zondag 29 december 2019

Fehler und Federtasche

Vandaag een blog in het Duits. Mijn kennis van de Duitse grammatica en het woordgeslacht is nog beneden peil, maar van je fouten kan je leren. En daar gaat dit artikel over.

---

"In Neuseeland werden in der ersten Klasse die Radierer und den Federtaschen verbannt, weil Fehler nichts sind, was man beschämt entfernen muss.". 

Aus: Die Zeit 26.12.19Bildung, Gebt den Kindern einen Grund zum lernen 
Via: Facebook, Heiko Kuschel

Als Niederländer lerne ich beim lesen dieses Artikels wieder ein bisschen Deutsch dazu und mehr über das Unterricht in Neuseeland, Deutschland und mein eigenes Land, den Niederlanden.

Das Wort Federtasche kenne ich nicht, ich fand keine Niederländische Übersetzung aber eine Englische: pencil case. Wir sagen etui (ein schönes Französisches Wort das kleine Niederländische Kinder lernen und noch schöner wird wenn man es verkleinert, etuitje, was sich lesen lässt wie tuitje, Ausguss). Aber wenn ich die Deutsche Übersetzung von etui suche in Google Translate finde ich Beutel. Ich weiß nicht ob ein Federtasche ein Beutel ist.

Hatte ich (geboren 1955) in den Niederländischen Grundschule (1961-1967) einen Radiergummi? Hatten wir überhaupt einen Federtasche, Beutel, pencil case oder etui? Ich glaube eher nicht. Wir hatten auf jeden Fall keinen Schulranzen. Dieses Phänomen habe ich zum ersten Mal gesehen als ich etwa 40 Jahre alt war und eine deutsche Familie in Bonn besuchte. Was in der Schule war blieb bei uns in der Schule. Ich denke das ist heute noch so.

Es gibt aber keine Schulbanken mehr wie damals. Die Decke ein bisschen schräg, darin ein Inktfass, darunter ein paar Bücher und Hefte. Und Radiergummi? Vielleicht. Wahrscheinlich. Aber diese würde nur beim Zeichnen (in der Zeichenstunde) benutz.

Ich erinnere mich schon das wir beim Schreiben nichts durchstreichen dürften. Wir sollten den Fehler zwischen Klammern setzen, aber es sollte sichtbar bleiben. In der ersten Klasse der Weiterführenden Schule bekam das oft ein Problem, weil die Lehrer sich viel Mühe geben mussten die neue Schüler zu erklären das Klammern hier kein Fehler bedeuten und das vor allem in Mathe die Klammern eine ganz neue Bedeutung bekommen.


Ich erinnere mich auch noch das wir in der Grundschule nicht mit Kugelschreiber schreiben dürften. Das war eine ziemlich neue Erfindung. Wir schrieben nur mit der "kroontjespen" (Interglot: Federhalter). Später aber dürfte mein jüngere Bruder als erste und ausnahmsweise und nur als Experiment mal ab und zu den Kugelschreiber benutzen, weil er sonnst beim Schreiben etwa den ganzen Klassenzimmer bemalte. Diese Revolution im Unterricht habe ich aber nicht mehr erlebt. Ich hatte die Schule bereits rechtzeitig verlassen.

---

Feder (Französisch, Flämisch): 


donderdag 26 december 2019

Rien n'a changé


In de inleiding in de video maak ik een vergissing. Ik associeer "trève" met "rève", droom, maar "trève" betekent "wapenstilstand". "C'est l'historie d'une trève": dit is het verhaal van een (kerst)bestand. De trèvezaal aan het Binnenhof in Den Haag, waar de ministerraad vergadert, refereert aan het Twaalfjarig Bestand (1609-1621), omdat de onderhandelingen daarvoor tussen de Nederlanden en Spanje hier plaatsvonden. 

zondag 22 december 2019

Natuur en tijd

Dat krijg je als je uit je hoofd gaat schrijven en dan ook nog op de donkerste dag van het jaar. Meteen in de openingszin gaat het al fout: ik haalde in mijn gedachten het begin van de winter (04:19 UTC, 05.19 in de ochtend onze tijd) en zonsondergang (in Utrecht 16:30 uur) door elkaar. Ik schreef dit blog met het idee dat de winter 'op uitbreken' stond. Tijdens mijn wandeling met de hond door de plenzende regen had ik een helder moment en besefte ik mijn vergissing. Ik heb het tijdstip in de openingszin van "p.m." gewijzigd in "a.m." en de tekst op dat punt aangepast.   

Natuur en tijd

Vandaag, zondag 22 december 2019, om 04:19 UTC, dat is 05:19 onze tijd, begint de winter. Hoe zat het ook al weer met natuur en tijd? Meestal stel ik dit soort vragen aan mijn zwager Wim, die natuur- en sterrenkunde heeft gestudeerd en dit jaar zijn carrière als natuurkundeleraar heeft afgesloten om wereldreiziger te worden. Hij zit nu samen met mijn zus in Australië, waar de zomer inmiddels is begonnen en ze met een hitterecord alleen maar kunnen dromen van een witte kerst.

In plaats van het aan mijn familie te vragen, kan ik natuurlijk ook een zoektocht beginnen op internet of vanaf mijn oppasadresje in Utrecht waar ik op hond en huis pas, even de straat oversteken naar de Universiteitsbibliotheek, waar het antwoord op al uw vragen te vinden is.

Maar laat ik bij ontstentenis van een natuurkundig familielid eerst eens gaan zoeken in mijn eigen gedachten, wat ik mij zoal denk te herinneren van wat ik ooit geleerd heb over natuur en tijd. Eigenlijk wilde ik een blogje schrijven over de kanteling van de aarde, maar daarvoor moet ik mij toch eerst echt nog wat meer inlezen, dus zie dit als ruwe aantekeningen. Dat blogje kan ik later altijd nog schrijven, als de aarde tegen die tijd niet is vergaan.

Tijdens onze reis door Amerika in 1980 kwamen mijn vriendin en ik een Fransman tegen die op weg was naar Mexico. Hij geloofde dat de aardpolen binnenkort op enig moment plotsklaps zouden omdraaien. De noordpool zou zuidpool worden en omgekeerd. Alleen in Mexico was een plek waar je veilig zou zijn. Zijn verhaal had ongetwijfeld iets te maken met de mythes van de Azteken. Mijn vriendin en ik reisden een stukje met hem op. Onze eerste ochtend in Mexico werden we gewekt door een stevige aardbeving. Wat er op dat moment met de aardpolen gebeurde, weet ik niet, deze ervaring was al beangstigend genoeg.

Mijn vraag is: wat zou er fysiek met de aarde en met ons gebeuren als de richting van de polen inderdaad plotseling zou omkeren?

Mijn zwager bevindt zich momenteel dichter bij de zuidpool, misschien kan hij ons berichten, maar anders hebben we weer wat te bespreken als hij terugkomt.

Maar deze vraag komt dus bij mij op omdat vandaag de winter begint. Vandaag is de kortste dag van het jaar en het is ook nog eens een sombere dag met zware bewolking en lichte regen. Dan borrelen deze vragen van nature op uit het diepst van mijn gedachten.

Ik meen mij namelijk te herinneren dat de seizoenen komen doordat onze aarde zo'n beetje als een tol in de rondte slingert. De aarde draait natuurlijk om zijn as, maar slingert daarbij ook een beetje heen en weer, net zoals mijn tol over de straat toen ik een jongen was.

De winter begint op het moment dat de zon boven de zuidelijke keerkring (de steenbokskeerkring) staat en, zoals het woord 'keerkring' zegt, weer terugkeert. Daarna worden de dagen op het noordelijk halfrond weer langer. Het moment van de zonnewende is precies op de minuut te berekenen. Het is alleen niet de zon maar de aarde die zich wendt. Tenminste, als het model van de tol klopt. Hier begint mijn twijfel, het zou immers ook zo kunnen zijn dat de stand van de aarde tijdens de draaiing rond de zon een graduele verandering van de lichtinval veroorzaakt, zonder 'ommekeer'. Een lichte, natuurlijke golfbeweging. Maar dat beeld van de tol staat mij bij. Alleen, als de aarde daadwerkelijk 'terugtolt', dan moet dat toch energie kosten en een 'schok' geven. Moeten we dan niet met z'n allen naar Mexico vluchten (of naar een andere zonnige plek, zoals Australië, wat nog niet eens zo'n gek idee is op deze sombere dag).

Hoe zat het verder ook al weer met natuur en tijd? Hier nog even wat aantekeningen (remember, dit is niet het blogje wat ik wilde schrijven, maar uit het hoofd een paar notities, die meestal aan een blogje voorafgaan).

Jaar = draaiing van de aarde om de zon (niet precies 365 x 24 uren, daarom schrikkeljaren ter correctie).

Dag = draaiing van de aarde om zijn eigen as, die bepaalt waar het zonlicht valt, als het dag is, en waar de schaduw, als het nacht is. Dag en nacht. Ongeveer 24 uren, maar niet precies, daarom verschuift onze biologische klok en daarom is ook zo nu en dan een tijdcorrectie nodig. In ongeveer 24 uren bewegen wij ons pak 'm beet 40.000 km oostwaarts om na een etmaal weer (ongeveer) op hetzelfde punt uit te komen. Onze snelheid moet dus ongeveer 40.000/24 = 1666,67 (zeg 1700 km/u) zijn. (Op dit moment zit ik in Utrecht, over een uurtje doe ik je de hartelijke groeten uit Kiev.) Daarnaast vallen wij natuurlijk met z'n allen ook nog eens met een duizelingswekkende vaart door de ruimte. Zolang we ons hoofd maar niet stoten, is er niks aan de hand.

Maand = jaar gedeeld door twaalf, met variaties (28, 29, 30 of 31 dagen) om het passend te maken. Want eigenlijk is een maand natuurlijk op de maan gebaseerd, maar we hebben de klok van de maan losgelaten op de klok van de zon. Een maan-maand van vier weken (zo'n 13 in een dozijn) is gebaseerd op de schijngestalten van de maan (nieuwe maan, eerste kwartier, volle maan, laatste kwartier). Dit is niet de schaduw van de aarde (zoals bij een maanverduistering) maar wordt veroorzaakt door de stand van de maan in de richting van de zon. Toch? Dat plaatje moet ik weer eens wat beter voor ogen krijgen. I stand corrected. 

Maar nu moet ik eerst een hond uitlaten (driemaal daags een rondje om de sterrenwacht van Buys Ballot, de oprichter van het KNMI), dus voor nu laat ik het hierbij.

Aanvulling 24 december 2019

Een interessant feitje, dat ik nooit eerder geweten heb en ik deze week voor het eerst zag toen ik het tijdstip van de 'zonnewende' (het begin van de winter) opzocht, is dat de zon ook na de 'zonnewende' nog steeds elke dag een beetje later opkomt. Pas vanaf 3 januari komt de zon weer eerder op. 

En al vanaf 19 december gaat de zon later onder. Mijn idee dat de dagen lengen als gordijnen die precies gelijk naar twee kanten geopend worden, klopt dus niet. In termen van 'zonnewende': de ochtendzon 'wendt' pas op 3 januari en de avondzon 'wendt' al op 19 december. 

