Remonstrationsverfahren abgeschaft

Duitsland schaft de mogelijkheid tot "Remonstration" met ingang van 1 juli 2025 af. Remonstration is een direct en kostenloos verweer bij het afwijzen van een visumaanvraag, met ingang van 1 juli 2025 af. Dat bericht ontving ik van de Duitse overheid in een ingelaste nieuwsbrief. De afgelopen jaren heb ik verschillende keren iemand geholpen met ee nvisumaanvraag voor Duitsland. 

Remonstration is een mogelijkheid om bij het afwijzen van een visumaanvraag direct, binnen vier weken en zonder omwegen, de visumverstrekkende instantie - meestal een ambassade of consulaat - te vragen nogmaals naar de aanvraag te kijken, waarbij desgewenst ook nieuwe documenten en informatie kunnen worden aangevoerd. Deze mogelijkheid wordt per 1 juli afgeschaft. Het is de bedoeling dat de werkdruk en wachttijden op de ambassades daardoor minder wordt en mensen dus sneller een visum of afwijzing krijgen.

Het blijft wel altijd mogelijk om direct opnieuw een aanvraag in te dienen, eventueel ook met nieuwe informatie en argumentatie, en ook staat de gang naar de rechter open. Maar deze procedures zijn ingewikkelder en er zijn kosten aan verbonden. Het is dus nog meer zaak om bij bij een visumaanvraag de vereiste papieren en criteria goed te bestuderen en te zorgen dat alles compleet is.

Remonstrationsverfahren abgeschaft

Das Deutsche Auswärtige Amt hat angekündigt, das Remonstrationsverfahren gegen ablehnende Visabescheide zum 1. Juli 2025 weltweit abzuschaffen. Es läuft bereits ein Pilotprojekt, bei dem das Remonstrationsverfahren an zahlreichen deutschen Visastellen ausgesetzt ist. Es ist daher ratsam, sich vorab bei der zuständigen Auslandsvertretung zu informieren, ob die Remonstration in Ihrem speziellen Fall noch möglich ist. Alternativ kann man immer einen neuen Visumantrag stellen.

"Remonstration" ist ein Rechtsbehelf im deutschen Visumverfahren, den Antragsteller einlegen können, wenn ihr Visumantrag abgelehnt wurde. Es handelt sich dabei um eine spezielle Form der "Gegenvorstellung" oder "Beschwerde", die direkt bei der deutschen Auslandsvertretung (Botschaft oder Generalkonsulat), die den Visumantrag abgelehnt hat, eingereicht wird.

Was bedeutet Remonstration?

Erneute Prüfung: Das Hauptziel der Remonstration ist es, eine erneute Prüfung der ursprünglichen Ablehnungsentscheidung durch die zuständige Auslandsvertretung zu erwirken. Dabei wird der Fall oft von einem anderen Sachbearbeiter im sogenannten "Vier-Augen-Prinzip" überprüft.

 
Formloser Rechtsbehelf: Grundsätzlich ist die Remonstration ein formloser Rechtsbehelf, allerdings verlangt das Visumshandbuch, dass sie unterschrieben sein muss. Sie kann per Brief, Fax oder als unterschriebenes und eingescanntes Dokument per E-Mail eingereicht werden.

 
Kostenlos: Die Remonstration selbst ist gebührenfrei. Lediglich wenn ein Anwalt beauftragt wird, fallen dessen Honorare an.

 
Vorteile: Sie ist in der Regel schneller und kostengünstiger als eine Klage vor dem Verwaltungsgericht Berlin. Sollte die Remonstration abgelehnt werden, kann immer noch Klage eingereicht werden.

Wie funktioniert Remonstration?

Ablehnungsbescheid: Nachdem ein Visumantrag abgelehnt wurde, erhält der Antragsteller einen Ablehnungsbescheid, der die Gründe für die Ablehnung und eine Rechtsbehelfsbelehrung enthält.
Frist: Die Frist zur Einlegung der Remonstration beträgt in der Regel einen Monat nach Erhalt des Ablehnungsbescheids. Wenn keine Rechtsbehelfsbelehrung beigefügt wurde, kann die Frist bis zu einem Jahr betragen.

 
Inhalt des Remonstrationsschreibens: Das Schreiben sollte folgende Informationen enthalten: Name, Vorname, Geburtsdatum, Geburtsort und Passnummer des Antragstellers. Datum der Ablehnung und die fünfstellige Antragsnummer. Eine ausführliche Begründung, warum die Ablehnung nicht gerechtfertigt ist. Hierbei sollte gezielt auf die im Ablehnungsbescheid genannten Ablehnungsgründe eingegangen und diese entkräftet werden. Gegebenenfalls eine ausführliche Darlegung des Reisezwecks und warum der Aufenthalt wichtig ist. Neue Unterlagen: Es sollten alle relevanten Dokumente und Belege beigefügt werden, die dem ursprünglichen Antrag noch nicht vorlagen, aber die Argumentation stützen oder fehlende Nachweise erbringen können (z.B. stärkere Nachweise der Rückkehrbereitschaft, finanzielle Mittel, familiäre Bindungen im Heimatland).

 
Einreichung: Das unterschriebene Schreiben (und ggf. Anlagen) muss an die Auslandsvertretung gesendet werden, die den Antrag abgelehnt hat.

 
Bearbeitung: Die Auslandsvertretung prüft den Antrag erneut. Dies kann mehrere Wochen bis Monate dauern (in der Regel bis zu drei Monate, kann aber auch länger sein). Während dieser Zeit können Sachstandsanfragen meist nicht beantwortet werden.

 
Entscheidung: Die Auslandsvertretung informiert den Antragsteller unaufgefordert über die Entscheidung der Remonstration.

 
Erfolg: Wird die Remonstration stattgegeben, wird das Visum erteilt.
Ablehnung: Wird die Remonstration erneut abgelehnt, erhält der Antragsteller einen Remonstrationsbescheid, in dem die Gründe für die erneute Ablehnung ausführlicher dargelegt werden. In diesem Fall bleibt als nächste Option nur noch die Klage vor dem Verwaltungsgericht Berlin.

Wichtiger Hinweis: Das Auswärtige Amt hat angekündigt, das Remonstrationsverfahren gegen ablehnende Visabescheide zum 1. Juli 2025 weltweit abzuschaffen. Es läuft bereits ein Pilotprojekt, bei dem das Remonstrationsverfahren an zahlreichen deutschen Visastellen ausgesetzt ist. Es ist daher ratsam, sich vorab bei der zuständigen Auslandsvertretung zu informieren, ob die Remonstration in Ihrem speziellen Fall noch möglich ist. Alternativ kann man immer einen neuen Visumantrag stellen.

Biedt de politie in Sierra Leone genoeg bescherming?

