Argeloze sociale dienst schrikt van Argos

Dit bericht maakt deel uit van het dossier Algo: go.stylo.nl/algo

over het gebruik van algoritmes door WIL e.a. - Zie ook: 

Beleidsplan Handhaving 2022 van WIL met samenvatting op trefwoord  DPS'; Styloblog 1-7-22 met antwoorden van VNG, WIL en gemeente Houten; links naar uitzending Argos en achtergrondinformatie over DPS etc. 

De fracties van D66 en PvdA in de gemeenteraad van Houten hebben op 11 juli 2022 schriftelijke vragen gesteld over de DPS Matrix van WIL. Zie hier. 

Argeloze sociale dienst schrikt van Argos

Kamerlid Pieter Omtzigt wil de regering om een onderzoek vragen naar de vraag waarom de gemeenten Houten, Nieuwegein, IJsselstein, Lopik tot deze week nog steeds gebruik maakten van verboden profilering en welke gevolgen dat heeft gehad voor mensen die bijstand aanvroegen. Dat zei hij in de uitzending van het radioprogramma Argos van zaterdag 25 juni. Advocaat Bernhard de Leest zei in dezelfde uitzending dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) onderzoek kan doen en boetes uitdelen aan de vier gemeenten. Bijstandtrekkers zouden via collectieve actie compensatie kunnen eisen.

Werk en Inkomen Lekstroom (WIL), de sociale dienst van Houten, Nieuwegein, Lopik en IJsselstein, gebruikte tot voor kort een omstreden systeem van risicoprofilering van mensen die bijstand aanvroegen. Dit blijkt uit onderzoek van journalistencollectief Lighthouse Report, Argos en NRC. Zij deden een beroep op de Wet openbaarheid bestuur (Wob). Argos (Vpro/Human, NPO Radio 1, 14:00-15:00 uur) en NRC hebben er zaterdag 25 juni een uitzending en artikel aan gewijd. De vier gemeenten profileerden hun 'bijstandsvolume' op basis van een eenvoudig Excel-bestand met fraudescores. Dit systeem heet DPS Matrix (Diagnose, Plannen, Sturen). Mensen met een 'hoog regelovertredingsrisico' (HOR) doorliepen bij hun bijstandsaanvraag een langere procedure met meer in te leveren documenten dan mensen met een 'lage regelovertredingsrisico' (LOR). De scores zijn terug te vinden in één bestandje. Mensen in woonwagens, schoonmaakbedrijven, kappers, glazenwassers, bouwvakkers en horecapersoneel maakten een extra hoge kans om gecontroleerd te worden, aldus de NRC. 

De zogenoemde 'fraudescorekaart' is rond 2003 ontwikkeld met subsidie van het ministerie van Sociale Zaken. Er is geen wetenschappelijke basis te vinden voor de voorspellingen van het systeem. Dat er in bepaalde groepen meer gefraudeerd zou worden dan in andere, werd onderbouwd met verouderde data. Sinds 2012 werd het systeem niet meer onderhouden. Het werd door 158 gemeenten gebruikt, maar na de toeslagenaffaire en waarschuwingen van verschillende kanten werd in 2020 de stekker er uit getrokken. In de uitzending van Argos wordt de opkomst en ondergang van het systeem geschetst. Volgens het UWV was het systeem in strijd met de AVG, ontbrak de rechtsgrond, was niets vastgelegd over de werking van de algoritmes (geen "algorithmic accountability") en kende het systeem discutabele variabelen, zoals opleiding, beroep, woonsitutaie en woonwijk. Argos noemt het een "bijstandsfraudebingo". 

Desondanks bleven de vier Lekstroom-gemeenten werken met een van de fraudescorekaart afgeleide commerciële 'standalone' versie, de DPS Matrix. Volgens Wim Roelofs, de ontwikkelaar van het oorspronkelijke systeem, kan dat echt niet. Het systeem is nooit "gevalideerd" - op waarheid getest - en de wegingen zijn niet of nauwelijks aangepast aan daadwerkelijke resultaten. Dat betekent dat bijstandsaanvragen door Werk en Inkomen Lekstroom werden gewogen op basis van risicoprofielen van twintig jaar oud. 

