vrijdag 23 mei 2025

Gwen Cash - Canadese journalistieke pionier


In 1980 reisde ik - liftend met mijn vriendin - een jaar door Noord-Amerika. We hadden een enkeltje van Brussel naar Boston gekocht en reisden vanaf daar op de bonnefooi verder. In een kleine vier maanden reisden we van Coast to Coast en in juli van dat jaar kwamen we in Vancouver aan. Ik herinner mij nog hoe ik daar stond aan het strand van de Stille Oceaan en het intense gevoel had de rand van de wereld te hebben bereikt. Van Vancouver namen we na een paar dagen de veerboot naar Vancouver Island, een idyllisch pacific island eiland voor de kust van British Columbia, de meest westelijke provincie van Canada. Daar ligt ook de provinciehoofdstad Victoria. 

In Victoria ontmoetten wij Gwen Cash. We zagen een advertentie in de krant, waarin werd gezocht naar een "companion for woman writer". Vanuit de YMCA waar we verbleven, belden we het nummer uit de advertentie. We kregen geen gehoor, maar na een paar uur telkens blijven proberen werd er toch opgenomen door een jonge vrouw, Kathy. Zij legde uit dat het ging om een oude dame van 90, die in het ziekenhuis lag. Ze zou naar huis mogen als ze 24 uur gezelschap had in huis. We konden meteen komen voor een kennismakingsgesprek. 

Canada's first female reporter
We wandelen het lange eind langs de Gorge Road naar het Gorge Hospital. De oude vrouw ligt te slapen en de zuster maakt haar wakker. Haar naam is Gwen Cash en al snel weet iemand er ons op te attenderen dat zij de "eerste vrouwelijke reporter van Canada" is. Dat klopt niet helemaal, want er waren al veel langer vrouwelijke journalisten, ook al in de 19de eeuw, maar zij zou de eerste "algemene verslaggever" zijn, die niet alleen voor een vrouwenrubriek of specifiek vrouwelijke onderwerpen schreef. De claim vormt de ondertitel van haar boek, dat in 1977 verscheen maar dat ik pas vandaag (23 mei 2025) ontdekte: "Off the record : the personal reminiscences of Canada's first woman reporter". 

Gwen Cash wilde naar huis, maar dat mocht alleen als ze permanent gezelschap had. Dat probeerde ze nu zelf te regelen. Mijn vriendin en ik hadden een lang gesprek met haar. Zij was erg in ons geïnteresseerd. Ik herinner me nog dat ze me specifiek vroeg of ik er bezwaar tegen had om een ​​oude dame in bad te helpen. Nee, ik had geen bezwaar, maar ik voelde me wel een beetje onzeker over die verantwoordelijkheid. Na overleg met haar zoon Jack en haar vriendinnen Liz en Gladwell, stemden we er allemaal mee in dat mijn vriendin en ik een maand lang bij haar in huis voor haar zouden zorgen. 

It wouldn't work out
De volgende morgen wandelen we weer naar het ziekenhuis. Daar wacht ons een teleurstelling. Of misschien is het ook wel een beetje een opluchting. "It wouldn't work out", krijgen we te horen. De arts is het er niet mee eens en we zouden samen niet in haar appartement passen, het plan wordt afgezegd. In de tussentijd is er een oudere en ervaren dame gevonden die voor haar kan zorgen. 

Helaas ontging ons zo een unieke kans om haar beter te leren kennen. We reisden verder langs het landelijke kustgebied van Vancouver Island, waar nieuwe avonturen op ons wachtten. Vandaag moest ik aan haar denken. Ik wist eigenlijk niets van haar en kon zelfs niet op haar naam komen. Ik ging op het internet op zoek naar de "first female reporter of Canada", maar daarmee schoot ik veel verder terug de geschiedenis. Ik vond heel wat Canadese vrouwelijke journalisten van vroeger tijden, maar niet de vrouw die wij ontmoet hadden. Maar toen ik haar naam terugvond in onze dagboekaantekeningen en met de snelle hulp van Google's Gemini, had ik haar snel gevonden. 

Dit is haar verhaal (door mij geredigeerd op basis van een zoekrapport van Gemini). 