>>> See English translation

Rechtbank Den Haag:
Asielaanvraag Sierra Leoonse muzikant onvoldoende gemotiveerd afgewezen

Den Haag, 27 mei 2025 – De rechtbank Den Haag heeft in een tussenuitspraak op 13 mei geoordeeld dat de afwijzing van de asielaanvraag van een muzikant uit Sierra Leone onvoldoende is gemotiveerd. De man zegt na de mysterieuze dood van zijn vriendin te zijn mishandeld en bedreigd door haar familie en hij vreest bij terugkeer vervolging en geweld van zowel dorpsgenoten als autoriteiten.

De man ging met zijn vriendin en zijn manager naar Liberia om een videoclip op te nemen voor zijn te lanceren nieuwe muziek. Na afloop gingen ze naar huis en de volgende dag bleek dat zijn vriendin, die bij hem in bed lag, overleden was. Er zijn geen aanwijzingen voor een geweldadige dood, maar het is onbekend of er sectie is verricht. De familie van de vriendin is boos en heeft hem aangevallen en mishandeld. Vervolgens is hij naar de Chief gebracht voor een oordeel, maar hij is er in geslaagd om te ontsnappen en heeft Sierra Leone verlaten. Nadien heeft de familie van de vriendin een videobericht verspreid waarin zij hem bedreigen. 

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) acht de verklaringen van de asielaanvrager geloofwaardig, maar vind dat hij bescherming kan vragen bij de politie in zijn land. Een kernvraag die de rechter stelt, is of de politie in Sierra Leone, in dit door corruptie en armoede geteisterde land, voldoende bescherming kan bieden. De rechtbank concludeert dat onvoldoende is onderbouwd waarom de muzikant geen reëel risico loopt op onmenselijke behandeling bij terugkeer. Ook het standpunt dat hij zich elders in het land zou kunnen vestigen, werd als onvoldoende onderbouwd beoordeeld. De man is zowel als muzikant en als voetballer bekend in het land en kan zich dus niet eenvoudig aan de aandacht onttrekken. 

De rechtbank gaf de minister van Asiel en Migratie acht weken de tijd om de gebreken in het besluit te herstellen. 

Uitspraak: ECLI:NL:RBDHA:2025:8524

Does Sierra Leone police provide enough protection?

Translated from Dutch

The Hague District Court:
Asylum application of Sierra Leonean musician insufficiently motivated rejected

The Hague, May 27, 2025 – The Hague District Court ruled in an interim judgment on May 13 that the rejection of the asylum application of a musician from Sierra Leone was insufficiently motivated. The man says that after the mysterious death of his girlfriend he was abused and threatened by her family and he fears persecution and violence from both fellow villagers and authorities upon his return.

The man went to Liberia with his girlfriend and his manager to record a video clip for his upcoming new music. Afterwards they went home and the next day it turned out that his girlfriend, who was in bed with him, had died. There is no evidence of a violent death, but it is unknown whether an autopsy was performed. The girlfriend's family is angry and attacked and abused him. He was then taken to the Chief for judgment, but he managed to escape and left Sierra Leone. Afterwards, the girlfriend's family distributed a video message in which they threatened him.

The Immigration and Naturalization Service (IND) considers the asylum applicant's statements credible, but believes that he can seek protection from the police in his country. A key question posed by the judge is whether the police in Sierra Leone, in this country plagued by corruption and poverty, can provide sufficient protection. The court concludes that it has not been sufficiently substantiated why the musician does not run a real risk of inhuman treatment upon return. The position that he could settle elsewhere in the country was also judged to be insufficiently substantiated. The man is known in the country as both a musician and a footballer and therefore cannot easily avoid attention.

The court gave the Minister of Asylum and Migration eight weeks to remedy the flaws in the decision.

The Court's ruling, in Dutch: ECLI:NL:RBDHA:2025:8524

Banning

On Facebook I read a post, stating the American navy after Pentagon approval could put almost all almost 400 removed books back in their library. This, of course, started a discussion in the comments about 'bad books' and their bad influence, and the pro's and con's of censorship.

Someone quoted former chairman of the Joint Chiefs of Staff General Mark Milley: “I’ve read Marx as well, that doesn’t make me a communist”. The poster added: "Banning a book, any book - including Mein Kampf - says more about the lack of morality in the person banning the title than it does about the morality of the author."

I wrote a comment on that. 

At my conservative Christian highschool, for several months in a row once a week, we had rather factual history lessons about Marx, Marxism and Communism. The author of the textbook? His name is Banning. 

So when you wrote "Banning a book", for a moment I thought you were talking about him. I never noticed that pun before (and I'm 70 this year). So our textbook already had the word "Banning" printed on it.

Rev. Willem Banning was a well known Dutch 'left leaning' pastor in the Dutch Reformed Church. The textbook contained many quotes of Karl Marx' writings (like Das Kapital), Friedrich Engels and historic-materialist philosophy. I've learned a lot of those lessons, among other things the Christian background and prayers of Friedrich Engels, Marx' concept of "Verelendung" - capitalism would make the poorer poor, which in Europe was countered by revisionist socialist movements and especially in the Northern countries by Christian Democratic parties and Cooperatives in agriculture and insurance, also pope Leo XIII (taken as an example by the present America pope) played an important role in that movement - and "Selbstentfremdung", (the risk of) alienating from yourself when work and work-force is only ruled by money and by bosses without inherent sense and motivation, which are both from a psychological point as well as from a biblical point of view important discussions, and it helped me in thinking about my own work, as an employee as well as being self employed and being an employer for some time, and moreover how to be free and independent and inherently motivated in whatever role or state you are (a popular topic in the US as well).

Anyway, in fact I only wanted to react to the phrase "Banning a book": I recommend the book by Banning.

No intimidating trading relationship

The European People's Party EPP (the largest group in the European Parliament, consisting of Conservative and Christian Democratic parties, like the Dutch CDA) last week published a clear statement about the tariffs that president Trump wants to impose on the EU-countries. "Tariffs benefit no one.", "The EU cannot en will not accep a trading relationship based on intimidation". 

On Facebook this statement triggered a discussion about the recent agreement between the EU and the UK about trade. Several British people critized the deal, and stated that the EU had intimidated the UK to give in to unreasonable demands and unfavorable conditions. 

I couldn't help but to comment on the idea that the EU 'bullied' the UK, and commented: "The UK could have all the advantages of full membership but voted they didn't want that, nor anything close to that, so British negotiators have to bargain to get far less than the EU actually has on offer for them. Knowing you have to ask for less than you can get is not a strong position."

Desparate to fish in our waters

Paul from the UK commented that they didn't want to be tied up to "ridiculous" laws made by "unelected" EU-leaders, and said the EU was only "desparate to fish in our waters". I decided to give my view on that. 

