Dit artikel is geschreven door Gemini AI in antwoord op mijn vraag over buitenlandse vertalingen van het Wilhelmus. Vervolgens is het artikel besproken in Deep Dive, gegenereerd door Gemini AI.
Deep Dive [audio]: Wilhelmus Worldwide: the Secret Life of the Dutch Anthem in Translation
Onderstaande artikel in PDF
Buitenlandse vertalingen van het Wilhelmus
1. Inleiding:
Het Wilhelmus van Nassouwe, doorgaans aangeduid als het Wilhelmus, fungeert als het nationale volkslied van zowel Nederland als het soevereine Koninkrijk der Nederlanden.
2. Engelse Vertalingen van het Wilhelmus:
Het onderzoeksmateriaal bevestigt overweldigend de wijdverbreide beschikbaarheid van Engelse vertalingen van het Wilhelmus.
Een belangrijk discussiepunt in Engelse vertalingen draait om de interpretatie van de zin "Ben ick van Duytschen Bloedt," die gewoonlijk wordt weergegeven als "Of a Dutch and ancient line" of "Am I of German descent".
Veel bronnen bieden de volledige tekst van het Wilhelmus, bestaande uit vijftien achtregelige strofen, in het Engels.
Het onderzoek onthult ook het bestaan van een letterlijke vertaling van het Wilhelmus in het Anglisch, een vorm van Engels die voornamelijk woorden van Germaanse oorsprong gebruikt.
3. Franse Vertalingen van het Wilhelmus:
Het onderzoek wijst op het bestaan van een Franse vertaling van het Wilhelmus die dateert van rond 1582.
Een opmerkelijk voorbeeld van een 16e-eeuwse Franse vertaling wordt toegeschreven aan Gabriel Fourmennois, een dichter uit Doornik (nu in België, historisch gezien deel van de Lage Landen met sterke Franse taalkundige invloed).
- "Guillelmus lon m'appelle / de Nassau sans remord..."
- "Vivant en bonne crainte, / Dieu suivre fay debvoir..." Het bestaan van een Franse vertaling die ook de acrostische structuur van het originele Nederlandse gedicht behoudt, toont een geavanceerd niveau van betrokkenheid bij de literaire vorm van het volkslied en een bewuste poging om dit kenmerk in de vertaling te behouden. Acrosticha zijn een specifiek literair middel, en het repliceren ervan in een andere taal vereist niet alleen semantische vertaling, maar ook een zorgvuldige manipulatie van de woordkeuze om aan de acrostische beperking te voldoen. Dit suggereert dat Fourmennois het acrostichon beschouwde als een integraal onderdeel van de artistieke en symbolische waarde van het Wilhelmus, het waard om te behouden voor een Franstalig publiek.
Een andere laag aan de Franse connectie is dat de melodie van het Wilhelmus werd overgenomen van een populair rooms-katholiek Frans lied getiteld "Autre chanson de la ville de Chartres assiégée par le prince de Condé" (of eenvoudigweg "Chartres"), dat rond 1568 ontstond.
Het onderzoek wijst ook op de beschikbaarheid van moderne Franse vertalingen van het Wilhelmus op verschillende online platforms.
4. Duitse Vertalingen van het Wilhelmus:
Het onderzoek bevestigt het bestaan van Duitse vertalingen van het Wilhelmus.
Historische gegevens wijzen op het bestaan van een zeer vroege Duitse vertaling van het Wilhelmus. De oudste bewaard gebleven Duitse versie is te vinden op een liedblad dat in 1573 in Straatsburg werd gepubliceerd, slechts een jaar na het algemeen aanvaarde tijdsbestek voor de compositie van het Wilhelmus. De titel van dit liedblad is "Ein schön neüw Lied/ von dem Printzen von Vranien".
Het onderzoek bevestigt dat complete Duitse vertalingen van alle vijftien strofen van het Wilhelmus beschikbaar zijn.
Net als bij het Engels is de interpretatie van "Duytschen Bloedt" (in het Duits: "deutsches Blut") een discussiepunt. Hoewel de directe vertaling duidelijk is, blijft de historische context van de term cruciaal voor een genuanceerd begrip.
5. Papiaments Vertalingen van het Wilhelmus:
Het onderzoek bevestigt dat het Wilhelmus in het Papiaments is vertaald.
Zoals eerder vermeld, diende het Wilhelmus tien jaar lang als het nationale volkslied van de Nederlandse Antillen.
De beschikbaarheid van een volledige Papiaments vertaling op Simple Wikipedia
Hoewel het onderzoek geen directe Papiaments uitspraakgidsen voor het Wilhelmus biedt, worden YouTube-video's genoemd met het Arubaanse volkslied (dat qua taal verwant is maar anders) in het Papiaments met begeleidende tekst in zowel het Papiaments als het Nederlands.