WIL stopt ermee
Naar aanleiding van de "doorwrochte" vragen van Argos is WIL onmiddellijk gestopt met het systeem. In een verklaring laat WIL weten: "Bij het in gebruik nemen van de DPS Matrix vertrouwden wij op de betrouwbaarheid van het rekenmodel erachter. Duidelijk is nu, mede dankzij de doorwrochte vraagstelling van Argos, dat de matrix niet met enige regelmaat gevalideerd is. Daar zijn we ons eerder niet van bewust geweest. WIL is inmiddels gestopt met het gebruik van de DPS Matrix en we gaan op zoek naar een ander instrument dat voldoet aan de landelijke richtlijnen op het gebied van gebruik van algoritmen." 

WIL benadrukt dat de DPS Matrix nooit heeft bepaald of iemand wel of niet een uitkering kreeg. Het was een hulpmiddel bij het bepalen wie de reguliere en wie een verkorte route doorliep. De afgelopen jaren werd voor circa 80% de korte en voor 20% de "reguliere" langere route - met meer documenten en controles - gevolgd. 

Beleidsplan 'In vertrouwen handhaven'

In het NRC-artikel is te lezen: "Door het Wob-verzoek kwamen documenten vrij waaruit blijkt dat DPS Matrix in 2022 nog werkte bij Werk en Inkomen Lekstroom". Dat is zo, maar het was ook uitgebreid en openlijk te lezen in WIL's beleidsplan Handhaving 2022 'In vertrouwen handhaven' (februari 2022), dat gepubliceerd is in de kennisbank van de VNG en bekend is bij de raadsleden, maar waar kennelijk iedereen overheen heeft gelezen.

In het beleidsplan (p8) is te lezen dat het systeem DPS Matrix wordt gebruikt voor preventie aan de poort, waar de uitkering wordt aangevraagd. "Aan de hand van een door medewerkers ingevulde vragenlijst volgt een profiel. Daarmee beoordelen wij de kans op regelovertreding. Wij maken onderscheid tussen een hoge kans op regelovertreding of een lage kans op regelovertreding. Dit betekent meer controle in situaties waar het nodig is. En minder controle in situaties waar de kans op onrechtmatigheden gering is."  

Volgens het beleidsplan (p11, 18) zijn de visie en de huidige methode van risicosturing, de DPS Matrix, goed doordacht en hebben hun nut bewezen. "Deze visie en methode blijft WIL hanteren."

Ook stelt het beleidsplan (p11-12): "WIL maakt verder geen gebruik van algoritmen. Dat is nu niet mogelijk en WIL heeft ook geen plannen in deze richting." 

Wat WIL daarmee bedoelt, is mij niet helemaal duidelijk. Maakt WIL helemáál geen gebruik meer van algoritmes of geen andere algoritmes dan die in de DPS Matrix. Vrijdag 24 juni heb ik WIL gevraagd waarin de 'risicoberekeningen' van dit systeem zich onderscheiden van 'algoritmes'. (Antwoord toegezegd.)

Eerder al, in eind 2019, is WIL gestopt met het in nauwe samenwerking met WIL zelf ontwikkelde systeem van Totta Data Lab in Amsterdam. WIL leverde periodiek een dump van alle gegevens van alle bijstandontvangers aan dit Amsterdamse marketingbedrijf, dat met behulp van een zelflerend algoritme voor iedereen de fraudekans bepaalde. Nadat het FNV met een gang naar de rechter dreigde en TNO-onderzoek aantoonde dat het systeem niet deugde, omdat het oncontroleerbaar en onbetrouwbaar was (verschillende uitkomsten bij dezelfde gegevens) stopte vorig jaar als laatste de gemeente Nissewaard (Spijkenisse) met dit Totta-systeem. 