Zonsondergang
Van 7 tot 18 december ging de zon het vroegste onder, namelijk om 16:27 uur (Amsterdam). Op 19 en 20 december is zonsondergang om 16:28 uur, 21 en 22 december (begin van de winter) om 16:29 uur en 23 december om 16:30 uur en zo verder. 

Zonsopgang
Op 21 en 22 december (begin van de winter) kwam de zon op om 08:48 en daarna mag de zon telkens nog wat langer uitslapen: van 27 december tot en met 2 januari komt de zon op om 08:50. Pas daarna komt de zon weer vroeger op: op 3 januari om 08:49 en pas op 6 januari is de zonsopgang, om 08:48, gelijk aan 22 december, het begin van de winter. 

Zie: https://www.zonsopgangzonsondergang.nl/hoe-laat-donker/


woensdag 27 november 2019

Tentoonstelling Fokker

Honderd jaar geleden herstelt de wereld van een vier jaar durende wereldoorlog met miljoenen slachtoffers. De tentoonstelling Fokker! gaat over twee mensen die de impact van die oorlog op verschillende manieren hebben verwerkt; vliegtuigpionier Anthony Fokker en Wilhelm II, de gevallen Duitse keizer. Uitgelicht wordt het grenzeloze en avontuurlijke leven van Anthony: van een jongen die op de middelbare school mislukt maar uitgroeit tot een succesvol Duits wapenindustrieel in ‘14-‘18.

De Duitse nederlaag staat een succesvolle vervolg-carrière van Fokker echter niet in de weg. In de roerige jaren twintig bouwt hij zijn vliegtuigimperium uit tot het belangrijkste ter wereld. De pioniersgeest van Anthony leeft ook nu nog bij Fokker Aerostructures voort.

De tentoonstelling belicht de verrassende parallellen tussen keizer en luchtvaartpionier; beide in 1918 - 1919 uitgeweken naar Nederland, beide gevolgd door treinwagons met bezittingen, beide genoemd in het Verdrag van Versailles. Er worden grote modellen, vliegtuigonderdelen, foto’s en unieke voorwerpen getoond, onder andere uit het bezit van de nazaten Fokker.

29 november 2019 t/m 22 maart 2020
Openingstijden: dinsdag t/m zondag van 13.00 tot 17.00 uur

Bron: Persbericht Huis Doorn
Website: Huis Doorn

vrijdag 22 november 2019

Lindenhorst naar Grosso Moda

Latere aanvulling: Het Nederlands Dagblad meldt 9 december 2019 (p7 Youth for Christ uit iconisch pand: "Er was een deal met een koper - de overdracht zou half december plaatsvinden. Maar de belangstellende partij maakte gebruik van de ontbindende voorwaarden, waardoor de verkoop van de baan is." Eigen waarneming: op 27-12-19 was de registratie in het kadaster nog ongewijzigd (koopovereenkomst met Grosso Moda loopt tot 04-03-20). 

---

Stichting Huisvesting Youth for Christ Nederland heeft het hoofdkantoor De Lindenhorst in Driebergen verkocht aan Grosso Moda Beheer BV. Dit bedrijf heeft een kantoor aan de Driebergsestraatweg 9 in Doorn en is statutair gevestigd in Maassluis. Grosso Moda levert modeconcepten en ondersteuning aan andere bedrijven, modemerken en winkelketens, inclusief productie en levering. 

Vanaf 1 december is het PKN-dienstencentrum in Utrecht het nieuwe onderkomen voor de christelijke jeugdbeweging Youth for Christ. In 1973 kwam De Lindenhorst via een schenking in het bezit van Youth for Christ. In de ruim veertig jaren die volgden hebben er veel jongeren gewoond en gewerkt. De eerste jaren werd het met behulp van vrijwilligers grondig verbouwd. Een vriend en oud-huisgenoot van mij was er indertijd enkele jaren 'bouwmeester'. Van augustus tot december 1976 had ik hier mijn eerste - tijdelijke - baan. Ik heb nog veel vrienden uit die tijd. Eerder was er een "verpleeginrichting" gevestigd, wat na veertig jaar nog steeds te lezen is aan de achterkant van het naambord dat voor het gebouw staat, waarvan de bovenste plank eenvoudigweg is omgedraaid. De eerste keer dat ik langs De Lindenhorst kwam was in 1974, toen het er nog leeg en vervallen uitzag. 

Op 8 september werd met een dankdienst en een borrel afscheid genomen van De Lindenhorst, waar veel oud-medewerkers en belangstellenden op afkwamen. Directeur Bram Rebergen vertelde toen al wel dat Youth for Christ ging verhuizen naar het dienstencentrum in Utrecht, maar wilde nog niets zeggen over de nieuwe eigenaar, omdat het op dat moment nog ging om een voorlopig koopcontract. De koopovereenkomst is blijkens het Kadaster op 4 september 2019 ingeschreven en loopt een half jaar later (4-3-20) formeel af. 

In een bericht van 19 november op de eigen website bevestigt Youth for Christ de overdracht van De Lindenhorst in de maand december. Op 1 december is de verhuizing naar Utrecht een feit. Directeur Bram Rebergen benadrukte tijdens de dankdienst in september dat de verhuizing naar het dienstencentrum van de Protestantse Kerk niet betekent dat Youth for Christ zich aan één kerk wil binden. Eerder wil de beweging juist een brug slaan tussen verschillende kerken en groepen. In het bericht op de website is te lezen: "De oriëntatie vanuit de PKN om te komen tot een kenniscampus waar verschillende christelijke organisaties hun expertise en netwerk delen heeft bij Youth for Christ uiteindelijk tot de besluitvorming geleid om het centrale kantoor van Youth for Christ te huisvesten binnen het landelijk dienstencentrum van de PKN. Meer dan 30 andere christelijke organisaties zijn daar inmiddels gehuisvest."

Aan Grosso Moda heb ik gevraagd wat de plannen zijn met De Lindenhorst en ik wacht het antwoord af. Gaat het hoofdkantoor verhuizen van Doorn naar Driebergen? Dat ligt voor de hand. Ongetwijfeld zal het pand daarvoor moeten worden opgeknapt en aangepast. Het landhuis zelf is een gemeentelijk monument. Wat gaat er met de rest van het terrein gebeuren? Komen er ook andere functies en nieuwbouw bij? Komt het bedrijf binnenkort met een persbericht? Ik ben benieuwd en blijf het volgen. Dat ik nog eens interesse zou krijgen in een modebedrijf...

Bronnen: 
* Eigendomsinformatie Kadaster (PDF 2p) (ongewijzigd 27-12-19)

Styloblog: 

zondag 20 oktober 2019

World Giving Index

Deze maand is de tiende jaarlijkse World Giving Index verschenen. Dit is een door Gallup uitgevoerd onderzoek van de Britse Charities Aid Foundation (CAF). Het rapport is gebaseerd op de Gallup's World Poll, een continu onderzoeksproject in 143 landen, dat bij elkaar zo'n 95% (5,2 miljard mensen) van de wereldbevolking beslaat. In de meeste landen zijn 1000 vragenlijsten ingevuld door een representatieve doorsnee van de bevolking.

De kernvragen van dit onderzoek waren: "Heeft u in de afgelopen maand één van de volgende dingen gedaan: (1) Iemand geholpen die u niet kende en die hulp nodig had? (2) Geld gegeven aan een goed doel? (3) Vrijwilligerswerk gedaan voor een goed doel? Op elk van deze onderdelen is een scorelijst gemaakt en daarnaast een eindscore waarbij de drie onderdelen zijn samengenomen.

Van de 126 landen op de 'eindlijst' staat de Verenigde Staten op de eerste en China op de laatste plaats. Myanmar is tweede, Nieuw Zeeland - dat op alle drie vragen hoog scoort - derde.

Nederland

Nederland staat in de totaallijst op de achtste plaats en scoort vooral goed op vrijgevigheid. Met geld geven aan goede doelen staat Nederland vijfde, na Myanmar, Engeland, Malta en Thailand. 

Liberia en Sierra Leone

Opvallend - en voor mij bijzonder interessant vanwege mijn liefde voor Sweet Salone ofwel Sierra Leone - is de top 3 voor behulpzaamheid. Sierra Leone staat hiermee op de tweede plaats, na buurland Liberia op 1 en vóór de Verenigde Staten op 3. Voor vrijwilligerswerk staat Sierra Leone op de zeventiende plaats en wat betreft geld geven op de 79ste plaats. Dat laatste is niet onbegrijpelijk als je bedenkt dat Sierra Leone één van de armste landen van de wereld is. Maar de mensen daar zijn gewend om elkaar te helpen in nood.

België

België komt op de 42ste plaats (hulpvaardigheid 72ste, vrijgevigheid 30ste, vrijwilligerswerk 39ste). Het verschil tussen deze twee buurlanden is ook in België opgevallen. Het Nieuwsblad wijdt er een artikel aan. Belgen zijn "gieriger" dan de Hollanders, hoe kan dat?

Professor Walter Weyns, socioloog en cultuurcriticus van de Universiteit Antwerpen heeft daar wel een verklaring voor. “Nederland verdient de naam van ‘gierig zijn’ niet als het gaat over liefdadigheid. Zij sluiten dichter aan bij de Angelsaksische wereld en de VS en het ligt een beetje verankerd in die protestantse cultuur om de gemeenschap te ondersteunen met particuliere giften."

De socioloog gaat verder:“Wij Belgen leunen meer aan bij de Latijnse cultuur. We gaan ervan uit dat het openbare leven voornamelijk gestuurd wordt door de staat en daar staan we een beetje huiverachtig tegenover. Die wortels gaan terug tot in de zestiende eeuw. Op die manier zijn wij als individu dus iets minder geneigd om gratuit en gul bij te dragen aan allerlei initiatieven en is onze houding tegenover collectieve verwachtingen anders dan in Nederland. Je merkt dat ook: als een tv-zender een of andere actie opzet, haalt datzelfde project minder op in Vlaanderen dan in Nederland.”

Bronnen: 
Charities Aid Foundation CAF
Word Giving Index 10 (PDF 28p)
Nieuwsblad 19.10.19



donderdag 10 oktober 2019

Nieuwe identiteit

Vandaag heb ik een nieuwe identiteit gekregen.

Nou ja, ik bedoel mijn BTW-ID. Het oude BTW-nummer bestaat uit mijn sofi-nummer, tegenwoordig burgerservicenummer geheten. Tientallen jaren moest ik dat nummer wettelijk verplicht overal van de daken schreeuwen, zoals op mijn website en facturen, terwijl dezelfde overheid er aan de andere kant op aandrong het nummer privé te houden om identiteitsfraude te voorkomen. Al die jaren was deze tegenstrijdigheid voor mij en vele anderen zowel een ergernis als een bron van vermaak.

Nu heeft de Autoriteit Persoonsgegevens de Belastingdienst op de vingers getikt en duidelijk gemaakt dat het onrechtmatig is om te pas en te onpas van burgers te vragen hun persoonsgebonden nummer bekend te maken. Daarom heeft de Belastingdienst nu nieuwe BTW-identiteitsnummers uitgegeven, naast het BTW-nummer dat voor de communicatie met de Belastingdienst wel blijft bestaan.