6. Conclusie:
Samenvattend bevestigt het onderzoek definitief het bestaan van buitenlandse vertalingen van het Nederlandse nationale volkslied, het Wilhelmus. Vertalingen zijn gemakkelijk beschikbaar in het Engels, Frans, Duits en Papiaments. De Franse vertaling kent een aanzienlijke historische diepte, met bewijs van een versie die dateert van rond 1582 en een opmerkelijke 16e-eeuwse vertaling door Gabriel Fourmennois die zelfs de acrostische structuur behoudt. Duitse vertalingen hebben ook historische wortels, met een vroege versie die in 1573 verscheen, en complete vertalingen zijn vandaag de dag toegankelijk. De Papiaments vertaling weerspiegelt de historische betekenis van het Wilhelmus in de voormalige Nederlandse Antillen. Deze vertalingen tonen gezamenlijk de bredere culturele en historische impact van het Wilhelmus buiten Nederland aan.
Deze buitenlandse versies van het Wilhelmus onderstrepen het belang ervan als een historisch en cultureel artefact dat over taalkundige grenzen heen interesse en aandacht heeft gekregen. Ze spelen een cruciale rol bij het faciliteren van een dieper begrip van de Nederlandse geschiedenis, nationale identiteit en culturele waarden voor een wereldwijd publiek, evenals voor gemeenschappen met specifieke historische banden met Nederland, zoals de voormalige Nederlandse Antillen. Het bestaan en het voortdurende gebruik van buitenlandse vertalingen tonen het wereldwijde bereik en de blijvende betekenis van nationale volksliederen als culturele en historische artefacten aan. Nationale volksliederen dragen vaak een symbolisch gewicht dat taalkundige grenzen overstijgt, wat leidt tot interesse en vertaalinspanningen in andere culturen. Deze vertalingen dienen als bruggen, waardoor individuen met diverse achtergronden zich kunnen verbinden met het historische verhaal en de nationale sentimenten die in het Wilhelmus zijn belichaamd.
Verder onderzoek zou kunnen ingaan op de specifieke historische contexten rond de creatie en het gebruik van elke vertaling, waarbij de motivaties en het publiek erachter worden onderzocht. Het onderzoeken van het mogelijke bestaan van vertalingen in andere talen die niet expliciet in het verstrekte onderzoeksmateriaal worden genoemd, zou ook waardevolle inzichten kunnen opleveren in de wereldwijde ontvangst van het Wilhelmus. Ten slotte zou een vergelijkende analyse van de stilistische en taalkundige keuzes die door verschillende vertalers in verschillende talen zijn gemaakt, een dieper inzicht kunnen bieden in de uitdagingen en interpretaties die gepaard gaan met het weergeven van een historisch en cultureel belangrijke tekst als het Wilhelmus in verschillende taalkundige contexten.
Tabel 1: Vergelijking van het eerste couplet in verschillende talen
Taal | Eerste Regel | Snippet IDs |
Nederlands | Wilhelmus van Nassouwe / Ben ick van Duytschen Bloedt | |
Engels | William of Nassau, scion / Of a Dutch and ancient line | |
Frans (16e eeuw) | Guillelmus lon m'appelle / de Nassau sans remord | |
Duits | Wilhelm von Nassau / bin ich von deutschem Blut | |
Papiaments | Guillen di Nassau, desendiente / Un liña hulanda i bieu, |
Wilhelmus - Wikipedia, geopend op mei 7, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Wilhelmus
The history, music and lyrics of the Netherlands national anthem. Plus, what does it mean in English? - Classic FM, geopend op mei 7, 2025, https://www.classicfm.com/discover-music/periods-genres/national-anthems/netherlands-dutch-lyrics-history-english-translation/
Dutch National Anthem: Wilhelmus | Dutch-English subtitles - YouTube, geopend op mei 7, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=DpBCpR_TF60
A Guide to the Dutch National Anthem: Het Wilhelmus, geopend op mei 7, 2025, https://www.dutchpod101.com/blog/2022/11/04/national-anthem-of-netherlands/
The history of the Dutch national anthem: the Wilhelmus - DutchReview, geopend op mei 7, 2025, https://dutchreview.com/culture/history/history-of-dutch-national-anthem/
Netherlands - nationalanthems.info, geopend op mei 7, 2025, https://nationalanthems.info/nl.htm
Music, lyrics and customs | National anthem | Royal House of the Netherlands, geopend op mei 7, 2025, https://www.royal-house.nl/topics/national-anthem/music-lyrics-and-customs
Why do the lyrics of the Dutch national anthem have lyrics for the Spanish name? - Quora, geopend op mei 7, 2025, https://www.quora.com/Why-do-the-lyrics-of-the-Dutch-national-anthem-have-lyrics-for-the-Spanish-name
Het Wilhelmus - Simple English Wikipedia, the free encyclopedia, geopend op mei 7, 2025, https://simple.wikipedia.org/wiki/Het_Wilhelmus