Een jaar geleden heeft het college van B&W van Houten op schriftelijke vragen van raadslid Jaap Staman (D66) geantwoord: "Het Dagelijks Bestuur van WIL heeft het besluit genomen dat niet meer gewerkt wordt met algoritmes" Het College voegde daar aan toe: "Later dit jaar wordt het nieuwe handhavingsplan voor WIL vastgesteld. De verwachting is dat hier aandacht zal zijn voor de wenselijkheid van gebruik van algoritmes. Op dit moment is de verwachting van het gebruik van algoritmes als onwenselijk wordt beoordeeld". 

---

Zie ook: 

Beleidsplan Handhavng 2022 (samenvatting op trefwoord DPS)

Links naar de uitzending en achtergrondinformatie over DPS Matrix etc.

Dossier Algo (gebruik van algoritmes door WIL e.a.): go.stylo.nl/algo

Houten speelt op rechts

Dinsdag 28 juni wordt het nieuwe college van Houten geïnstalleerd. Het is een door oud-staatssecretaris en ervaren busbestuurder Fred Teeven (VVD) gesmede ultrarechtse coalitie geworden van Inwonerspartij Toekomst Houten (ITH), Natuurlijk Houten (NH), VVD en SGP. ITH levert als grootste partij twee wethouders, waarvan één uit de stal van Wybren van Haga (oud-Forum voor Democratie) en Richard de Mos (oud-PVV). Blij ben ik er niet mee dat het gedachtengoed van deze groepen - die hier nog geen voet aan de grond hebben gekregen - via een kortsluiting de Houtense politiek wordt binnengehaald. 

Ook op de landkaart zwenkt de Houtense politiek letterlijk van links naar rechts: belangrijkste verkiezingsthema was bouwen in Oost in plaats van Noord-West en daar is de grote winst van ITH en nieuwkomer Natuurlijk Houten aan te danken. De nieuwe coalitie krijgt er nog een flinke dobber aan, want Houten moet de provincie in deze verschuiving mee zien te krijgen.

De verse coalitie krijgt ook al vrij snel een vuurproef op energiegebied. De Raad van State heeft de gemeente Houten opgedragen om binnen een aantal maanden de nieuwe vergunningaanvraag voor het omstreden Windpark Goyerbrug in behandeling te nemen, nadat de eerdere vergunning door dezelfde Raad van State is geschrapt. De partijen die nu de nieuwe coalitie vormen, waren tegen deze windmolens, al heeft de VVD - die als enige van de vier ook in de vorige coalitie zat - uiteindelijk wel voor gestemd. VVD-fractievoorzitter Eef Stiekema hoopte stilletjes - nou nee, niet echt stilletjes maar live op de lokale radio - dat zijn stem door de Raad van State ongedaan zou worden gemaakt. Daarin heeft hij verrassend zijn zin gekregen.

Het kan zomaar zo zijn dat al deze tegenstanders bij elkaar, nu ze zelf de macht en de meerderheid hebben, straks op juridische en bestuurlijke gronden de gewraakte vergunning toch moeten verlenen, als de aanvrager kan aantonen aan alle voorwaarden te voldoen. 

Het coalitieakkoord is op dit punt wel voorzichtig en realistisch geformuleerd: "Door het vorige college en gemeenteraad zijn stappen gezet om het windpark Goyerbrug te realiseren. We realiseren ons dat er bij omwonenden weerstand is tegen windpark Goyerbrug en gaan serieus verkennen of er een vergelijkbaar in opbrengst en tijdig te realiseren alternatief voor het windpark is. We kijken hiernaar met realisme en nemen de juridische en financiële belangen van de gemeente en gemeenschap serieus. We kiezen ervoor om deze bestuursperiode geen derde windpark te realiseren. Wel willen we het mogelijk maken voor boeren om kleine windmolens op eigen erf te realiseren."