<< Paul, I don't know where this view comes from. I gather you mean to say that you don't agree on many EU laws, but that doesn't make them ridiculous. Yes, in a democracy that recognises Rule of Law everyone is tied by laws. In my home country the Netherlands there are many laws that I don't agree on: that's called democracy, I am not "the majority". Same goes for the EU. I can discuss, "lobby" (in direct contact or through parties or organisations that stand up for my interests) and vote in the EU, just as I can in my own country, province or municipality. That's called democracy. There's much to be improved on all those levels: that's called democracy in progress and we have to continuously see to that. 

I voted in every election for the European Parliament since 1978. Before that the EP was elected by the national parliaments, but since then we have direct elections by the people and proportional representation. My country the Netherlands has a parliamentary system, the government is indeed not elected but the parliament is, with proportional representation, where every vote counts. Do you think countries like the Netherlands or Belgium are no democracy?

On fishing in "your" waters. No one is allowed to fish in British waters (territory). Those are within 12 miles off the coast. Until 1982 outside a nation's territory everyone was allowed to fish freely (law of the free sea). As you may remember it was Iceland that introduced first a 12, then a 50 and then a 200 miles economic zone, outside their territory, where others were not allowed to fish. The United Kingdom didn't want to recognise such zone, maintained the principal of the free see and fought several wars against NATO partner Iceland to defend the right of British fisherman to fish in the Icelandic economic zone. 

I remember these wars well, being quite anxious about it (espcially since it was an war between friends). In the end, after tough negotiations, the UK accepted the 200 miles economic zone and it became law in a worldwide international treaty, stating that fishing within this economic zone (outside national territory) permission is needed. 

Since the Northsea and especially the Channel aren't very wide, there's little "free sea" left, so negotiations and mutual agreements are inevitable. In the EU, also when the UK was still in the EU, this was decided in one package deal, following democratic procedures. Since the UK is outside the EU now, this must be negotiated and agreed separately in a bilateral agreement. I agree with you that this may not be ideal, and there's the continuous risk of overfishing, with too much competition.

Saying "The EU is desperate to fish in our waters" is a bit odd though, hearing it from a Brit, since it was Great Britain that fought wars over the right to fish in international waters without any negotiations or permission whatsoever, and if they hadn't lost that legal conflict, other countries could have fished in those waters freely without any barriers. So whether this is a good agreement on fishing is definitely a cause for debate, but a agreement with other countries had to be made one way or another (even if there was no EU), and this agreement follows democratic procedures on both sides of the water. >>

UK-EU agreement
In the same discussion a man called Bobby gave a pretty neat summary of the UK-EU agreement, that I like to quote here.

Bobby wrote:

<< In return for extending current fishing rules, the UK has secured a deal to reduce checks on food exports to the EU. The vast majority of routine border checks on animal and plant shipments to and from the EU will be dropped. The new sanitary and phytosanitary (SPS) agreement means the UK can sell raw burgers and sausages back into the EU for the first time since Brexit.

A formal UK-EU defence and security pact has been established. UK and EU officials will meet every six months to talk about defence and foreign policy. Both sides will coordinate on sanctions, share more information and develop a space-related security policy/ The UK will join the EU's PESCO project on military mobility, aimed at speeding troop and equipment movement inside and outside the bloc.

The UK and EU will link their carbon markets to avoid taxes on carbon-intensive goods like steel and cement travelling between the UK and EU. The government says it will save £800m in taxes and shield British steel from EU tariffs, thanks to a UK-only deal worth £25m a year.

British holidaymakers will be able to use e-gates at more European airports. When Brexit ended free movement, UK travellers were shut out from using EU e-gates. Now the EU Commission says the there is no legal barrier to stopping UK citizens using them after the roll-out of its long-awaited digital border checks system, which is due to come into effect in October. >>

Source: EPP-statement 20.05.2025 Tariffs undermine trust - Europe must stay united

Gwen Cash - Canadese journalistieke pionier

>>> English

In 1980 reisde ik - liftend met mijn vriendin - een jaar door Noord-Amerika. We hadden een enkeltje van Brussel naar Boston gekocht en reisden vanaf daar op de bonnefooi verder. In een kleine vier maanden reisden we van Coast to Coast en in juli van dat jaar kwamen we in Vancouver aan. Ik herinner mij nog hoe ik daar stond aan het strand van de Stille Oceaan en het intense gevoel had de rand van de wereld te hebben bereikt. Van Vancouver namen we na een paar dagen de veerboot naar Vancouver Island, een idyllisch pacific island eiland voor de kust van British Columbia, de meest westelijke provincie van Canada. Daar ligt ook de provinciehoofdstad Victoria. 

In Victoria ontmoetten wij Gwen Cash. We zagen een advertentie in de krant, waarin werd gezocht naar een "companion for woman writer". Vanuit de YMCA waar we verbleven, belden we het nummer uit de advertentie. We kregen geen gehoor, maar na een paar uur telkens blijven proberen werd er toch opgenomen door een jonge vrouw, Kathy. Zij legde uit dat het ging om een oude dame van 90, die in het ziekenhuis lag. Ze zou naar huis mogen als ze 24 uur gezelschap had in huis. We konden meteen komen voor een kennismakingsgesprek. 

Canada's first female reporter

We wandelen het lange eind langs de Gorge Road naar het Gorge Hospital. De oude vrouw ligt te slapen en de zuster maakt haar wakker. Haar naam is Gwen Cash en al snel weet iemand er ons op te attenderen dat zij de "eerste vrouwelijke reporter van Canada" is. Dat klopt niet helemaal, want er waren al veel langer vrouwelijke journalisten, ook al in de 19de eeuw, maar zij zou de eerste "algemene verslaggever" zijn, die niet alleen voor een vrouwenrubriek of specifiek vrouwelijke onderwerpen schreef. De claim vormt de ondertitel van haar boek, dat in 1977 verscheen maar dat ik pas vandaag (23 mei 2025) ontdekte: "Off the record : the personal reminiscences of Canada's first woman reporter". 

Gwen Cash wilde naar huis, maar dat mocht alleen als ze permanent gezelschap had. Dat probeerde ze nu zelf te regelen. Mijn vriendin en ik hadden een lang gesprek met haar. Zij was erg in ons geïnteresseerd. Ik herinner me nog dat ze me specifiek vroeg of ik er bezwaar tegen had om een ​​oude dame in bad te helpen. Nee, ik had geen bezwaar, maar ik voelde me wel een beetje onzeker over die verantwoordelijkheid. Na overleg met haar zoon Jack en haar vriendinnen Liz en Gladwell, stemden we er allemaal mee in dat mijn vriendin en ik een maand lang bij haar in huis voor haar zouden zorgen. 

It wouldn't work out
De volgende morgen wandelen we weer naar het ziekenhuis. Daar wacht ons een teleurstelling. Of misschien is het ook wel een beetje een opluchting. "It wouldn't work out", krijgen we te horen. De arts is het er niet mee eens en we zouden samen niet in haar appartement passen, het plan wordt afgezegd. In de tussentijd is er een oudere en ervaren dame gevonden die voor haar kan zorgen. 