Het oude BTW-nummer heb ik vanmiddag meteen van m'n website gehaald en vervangen door de nieuwe BTW-ID. Tot het eind van het jaar prijken beide nummers op mijn facturen, dan gaat ook daar mijn BSN van af.

Eigenlijk zou ik natuurlijk een nieuw burgerservicenummer moeten krijgen. Ik heb dat immers jarenlang rond moeten strooien en volgens de Autoriteit Persoonsgegevens is daarmee mijn privacy geschonden. Dat is niet met terugwerkende kracht goed te maken. Ik vroeg me af hoe een rechtszaak tegen de overheid zou verlopen als iemand op grond van deze constatering een nieuw burgerservicenummer eist en wat de gevolgen zouden zijn als de overheid vervolgens alle zzp'ers een nieuw BSN zou moeten verstrekken.

Even speelde ik met de gedachte om een nieuw burgerservicenummer aan te vragen en te zien hoe de overheid reageert. Maar dat vind ik toch te veel gedoe en laat ik liever aan een ander over.

Groen netwerk

Eind september verscheen het Ringpark Magazine, een uitgave van de provincie Utrecht en de Vereniging Deltametropool. Het Utrechts 'Ringpark' brengt groene gebieden samen in een groot netwerk. Het ringpark is niet een concreet park maar een concept, dat uitgaat van vier ringen in en rond elke stad of dorp. De eerste ring is de historische kern. Stads- en dorpsparken vormen de tweede ring en een dorps- of stadsrandzone de derde ring. Het platteland is de buitenste ring. Binnen dit concept worden deze ringen verbonden, zodat er een groen netwerk ontstaat dat steden en dorpen verbindt met het buitengebied. Het Ringpark Magazine ofwel 'Ring! Ring! Ring! Ring!' is via de website van de provincie te downloaden of te bestellen.

Meer groen nieuws. Begin oktober hebben de Utrechtse gedeputeerde Hanke Bruins Slot en de Houtense wethouder en voorzitter van het Recreatieschap Stichtse Groenlanden Herman Geerdes in Nieuwegein de eerste paal geslagen van het nieuwe Wandelroutenetwerk Kromme Rijnstreek. De komende maanden worden meer routepalen en bordjes aangebracht en naar verwachting is het wandelnetwerk in maart 2020 gereed. Bij het realiseren en op elkaar aansluiten van de wandelroutes werken het recreatieschap en de gemeenten Bunnik, De Bilt, Houten, Nieuwegein, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Wijk bij Duurstede en Zeist samen. Het nieuwe netwerk beslaat ongeveer 500 kilometer aan wandelpaden en 400 knooppunten en sluit aan op de 1100 kilometer aan eerder gerealiseerde Wandelnetwerken Groene Hart Utrecht-West en Utrecht-Midden.
Bron: 't Groentje Bunniks Nieuws 9.10.19

maandag 7 oktober 2019

Zetelroof

Tweedekamerlid Wybren van Haga, die twee weken geleden uit de VVD-fractie is gezet, heeft besloten om zijn zetel niet op te geven. Dat vind ik geen goede beslissing. Hij zou er goed aan doen te vertrekken. Maar laat iedereen die het woord "zetelroof" in de mond neemt, zijn mond spoelen met Dubro Citroen (schuimt nog volop). 

"Zetelroof" veronderstelt dat je de zetel van iemand anders afpakt en dat deze dus van iemand anders is. Maar hoewel de meeste kamerleden binnenkomen op de slipstream van hun partij en lijsttrekker, toch blijft het principe overeind - móet in mijn ogen overeind blijven - dat elk kamerlid het gehele Nederlandse volk vertegenwoordigt, stemt zonder last of ruggespraak, zijn geweten volgt en zelf verantwoordelijkheid draagt voor zijn keuzes.

Dat die vrijheid is ingeperkt door de politieke werkelijkheid, partijprogramma's en zwaar uitonderhandelde akkoorden doet aan dat uitgangspunt niet af. De waarheid ligt ergens in het midden. Alleen verkiezingen en de geloofsbrieven (het bewijs dat iemand aan de objectieve voorwaarden voor het kamerlid voldoet) vormen de basis voor een kamerzetel.

Het alternatief is namelijk dat de zetel inderdaad aan iemand anders toebehoort en dat het aan de fractievoorzitter of partij is om een voorraadje kamerzetels uit te delen en dat elk kamerlid dat zich niet gedienstig gedraagt door de baas kan worden ontslagen. 

Dat model zou Wybren van Haga trouwens vast wel aanspreken. Hij blijft om als ondernemer op te komen voor de ondernemers.

Zie ook:
NOS 7.10.19 Oud-VVD-fractielid Van Haga neemt Kamerzetel mee 

zondag 6 oktober 2019

Moeder uitgezwaaid


In Aircrash Investigation op National Geographic vanmiddag het neerstorten van een vliegtuig van Garuda bij Medan op 26 september 1997. Ik heb deze aflevering al vaker gezien. Alle 152 passagiers kwamen om, de grootste vliegramp in de geschiedenis van Indonesië. Die dag heb ik onbedaarlijk gehuild. Mijn moeder zat op dat moment in een vliegtuig van Garuda onderweg naar Medan.

Mijn moeder ging op bezoek bij haar broer in Australië. Haar broer, mijn omke Symen, is begin jaren '50 met zijn gezin geëmigreerd. Niemand van de familie in Nederland was nadien ooit daar op bezoek geweest. Mijn moeder was inmiddels de 70 gepasseerd en haar broer 82, ze vond het tijd om hem op te zoeken. Maar ze had nog nooit gevlogen en was nauwelijks over de grens geweest.

In diezelfde periode wilde de vrouw van mijn broer haar oom en tante in Australië bezoeken. Zo ontstond het plan om samen via Indonesië te vliegen, zodat mijn moeder op de eerste vlucht van haar leven gezelschap en begeleiding had. Ze boekten een Garuda-vlucht via Medan naar Djakarta. Van daaruit zou mijn schoonzus naar Brisbane in het Oosten en mijn moeder naar Perth in het Westen van Australië vliegen.

Maar op Schiphol bleek de vlucht geannuleerd. Al dagen waren de bosbranden in Indonesië in het nieuws. Boeren staken hun velden en stukken bos in brand om nieuwe akkers aan te leggen. Zoals wel vaker, waren de branden uit de hand gelopen en er hing een grote mist over grote delen van het land en verder. Vliegen was onveilig geworden.

Grote spanning op Schiphol, lange tijd bleef onduidelijk hoe het verder zou gaan. M'n schoonzus kon als eerste overgeboekt worden op een andere vlucht met aansluiting naar Brisbane. Mijn moeder zou met een bus naar een hotel in Leiden worden gebracht en daar op kosten van Garuda overnachten, in afwachting van een geschikte vlucht. Mijn vader twijfelde nu of hij zijn vrouw wel alleen had moeten laten gaan. Mijn moeder aarzelde ook. "Maar als ik niet ga, Ytzen, wie dan?" Ineens besefte ik dat ze het als haar heilige plicht zag om haar broer te bezoeken. Ze was altijd trouw aan haar familie, wat er ook gebeurt. Maar nu zag ze toch wel op tegen de vlucht, ik zag een moment van angst in de ogen van m'n nuchtere, altijd onderkoelde moeder. "Ga je mee?", vroeg ze.

Terwijl mijn moeder met de bus naar Leiden werd gebracht, reisde ik hals over kop naar het Australische consulaat in Amsterdam. Binnen twee uur had ik een visum voor Australië in mijn paspoort. Ik had geen ja of nee gezegd op de vraag van mijn moeder, maar ja was geen optie zonder visum. Met de trein reisde ik vervolgens van Amsterdam naar Leiden, waar mijn moeder net een rijk Indonesisch buffet voorgeschoteld kreeg. Als m'n moeder iets niet eet is het scherp gekruid eten, dus in elk geval kon ik die taak van haar overnemen. Ik vroeg haar of ze nog wilde dat ik meeging. Ze was inmiddels weer tot rust gekomen en voelde zich sterk genoeg om in haar eentje de grote reis te aanvaarden. De volgende morgen in alle vroegte kon ze vertrekken.

Mijn vader en ik waren weer vroeg op Schiphol om haar uit te zwaaien. Nadat we afscheid hadden genomen gingen we op het dakterras staan om het vliegtuig te zien vertrekken. We konden het zien opstijgen en minutenlang steeds kleiner zien worden totdat het als een klein puntje in de wolken verdween. Bedrukt staarden we nog een poosje naar de lucht. Door alle gedoe rond de vlucht was ons ontspannen optimisme verdwenen, ik besefte dat er iets kon gebeuren waardoor ik haar nooit terug zou zien. Maar dat zou zo'n vaart niet lopen, vliegen is immers veilig. Maar dan besefte ik dat ze hoe dan ook ooit uit mijn leven zou verdwijnen, als een steeds kleiner wordend puntje in de lucht en dat dit afscheid onafwendbaar zou zijn.

Thuisgekomen in Utrecht moest ik huilen. Helemaal leeg en doodmoe van het vroege opstaan en de spanning viel ik daarna op de bank in slaap. Tegen twaalven werd ik wakker en zette ik de televisie aan. Het journaal opende met het nieuws van een vliegtuig van Garuda dat door de bosbranden was neergestort bij Medan. Het vliegtuig had in de dichte mist een verkeerde draai gemaakt en was tegen de bergen gevlogen. Het journaal was nog niet voorbij of mijn vader belde, met overgeslagen stem. We vertelden elkaar dat zij niet in dit vliegtuig kon zitten, ze was nog niet eens halverwege. Maar we konden onze emoties niet verbergen.

Mijn moeder redde zich ondertussen uitstekend, zo bleek later toen ze thuiskwam met verhalen. Haar vliegtuig was omgeleid van Medan naar Djakarta en zou daarna alsnog doorvliegen naar Medan. Ze besloot in Djakarta te wachten op haar vlucht naar Perth en bleek zich, met alleen lagere school maar een goed stel hersens en een open blik, goed te kunnen redden in het Engels en met handen en voeten. Luchtvaarttermen als check in, gate en departure had ik voor haar op een papiertje gezet.

Die dag heb ik dus gehuild om het afscheid van m'n moeder en ik vroeg mij af of je op voorraad kan huilen. Ja dat kan. Jaren daarvoor had ik over deze vraag al eens nagedacht, bij het schrijven van een verhaal over mijn moeders afscheid van háár moeder, toen ze dertien was. Ik schreef (samengevat):

<< "Het schijnt dat ik veel huilde toen". De vader kijkt niet begrijpend. "De dag van mijn geboorte". De vader knikt en kijkt mild glimlachend voor zich uit. "Ik huil niet minder nu. Ik verspreid alleen mijn tranen beter over de jaren." >>

Precies vijftien jaar nadat ik mijn moeder uitzwaaide, hebben we haar begraven (27-09-12). Ik heb die dag niet gehuild. Dat had ik al gedaan.