SGP-fractievoorzitter Wouter van den Berg wordt de wethouder die zowel over de vergunningen als over het buitengebied gaat. Beoogd milieuwethouder Paul van Ruitenbeek (nu van NH) nam in 2019 als redacteur van Omroep Houten mede het initiatief om via een WOB-verzoek bij de gemeenten Houten, Nieuwegein, Bunnik en Wijk bij Duurstede alle stukken op te vragen over de communicatie en besluitvorming rond dit windpark. Het was mijn taak - als ondersteuner van de redactie - om de honderden binnengekomen stukken te verwerken en te beheren (zie go.stylo.nl/wind). Na het bestuderen van alle stukken blijkt dat er nooit een bestuurlijk gemotiveerde besluitvorming heeft plaatsgevonden voor het aanwijzen van de locatie Goyerbrug. Kennelijk is de locatie - vermoedelijk op goede gronden - ooit tevoorschijn gekomen tijdens een aantal tekenworkshops, maar nergens is een verslag te vinden van de overwegingen. De gemeente en de provincie verwijzen voortdurend naar elkaar en de locatie is uiteindelijk in de provinciale plannen terecht gekomen door een inspraakreactie van de ondernemer zelf. 

Ik heb nog niet de gelegenheid gehad om het hele coalitieakkoord te lezen. Dus ik kijk er wat hapsnap naar. Interessant vond ik ook wel de reactie van de burgemeester op het coalitieakkoord, die als bijlage 3 is toegevoegd aan het pakket waarover de gemeenteraad dinsdag gaat stemmen (*). ITH, VVD en SGP keken in de raad altijd nogal zuinig en kritisch als het om de centen gaat. Nu is het de burgemeester die er op aandringt om op de centen te letten. Als "nadeelgemeente" krijgt Houten bij de komende herverdeling van het Gemeentefonds minder geld van het Rijk en we bevinden ons in onzekere tijden. 

"Er is sprake van hoge inflatie, stijgende prijzen, kostenstijgingen en een rijksoverheid die de rekening verhaalt op gemeenten", waarschuwt de burgemeester. Hij vervolgt: "Het gegeven dat we een nadeelgemeente zijn is daarbij niet helpend. Uit uw onderhandelingsresultaat maak ik op dat u er voor kiest om de onroerendezaakbelasting niet te verhogen, de hondenbelasting af te schaffen en heroverwegingen wilt maken van eerder genomen besluiten. Ik ga er vanuit dat u de potentieel financiële risico's van verschillende orde en omvang die dat met zich brengt weloverwogen in beeld zult brengen". 

We zullen de oppositie van de nieuwe coalitiepartijen nog gaan missen. 

---

(*) Raadsagenda en stukken 28-06-22

Abraham Kuijpers laatste opvolger

Onlangs wilde ik iets opzoeken over de vroegere (inmiddels 85-jarige) politicus Hans de Boer (niet te verwarren met de gelijknamige werkgeversleider, die mij als bijstander een Labbekak noemde). Hij was de laatste voorziter van de Anti-Revolutionaire Partij (ARP) en kamerlid voor het CDA. In 1981/1982 was hij korte tijd staatssecretaris en minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk. In 1979 heb ik bij hem gesolliciteerd als fractiemedewerker, ik ben het niet geworden, maar ik koester wel mooie herinneringen aan mijn uitgebreide ontmoeting met hem. Door de afwijzing is mij denk ik veel stress bespaard gebleven. In historisch perspectief had ik het echter wel mooi gevonden als ik assistent had kunnen zijn van de laatste opvolger van Abraham Kuijper, wiens portret ik naast mijn bureau heb hangen. 

Eerder, op 18 januari 2017, schreef ik in mijn blog: << In 1979 zocht Hans de Boer een fractiemedewerker. Ik heb toen gesolliciteerd en werd uitgenodigd voor een gesprek. In mijn sollicitatiebrief had ik enthousiast gememoreerd dat ik de plaatselijke Arjos had weten te verdubbelen. Van één naar twee leden. De uitnodiging had ik vooral te danken aan mijn opiniestuk in de Barneveldse Krant over het aftreden van Willem Aantjes in november 1978. Uit het sollicitatiegesprek herinner ik mij dat hij mij graag zijn wekelijkse kolom in het AR-partijblad Nederlandse Gedachten wilde laten schrijven. Hij combineerde zijn kamerlidmaatschap met het partijvoorzitterschap en die werkzaamheden liepen onvermijdelijk door elkaar. We spraken over zijn kritische houding tegenover het jonge CDA-in-wording. In de grondslagdiscussie stond hij achter de visie van Aantjes (aanspreekbaar op het Evangelie) en het CDA mocht geen rechts blok worden, zoals de Duitse CDU, of met alle winden meewaaien, maar moest kiezen voor solidariteit. Als partijvoorzitter zag hij het als zijn roeping om de ARP "als één geheel" het CDA binnen te loodsen en een partijscheuring te voorkomen. Uiteindelijk koos hij iemand anders als medewerker. "Bij de eindafweging komt men in nuances terecht", schreef hij diplomatiek in de afwijzingsbrief. >>

