Polarisatie

[Eerder door mij gepost op Facebook 29-03-19]

Het NOS Journaal meldt dat volgens onderzoek veel Nederlanders vinden dat de meningsverschillen in onze maatschappij toenemen. Vervolgens gaat de reportage verder over polarisatie. Maar hier haalt de redactie twee of drie dingen door elkaar. Veel meningsverschillen, polarisatie en felle meningsuitingen zijn drie verschillende dingen.

 
Bij polarisatie klonteren de opvattingen samen, aangetrokken door de uiterste polen. Door deze samentrekking zijn er, althans naar buiten zichtbaar, juist minder verschillende meningen maar komen de visies scherper tegenover elkaar te staan. Dit was bijvoorbeeld het geval in de jaren '60 met een doelbewuste polarisatie van links tegenover rechts. Ook de antithese van Abraham Kuyper was een vorm van polarisatie.

 
Naar mijn indruk nemen de meningsverschillen in de maatschappij inderdaad toe maar neemt de polarisatie juist af. Er is een enorne versnippering van visies en meningen, iedereen kan tegenwoordig elke willekeurige combinatie van meningen uitdragen zonder tot een duidelijke groep van links of rechts te horen. Iemand kan de ene keer op de 'linkse' SP stemmen en de volgende keer op het 'rechtse' Forum zonder zelf veel van opvattingen te veranderen, het is geen 'bekering', een meninkje meer of minder links of rechts is genoeg.

Ook worden meningen veel sneller en feller geuit. Die neiging was er vroeger ook al wel maar toen werd de meningsuiting vertraagd en gekanaliseerd, door de eigen groep, partij of krant. Je moest eerst "in de pen klimmen", die halverwege leeg was of begon te vlekken. Door de sociale media is niet alleen de snelheid van uiten toegenomen maar ook de emotie. De grens tussen privé en publiek is vervaagd. Dat merk ik zelf ook. Dit typ ik op mijn telefoon terwijl ik na het Journaal nog even lig te rusten op de bank. Maar goed, waar het me gapend alleen maar om gaat, is dat er een verschil is tussen polarisatie, veelheid aan meningen en felheid van meningen.