Waving Mother Goodbye

[translated from Dutch]

In Aircrash Investigation on National Geographic this afternoon, the crash of a Garuda plane near Medan on September 26, 1997. I've seen this episode before. All 152 passengers were killed, the biggest plane crash in Indonesia's history. That day I cried uncontrollably. My mother was on a plane from Garuda to Medan at the time.

My mother went to visit her brother in Australia. Her brother, my omke Symen, emigrated with his family in the early 1950s. None of the family in the Netherlands had ever visited there afterwards. My mother was now over 70 and her brother 82, she thought it was time to visit him. But she had never flown and had barely crossed the border.

At the same time, my brother's wife wanted to visit her aunt and uncle in Australia. This is how the plan came about to fly via Indonesia together, so that my mother had company and guidance on the first flight of her life. They booked a Garuda flight via Medan to Jakarta. From there my sister-in-law would fly to Brisbane in the East and my mother to Perth in the West of Australia.

But at Schiphol airport the flight turned out to be cancelled. Forest fires in Indonesia had been in the news for days. Farmers set fire to their fields and patches of forest to create new fields. As often, the fires had gotten out of hand and a great fog hung over large parts of the country and beyond. Flying had become unsafe.

Great tension at Schiphol, it remained unclear for a long time how things would proceed. My sister-in-law was the first to be transferred to another flight connecting to Brisbane. My mother was to be taken by bus to a hotel in Leiden and spent the night there at Garuda's expense, while waiting for a suitable flight. My father now doubted whether he should have let his wife go alone. My mother was also hesitant. "But if I don't go, Ytzen, then who will?" I suddenly realized that she saw it as her sacred duty to visit her brother. She was always loyal to her family no matter what. But now she dreaded the flight, I saw a moment of fear in the eyes of my sober, always unemotional mother. "Are you coming with me?", she asked.

While my mother was brought to Leiden by bus, I travelled as fast as I could to the Australian consulate in Amsterdam. Within two hours I had a visa for Australia in my passport. I didn't say yes or no to my mom's request, but 'yes' wasn't an option without a visa. I then travelled by train from Amsterdam to Leiden, where my mother had just been served a rich Indonesian buffet. If there’s anything my mother would never eat, it's spicy food, so at least I could take that task upon me. I asked her if she still wanted me to come with her. She had now calmed down and felt strong enough to undertake the big journey on her own. She was able to leave early the next morning.

My father and I were early again at Schiphol airport to say goodbye to her. After we said goodbye we stood on the roof terrace to watch the plane take off. We could see it depart and get smaller and smaller for minutes until it disappeared like a tiny dot in the clouds. We stared at the sky for a while, depressed. With all the hassle around the flight, our relaxed optimism had disappeared, I realized that something could happen that would make me never see her again. But that wasn’t likely, after all, flying is safe. But then I realized that she would one day disappear from my life, like a diminishing point in the sky and that this parting would be inevitable.

When I came back home in Utrecht I cried. Completely empty and exhausted from getting up early and all the tension I then fell asleep on the couch. I woke up around noon and turned on the television. The news opened with the news of a Garuda plane that had crashed through the forest fires near Medan. The plane had made a wrong turn in the thick fog and had hit the mountains. The news hadn’t finished yet when my father called, with cracking voice. We told each other that she couldn't be on this plane, she wasn't even half way there. But we couldn't hide our emotions.

My mother in the meantime was doing very well, as it turned out when she came home with her stories. Her plane had been diverted from Medan to Jakarta and would then continue to Medan. She decided to wait in Jakarta for her flight to Perth and, with only primary school but a good brain and an open mind, she was able to get by in English and by gesturing with hands and feet. I had put aviation terms like check in, gate and departure on a piece of paper for her.

So that day I cried for saying goodbye to my mother and I wondered if one can cry in stock. Yes, that's possible. Years before, I had thought about this question when writing a story about my mother's goodbye to her mother, who passed away when she was thirteen.

I wrote (in summary):

<< "It seems that I cried a lot then". The father does not understand. "The day of my birth". The father nods and smiles mildly ahead. "I don't cry less now. I just spread my tears better over the years." >>

Exactly fifteen years after I said goodbye to my mother, we buried her (9/27/2012). I didn't cry that day. I had already done that.

donderdag 3 oktober 2019

Personeel van de keizer

Persbericht Museum Huis Doorn 2-10-19

Oproep: Museum Huis Doorn zoekt informatie over personeelsleden van ex-keizer Wilhelm II

Herinrichting dienstvertrekken
Museum Huis Doorn is gestart met een project dat de reconstructie van de dienstvertrekken op de zolder van Huis Doorn tot doel heeft. Onderdeel van dit project is een onderzoek naar het personeel dat in dienst was van de laatste Duitse keizer Wilhelm II. Museum Huis Doorn wil meer inzicht krijgen in wat er nodig was om een huishouden in een groot landhuis draaiende te houden en de hoe sociale verhoudingen lagen.

Wie waren de personeelsleden en hoe zag hun werkdag eruit?
We zijn voor dit project specifiek op zoek naar personeelsleden of nabestaanden van personeelsleden die werkten op Huis Doorn in de jaren 1920-1953. Wie waren deze mensen, hoe zag hun werkdag eruit, voor welke taken waren ze in dienst genomen? Hoe hebben ze hun 'diensttijd' ervaren? Zijn er nog persoonlijke bezittingen bewaard gebleven van deze personen? En vertellen deze objecten iets over hun werktijd op Huis Doorn?

Kent u personeelsleden?
Van veel personeelsleden kennen we de naam niet. Over hen zouden we graag meer te weten komen. Maar ook over de personeelsleden waarvan we naam kennen zoeken we informatie.

Dit zijn de namen die bij ons bekend zijn:
De heren:
Barend Barneveld, Willem van Barneveld, Piet van Duivenvoorde, Hugo Wilhelm Fernau, Cornelis van Ginkel, Gert Hardeman (ook bekend als 'Oscar'), Adriaan van der Heijden, Wim van der Heijden, Bart van Mourik, Gerrit Nieboer, Bart Petersen, Willem Reede, Kees Rensen, Gerrit van Veenendaal
De dames:
Mej. de Beaulieu (D), Dien Beekman, Johanna Broekhuizen, Mien van Dijk, Stien Dorrestein, Mina van der Grift, Mej. von Furche (D), Mej. von Karst (D), Mijntje Koetsier, Riek Maartens, Wilhelmina Meertens, Fien van Oudbroekhuizen, Stien Stoltenkamp, Rie Spanje, Coba Veenendaal, Gerrie Veldhuizen, Jenny Velthuizen, Greet van Vliet, Mej. von Weferling (D), Mej. von Wiske (D)
Families:
de heer en mevrouw Turke (D), de heer en mevrouw Groth (D), de heer en mevrouw Prawitt (D), de heer en mevrouw Lange (D)

Uw informatie helpt ons onderzoek verder!
Heeft u informatie over personeelsleden en/of persoonlijke bezittingen en wilt u deze informatie met ons delen? Neem dan contact met conservator Wendy Landewé via collectiebeheer@huisdoorn.nl. Alle informatie zal vertrouwelijk worden behandeld en niets zal worden gepubliceerd zonder uw uitdrukkelijke toestemming!

maandag 30 september 2019

Ben Pon

Ben Pon is vandaag op 82-jarige leeftijd overleden. Ben Pon - ook wel Mr. Porsche genoemd - werd in 1936 geboren in Leiden, als zoon van Ben Pon sr., de oprichter van familiebedrijf Pon Holdings.

Ben Pon was van 1965 tot en met 1988 directeur bij Pon Porsche Import. Hij zette zich onder andere actief in voor de verzelfstandiging en professionalisering van de Nederlandse Porsche-activiteiten en de uitbreiding van het dealernetwerk. Met name bij de Porsche-activiteiten van dealerbedrijf Autopon in Amsterdam was hij destijds nauw betrokken. Zo’n twintig jaar lang zette hij zich vol overgave in voor de opbouw van de Porsche-organisatie in Nederland.

Tot zover het persbericht van Pon Holdings, dat ik vanmiddag ontving. 

Pon herinner ik me uit mijn jeugd vooral van de lange autotreinen op het emplacement van station Amersfoort vol met Volkswagen Kevers. Pon (Amersfoort, later Leusden) was importeur van Volkswagen. Ben Pon senior, de vader van de nu overleden Ben Pon, was de eerste die een contract sloot om Volkswagens buiten Duitsland te verkopen. Hij was de bedenker van het Volkswagen-busje of VW Transporter. Zijn agenda waarin hij zijn idee schetste heb ik gezien in het museum van Volkswagen in Wolfsburg. 

Zoon Ben Pon was vooral de man van de snelle auto's en importeerde de Porsche in Nederland. De laatste jaren was hij wijnproducent in Californië. Met zijn fortuin was hij sponsor van de Formule 1 races volgend jaar in Zandvoort. De hoofdtribune zou naar hem genoemd worden. Dat kan hij nu niet meer zelf meemaken. 

Pon Holdings was ook niet onbelangrijk voor mijn huisgenoot. Die werkte - toevallig tot vandaag, morgen begint hij aan een nieuwe baan - bij voorheen Imtech Marine, later RH Marine. Toen Imtech failliet ging werd de succesvolle dochter RH Marine overgenomen door Pon Holdings.

Wijze vrouwen

Mijn nicht Riekje deelt op Facebook een artikel in dagblad Trouw van 30 september 2019: "Christelijke vrouwenbond viert eeuwfeest". De inleiding van het artikel stelt: "Op advies van mannen werd honderd jaar geleden de christelijke vrouwenbond NCVB opgericht. Morgen viert de christelijke-maatschappelijke vrouwenbeweging haar eeuwfeest. Hield zij vrouwen in hun traditionele rol of werkte ze aan hun emancipatie?" In een andere versie van het artikel luidt de kop: "Niet feministisch, wel geëmancipeerd".

Mijn nicht schrijft: "Ineens komt de herinnering weer bij me boven aan de keren dat mijn moeder (vrouw van de gereformeerde kleine aannemer/metselaar in Leiderdorp) als presidente van de vrouwenvereniging haar 'meditatie' ging voorbereiden voor de dinsdagavondbijeenkomst. Daar werd geleerd, gelachen, gedeeld, gebeden, gediscussieerd. Daar konden christelijke vrouwen (moeders van lastige pubers of ongehuwd samenwonende dochters, ongehuwde vrouwen, weduwes, ongewenst kinderloze vrouwen, echtgenotes van schooldirecteuren en van huisschilders) van hart tot hart spreken. De meesten hadden weinig tot geen opleiding, maar wel levenservaring! Misschien romantiseer ik enorm, maar mede door die avonden hadden wij een moeder die wist dat je het beter samen kon hebben over ontwikkelingen in de samenleving dan dat je je daartegen verzette. Herkennen jullie dit? Of verzin ik dat allemaal achteraf?"

Een vrouw die net als Riekje is opgegroeid in Leiderdorp reageert: "Nee hoor, Riekje. Dat verzin je niet. Deze betekenis heeft de NCVB en de Leiderdorpse afdeling van de Passage ook voor mijn moeder gehad. Ik las dit artikel ook vanmorgen bij het ontbijt. Veel herkenning."