In het Wikipedia-lemma wordt zijn partijvoorzitterschap niet genoemd, terwijl dit denk ik wel een belangrijke rol was. Op een bankje in Houten Castellum schreef ik tussen het boodschappen doen onderstaand commentaar op de Wikipedia-overlegpagina: 

<< Enkele opmerkingen. Ik ben geen Wikipedia-schrijver, maar iemand anders zou dit misschien kunnen oppakken. Het lijkt mij belangrijk te vermelden dat Hans de Boer voorzitter was van de ARP (de laatste; de eerste was Abraham Kuyper) en in die positie een belangrijke rol speelde bij de totstandkoming van het CDA. De achterban van de ARP stond het meest kritisch tegenover de fusie van KVP, ARP en CHU. Hans de Boer stelde zich (net als fractievoorzitter Willem Aantjes) dan ook kritisch op in de fusiebesprekingen, tegenover onder andere de enthousiaste KVP-er Steenkamp. Hans de Boer wilde als partijvoorzitter een splitsing in zijn partij voorkomen en er voor te zorgen dat de partij als geheel en ongeschonden zou toetreden tot het CDA, met behoud van het evangelisch karakter. In 1979 vierde de partij het 100-jarig bestaan en het viel de ledenvergadering niet gemakkelijk om de partij het jaar daarna op te heffen.

Het CDA is in 1980 als één partij opgericht, maar kwam in 1977 al als federatie met één lijst en één fractie. Als ik mij niet vergis (uit m'n hoofd) stond Hans de Boer op nummer 25 van lijst 1 en hij zat dus al vanaf 1977 (niet: 1980) voor het CDA in de Tweede Kamer. Het jaartal 1980 bracht weliswaar een formele verandering van federatie naar partij, maar het was geen verkiezingsjaar en de kamerfractie van het CDA veranderde daardoor niet.

Vóór de verkiezingen van 1977 had Hans de Boer zich uitgesproken voor voortzetting van de samenwerking met de PvdA, wat in die tijd niet gebruikelijk was of overal goed viel (CDA: "We buigen niet naar rechts en we buigen niet naar links"). Toen de onderhandelingen met de grote winnaar PvdA na maanden (mei tot december) mislukte en Dries van Agt in een paar weken tijd een regering wist te vormen met Hans Wiegel van de VVD had een deel van de CDA-fractie, waaronder fractievoorzitter Willem Aantjes en ook Hans de Boer, daar grote moeite mee. Maar omdat samenwerking op links niet meer mogelijk bleek, besloten ze zich kritisch en ongebonden maar loyaal ("de Loyalisten") bij een rechts kabinet neer te leggen. Ondanks hun kritiek en heftige debatten hebben zij (op enkelen na) het kabinet als het er op aan kwam tot het laatst toe gesteund.

De zin over de verkiezingen op 15 februari 1967, waarbij de ARP op 15 zetels kwam, is feitelijk juist, maar de suggestie wordt gewekt dat dit (mede) zou komen door het grammofoonplaatje van een paar Arjossers. De verkiezingswinst was toch echt te danken aan het Zijlstra-effect. Jelle Zijlstra was interim-premier en stond bekend als betrouwbaar, nuchter en financieel degelijk (later werd hij directeur van De Nederlandse Bank). Bovendien had Wim Kan op Oudejaarsavond 1966, zes weken voor de verkiezingen, het publiek bij zijn op de radio uitgezonden show minutenlang laten zingen "Waar we heen gaan, Jelle zal wel zien, Jelle zal wel zien..." op de wijs van de hit van het jaar, Yellow Submarine van the Beatles. Een betere reclame kon de ARP zich niet wensen. Deze hit had dus grotere invloed dan de 'hit' van Hans de Boer & Co. Misschien is het dus beter om de tekst over de grammofoonplaat en de verkiezingswinst duidelijker te onderscheiden in twee afzonderlijke feiten.>>