Dutch national anthem: what are the lyrics to 'Wilhelmus' and is it the ..., geopend op mei 7, 2025, https://www.classical-music.com/articles/dutch-national-anthem-wilhelmus-lyrics
Het Wilhelmus | Dutch Language Blog, geopend op mei 7, 2025, https://blogs.transparent.com/dutch/het-wilhelmus/
Dutch national anthem : r/Netherlands - Reddit, geopend op mei 7, 2025, https://www.reddit.com/r/Netherlands/comments/14m07c7/dutch_national_anthem/
What are the lyrics to the Netherlands national anthem? - Quora, geopend op mei 7, 2025, https://www.quora.com/What-are-the-lyrics-to-the-Netherlands-national-anthem
Dutch National Anthem - "Het Wilhelmus" (NL/EN) - YouTube, geopend op mei 7, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=gwBrR_G70RE
The Netherlands National Anthem - The History Files, geopend op mei 7, 2025, https://www.historyfiles.co.uk/FeaturesEurope/FranceNetherlandsAnthem.htm
I decided to do a literal translation of the Dutch anthem Het Wilhelmus into Anglish (English, with essentially all Germanic). I had no idea that Heer in German and Dutch was related to our word Earl and I should have known Athel meant noble from Athelread the Unready : r/language - Reddit, geopend op mei 7, 2025, https://www.reddit.com/r/language/comments/1f0zrb5/i_decided_to_do_a_literal_translation_of_the/
I decided to do a literal translation of the Dutch anthem Het Wilhelmus into Anglish (English, with essentially all Germanic). I had no idea that Heer in German and Dutch was related to our word Earl and I should have known Athel meant noble from Athelread the Unready - Reddit, geopend op mei 7, 2025, https://www.reddit.com/r/anglish/comments/1f0zosm/i_decided_to_do_a_literal_translation_of_the/
Wilhelmus - Wikidocumentaries, geopend op mei 7, 2025, https://wikidocumentaries-demo.wmcloud.org/wikipedia/en/Het_Wilhelmus?language=en
Wilhelmus van Nassouwe — Wikipédia, geopend op mei 7, 2025, https://fr.wikipedia.org/wiki/Wilhelmus_van_Nassouwe
Dutch national anthem - History of Holland, geopend op mei 7, 2025, https://www.historyofholland.com/dutch-national-anthem.html
'Wilhelmus' (National Anthem of Netherlands) - Homeschool History, geopend op mei 7, 2025, https://app.homeschoolhistory.com/resource/1745609871908x489269012391156300
www.aduis.fr, geopend op mei 7, 2025, https://www.aduis.fr/idees-de-bricolage/hymne-national-des-pays-bas-100797_NH_A_F.pdf
Pays-Bas - Hymnes-nationaux.com, geopend op mei 7, 2025, https://www.hymnes-nationaux.com/pays-bas/
Hymne national des Pays-Bas - Wilhelmus (NL/FR Paroles) - YouTube, geopend op mei 7, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=CZ_qiGYrSVs
PAYS BAS - WILHELMUS VAN NASSOUWE - Chants de France, geopend op mei 7, 2025, https://chantsdefrance.fr/repertoire/chants/pays-bas---wilhelmus-van-nassouwe
Nationalhymne der Niederlande: Text, Übersetzung, Geschichte - RND, geopend op mei 7, 2025, https://www.rnd.de/kultur/nationalhymne-der-niederlande-text-uebersetzung-geschichte-GYOEJCXFLZGFRG24ER7MF7I3ZQ.html
Het Wilhelmus – Wikipedia, geopend op mei 7, 2025, https://de.wikipedia.org/wiki/Het_Wilhelmus
Nationalhymne der Niederlande - Anthem of Netherlands (NL/DE Text) - YouTube, geopend op mei 7, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=hoVd9ZgR8k0
www.aduis.de, geopend op mei 7, 2025, https://www.aduis.de/arbeitsblaetter/het-wilhelmus-100797_NH_A_D.pdf
Nederlands » Blog Archiv » Het Wilhelmus? De Wilhelmus?, geopend op mei 7, 2025, https://blogs.fu-berlin.de/nederlands/2016/07/20/het-wilhelmus-de-wilhelmus/
Het Wilhelmus – die niederländische Nationalhymne, geopend op mei 7, 2025, https://www.kanwelverstaan.de/de/het-wilhelmus--die-niederlaendische-nationalhymne/index.html
File:United States Navy Band - Het Wilhelmus (tempo corrected).ogg ..., geopend op mei 7, 2025, https://en.wikiquote.org/wiki/File:United_States_Navy_Band_-_Het_Wilhelmus_(tempo_corrected).ogg
File:United States Navy Band - Het Wilhelmus (tempo corrected).ogg, geopend op mei 7, 2025, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:United_States_Navy_Band_-_Het_Wilhelmus_(tempo_corrected).ogg
volkslied van Aruba vertaald, Nederlands ondertitels - Henky's Papiamento - YouTube, geopend op mei 7, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=jBhsYjJan5o
Papiamento Translator - Apps on Google Play, geopend op mei 7, 2025, https://play.google.com/store/apps/details?id=com.bj.papiamentotranslator
Sign in - Google Translate, geopend op mei 7, 2025, https://translate.google.co.th/?hl=en&sl=ja&tl=th&op=translate