Riekje antwoordt: "... en dan zegt mij 'de Passage' niks. In de tijd van mijn moeder heette hun vrouwenvereniging: 'De lampen brandende'."

Daarop heb ik gereageerd met wat persoonlijke opmerkingen over onze familie en de cultuur waarin wij zijn opgegroeid. Als kind ging ik vaak logeren bij mijn oom en tante in Leiderdorp. 

>>>>> De Passage is ontstaan uit een fusie in 1999 van de Nederlandse Christelijke Vrouwenbond (NCVB) en de Christelijke Plattelandsvrouwen Bond.

De vrouwenvereniging waar jouw moeder [mijn tante in Leiderdorp] lid van was, was de eigen binnenkerkelijke vereniging van de gereformeerde kerk, zoals je daar ook de jeugdclubs had (GJO), de jeugdvereniging (GJV) voor de oudere jeugd en de mannenvereniging in de kerk. Net als in Leiderdorp heette ook de vrouwenvereniging in Barneveld, waar mijn moeder lid van was, De Lampen Brandende, genoemd naar de gelijkenis van de vijf dwaze en vijf wijze jonge vrouwen die wachten op de komst van de bruidegom.

Net als jouw moeder heeft mijn moeder die open houding denk ik geërfd van het milieu waaruit zij kwamen, van hun ouders, onze pake Ytzen en beppe Jikke. Ik herinner mij nog dat ik als twaalfjarige thuis kwam van school en ik mijn moeder geschokt vertelde over wat ik geleerd had over de evolutie en dat niet alles precies zo zou zijn gebeurd als in de Bijbel stond. Die nieuwlichterij kon toch allemaal niet waar zijn. Mijn moeder (die alleen lagere school had gehad) hoorde mij geduldig aan en zei toen: "Maar het zóu toch zo kunnen zijn?"

Toen onze neef Symen op de boerderij aan mijn moeder en mij zijn nieuwe melkrobot demonstreerde, zei ik: "Wat zou pake Ytzen hier nou van gevonden hebben!?" Zonder aarzelen antwoordde ze: "O, die zou gezegd hebben 'kijk nou toch eens wat God nu weer in zijn schepping voor ons verborgen had!"

En toen ze al lang dementerend was en kort voor haar dood, zat ze op zondagmorgen bij de koffie in het verpleeghuis vol verve Karel Appel te verdedigen tegenover haar tafelgenoten die het maar geklieder vonden. Ik denk niet dat ze zich het uitje naar het Karel Appel Museum in Amstelveen van de week ervoor echt kon herinneren maar ik denk dat ze aansloeg op het gebrek aan begrip en openheid van haar tafelgenoten.

Daarbij moet ik wel aantekenen dat mijn moeder progressiever en 'meegaander' was dan haar zonen en jouw moeder nog een tikkie meer. Jouw moeder kon wel emotioneler reageren dan mijn bedaarde moeder. Ik hoor jouw moeder nog dwars door de kamer schreeuwen toen jullie net televisie hadden (1968) en er aangrijpende beelden in het nieuws getoond werden terwijl jouw oudste broer en ik wat zaten te ginnegappen: "Jongens, k ij k nou toch eens, al die honger in de wereld, dat is toch verschrikkelijk!" <<<<<

Riekje reageert: "Wat heerlijk zo'n neef die een wandelend en zittend geheugen is. Dank voor de beschrijving van die scène bij de TV in 1968. Zo was ze inderdaad. En van jouw moeder, mijn tante Griet, stel ik me ook helemaal voor hoe zíj was, ook op 't eind. En ja, godzijdank kwamen zij voort uit openminded mensen, die net als Paulus vooral 'alles wilden onderzoeken en het goede behouden', plus heel goed relativeren, dingen van meer kanten bekijken."

---


zondag 29 september 2019

Twitterpolitiek

Facebook herinnert mij aan mijn blog Twitterminister van tien jaar geleden over een twitterende minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen. Het getwitter had nog maar net zijn intrede gedaan in de politiek en ik moest er nog erg aan wennen - en eigenlijk nog steeds. Maxime Verhagen was een tamelijk unieke twitteraar in die tijd. Is met Twitter de balans tussen privé en publiek, de grens tussen formele communicatie en persoonlijke ontboezemingen, het respect voor formele besluitvorming en democratie nog wel voldoende te bewaren? We hadden toen nog geen staatshoofd aan de andere kant van de plas die Twitter dagelijks gebruikt om zijn eigen volk en volksvertegenwoordigers voor het oog van de wereld verrot te schelden. Zoals de apostel Paulus ooit nuchter vaststelde: "Alles mag. Maar niet alles is nuttig."

---

Van 2011 tot (voorlopig) 2018 registreerde ik allerlei nieuwe ontwikkelingen in tweets en bijzondere uitspraken op mijn blog Stylotweet. Leuk om door te bladeren.

zaterdag 28 september 2019

Gekkenhuis Hoekse Lijn

Vandaag gaat na jaren vertraging de Hoekse Lijn van Rotterdam naar Hoek van Holland open. Sandy Struijs zingt er een liedje over. Een hit in de regio.

Onze grappige meester Rietkerk leerde ons: "Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis... Gekkenhuis!"

Bij een repetitie met de blinde kaart wees de meester Hoek van Holland aan. Ik vulde het goed ingeprente antwoord in: "Gekkenhuis". De laatste jaren was dat woord zeker van toepassing op de Hoekse Lijn.

Op de middelbare school wist ik wel beter. In een proefwerk kregen we de vraag: "Met welke hoek moet de scheepvaart rekening houden?" Dat van de hoek van declinatie en hoek van inclinatie heb ik nooit zo begrepen. Dus heb ik maar ingevuld: Hoek van Holland. Dat is toch zeker een hoek om rekening mee te houden.

De Hoekse Lijn is een ombouw van de oude spoorlijn naar een metrolijn van de RET. Als baby en kleuter woonde ik in Schiedam Nieuwland, waar deze lijn ook langskomt. Je kon met de trein naar het strand bij Hoek van Holland en de veerboot naar Engeland.

Maar de eerste keer dat ik in Engeland ben geweest was met het vliegtuig van Dulles Airport bij Washington DC naar Londen, op 29 november 1980. Negen maanden eerder waren we met een enkeltje van Brussel naar Boston gevlogen, waarna mijn vriendin Marjan en ik 'het hele jaar' liftend van coast to coast door Noord-Amerika zijn getrokken.

Op 2 december kwamen we met de veerboot van Harwich naar Hoek van Holland weer aan in het moederland, net op tijd voor mijn moeders 55ste verjaardag op 3 december.

Van de boot liepen we naar het station. Eerst maar eens een kaartje kopen naar Rotterdam, waar Marjans ouders woonden. Marjan bij het loket van de NS: "Two tickets to Rotterdam, please". "Marjan", zei ik, "hier kan je weer Nederlands praten, hoor". Wat verward en met een Amerikaans accent schakelde ze over op haar moedertaal. Hoek van Holland. Gekkenhuis. Holland!

Te beluisteren op YouTube: Sandy Struijs - Op de metro

donderdag 26 september 2019

Garantievoorwaarde

Vandaag voor het eerst een review geschreven op Kieskeurig. Voor alles moet een eerste keer zijn.

"Een wasmachine Beko WTV71483CSB gekocht met drie jaar garantie. De wasmachine is vandaag (26/9/19) geleverd maar nog zonder de volgens mij bij aankoop overeengekomen garantie. Om deze garantie te 'claimen' moet ik eerst de volgende procedure doorlopen: "Schrijf een review op de website waar het product gekocht is of via www.kieskeurig.nl. Mail je naam, adres en woonplaats uiterlijk 10 december naar SmartSteam@Asogem.nl tezamen met een kopie van de aankoopnota, het serienummer van het apparaat en een screenshot van de review. Je ontvangt nu een garantiecertificaat (...)". Het was voor mij even puzzelen waar ik moest zijn, omdat ik dit nog nooit heb gedaan, maar bij deze dan mijn review. Ik vind dit een idiote procedure, die niet bijdraagt aan de goede naam en betrouwbaarheid van het merk en de service van Beko en daarnaast heb ik geen idee wie Asogem is, waar ik een screenshot van deze review naar toe moet sturen. Maar ik voldoe als klant desondanks graag aan de garantievoorwaarden, omdat de garantie voor mij erg belangrijk is. Van zijn kant is Beko juridisch gewoon verplicht de overeengekomen garantie te leveren, omdat het product onder deze bepaalde voorwaarde en voor een bepaalde prijs is aangeboden en door mij op die voorwaarde is gekocht. Ik heb geen idee waar de cijfers 1 tot en met 10 op slaan (een rapportcijfer maar voor wie of wat?), dus ik heb voor het gemak maar cijfer 1 aangeklikt. Ik beveel dit product niet aan, omdat ik geen kenner ben van witgoed en elektronica en het niet mijn gewoonte is om iets aan te bevelen waar ik geen verstand van heb. Het apparaat is nog maar net afgeleverd, dus ik heb er nog geen ervaring mee. Tot zover deze stap van de vereiste garantieprocedure.

PS. Inmiddels zie ik dat deze review kan worden goed- of afgekeurd door Kieskeurig.nl, wat ik op zich terecht vind, maar de procedure wordt hierdoor wel des te merkwaardiger, omdat Beko dan dus de garantie en service afhankelijk stelt van eventuele goedkeuring door Kieskeurig."

dinsdag 17 september 2019

Aansprakelijk

In het AD van 10 september 2019 staat een opmerkelijk bericht. Een Franse werkgever is aansprakelijk voor de dood van een werknemer die tijdens een zakenreis seks had met een vrouw die hij ontmoette in het hotel. Hij overleed tijdens of kort na de seksuele daad.
AD: "Het Franse spoorwegbouwbedrijf TSO moet een fikse schadevergoeding betalen aan de nabestaanden van een werknemer die in 2013 tijdens een zakentrip aan een hartaanval overleed nadat de getrouwde man in zijn hotel seks had gehad met een vrouwelijke date. Volgens een Franse rechter werd de man het slachtoffer van een bedrijfsongeval en is zijn baas verantwoordelijk voor de financiële schade die zijn gezin na zijn dood heeft geleden."

Op Facebook reageren mensen met "moet niet gekker worden", "belachelijk", "absurd". Deze reacties zijn begrijpelijk. Toch voeg ik hier ook een nuance ter overweging aan toe.

Het gaat te ver, ja. Maar veel mensen beseffen volgens mij niet of onvoldoende hoe aansprakelijkheid tijdens het werk verschilt van particuliere aansprakelijkheid. Wie is wanneer aansprakelijk in huis, op bezoek, op de weg, op de werkvloer, school, tijdens een bedrijfsuitje, schoolreisje, jeugdkamp.
Een vergelijking van een andere orde ter overweging. Als zzp'er moest ik jarenlang twee aansprakelijkheids-verzekeringen hebben, een AVP (Particulier) en AVB (Bedrijf). Als ik op bezoek bij de buren de spreekwoordelijke vaas omstoot, valt dit onder de AVP,  maar precies dezelfde gebeurtenis terwijl ik "aan het zzp'en" ben is niet gedekt. Ook al zat ik even gezellig aan de koffie. Daarvoor heb ik een AVB nodig. Het stoorde mij dat ik dezelfde risico's twee keer verzekeren moest.

