 and 8 years old and twin sons of 3 years old, came from London to stay with their father in Houten for a week. The father did not yet have the papers to move to London. The eldest daughter loved to tell and make up stories, her younger sister was the actress who faithfully and meticulously followed all the directions of her big sister. The parents and I were the audience. All week I enjoyed free theater performances in my living room and sunny garden, in some I played a part myself.

She was completely absorbed in her story telling. She listened mesmerized when I told her that I personally remembered her hero Martin Luther King, that he was my hero too, and how sad I was when he was murdered in 1968. What? Was I already alive when Martin Luther King was still around !?



Story & history suddenly came very close to each other for her. I was able to show her the newspaper with the news of King's death. I keep news articles of special events in a drawer in my living room. She began to think about the aspect of time and she pretty much jumped to the ceiling when I mentioned that my grandfather - that other personal hero, the one whom I am named after - was born in 1886. What!? In the 19th century? And you knew him !?

Yes, I knew him, I sat on his knee as a toddler, stayed with pake en beppe (the Frisian words for grandfather and grandmother) at the Spanjaardslaan in Leeuwarden and at the age of twelve I earned the nice amount of 1.25 Dutch guilders by weeding their garden. I was sad and also astonished when Pake passed away, how common it turned out to be for someone aged 82 to die - when in fact I thought the world should stop spinning. It was my first funeral, the grandchildren walking directly behind the bier from the Phoenix Church to the Northern Cemetry at Schapendijkje 4. That address where I already know so many people now. It was only after this crowd of grandchildren that the widow and their own grown-up children followed, as Pake had instructed. He was buried in the grave of his first wife, my mother's mother, Beppe Jikke, who died in 1938. That grave of Ytzen with his two wives is still there.

My mother was just 13 when her mother died at the age of 51, I was 13 when my grandfather died. When I ever have the feeling that I had a vehement puberty, I think of my mother: in 1937 an airport was built on their farmland (which had an immense impact on their way of life), in 1938 the farmer’s wife died, in 1939 the farm became military terrain due to the mobilization, in 1940 it was already conquered on the second day of the war and - even before the capitulation - 70 German soldiers were billeted with them. After that, the farmland was regularly bombed by the Allies, in November 1940 the family was evacuated and they went to live in the city, in 1942 my grandfather remarried and the two families were merged to live together in their civic house on the Harlingerstraatweg. In June 1943 the farm was bombed. "Today Groot Humalda has succumbed to great pressure", pake wrote in disguise to one of his sons who lived outside Friesland. How intense can your puberty be?
Groot Humalda on a painting
that I inherited from my aunt Dirkje.

From 1934 to 1968, with a break during the war, pake wrote a weekly column in an agricultural magazine. He was known by the pseudonym Poarteboer (Gatefarmer): a farmer with a view of the countryside as well as the city, a wise man in the gate. His death was front-page news in the Frisian press. On his 100th birthday I published an article about him in the Friesch Dagblad (*). The following year, beppe Jikke's 100th birthday (March 24, 1887 - December 21, 1938) passed in silence. It elicited my muoike (aunt) Dirkje, who visited us around that time, to comment: you wrote about your grandfather last year, but you don't write anything about his wife, women are apparently not important. Suddenly I saw in my conservative aunt a militant feminist. The cynical comment came from deep in her heart, and I cherish that moment as a monument to my grandmother. My life partly comes from her, but unfortunately I never knew her. Last December it was 80 years ago that my beppe Jikke passed away. That someone could be dead for so long.
(*) See: http://blog.stylo.nl/2013/09/poarteboer.html

maandag 7 januari 2019

Guur

Het weer wordt morgen zó guur, dat zelfs de wind wat aantrekt, volgens de weerman.

vrijdag 4 januari 2019

Regenboog

Donderdag 3 januari op de fiets van Houten naar Culemborg met felle zon en regen, een vage regenboog.


Fietsenrek

Als je gebit eruit ziet als een fietsenrek...