Helaas ontging ons zo een unieke kans om haar beter te leren kennen. We reisden verder langs het landelijke kustgebied van Vancouver Island, waar nieuwe avonturen op ons wachtten. Vandaag moest ik aan haar denken. Ik wist eigenlijk niets van haar en kon zelfs niet op haar naam komen. Ik ging op het internet op zoek naar de "first female reporter of Canada", maar daarmee schoot ik veel verder terug de geschiedenis. Ik vond heel wat Canadese vrouwelijke journalisten van vroeger tijden, maar niet de vrouw die wij ontmoet hadden. Maar toen ik haar naam terugvond in onze dagboekaantekeningen en met de snelle hulp van Google's Gemini, had ik haar snel gevonden. 

Dit is haar verhaal (door mij geredigeerd op basis van een zoekrapport van Gemini). 

Gwen Cash - een Canadese journalistieke pionier

Gwen Cash werd geboren als Gwen Goldsmid in 1891 en overleed in 1983, dus drie jaar nadat wij haar op haar 90ste ontmoet hebben. Ze was inderdaad een belangrijke figuur in de Canadese journalistiek, lees ik. Haar carrière, die meerdere decennia besloeg, werd gekenmerkt door een onafhankelijke geest en baanbrekend werk als "algemeen verslaggeefster" in het begin van de 20e eeuw. 

Gwen was de dochter van Howard J. Goldsmid, een auteur en een leider van de linkse Young Liberal Party in Engeland. Ze volgde een lerarenopleiding aan het Stockwell Teachers Training College in Londen en emigreerde tijdens de Eerste Wereldoorlog met haar moeder naar Canada, om zich bij haar broer Gervas te voegen, die zich in 1912 in British Columbia had gevestigd.

In Vancouver kwam ze er al gauw achter dat ze niet kon doorgaan met lesgeven zonder aanvullende opleiding aan de kweekschool en daar had ze geen zin in. Ze begon als freelancer artikelen te schrijven voor lokale dagbladen over het door oorlog geteisterde Engeland. Onderwijs was een gerespecteerd beroep voor vrouwen, journalistiek was dat niet, maar bood wel een flexibele toegang voor anders-geschoolde vrouwen, omdat er geen strikte diploma-eisen golden. Als journalist werd ze al gauw succesvol door haar aangeboren talent en ongetwijfeld de literaire achtergrond van haar vader. 

Gwen Cash begon haar journalistieke carrière op 23 maart 1917 als beginnend verslaggeefster voor Walter Cameron Nichol, de invloedrijke eigenaar en uitgever van de Vancouver Daily Province. Haar aanstelling had wel als voorwaarde dat ze leerde typen. Ze begon te schrijven over de oorlog in Europa, maar breidde haar verslaggeving uit tot een breed scala aan onderwerpen, waaronder profielen van beroemdheden en reisverslagen. 

Naast haar werk voor de Vancouver Daily Province schreef ze ook voor Prince George Citizen, Victoria Times-Colonist, About Town, Canadian Home Journal, Maclean's Mayfair, Panorama, Post Intelligencer, Vancouver News Advertiser, Vancouver World en The Victorian. 

Naast  haar journalistieke werk heeft ze ook gewerkt als hoofd public relations van het prestigieuze Empress Hotel in Victoria en ze heeft een aantal boeken gepubliceerd:  I Like British Columbia (1938), Turkeys Have Charming Faces (ca. 1939), A Million Miles from Ottawa (1942) en haar memoires Off the Record: The Personal Reminiscences of Canada's First Woman Reporter (1977).

Ze was onafhankelijk en kritisch. Haar kritische blik op British Columbia in haar boek A Million Miles from Ottawa kostte haar de baan bij het Empress Hotel en ze leverde als socialiste ook stevige kritiek op de sociaal-democratische New Democratic Party. 

De claim in de ondertitel van haar memoires dat zij de eerste vrouwelijke reporter van Canada zou zijn - wat wij ook te horen kregen tijdens ons gesprek met haar in het ziekenhuis - is dubieus. ABC Book World stelt: "Ze was niet Canada's eerste vrouwelijke verslaggeefster, maar ze had wel een opmerkelijke carrière als een onafhankelijke journalist voor de provincie". Ze kan wel beschreven worden als "Canada's eerste vrouwelijke algemeen verslaggeefster". Vroege vrouwelijke journalisten werden vaak beperkt tot gespcialiseerde vrouwenpagina's, gericht op huishoudelijke zaken, mode en society nieuws. Deze werden vaak aangeduid als het "kantkraaggetto" ("lace-collar ghetto"). De claim in haar memoires de "eerste" te zijn geweest, heeft dus vooral betrekking op haar persoonlijke ervaring als pionier in deze brede rol in de nieuwsredactie. 

>>> Meer Vroege vrouwelijke journalisten in Canada

Bronnen:

1. Gwen Cash | Database of Canadian Early Women Writers, geopend op mei 23, 2025, https://doceww.dhil.lib.sfu.ca/person/779

2. Cash Gwen - ABC BookWorld, geopend op mei 23, 2025, https://abcbookworld.com/writer/cash-gwen/

3. Gwen Cash Archives | Eve Lazarus, geopend op mei 23, 2025, https://evelazarus.com/tag/gwen-cash/#:~:text=Gwen%20Cash%20(1891%E2%80%931983)&text=When%20Gwen%20Cash%20went%20to,in%20Victoria%20in%20January%201935.

4. Gwen Cash | CWRC/CSEC - Canadian Writing Research Collaboratory, geopend op mei 23, 2025, https://cwrc.ca/islandora/object/ceww%3Aff0059c7-d435-4544-bea1-27f72417f340

5. Meet the Queens of the Gilded Age Who Pioneered Women's Journalism in Canada, geopend op mei 23, 2025, https://www.sandstoneam.com/blog/meet-the-queens-of-the-gilded-age-who-pioneered-womens-journalism-in-canada

6. Women who made the news : female journalists in Canada, 1880-1945 - TCS Education System Libraries, geopend op mei 23, 2025, https://search.tcsedsystem.edu/discovery/fulldisplay?docid=alma991000287381106756&context=L&vid=01TCSEDSYSTEM_INST:TCSPP&lang=en&search_scope=TCSPP_and_CI&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=Everything_tcspp&query=sub%2Cexact%2C%20Journalists%20&offset=0

7. Female Journalists in Canada, 1880-1945, geopend op mei 23, 2025, https://ojs.library.ubc.ca/index.php/bcstudies/article/download/185218/184579/192179

8. Women who made the news : female journalists in Canada, 1880-1945 - TCS Education System Libraries, geopend op mei 23, 2025, http://search.tcsedsystem.edu/discovery/fulldisplay?docid=alma991000287381106756&context=L&vid=01TCSEDSYSTEM_INST:TCSPP&lang=en&search_scope=TCSPP_and_CI&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=Everything_tcspp&query=sub%2Cexact%2C%20Journalists%20&offset=0