In 1975 ging ik met drie vrienden naar Noorwegen. Ik was 19, bijna 20 jaar en volgens de wetgeving van toen nog minderjarig. Slechts één van ons had een rijbewijs. We gingen met de Mercedes van de band waarvoor hij gewoonlijk reed. Maar onderweg werd hij ziek. Zijn maat had nog geen rijbewijs maar hij kon prima een auto besturen - misschien wel beter dan degene met het rijbewijs; dat geloofde ik wel. De anderen vonden dat hij het stuur wel over kon nemen, maar daartegen heb ik me heftig verzet. De anderen konden mijn argument maar moeilijk begrijpen. Ik geloof best dat je goed kunt rijden, zei ik, maar als er iets gebeurt ben je zonder rijbewijs onverzekerd, ik ben minderjarig, dus mijn ouders zijn zonder dat ze weten wat hier aan de hand is mede aansprakelijk. Ik vond dat ik dat mijn ouders niet kon aandoen.

Het is misschien  wel aardig om ook een 'meevaller' te noemen. Iets wat onverwachts wél onder mijn AVP viel zonder bijverzekeren. Op verzoek van vrienden heb ik mij eens garant gesteld voor het bezoek van een oma en een kleindochter van 13 die vanuit Afrika twee maanden naar Nederland kwamen om voor het eerst hun uit elkaar gereten familie weer te zien na een burgeroorlog. Ik wilde dat alleen doen als voor beiden de ziektekostenverzekering en aansprakelijkheidsverzekering goed geregeld was. Stel oma steekt onvoorzichtig over, komt ongeschonden aan de overkant maar ze veroorzaakt een ernstig ongeval doordat auto's moeten uitwijken. Dan zou ik aansprakelijk zijn - of ik er nou bij was of niet. Ik liet het uitzoeken door mijn verzekeringsagent. Het goede nieuws was dat mijn bestaande AVP zonder bijbetaling dit extra risico dekte. Het was nou eenmaal particuliere aansprakelijkheid, waarvoor deze verzekering bedoeld was.

De voorbeelden zijn van een heel andere orde dan het verhaal in het krantenbericht, waarbij een Franse ondernemer aansprakelijk is voor de dood van een werknemer door een seksueel uitstapje tijdens een bedrijfsuitstapje. Maar de moraal van mijn verhaal is, dat wettelijke aansprakelijkheid een strikte logica volgt (want die is er wel degelijk) waarbij een werkgever in beginsel verantwoordelijk is voor wat er tijdens de door hem bestemde tijd (! het basisbeginsel van werkgeverschap) gebeurt.

---
Link naar het bericht in AD 10-09-19: Baas verantwoordelijk voor werknemer die stierf na overspelseks tijdens zakentrip

maandag 16 september 2019

Autovrij Londen

Reimagine is a new event to celebrate World Car Free Day on Sunday 22 September 2019. London's biggest celebrations will take place on more than 20 kilometres of closed and restricted roads in the City of London, Southwark and Tower Hamlets. Road closures will be in place between 07:00 and 19:00.

Surrounding roads will be very busy and delays are expected. Tower Bridge and London Bridge will be closed to general traffic. Buses will still run across London Bridge and there will be access for emergency services. Southwark Bridge may need to be closed northbound at short notice on the day to help manage traffic.

Avoid driving in central London unless absolutely necessary. For journey across the capital, avoid central London and use alternative routes such as the A406 or A205.

The best way to get to Reimagine will be by walking, cycling or by public transport.

Many bus routes will still be running over London Bridge, and there are a number of London Underground and rail stations just a short walk away from the celebrations: Bank (Central, Northern, Waterloo & City and DLR), Blackfriars (District and Network Rail), Cannon Street (District and Network Rail), Liverpool Street (Central, Hammersmith & City and Network Rail), London Bridge (Jubilee, Northern and National Rail), Mansion House (District), Monument (District), Moorgate (Northern and Network Rail), St Paul's (Central), Tower Gateway (DLR) and Tower Hill (District).

Santander Cycles is also offering free access to all bikes across London on the day. 

Visit the Car Free Day page for more information. 

Source: E-mail newsletter of Transport for London 16-09-19. 

No degree but property

Eerder gepubliceerd op Facebook 16-09-2017

Today I received this "letter to Sierra Leonean youths" in a WhatsApp group. The letter puzzles me, since it says: "Forget about education, a degree makes you work for minimum wages and you will still be poor. Not a degree but property will get you out of poverty. It's better to have a small business, like selling in the streets, than to get your degree."

I don't think this is a good idea, especially for the nation as a whole. I believe the country needs an educated new generation, especially women, to get out of mysery, but on an individual level it may be true that education doesn't prevent you from being poor. Or is this letter only inspired by envy?

To explain the amounts in the letter. Earlier this week I transferred € 22 (SLL 184,321.00) to a good friend who's taking care of four siblings and had gone completely out of food. That day the euro was around 8400 leones. One day later the euro is worth near 9000 leones and one dollar is 7500 leones. 
[* 16-09-2019 Western Union: € 1,00 = SLL 9602]

So what is wisdom? How to fight your way out of poverty? Small business, property, degree?

I don't know the answer to poverty, and most probably you do not know either.

I can think of love and mutual respect to start with, education, no corruption, no asking for bribes or (sexual) favours, proper tax system, infrastructure, use of hydro- and solar energy, tourism and hospitality, diaspora sending money home, diaspora bringing knowledge home, investing in profitable business, proper savings schemes, microcredits, crowd funding, fair trade agreements, multilateral international diplomacy, and what more..

Maybe you have some comment on the importance of higher education 'versus' small businesses to fight poverty.

Here's the letter that I received 16-09-17 through WhatsApp: 

"LETTER TO SIERRA LEONEAN YOUTHS!

Throw Away That Degree Otherwise You Will Die Poor ~~~~Think Ahead~~~~

Most of the educated people in Sierra Leone are poor. Majority of the educated earn less than Le2,500,000 for a salary before tax and other deductions.

When the deductions are put into consideration, the net salary comes to around Le1,800,000.

The net salary then suffers from loan deductions of up to Le500,000leaving the salary at around Le1,300,000.

The landlord then demands for his Le300,000 and monthly shopping takes away Le250,000 leaving one with a Le750,000.

The bus will demand for Le10,000 going to and from work and relatives get another Le150,000.

The whole salary is gone and borrowed money starts operating. The borrowed money includes short loans and salary advances.

The difference between poverty and prosperity is property. A prosperous person has property to his name while a poverty stricken person has no property to show.

Using this understanding, therefore, most of the degree holders are poverty stricken, borrowing money to buy chicken and chips, pizza, and a car.

The biggest excuse for getting paid such low amounts of money and having to sit and work for another person for 30 days is THE DEGREE that one possesses and that’s all.

This has made most of the degree holders very poor to poverty stricken and will die that way most likely. A degree holder does not know how to generate money unless that money is generated for the employer.

A degree holder is so dependent on the salary that he can do anything to get a job but will not think of starting a business of his own to employ others.

(...)"

vrijdag 13 september 2019

First date

Bijna vier jaar geleden, in 2015, had ik een date met een meisje uit Dordrecht. We raakten via internet aan de praat, zij bleek in Utrecht gewerkt te hebben en vond het leuk om weer eens een kijkje te nemen in de oude stad. Ik haalde haar op bij het centraal station en stelde voor om eerst een kijkje te gaan nemen in het nieuwe stadskantoor, dat pas geopend was en vervaarlijk over haar aankomstperron heen hing. We gingen de roltrappen op van de eerste vijf verdiepingen, die voor het publiek toegankelijk zijn. Op de vijfde is een kleine trouwlocatie, een intieme cirkel met een vitrage-achtig gordijn er omheen en ik vroeg de aldaar aanwezige balienese of we er een kijkje mochten nemen. Dat mocht. We hadden nog maar net nieuwsgierig de vitrage opzij geschoven of de balienese kwam achter ons aan en vroeg met de blik van een visser die beet heeft: "Jullie willen trouwen?" Mevrouw, zei ik, ik heb haar net van het station opgehaald, zie haar voor het eerst van mijn leven en ken haar nog maar vijf minuten, ik vind het nog wat te vroeg. De ambtenaar was zichtbaar teleurgesteld, al leek ze wel te begrijpen dat wij er nog iets langer over na wilden denken. Inmiddels weet ik waar m'n date vroeger gewerkt heeft maar ik weet eigenlijk niet eens of ze vrijgezel is - je kunt niet meteen de meest intieme vragen stellen op een first date - want het ging ons om de liefde voor die mooie stad Utrecht. Daar is maar één dom, zeggen ze altijd, maar je weet niet wie van ons. Toen wij elkaar onlangs weer op het wereldwijde web spraken, wilden wij er vaart achter te zetten en vandaag hebben we dan na vier jaar weer een date. De liefde voor de oude stad blijft boeien.

Digitale TV

Onlangs digitale TV gekregen.
Wonder der techniek.
Ik kan Journaal kijken terwijl het er niet is.
En ik heb nu zelfs een aquarium.

 
Een vriend uit Hilversum reageert geschokt: "Ach, heb je toegegeven? De laatste van mijn principiële vrienden..."

Als laatste der Mohikanen of Asterix in dat ene Gallische dorpje ben ik tot nu toe nooit meegegaan met allerlei fratsen van digitale en commerciële televisie en duizend zenders. Maar nee, ik heb niet toegegeven, het werd mij te verstaan gegeven dat het analoge signaal zou worden afgesloten en dat een monteur een nieuwe kabel "langs de plint komt leggen" (de monteur rolde inderdaad een kabel langs de plint, soms wel op 60 cm afstand ervan, maar toch). 

Toen hij vertrokken was, was ik stomverbaasd - om niet te zeggen flabbergasted - wat mijn televisie ineens allemaal bleek te kunnen. Ik had dat nooit verwacht, want wist niet dat al die tovenarij in het kastje of het netwerk zit en niet in de TV zelf. 

Begrijpen is mij te wonderbaar maar ik kan nu de nieuwslezer stil zetten en even later weer verder laten praten. Het aquarium is ook heel bijzonder. De vissen weten precies na dertig seconden waar ze eerder waren en zwemmen allemaal telkens opnieuw precies hetzelfde rondje. Toen de monteur er nog was, heeft hij op mijn verzoek de belangrijkste nieuwe functie laten zien: hoe ik met de afstandsbediening voor elke commerciële zender een kruisje kan zetten, waarna ik deze zenders nooit meer te zien krijg.

Waar ik ook heel verbaasd over was (en nog niet snap) is dat ik door eenmalig een code in te voeren mijn eigen YouTube filmpjes op de TV kan zien (zonder Chromecast want dat heb ik dan weer niet). Ik heb dit allemaal niet gevraagd en heb er ook niet meer geld voor over maar voorlopig raak ik dus nog niet uitgekeken. Gelukkig werkt alles met één afstandsbediening, die zelfs ik snap.