Wikipedia:

Hans de Boer

Parlement.com:

Partijvoorzitters ARP

Verwante blogs: 

18-01-2017 Wilhelmus

04-09-2013 Aantjes uitgeleverd

20-07-2002 Uit de kast: Eerste *)

*) over Aantjes, met een stemadvies voor Hans de Boer

Onmogelijke reis

Komende zaterdag wilde ik naar de open ochtend van de 150-jarige Barneveldse Krant gaan. Maar volgens de reisplanner vallen zaterdagmorgen ALLE treinen van Amersfoort naar Barneveld uit door gebrek aan personeel. Als ik doorklik op verbindingen die er nog wel lijken te zijn, dan verschijnt daar vervolgens alsnog de tekst "Reis niet mogelijk". Pas ergens in de middag vindt de reis-app ergens in Leusden een buurtbus waarmee ik via-via mogelijk toch nog het van de buitenwereld afgesloten dorp Barneveld zou kunnen bereiken. 

Ook woensdag, toen ik naar Barneveld reisde voor een boeiend symposium van de jubilerende krant in de Koninklijke BDU Zaal van het Schaffelaar Theater, vielen er om dezelfde reden al veel treinen uit. Onderweg in de trein kreeg ik een alert van de reis-app dat mijn reis "onmogelijk" was. Met de door mij gekozen Arriva-trein liep ik inderdaad een blauwtje, maar gelukkig kwam ik met een volgende trein toch nog op tijd. Er zullen zaterdag vast nog wel treinen rijden, maar de app komt er niet meer uit hoe en wanneer. 

Overigens zien we dezer dagen alom gebeuren wat al sinds decennia zichtbaar was in demografische grafieken: zo'n mooie bloemenvaas met een ranke hals van werkenden die een steeds zwaardere bovenrand steunt van 'bejaarden' zoals ik. Dat verklaart niet alles, maar er is meer werk dan werkers. Dat we van tijd tot tijd toch nog gereden en verzorgd worden, danken we deels aan de dagen dat Moeders kennelijk de Pil vergat en aan nieuwkomers wier wieg ver weg stond. Leve de jeugd.

 

Krijgen studenten energietoeslag?

Maandagavond 13 juni zag ik in Nieuwsuur een goede reportage over studenten en de energietoeslag. Mensen met een laag inkomen die door de hoge energieprijzen in de problemen komen, kunnen een eenmalige toeslag van 800 euro ontvangen. Volgens - niet bindende maar meestal door de uitkerende gemeenten wel gevolgde - richtlijnen van het rijk zijn dak- en thuislozen, mensen in een inrichting, jongeren tot en met 20 jaar en studenten uitgesloten van deze toeslag. De eerste twee groepen omdat ze geen eigen woning en energiekosten hebben, de jongeren omdat hun ouders verplicht zijn om bij te springen. Studenten zouden op advies van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten VNG (die dat vervolgens weer ontkent) zijn uitgesloten "omdat hun woonsituatie zeer divers is". Voor studenten zou individuele bijzondere bijstand een beter middel zijn, wat door juristen wordt bestreden omdat bijzondere bijstand alleen voor specifieke individuele problemen is bedoeld, terwijl de hoge energieprijs iedereen raakt. 

Juridisch expert Willy Heesen is van mening dat het uitsluiten van studenten als groep juridisch gezien helemaal niet mag. Hij signaleerde dit probleem en stapte ermee naar Nieuwsuur. Meerdere experts bevestigen zijn visie. Uitsluiten van een groep mag niet zomaar, er moet een "gerechtvaardigde grond" zijn die verklaart waarom de wet voor die groep niet van toepassing is. De uitsluiting van studenten is een advies van het ministerie aan de gemeenten, die niet verplicht zijn om dat te volgen. 