9. Women Who Made the News: Female Journalists in Canada, 1880-1945: 9780773518384: Lang, Marjory - Amazon.com, geopend op mei 23, 2025, https://www.amazon.com/Women-Who-Made-News-Journalists/dp/077351838X

10. Women Who Made the News: Female Journalists in Canada, 1880-1945 9780773567740, geopend op mei 23, 2025, https://dokumen.pub/women-who-made-the-news-female-journalists-in-canada-1880-1945-9780773567740.html

11. Twenty Pioneering Newspaperwomen in Canada | The Canadian Encyclopedia, geopend op mei 23, 2025, https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/twenty-pioneering-newspaperwomen-in-canada

12. Helen Gregory MacGill | The Canadian Encyclopedia, geopend op mei 23, 2025, https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/helen-gregory-macgill

13. Famous Canadian Women's Historic Timeline - 1850-1899, geopend op mei 23, 2025, http://www.famouscanadianwomen.com/timeline/1850-1899.htm

14. Victoria Hayward (journalist) - Wikipedia, geopend op mei 23, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Victoria_Hayward_(journalist)

15. City Research Online, geopend op mei 23, 2025, https://openaccess.city.ac.uk/4648/1/we%20agreed%20revised%20JS%20article.pdf

16. The Woman Journalist of the 1920s and 1930s in Fiction and in Autobiography - Image of the Journalist in Popular Culture, geopend op mei 23, 2025, http://ijpc.uscannenberg.org/uploads/files/Donna%20Born%20-%20Woman%20Journalist%20of%201920s%20and%201930s.pdf

Gwen Cash - Canadian journalistic pioneer

Translated from Dutch

In 1980, I traveled - hitchhiking with my girlfriend - for a year through North America. We had bought a one-way ticket from Brussels to Boston and travelled on from there on spec. In just under four months we travelled from coast to coast and in July of that year we arrived in Vancouver. I still remember standing there on the beach of the Pacific Ocean and having this intense feeling of having reached the edge of the world. After a few days we took the ferry from Vancouver to Vancouver Island, an idyllic Pacific island off the coast of British Columbia, the westernmost province of Canada. The provincial capital Victoria is also located there.

In Victoria we met Gwen Cash. We saw an advertisement in the newspaper, looking for a "companion for woman writer". From the YMCA where we were staying, we called the number in the advertisement. We got no answer, but after a few hours of trying, a young woman, Kathy, finally answered. She explained that it was for an old lady of 90, who was in the hospital. She would be allowed to go home if she had company at home for 24 hours a day. We could come straight away for an introductory meeting.

Canada's first female reporter
We walk the long way along the Gorge Road to the Gorge Hospital. The old woman is sleeping and the nurse wakes her up. Her name is Gwen Cash and soon someone points out to us that she is the "first female reporter in Canada". That is not entirely true, because there have been female journalists for much longer, even in the 19th century, but she is said to be the first "general reporter" who did not only write for a women's section or specifically female subjects. The claim is the subtitle of her book, which was published in 1977 but which I only discovered today (23 May 2025): "Off the record: the personal reminiscences of Canada's first woman reporter".

Gwen Cash wanted to go home, but that was only allowed if she had permanent company. She tried to arrange that herself. My girlfriend and I had a long talk with her. She was very interested in us. I remember her specifically asking me if I had any objection to helping an old lady in the bath. No, I didn't, but I did feel a little anxious about that responsibility. After consulting with her son Jack and her friends Liz and Gladwell, we all agreed that my girlfriend and I would take care of her in her house for a month.

It wouldn't work out
The next morning we walk to the hospital again. There we are met with disappointment. Or maybe it is a bit of a relief. "It wouldn't work out", we are told. The doctor does not agree and we would not fit in her apartment together, the plan is canceled. In the meantime, an older and experienced lady has been found who can take care of her. Unfortunately, we missed a unique opportunity to get to know her better. We traveled further along the rural coastal area of ​​Vancouver Island, where new adventures awaited us. 

Today I thought of her. I didn't really know anything about her and couldn't even remember her name. I went online to look for the "first female reporter of Canada", but that took me much further back in history. I found quite a few Canadian female journalists from the past, but not the woman we met. But when I found her name in our diary entries and with the quick help of Google's Gemini, I quickly found her.

This is her story (edited by me based on a search report from Gemini).

Gwen Cash - a Canadian journalistic pioneer

Gwen Cash was born Gwen Goldsmid in 1891 and she died in 1983, three years after we met her at the age of 90. She was indeed an important figure in Canadian journalism, I read. Her career, which spanned several decades, was marked by an independent spirit and pioneering work as a "general reporter" in the early 20th century.

Gwen was the daughter of Howard J. Goldsmid, an author and leader of the left-wing Young Liberal Party in England. She trained as a teacher at Stockwell Teachers Training College in London and emigrated to Canada with her mother during the First World War, joining her brother Gervas, who had settled in British Columbia in 1912.

In Vancouver she soon found that she could not continue teaching without additional training at the teacher training college, and she did not want to do so. She began writing freelance articles for local newspapers about war-torn England. Teaching was a respected profession for women, journalism was not, but it offered flexible access for educated women, as there were no strict qualification requirements. As a journalist she quickly became successful because of her innate talent and undoubtedly her father's literary background.

Gwen Cash began her journalism career on March 23, 1917, as a junior reporter for Walter Cameron Nichol, the influential owner and publisher of the Vancouver Daily Province. Her appointment was conditional on her learning to type. She began writing about the war in Europe, but expanded her reporting to a wide range of subjects, including celebrity profiles and travelogues.

In addition to her work for the Vancouver Daily Province, she also wrote for the Prince George Citizen, Victoria Times-Colonist, About Town, Canadian Home Journal, Maclean's Mayfair, Panorama, Post Intelligencer, Vancouver News Advertiser, Vancouver World and The Victorian.

In addition to her journalistic work, she also served as head of public relations for the prestigious Empress Hotel in Victoria and published a number of books: I Like British Columbia (1938), Turkeys Have Charming Faces (c. 1939), A Million Miles from Ottawa (1942) and her memoir Off the Record: The Personal Reminiscences of Canada's First Woman Reporter (1977).

She was independent and critical. Her critical view of British Columbia in her book A Million Miles from Ottawa cost her her job at the Empress Hotel and, as a socialist, she was also a strong critic of the social-democratic New Democratic Party.

The claim in the subtitle of her memoir that she was Canada's first female reporter - which we were also told during our interview with her in the hospital - is dubious. ABC Book World states: "She was not Canada's first female reporter, but she did have a remarkable career as an independent journalist for the province". She could be described as "Canada's first female general reporter". Early female journalists were often confined to specialized women's pages, focusing on domestic, fashion and society news. These were often referred to as the "lace-collar ghetto". The claim in her memoir to be the "first" therefore applies primarily to her personal experience as a pioneer in this broad role in the newsroom.