Telfort: "De monteur legt de kabel langs de plint". 




woensdag 11 september 2019

Trillende oefening

Chinook helicopter takelt legerjeep op
Wonderbaarlijk hoe trillingen zich door de bodem of de lucht verplaatsen. Soms trilt de stellingkast naast m'n bed midden in de nacht. Als ik goed luister, hoor ik dan een zware goederentrein langskomen, op honderden meters van m'n huis. Deze week trillen m'n deuren telkens. De hele week is er in Houten een militaire oefening in civiele omgeving. Eén zware Chinook helicopter is continu in de lucht. Ik hoor hem regelmatig. Maar het meest opvallend is het trillen van m'n WC-deur, ook als ik de helicopter niet hoor, precies in het ritme van de rotor. De deur reageert dus op de trilling van de lucht, ook als ik zelf niets hoor of voel. Vanmiddag is de trilling continu en hoor ik de helicopter ook, omdat er geoefend wordt op een weiland op een paar honderd meter van m'n huis. In de veilige omgeving van m'n woonkamer kan ik de luchtdruk van de oefening volgen. Ik heb er overigens geen last van en, pacifist of militarist, als je een leger hebt is het essentieel dat het goed getraind is.

maandag 9 september 2019

Afscheid van de Lindenhorst

Zondag afscheid genomen van De Lindenhorst, meer dan 45 jaar het hoofdkantoor van Youth for Christ Nederland aan de Hoofdstraat 260 in Driebergen. Het gebouw is verkocht en YfC verhuist later dit najaar naar het dienstencentrum van de PKN in Utrecht (in het voormalige militair hospitaal, waar ik ooit achttien nachten hebben mogen logeren vanwege een blindedarmontsteking). Ooit was de Lindenhorst ook een verpleeginrichting en dat is aan de achterkant van het originele bord in de voortuin nog steeds te lezen.

Mijn eerste baan was in dit pand. Ik coördineerde de najaarsactie van 1976, waarbij de plaatselijke comités elk voor hun eigen achterban - ouders en andere belangstellenden - een doordeweekse kerkdienst organiseerden. Samen met Bart van Empel maakte ik de liturgie ("niet Youth for Christ genoeg", vond men, ik dacht nogal liturgisch en kerkelijk) en ik verzorgde het drukwerk (gifgroen, wat ook niet helemaal m'n bedoeling was geweest). Ik schreef een brief vol tips (wat te doen als er een kogel door de kerk gaat en bedank netjes de koster na afloop, ook al wordt hij betaald). De plaatselijke organisatoren moesten eerst bij mij aankloppen alvorens een predikant en muziekgroep te benaderen, die ik inmiddels allemaal al om medewerking had gevraagd en op een keuzelijst had gezet, zodat dit een beetje geordend verliep en de populairste prediker niet honderd preken hoefde te houden. Directeur ds. George Brucks vertrok voor een sabbatical year naar Canada en ik kon zijn kantoor innemen. Direct aan de voorkant - de twee ramen op de eerste verdieping aan weerszijden van de hoek - met uitzicht op de inrit. De mooiste baan, met de mooiste werkgever op de mooiste plek in het mooiste pand. Ook later - tot vrij recent - ben ik in het pand terug geweest.

Heel veel mensen hebben hier in de loop van de jaren dierbare herinneringen opgedaan, zoveel ontmoetingen, gesprekken, activiteiten, leermomenten. Ik liet er het geloof van m'n jeugd maar maakte er vrienden voor het leven.


zondag 8 september 2019

Kindervoeten


Tijdens de afscheidsdienst van Youth for Christ in de Grote Kerk in Driebergen hief ik mijn ogen op, niet naar de bergen (Psalm 121, vanwaar zal mijn hulp komen) maar naar het dak van de kerk en de galerij en dit is wat ik zag recht boven mijn hoofd. Om mijn angsten enigszins te onderdrukken, maakte ik deze toch wel vrolijke foto.

vrijdag 30 augustus 2019

Adieu

Cadeautje gebracht bij mijn broer Johan, die vandaag 60 geworden zou zijn. Ik herinner mij de zondagmorgen van zijn geboorte nog goed. Het spannende laatste jaar van zijn leven brachten we veel tijd met elkaar door.

Op bezoek in Nebo bij onze oude buren, meneer en mevrouw Hazeleger en mevrouw Petersen. Onderweg van het station naar Nebo kom ik langs onze oude kerk en ik schrik een beetje van een groot spandoek voor de deur met "Adieu Bethelkerk". Ze gaan toch niet net als mijn oude school nu ook m'n oude kerk slopen zonder het eerst aan mij te vragen. Ik loop de open kerk binnen en wordt aangesproken door Ali de Boer, indertijd al onze organiste en nog steeds actief. Vandaag is de laatste dag, met vanavond een afscheidsavond, voor een jaarlange ingrijpende verbouwing en nieuwbouw. Ali de Boer herinnert mij meteen aan de oprichting van het kerkkoor Con Amore door o.a. onze buurvrouw mevrouw Petersen en mijn vader. Mijn vader was jarenlang de dirigent van kerkkoor Con Amore en het kinderkoor Con Brio. Als jongenssopraan heb ik vaak solo gezongen in deze kerk. Ik ga direct de herinnerings-DVD kopen. Als bij toeval vallen alle puzzelstukjes van mijn onaangekondigde bezoek aan Barneveld op zijn plek. Nú onderweg naar het feestje van een 22-jarige. Het leven vieren.




donderdag 29 augustus 2019

Honk


Eindelijk heb ik weer een Citroën HY. Deze kreeg ik onverwachts cadeau van de weer op hun eigen honk gearriveerde familie voor wie ik op de beestenboel paste. De Citroën HY staat ook wel bekend als patatwagen. Of in dit geval een mobiel PTT-postkantoor annex koektrommel. Vroeger reed de Franse politie ermee - je ziet ze in films van Louis de 'funest' - en ze werden ook wel als veewagen gebruikt. Zelf had ik halverwege de jaren '90 een Citroën HY kampeerwagen. Ik ben er in 1997 nog mee van Utrecht naar Houten verhuisd. Maar hij kwam toen al niet meer de helling op bij de Ikea in Utrecht, omdat één van de cilinders van de motor het had begeven. Ik probeerde het nog met een lange aanloop over de volle lengte van de parkeergarage, maar bijna bovenaan de helling moest ik de wagen terug laten zakken, druk zwaaiend naar de auto's achter mij dat ze ook terug moesten. Gelukkig mocht ik m'n meubeltjes ophalen aan de achterkant van het gebouw op de begane grond. Toen reparatie te duur bleek, heb ik in 1998 de wagen voor 200 gulden aan de garage verkocht, waar hij het HY-liefhebbende deel der mensheid nog jaren als orgaandonor heeft gediend.

In de jaren daarvoor heb ik erg veel plezier gehad van de wagen, al heb ik er niet eens zoveel mee gekampeerd. Hoewel het een Franse wagen is, begon hiermee mijn oriëntatie op Duitsland. Ik kocht de wagen - zodat ik mobiel zou zijn - voor mijn 'sabbatical', nadat ik mijn personeel om hunnentwil de laan had uitgestuurd, zodat ik mijzelf kon ontmanagen. Ik reed ermee naar Bonn, parkeerde op een braakliggend terrein tussen de Aldi en de Citroëngarage in Bonn-Beuel en plaatste een advertentie in de Bonner General Anzeiger: "Holländer (39) möchte Deutsch, Deutschland und die Deutschen kennen lernen". Eén van de reacties op die advertentie leidde er uiteindelijk toe dat ik ging wonen bij een moeder met drie dochters (de oudste van 11 en een tweeling van 6). De kampeerwagen stond een groot deel van de tijd geparkeerd in de Wendehammer (mijn favoriete Duitse woord) naast het huis. De Wendehammer (keerlus) was een uitham van de doodlopende weg met de vorm van een hamer, waar je kon keren maar waar ook een plekje was waar ik de wagen altijd kon stallen. Bij Wendehammer moet ik ook altijd denken aan de beelden van de mensenmassa die na de Wende met grote hamers de Berlijnse Muur probeerde te slopen.

Mijn Duitse vriendin Maria had de wagen Honk gedoopt. Een geniale vondst, al had ze dat zelf niet door. Ze vond het snuitje van de wagen lijken op het snuitje van Honk, haar favoriete stripfiguur uit de tekenfilmserie Ottifanten. Honk is een teddybeer met een kjoete snoet tussen een olifantenfamilie. Ik zag meteen de internationale potentie van deze doopnaam. In het Duits sloeg Honk dus op het kjoete snoetje, in het Engels duidde de naam op een automobiel, kinderen noemen een auto immers ook wel een 'toet toet', 'honk honk'. En in het Nederlands is een honk een thuisbasis, wat mijn kampeerwagen ook zeker was.

Dus ik was erg verguld toen ik deze week met een nieuwe Honk thuiskwam.


woensdag 24 juli 2019

Blik van de buren

Het ontwerpbesluit voor Windpark Goyerbrug en de stukken die daar deel van uitmaken liggen van 13 juni tot en met 24 juli ter inzage bij de gemeente Houten. Deze termijn loopt vandaag af. De vergunningaanvraag en bijbehorende documenten blijven overigens ook daarna nog gewoon te vinden op de website van de gemeente, maar de reactietermijn is verstreken.

Voor Omroep Houten volg ik het 'windmolendossier' en met name de interactie tussen Houten en de buurgemeenten. Bewoners van het buitengebied van Wijk bij Duurstede, Culemborg en Bunnik wonen dichterbij het geplande windpark dan de bewoners van de kern Houten. 

Bij het aflopen van de inzagetermijn heb ik een rondje gemaakt langs de betrokken buurgemeenten. 

Bunnik

De woordvoerder van de gemeente Bunnik laat mij weten dat Bunnik geen zienswijze heeft ingediend. 

Wijk bij Duurstede

De gemeente Wijk bij Duurstede heeft wel een zienswijze ingediend. Opvallend is dat de zienswijze niet ingaat op de wenselijkheid of voorwaarden van het plaatsen van windmolens, maar alleen op het voornemen van Houten om een windfonds op te richten, waarmee de directe omgeving van het windpark kan delen in de opbrengsten. 

De gemeente Wijk bij Duurstede waardeert de oprichting van een windfonds, maar vindt wel dat dit fonds een gemeente-overschrijdende werking moet hebben. De bewoners van Wijk bij Duurstede die dichtbij het windpark wonen, moeten ook eerlijk kunnen delen in de lusten, naast de lasten die ze krijgen. Houten moet de Wijkse inwoners actief informeren en betrekken. 

Het gegeven dat het fonds minimaal 50% gefinancierd moet worden door de initiatiefnemer roept vragen op. De gemeente hoopt dat het niet alleen bij intenties blijft, maar dat het plan vooraf in een overeenkomst met de initiatiefnemer wordt vastgelegd, zodat dit windfonds er ook echt gaat komen.

Culemborg

De gemeente Culemborg komt met een uitgebreide zienswijze, die vooraf ook is besproken in de gemeenteraad. 

Regionale Energiestrategie
Voor de nationale energietransitie moeten alle regio's in Nederland binnenkort een 'Regionale Energiestrategie' (RES) opstellen. Culemborg wijst er op dat hoewel Houten en Culemborg in verschillende regio's en provincies liggen, ze toch buurgemeenten zijn en hun plannen op elkaar moeten afstemmen. Culemborg gaat daarom contact opnemen met Houten om "over de bestuurlijke grenzen heen te kijken". 