Komen studenten in mijn thuisgemeente Houten in aanmerking voor de energietoeslag? De uitvoerende instantie is Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) in Nieuwegein. De website van WIL geeft duidelijk aan wie wel en niet in aanmerking komen. "Deze mensen hebben geen recht op energietoeslag: dak- en thuislozen; mensen die in een inrichting verblijven; jongeren vanaf 18 tot en met 20 jaar die een bijstandsuitkering ontvangen en niet zelf de energiekosten betalen". WIL sluit de vierde groep, de studenten, dus niet uit. Een tweede aanwijzing dat ook studenten in aanmerking komen, is de vinden onder het kopje "Wat telt mee voor het inkomen?". Hier staat ook studiefinanciering vermeld.

Voor de zekerheid heb ik WIL om een bevestiging en toelichting gevraagd. Als ik bericht van WIL ontvang, dan vul ik dat hier aan. 

Aanvulling 17-06-2022
De woordvoerster van Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) laat weten: Ja, het klopt dat studenten de energietoeslag kunnen aanvragen bij WIL. Als zij voldoen aan de voorwaarden die voor deze toeslag gelden, dan kunnen zij ervoor in aanmerking komen. WIL heeft de richtlijnen van het ministerie in overweging genomen en besloten om het advies omtrent de doelgroep studenten niet te volgen. Anders dan de doelgroepen daklozen, inrichting en jongeren is van studenten niet met zekerheid te zeggen dat zij niet aan de voorwaarden voor de energietoeslag voldoen, juist omdat hun woonsituatie heel divers is. Daarom heeft WIL besloten om de doelgroep studenten niet uit te sluiten.

Bronnen: 
NOS/Nieuwsuur: Uitsluiting studenten energietoeslag is onrechtmatig, zeggen juristen
Werk en Inkomen Lekstroom: Eenmalige energietoeslag 2022

Aanvulling 23-06-2022
In een interessant opiniestuk op Schulinck.nl van Wolters Kluwer betogen de redacteuren mr. Lance op den Camp en Charifa Choukeri dat langdurige beroepszaken tegen "verboden onderscheid" door het uitsluiten van studenten van de toeslagregeling kunnen worden voorkomen door gebruik te maken van de individuele bijstand. In dit betoog wordt dus de route gevolgd die het ministerie van Sociale Zaken begin af aan heeft geadviseerd. Op de juridische bezwaren tegen de ene (studenten mogen als groep niet worden uitgesloten van de toeslagregeling) versus de andere route (individuele bijzondere bijstand mag niet worden ingezet voor een algemene regeling) wordt in het artikel niet ingegaan. Ik vraag mij af (maar weet het niet) of gemeenten die studenten niet uitsluiten van de aanvraag (zoals mijn eigen gemeente) in feite misschien gebruik maken van een combinatie van beide regelingen: een student kan een energietoeslag aanvragen via de algemene regeling en wordt daarna beoordeeld op de vraag of hij/zij in aanmerking komt voor bijzondere bijstand. De toeslagregeling is voor zover ik weet een alles of niets regeling, ja-of-nee, je krijgt 800 euro of niets. De bijzondere bijstand is maatwerk, binnen de normen kan de aanvrager elk specifiek benodigd bedrag, groot of klein, ontvangen. 

Lees ook:
Schulink.nl 22-06-2022: Gemeenten kunen studenten met een hoge energierekening wel helpen

Aanvulling 23-07-2022:

Zwolse en Delftse studenten krijgen energietoeslag, de rest niet - https://nos.nl/l/2437933

Aanvullng 29-08-2022:

Rechtspraak.nl 05-08-2022: Gemeente Nijmegen sluit studenten onterecht uit voor eenmalige energietoeslag => persbericht Rechtspraak met link naar de rechterlijke uitspraak

 

NOS 05-08-2022: Nijmegen mag studenten niet uitsluiten van eenmalige energietoeslag

NOS/Nieuwsuur 29-08-2022: Studenten dreigen met acties als uitsluiting energietoeslag blijft staan