>>> More Pioneering female Canadian journalists

Sources:

1. Gwen Cash | Database of Canadian Early Women Writers, geopend op mei 23, 2025, https://doceww.dhil.lib.sfu.ca/person/779

2. Cash Gwen - ABC BookWorld, geopend op mei 23, 2025, https://abcbookworld.com/writer/cash-gwen/

3. Gwen Cash Archives | Eve Lazarus, geopend op mei 23, 2025, https://evelazarus.com/tag/gwen-cash/#:~:text=Gwen%20Cash%20(1891%E2%80%931983)&text=When%20Gwen%20Cash%20went%20to,in%20Victoria%20in%20January%201935.

4. Gwen Cash | CWRC/CSEC - Canadian Writing Research Collaboratory, geopend op mei 23, 2025, https://cwrc.ca/islandora/object/ceww%3Aff0059c7-d435-4544-bea1-27f72417f340

5. Meet the Queens of the Gilded Age Who Pioneered Women's Journalism in Canada, geopend op mei 23, 2025, https://www.sandstoneam.com/blog/meet-the-queens-of-the-gilded-age-who-pioneered-womens-journalism-in-canada

6. Women who made the news : female journalists in Canada, 1880-1945 - TCS Education System Libraries, geopend op mei 23, 2025, https://search.tcsedsystem.edu/discovery/fulldisplay?docid=alma991000287381106756&context=L&vid=01TCSEDSYSTEM_INST:TCSPP&lang=en&search_scope=TCSPP_and_CI&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=Everything_tcspp&query=sub%2Cexact%2C%20Journalists%20&offset=0

7. Female Journalists in Canada, 1880-1945, geopend op mei 23, 2025, https://ojs.library.ubc.ca/index.php/bcstudies/article/download/185218/184579/192179

8. Women who made the news : female journalists in Canada, 1880-1945 - TCS Education System Libraries, geopend op mei 23, 2025, http://search.tcsedsystem.edu/discovery/fulldisplay?docid=alma991000287381106756&context=L&vid=01TCSEDSYSTEM_INST:TCSPP&lang=en&search_scope=TCSPP_and_CI&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=Everything_tcspp&query=sub%2Cexact%2C%20Journalists%20&offset=0

9. Women Who Made the News: Female Journalists in Canada, 1880-1945: 9780773518384: Lang, Marjory - Amazon.com, geopend op mei 23, 2025, https://www.amazon.com/Women-Who-Made-News-Journalists/dp/077351838X

10. Women Who Made the News: Female Journalists in Canada, 1880-1945 9780773567740, geopend op mei 23, 2025, https://dokumen.pub/women-who-made-the-news-female-journalists-in-canada-1880-1945-9780773567740.html

11. Twenty Pioneering Newspaperwomen in Canada | The Canadian Encyclopedia, geopend op mei 23, 2025, https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/twenty-pioneering-newspaperwomen-in-canada

12. Helen Gregory MacGill | The Canadian Encyclopedia, geopend op mei 23, 2025, https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/helen-gregory-macgill

13. Famous Canadian Women's Historic Timeline - 1850-1899, geopend op mei 23, 2025, http://www.famouscanadianwomen.com/timeline/1850-1899.htm

14. Victoria Hayward (journalist) - Wikipedia, geopend op mei 23, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Victoria_Hayward_(journalist)

15. City Research Online, geopend op mei 23, 2025, https://openaccess.city.ac.uk/4648/1/we%20agreed%20revised%20JS%20article.pdf

16. The Woman Journalist of the 1920s and 1930s in Fiction and in Autobiography - Image of the Journalist in Popular Culture, geopend op mei 23, 2025, http://ijpc.uscannenberg.org/uploads/files/Donna%20Born%20-%20Woman%20Journalist%20of%201920s%20and%201930s.pdf

Vroege vrouwelijke journalisten in Canada

>>> English

Op mijn zoektocht naar “de eerste vrouwelijke reporter van Canada” die ik in 1980 op 90-jarige leeftijd in de Canadese stad Victoria ontmoette, kwam ik met behulp van Google’s AI langs meerdere “eerste” of in elk geval vroege vrouwelijk journalisten in Canada. De vrouw die ik ontmoette - en van wie ik nu weer weet dat zij Gwen Cash heette - is in 1891 geboren en zou haar journalistieke carrière dus omstreeks 1920 begonnen kunnen zijn. Maar de zoektocht toont aan dat er al veel eerder, in de 19e eeuw, vrouwelijke pioniers actief waren in journalistieke functies. Het lijkt me goed om ook deze uitkomsten van de zoektocht vast te leggen.

Enkele van de meest prominente vroege vrouwelijke journalisten in Canada zijn:

• Cora Hind (1861-1942): Zij wordt algemeen erkend als "Canada's eerste vrouwelijke journaliste".1 Geboren in Toronto, vestigde Hind zich als een vooraanstaande vrouwenrechtenactiviste en auteur. 

• Mary Ann Shadd (1823-1893): Een nog vroegere en zeer belangrijke figuur. Shadd werd de "eerste zwarte vrouw in Noord-Amerika die een krant publiceerde en redigeerde," The Provincial Freeman, beginnend in 1851.3 Zij gebruikte haar platform om te pleiten voor de afschaffing van de slavernij en voor vrouwenrechten en kiesrecht.3 

• Sophia Dalton (jaren 1840) en Mary Herbert (1851): Andere vroege vrouwelijke uitgevers in Canada zijn Sophia Dalton, die The Patriot in Toronto publiceerde van 1840 tot 1848, en Mary Herbert, die de "eerste vrouwelijke uitgever in Nova Scotia" werd met The Mayflower in 1851.7

• Kathleen Blake "Kit" Coleman (1856-1915): Een zeer invloedrijke figuur. Coleman onderscheidt zich als de "eerste vrouwelijke journaliste in Canada die haar eigen sectie overzag", de vrouwensectie van de Toronto Daily Mail en "Noord-Amerika's eerste geaccrediteerde vrouwelijke oorlogscorrespondente".3 Zij was ook de "eerste presidente van de Canadian Women's Press Club" (CWPC).3 

• Sara Jeannette Duncan (1861-1922): Zij is opmerkelijk omdat zij de "eerste vrouw was die fulltime in dienst was van de Toronto Globe (1886-87)".3

• Robertine Barry (1863-1910): Erkend als de "eerste Frans-Canadese vrouwelijke journaliste".3

Tabel 1: Opmerkelijke vroege vrouwelijke journalisten in Canada (voor 1920)

