De Japanse minister van Defensie Kyumo heeft gezegd dat de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki onvermijdelijk waren om de oorlog te bekorten. De oppositie eist zijn aftreden en hij heeft inmiddels zijn excuses aangeboden. Dit meldde het NOS Journaal zondag 1 juli.
Het is een gevoelige uitspraak van de defensieminister, waarvan ik de context niet goed begrijp. Is dit een persoonlijke opvatting of een proefballon op weg naar een steviger defensiepolitiek? Japan heeft onder druk van de overwinnaars een 'pacifistische' grondwet, mag slechts een beperkte defensie en geen kernwapen hebben en valt onder de bescherming van de Amerikaanse 'atoomparaplu'. Maar inmiddels eist het Westen dat Japan steviger bijdraagt aan zijn defensie en de internationale veiligheid.
De minister verwoordt de morele verdediging van het Westen. De atoombommen op Japan waren nodig, omdat anders duizenden Amerikaanse soldaten zouden sneuvelen bij het veroveren van eiland na eiland. Een morele verdediging die niet opgaat. Hoezeer het ook wenselijk was om de oorlog te bekorten en het leven van militairen als ook van de velen die zuchtten in de 'jappenkampen' te sparen. Het vermijden van militaire verliezen kan nooit het platbranden van steden en het uitroeien van de burgerbevolking rechtvaardigen. Dit is een oorlogsmisdaad, of het nu met brandende fakkels en kapmessen of met atoombommen gebeurt.
Daarbij is het nog maar de vraag of de atoombommen voor het bekorten van de oorlog noodzakelijk waren of zelfs maar daarvoor bedoeld waren. Begin augustus zouden de Russen Japan de oorlog verklaren en de Japanse hoofdeilanden aanvallen. De instorting van het Japanse rijk was nabij, al stonden daarbij zeker nog gruwelen te wachten.
Er zijn ook stemmen die zeggen dat de oorlog al eerder beëindigd had kunnen worden, omdat Japan al in juli 1945 via diplomatieke kanalen had laten doorschemeren bereid te zijn tot overgave, op voorwaarde dat de keizer zou mogen blijven. Precies die voorwaarde is na de overgave in augustus door de Amerikanen ingewilligd of werd zelfs nodig geacht om een vreedzame omwenteling van de Japanse maatschappij mogelijk te maken. In deze theorie was de atoombom niet nodig om Japan op de knieën te dwingen, maar om een communistisch Japan te voorkomen en om Rusland te tonen waartoe het Vrije Westen in staat was. Een heet begin van de Koude Oorlog. De inval van de Russen en het einde van de oorlog dreigde de makers van de bom zelfs bijna te snel af te zijn.
Het is heel goed mogelijk dat wij in het Westen en onze landgenoten in de jappenkampen veel aan het atoomwapen te danken hebben. Ik ben daar ook niet ondankbaar voor. Maar het platbranden en uitroeien van steden en bevolking is en blijft een oorlogsmisdaad, die niet mag worden goedgepraat. Toen niet en nu niet.
Zie ook Miklós Rácz: De atoombom als politiek wapen, Haarlem, 1986. (p93/94) "In de vroege zomer van 1945 was het zowel aan de regering van Japan als aan de regering der Verenigde Staten duidelijk dat Japan de oorlog had verloren. Vanuit dit besef ondernam de Japanse regering vanaf op z'n laatst begin juli 1945 verwoede pogingen om de oorlog door bemiddeling van de Sovjet-Unie te kunnen beëindigen. Zeker vanaf de tweede helft van juli in 1945 beharde Japan alleen nog maar op twee voorwaarden voor zijn capitulatie: het behoud van Japan als natie en het behoud van de keizerlijke dynastie". (...) "Samenvattend moet men concluderen dat de regering van de Verenigde Staten bewust en opzettelijk (...) de oorlog tegen Japan had verlengd teneinde hun nieuwe wapen aan de gehele wereld, maar in het bijzonder aan de Sovjet-Unie, te kunnen demonstreren (...)".
Geen opmerkingen:
Een reactie posten