Bezorgdheid
Windpark Goyerbrug zal de 'noordelijke skyline' van Culemborg, die nu gevormd wordt door de Lek en het groene buitengebied van het Eiland van Schalkwijk, gaan domineren. De gemeente is dan ook niet verrast dat Culemborgers reageren met ongenoegen over de beperkte informatie, bezorgdheid over hinder en aantasting van het natuurlijke uitzicht naar het noorden, bezorgdheid over de natuur en over de waardedaling van woningen. Ook zijn er twijfels over de betrouwbaarheid van de initiatiefnemer. De gemeente Culemborg vraagt Houten om deze reacties zorgvuldig te overwegen en te beantwoorden. 

Ook in Culemborg zijn er plannen voor een tweede windpark. Daarvoor is in 2017 een Windvisie opgesteld. Culemborg hanteert deze visie nu ook voor deze zienswijze. Voor slagschaduw, geluid en veiligheid van windparken bestaan in Nederland standaard-normen. Maar Culemborg maakt zich zorgen over de hoogte van de molens bij Goyerbrug (ashoogte ruim 160 meter, tiphoogte 240 meter). Op dit moment uniek in Nederland. Er is nog geen enkele ervaring mee opgedaan. 

Wat als de geluidsbelasting tegenvalt? Culemborg vraagt Houten in de voorschriften van de vergunning te regelen dat de gemeente snel kan ingrijpen en handhaven. De gemeente zou ook al van tevoren een 'handhavingsstrategie' moeten opstellen. Ook vraagt Culemborg om de prestaties van de molens te meten, te evalueren en te vergelijken met de verwachtingen. De evaluatie zou in overleg met de omgeving moeten worden opgesteld en de resultaten met de omgeving gedeeld. 

Participatie
De gemeente Culemborg heeft als beleid dat bewoners moeten kunnen participeren in de ontwikkeling, realisatie en exploitatie van windmolens. Culemborg vraagt Houten om te onderzoeken of dit ook bij Windpark Goyerbrug kan, bijvoorbeeld door lokaal, coöperatief eigenaarschap. 

Culemborg stelt zich op het standpunt dat de grondopbrengst van een windmolen mede ten goede moet komen aan omwonenden, zowel landeigenaren met grond waar geen molen komt als omwonenden zonder eigen grond in het gebied. In de Windvisie Culemborg staat dat alle landeigenaars en pachters in een nader te bepalen straal rond het windpark samen bepalen hoe de grondopbrengst wordt verdeeld en dat omwonenden een bedrag per huishouden ontvangen. Minimaal 20% van de grondopbrengst moet beschikbaar worden gesteld voor omwonenden. Culemborg vraagt of deze manier van 'eerlijk delen' ook bij Windpark Goyerbrug mogelijk is. 

Duurzaamheidsfonds
Culemborg stelt een duurzaamheidsfonds voor, waarin een deel van de opbrengsten van de windturbines wordt gestort. Het fonds kan worden beheerd door een op te richten stichting, gevormd door inwoners binnen een bepaalde straal rond het windpark, dus mogelijk ook inwoners van Culemborg. De inwoners kunnen vervolgens beslissen over de aanwending van het fonds.

Brondocumenten:
Website Goyerbrug gemeente Houten
Zienswijze gemeente Wijk bij Duurstede
Zienswijze gemeente Culemborg

Verzamelde documenten en mediaberichten, zie
go.stylo.nl/wind


dinsdag 2 juli 2019

Trendsetter

Op 1 juli memoreerde ik in mijn blog dat 25 jaar geleden GSM werd ingevoerd in Nederland en ik diezelfde maand nog mijn eerste zaktelefoon in gebruik nam. Iemand reageerde: ik wist niet dat je zo'n trendsetter was.

Of ik een trendsetter ben, betwijfel ik. Op veel gebieden loop ik hopeloos achter. Zo worstel ik nog steeds met de afstandsbediening van de televisie. Een vriend van mij vroeg eens: zou jij niet eens een kijkje willen nemen in de toekomst, zeg over vijftig of honderd jaar. Ik antwoordde: Daar heb ik helemaal geen behoefte aan, want ik leef al in de toekomst. Eigenlijk ben ik een 19de-eeuwer die per ongeluk in een verkeerde eeuw terecht gekomen is. Maar op het gebied van online-communicatie ben ik inderdaad vaak wel een van de eersten. Ik lééf online. Altijd al.

In reactie op deze reactie ben ik wat verder gaan dwalen in mijn herinneringen aan nieuwe technische ontwikkelingen en daar zit weer een nieuw blogverhaal in. Bij deze. 

Als mensen het hebben over de nieuwigheid van sociale media, moet ik altijd een beetje glimlachen. Ik ontdekte de 'bbs' (online bulletin boards en chatboxen) in mei 1987. Fantastisch: dat je achter je toetsenbord gaat zitten en er een echt mens aan de andere kant reageert. Sindsdien chat ik online met de hele wereld, lang voor het internet en sociale media gemeengoed werden.

In die tijd moest je nog wel met de gewone telefoon inbellen en dan zo'n ratelende en piepende modem inschakelen. Zo herinner ik me dat ik in de jaren '80 lange tijd elke ochtend van half acht tot acht uur met een secretaresse in Zwolle heb gechat, zodat we allebei langzaam op gang konden komen terwijl we al achter ons bureau zaten en daarna meteen aan het werk konden gaan. Om mijzelf wakker te krijgen, had ik een tijdschakelaar op mijn computer gezet en die zo geprogrammeerd dat deze bij het opstarten automatisch in een 'loop' continu ASCII-code 07 (Bel) naar de printer stuurde, die daardoor vreselijk begon te loeien. Dan móest ik m'n bed wel uit om 'm stil te krijgen.

Ook chatte ik in die tijd vaak met een man in Groningen. We kenden elkaar online al maanden toen ik hem voor het eerst in het echt ontmoette, toen hij voor een ziekenhuisafspraak in Utrecht moest zijn. Hij bleek helemaal geen gezicht te hebben, zijn gelaat was verminkt door een huidziekte, waar hij nooit over had gesproken en wat ook niet relevant was in onze gesprekken. In die tijd had ik vaak wat je zou kunnen noemen 'pastorale gesprekken'. Ik weet nog dat ik in de jaren '80 een oud-collega van Youth for Christ suggereerde: vergeet de koffiebar, online moet je zijn.

Het online communiceren beviel me zo goed dat ik via het Rijkscomputercentrum RCC in Apeldoorn een aansluiting aanvroeg op Datanet1, waarmee ik bijvoorbeeld kon inloggen op databases in Londen met o.a. nieuwsarchieven. Internet bestond in die tijd nog niet. Ook behoorde ik tot de eerste 1000 klanten van de Postbank die experimenteel gebruik maakten van Girotel. Bij toeval hoorde ik in die tijd dat sommige bedrijven een aansluiting hadden op '008', de nummerinformatie van de PTT. Ik belde de PTT en zei dat ik dat ook wilde. Het antwoord was dat dit vooral voor grote bedrijven was, "die een groot verkeer genereren", om zo de telefonistes van de PTT te ontlasten. Maar na intern overleg bleek dat er geen criterium was voor bedrijfsgrootte en zo werd ik als eerste eenling al in de jaren '80 aangesloten op de nummerdatabase van de PTT, wat mijn telefoonboeken overbodig maakte en waarmee ik ook omgekeerd kon zoeken, dus zowel een telefoonnummer zoeken bij een adres als een adres zoeken bij het telefoonnummer.

De gemeente Utrecht heeft mij nog eens een detectiveopdrachtje gegeven, nadat er uit een buurt meldingen binnen waren gekomen van illegale activiteiten in een pand. Ik heb het pand een poosje geobserveerd, buurtbewoners bevraagd en ik kon verschillende databases doorzoeken waar de opdrachtgever niet over beschikte. Eind jaren '80 kreeg de Dienst Ruimtelijke Ordening voor het eerst een computernetwerk. Ik begon meteen enthousiast gebruik te maken van de ingebouwde emailfunctie, maar de respons was letterlijk nul. Ook vroeg ik een thuisaansluiting aan op de printer op de verdieping waar Stedebouw gevestigd was. De collega's begrepen er helemaal niets van dat mijn werk 's morgens op de printer klaarlag, terwijl ik nog niet op kantoor verschenen was, maar er 's avonds thuis aan gewerkt had.

Van 1994 tot 1996 woonde en werkte ik part time in Bonn, als telewerker, terwijl mijn klanten in Nederland zaten. Dat bleek geen enkel probleem. In Utrecht had ik bij een collegabedrijf een gewone PC constant aan staan, waar op ik met het programma PC Anywhere telefonisch kon inloggen. Op een dag moest ik een tekst aanleveren bij een drukker in Zwolle en ik had gevraagd of hij een mailbox had. Ja, dat was geen probleem. Maar op de dag van de deadline bleek dit een misverstand. De drukker had wel een mailbox, maar niemand wist hoe die werkte. Toen heb ik de tekst naar m'n eigen PC in Utrecht verzonden, het collegabedrijf gevraagd het op een diskette te zetten en een koerier te bestellen. De kosten heb ik ter leringhe maar weinig vermaeck van de opdrachtgever op de factuur nauwkeurig gespecificeerd: verzending Bonn naar Utrecht Hfl 1,25 + verzending van Utrecht naar Zwolle Hfl 125. Zelden heb ik de kostenefficiëntie van online communicatie zo helder voor ogen gehad.

Het grappige is dat ik in mijn tienerjaren al veel fantaseerde over computers. Daarover heb ik ook nog wat dagboekaantekeningen uit die tijd. Als ik over dit onderwerp nóg een blog wil schrijven, dan moet ik die er maar weer eens bij zoeken. Op mijn vijftiende, in 1971, schreef ik in mijn dagboek (ik citeer nu uit het hoofd uit eigen werk): "Vroeger was het praten over computers een geliefkoosd onderwerp. Zouden leraren ooit vervangen worden door computers?". Daarna volgt de puberklacht dat leraren allang tot computers zijn verworden, alleen gericht op kennis en stampen. Het mooiste hiervan vind ik het eerste woord van de zin: "Vroeger". In 1971. Vroeger... computers...

Eerder schreef ik al eens een blog (18-02-17) over een andere fantasie, van toen ik een jaar of 13 was. Ik citeer weer mijzelf: "Elke dag kwam ik op de fiets van school in Ede naar huis in Barneveld langs een groot landhuis te midden van een mysterieus bosperceel. Op een dag besloot ik daar mijn hoofdkantoor te vestigen. Ik had in dat landhuis een grote centrale computer bedacht die met een paar drukken op de knop tal van brieven en bladen produceerde en verzond, een immense tekstverwerker. Dit was rond 1969 terwijl ik er alleen maar dromerig langsfietste op weg naar huis en het zou nog vele jaren duren totdat ik begin tachtiger jaren voor het eerst een echte tekstverwerker zag. Dat voelde als een moment van herkenning."