Naam	Geboortejaar	Sterftejaar	Belangrijkste "Eerste" of Pionierende Rol	Primaire Regio/Stad van Werk
Mary Ann Shadd	1823	1893	Eerste Zwarte vrouw in Noord-Amerika die een krant publiceerde en redigeerde	Ontario
Sophia Dalton	Onbekend	Onbekend	Eerste vrouwelijke uitgever van The Patriot	Toronto
Mary Herbert	Onbekend	Onbekend	Eerste vrouwelijke uitgever in Nova Scotia (The Mayflower)	Nova Scotia
Cora Hind	1861	1942	Canada's eerste vrouwelijke journaliste	Winnipeg (nationaal erkend)
Sarah Anne Curzon	c. 1833	1898	Mede-oprichter van Canada's eerste feministische organisatie, redacteur van vrouwenpagina	Toronto
Kathleen Blake "Kit" Coleman	1856	1915	Eerste vrouwelijke journaliste in Canada met eigen sectie, eerste geaccrediteerde vrouwelijke oorlogscorrespondente	Toronto (nationaal erkend)
Sara Jeannette Duncan	1861	1922	Eerste vrouw fulltime in dienst van de Toronto Globe	Toronto, Montreal
Robertine Barry	1863	1910	Eerste Frans-Canadese vrouwelijke journaliste	Montreal

Het evoluerende landschap van vrouwenjournalistiek

Aanvankelijk waren vrouwelijke journalisten vaak "beperkt tot een smalle reeks specialismen die tegemoet kwamen aan conventioneel gedefinieerde vrouweninteresses – huishouden, mode en de hogere kringen".9 Deze gespecialiseerde sectie werd soms informeel aangeduid als het "kantkraag-getto" (“lace-collar ghetto”).8 Desondanks waren deze rollen strategisch belangrijk, aangezien "de eerste krantenvrouwen werden ingehuurd om vrouwelijke abonnees en advertentie-inkomsten aan te trekken".9 Deze commerciële prikkel creëerde onbedoeld een pad voor vrouwen om een door mannen gedomineerd beroep te betreden.

Ondanks deze aanvankelijke beperkingen hebben veel vrouwen "uiteindelijk naam gemaakt als commerciële verslaggevers of politieke en zelfs oorlogscorrespondenten" 9. Voorbeelden zijn Kit Coleman die verslag deed van de Spaans-Amerikaanse Oorlog en Faith Fenton die vanuit het vlak bij de grens met Alaska gelegen Canadese Klondike rapporteerde.8 Sommigen gebruikten zelfs mannelijke pseudoniemen of gingen undercover om toegang te krijgen tot verhalen.8 

De oprichting van professionele organisaties zoals de Canadian Women's Press Club (CWPC) in 1904 3 was een belangrijke ontwikkeling. De CWPC bevorderde een "sterk gevoel van gemeenschap en toewijding aan de vooruitgang van vrouwen" en streefde ernaar "goed opgeleide vrouwelijke professionals ten dienste van het algemeen belang" te stellen.10

Prominente vroege vrouwelijke journalisten met banden met BC en Victoria

Verschillende pionierende vrouwelijke journalisten hadden belangrijke banden met British Columbia en droegen bij aan het medialandschap van de provincie:

• Helen Gregory MacGill (1864-1947): Een zeer relevante figuur voor British Columbia. MacGill was een "baanbrekende journaliste, feministe en rechter".14 Ze publiceerde artikelen in verschillende kranten en tijdschriften gedurende haar leven en werkte met de St. Paul Globe (Minnesota).14 In 1902 verhuisde ze naar Vancouver en werd "mede-oprichter was van de Vancouver Women's Press Club (1909)".3 Ze publiceerde in 1912 ook een belangrijk boek, Daughters, Wives, and Mothers in British Columbia – Some Laws Affecting Them 14, dat zich richtte op juridische kwesties voor vrouwen in BC. 

• Kate Simpson Hayes (1856-1945): Bekend onder haar pseudoniem Mary Markwell. Hayes was een journaliste die ook talloze toneelstukken, schetsen, korte verhalen, liederen en verzen publiceerde.3 Ze werd in 1899 vrouwenredacteur bij de Manitoba Free Press en was een oprichter en presidente (1906-07) van de Canadian Women's Press Club. 

• Agnes Deans Cameron (1863-1912): Cameron werd geboren en stierf in Victoria, British Columbia.15 Ze was een veelzijdig persoon: een pedagoog, reisschrijfster, journaliste, docente en avonturierster. Ze verwierf bekendheid als de "eerste blanke vrouw die de Noordelijke IJszee bereikte" en publiceerde een bestverkocht boek, The New North (1909), waarin haar reis werd beschreven.15 Ze was ook lid van de Canadian Women's Press Club.15

• Victoria Hayward (1876-1956): Een op Bermuda geboren journaliste en reisschrijfster. Aan Hayward wordt de term "Canadees mozaïek" toegeschreven.17 Haar artikelen werden veelvuldig gepubliceerd in Canadese tijdschriften, vaak gericht op de Canadese cultuur. Ze bracht "drie zomers in de late jaren 1910 en vroege jaren 1920 door met de Doukhobors in Saskatchewan en British Columbia," waarbij ze hun leven documenteerde en presenteerde in artikelen en haar reisboek Romantic Canada uit 1922.17 

Lokale journalistieke initiatieven door vrouwen in Victoria

De provinciehoofdstad Victoria was een centrum voor specifieke door vrouwen geleide journalistieke initiatieven. The Champion, een Engelstalige krant "geheel gewijd aan de zaak van het vrouwenkiesrecht," werd in 1912 in Victoria opgericht door Maria Gordon Grant en Dorothy Davis.16 De krant bestond twee jaar en sloot in 1914, maar speelde een vitale rol in de vrouwenkiesrechtbeweging in British Columbia.16

De Canadese Vrouwen Persclub (CWPC) en lokale initiatieven zoals The Champion in Victoria waren niet slechts geïsoleerde inspanningen, maar maakten deel uit van een bredere beweging. Marjory Lang's boek, Women Who Made the News 9, benadrukt hoe deze vrouwen "een duidelijk vrouwelijke cultuur binnen de krant creëerden, die de toenemende deelname van vrouwen aan openbare aangelegenheden vastlegde." Deze collectieve actie bood ondersteuning, bevorderde professionele ontwikkeling en versterkte de stem van vrouwen. 

Tabel 2: Pionierende vrouwelijke journalisten met British Columbia en Victoria connecties (tot 1950)

Naam	Geboortejaar	Sterftejaar	Connectie met BC/Victoria	Belangrijkste Bijdragen/Rollen
Agnes Deans Cameron	1863	1912	Geboren en gestorven in Victoria, BC	Journaliste, reisboekschrijfster (The New North), eerste witte vrouw die de Noordelijke IJszee bereikte
Helen Gregory MacGill	1864	1947	Verhuisde naar Vancouver in 1902, mede-oprichter Vancouver Women's Press Club	Journaliste, feministe, rechter, schreef over wetten die vrouwen in BC beïnvloeden
Kate Simpson Hayes	1856	1945	Stierf op Vancouver Island, BC	Journaliste, vrouwenredacteur, mede-oprichter/presidente CWPC
Victoria Hayward	1876	1956	Bracht zomers door met reizen en schrijven in BC (jaren 1910-1920)	Journaliste, reisschrijfster, bedacht de term "Canadees mozaïek"
Maria Gordon Grant	Onbekend	Onbekend	Mede-oprichter van The Champion in Victoria	Mede-oprichter van een krant gewijd aan vrouwenkiesrecht in Victoria
Dorothy Davis	Onbekend	Onbekend	Mede-oprichter van The Champion in Victoria	Mede-oprichter van een krant gewijd aan vrouwenkiesrecht in Victoria

Bronnen:

1. www.canada.ca, geopend op mei 23, 2025, https://www.canada.ca/en/women-gender-equality/commemorations-celebrations/women-impact/trailblazers/cora-hind.html#:~:text=Cora%20Hind%20was%20a%20women's,raised%20by%20their%20paternal%20grandfather.

2. Cora Hind (1861 – 1942) - Canada.ca, geopend op mei 23, 2025, https://www.canada.ca/en/women-gender-equality/commemorations-celebrations/women-impact/trailblazers/cora-hind.html

3. Twenty Pioneering Newspaperwomen in Canada | The Canadian Encyclopedia, geopend op mei 23, 2025, https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/twenty-pioneering-newspaperwomen-in-canada

4. Famous Canadian Women's Historic Timeline - 1850-1899, geopend op mei 23, 2025, http://www.famouscanadianwomen.com/timeline/1850-1899.htm

5. Mary Ann Shadd Cary and Kit Coleman: The Shifting Public Memory of Canadian Female Journalism - BYU ScholarsArchive, geopend op mei 23, 2025, https://scholarsarchive.byu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1245&context=awe

6. Women's Suffrage | The Canadian Encyclopedia, geopend op mei 23, 2025, https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/timeline/womens-suffrage

7. Women in journalism - Wikipedia, geopend op mei 23, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Women_in_journalism

8. Meet the Queens of the Gilded Age Who Pioneered Women's Journalism in Canada, geopend op mei 23, 2025, https://www.sandstoneam.com/blog/meet-the-queens-of-the-gilded-age-who-pioneered-womens-journalism-in-canada

9. Women who made the news : female journalists in Canada, 1880-1945 - TCS Education System Libraries, geopend op mei 23, 2025, https://search.tcsedsystem.edu/discovery/fulldisplay?docid=alma991000287381106756&context=L&vid=01TCSEDSYSTEM_INST:TCSPP&lang=en&search_scope=TCSPP_and_CI&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=Everything_tcspp&query=sub%2Cexact%2C%20Journalists%20&offset=0

10. Female Journalists in Canada, 1880-1945, geopend op mei 23, 2025, https://ojs.library.ubc.ca/index.php/bcstudies/article/download/185218/184579/192179

11. Women who made the news : female journalists in Canada, 1880-1945 - TCS Education System Libraries, geopend op mei 23, 2025, http://search.tcsedsystem.edu/discovery/fulldisplay?docid=alma991000287381106756&context=L&vid=01TCSEDSYSTEM_INST:TCSPP&lang=en&search_scope=TCSPP_and_CI&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=Everything_tcspp&query=sub%2Cexact%2C%20Journalists%20&offset=0

12. Women Who Made the News: Female Journalists in Canada, 1880-1945: 9780773518384: Lang, Marjory - Amazon.com, geopend op mei 23, 2025, https://www.amazon.com/Women-Who-Made-News-Journalists/dp/077351838X

13. Women Who Made the News: Female Journalists in Canada, 1880-1945 9780773567740, geopend op mei 23, 2025, https://dokumen.pub/women-who-made-the-news-female-journalists-in-canada-1880-1945-9780773567740.html

14. Helen Gregory MacGill | The Canadian Encyclopedia, geopend op mei 23, 2025, https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/helen-gregory-macgill

15. Agnes Deans Cameron - Wikipedia, geopend op mei 23, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Agnes_Deans_Cameron

16. The Champion Newspaper - British Columbia - An Untold History, geopend op mei 23, 2025, https://bcanuntoldhistory.knowledge.ca/1910/the-champion-newspaper

17. Victoria Hayward (journalist) - Wikipedia, geopend op mei 23, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Victoria_Hayward_(journalist)

18. Victoria Daily Colonist - Hugh Doherty, geopend op mei 23, 2025, https://hughdoherty.tripod.com/colonist.html

19. Domestic service in British Columbia, 1850-1914, geopend op mei 23, 2025, https://dspace.library.uvic.ca/bitstreams/0668359b-5c21-4d33-8c73-7b932e3a29f9/download

20. Women in policing, engineering and welding share experiences - Victoria Times Colonist, geopend op mei 23, 2025, https://www.timescolonist.com/life/womens-work-capital-region-women-in-policing-engineering-and-welding-share-their-experiences-10343880

21. victorian women - The British Newspaper Archive Blog, geopend op mei 23, 2025, https://blog.britishnewspaperarchive.co.uk/tag/victorian-women/

22. Annette Louise Kelly (1885-1980) - PICRYL - Public Domain Media Search Engine Public Domain Search, geopend op mei 23, 2025, https://picryl.com/media/annette-louise-kelly-1885-1980-36d8f1

23. Annette Kelley Obituary (2005) - Mobile, AL, geopend op mei 23, 2025, https://obits.al.com/us/obituaries/mobile/name/annette-kelley-obituary?id=14068108

24. Obituary information for Annette Chandler - Fairmount Funeral Home, geopend op mei 23, 2025, https://www.fairmountfuneralhome.com/obituaries/Annette-Chandler?obId=24364837

25. Statement of Financial Information - Island Health, geopend op mei 23, 2025, https://www.islandhealth.ca/sites/default/files/accountability/documents/financial-statement-info-23-24.pdf

26. The Woman Journalist of the 1920s and 1930s in Fiction and in Autobiography - Image of the Journalist in Popular Culture, geopend op mei 23, 2025, http://ijpc.uscannenberg.org/uploads/files/Donna%20Born%20-%20Woman%20Journalist%20of%201920s%20and%201930s.pdf

27. City Research Online, geopend op mei 23, 2025, https://openaccess.city.ac.uk/4648/1/we%20agreed%20revised%20JS%20article.pdf

28. Pamela Martin (television reporter) - Wikipedia, geopend op mei 23, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Pamela_Martin_(television_reporter)

29. Victoria Historical Society, geopend op mei 23, 2025, https://victoriahistoricalsociety.bc.ca/

30. Archives | City of Victoria, geopend op mei 23, 2025, https://www.victoria.ca/city-government/archives

31. Exhibits and digitized collections - University of Victoria, geopend op mei 23, 2025, https://www.uvic.ca/library/locations/home/archives/exhibits_and_digitized_collections/index.php