Gwen Cash - een Canadese journalistieke pionier

Gwen Cash werd geboren als Gwen Goldsmid in 1891 en overleed in 1983, dus drie jaar nadat wij haar op haar 90ste ontmoet hebben. Ze was inderdaad een belangrijke figuur in de Canadese journalistiek, lees ik. Haar carrière, die meerdere decennia besloeg, werd gekenmerkt door een onafhankelijke geest en baanbrekend werk als "algemeen verslaggeefster" in het begin van de 20e eeuw. 

Gwen was de dochter van Howard J. Goldsmid, een auteur en een leider van de linkse Young Liberal Party in Engeland. Ze volgde een lerarenopleiding aan het Stockwell Teachers Training College in Londen en emigreerde tijdens de Eerste Wereldoorlog met haar moeder naar Canada, om zich bij haar broer Gervas te voegen, die zich in 1912 in British Columbia had gevestigd.

In Vancouver kwam ze er al gauw achter dat ze niet kon doorgaan met lesgeven zonder aanvullende opleiding aan de kweekschool en daar had ze geen zin in. Ze begon als freelancer artikelen te schrijven voor lokale dagbladen over het door oorlog geteisterde Engeland. Onderwijs was een gerespecteerd beroep voor vrouwen, journalistiek was dat niet, maar bood wel een flexibele toegang voor anders-geschoolde vrouwen, omdat er geen strikte diploma-eisen golden. Als journalist werd ze al gauw succesvol door haar aangeboren talent en ongetwijfeld de literaire achtergrond van haar vader. 

Gwen Cash begon haar journalistieke carrière op 23 maart 1917 als beginnend verslaggeefster voor Walter Cameron Nichol, de invloedrijke eigenaar en uitgever van de Vancouver Daily Province. Haar aanstelling had wel als voorwaarde dat ze leerde typen. Ze begon te schrijven over de oorlog in Europa, maar breidde haar verslaggeving uit tot een breed scala aan onderwerpen, waaronder profielen van beroemdheden en reisverslagen. 

Naast haar werk voor de Vancouver Daily Province schreef ze ook voor Prince George Citizen, Victoria Times-Colonist, About Town, Canadian Home Journal, Maclean's Mayfair, Panorama, Post Intelligencer, Vancouver News Advertiser, Vancouver World en The Victorian. 

Naast  haar journalistieke werk heeft ze ook gewerkt als hoofd public relations van het prestigieuze Empress Hotel in Victoria en ze heeft een aantal boeken gepubliceerd:  I Like British Columbia (1938), Turkeys Have Charming Faces (ca. 1939), A Million Miles from Ottawa (1942) en haar memoires Off the Record: The Personal Reminiscences of Canada's First Woman Reporter (1977).

Ze was onafhankelijk en kritisch. Haar kritische blik op British Columbia in haar boek A Million Miles from Ottawa kostte haar de baan bij het Empress Hotel en ze leverde als socialiste ook stevige kritiek op de sociaal-democratische New Democratic Party. 

De claim in de ondertitel van haar memoires dat zij de eerste vrouwelijke reporter van Canada zou zijn - wat wij ook te horen kregen tijdens ons gesprek met haar in het ziekenhuis - is dubieus. ABC Book World stelt: "Ze was niet Canada's eerste vrouwelijke verslaggeefster, maar ze had wel een opmerkelijke carrière als een onafhankelijke journalist voor de provincie". Ze kan wel beschreven worden als "Canada's eerste vrouwelijke algemeen verslaggeefster". Vroege vrouwelijke journalisten werden vaak beperkt tot gespcialiseerde vrouwenpagina's, gericht op huishoudelijke zaken, mode en society nieuws. Deze werden vaak aangeduid als het "kantkraaggetto" ("lace-collar ghetto"). De claim in haar memoires de "eerste" te zijn geweest, heeft dus vooral betrekking op haar persoonlijke ervaring als pionier in deze brede rol in de nieuwsredactie. 

Bronnen:
  1. Gwen Cash | Database of Canadian Early Women Writers, geopend op mei 23, 2025, https://doceww.dhil.lib.sfu.ca/person/779

  2. Cash Gwen - ABC BookWorld, geopend op mei 23, 2025, https://abcbookworld.com/writer/cash-gwen/

  3. Gwen Cash Archives | Eve Lazarus, geopend op mei 23, 2025, https://evelazarus.com/tag/gwen-cash/#:~:text=Gwen%20Cash%20(1891%E2%80%931983)&text=When%20Gwen%20Cash%20went%20to,in%20Victoria%20in%20January%201935.

  4. Gwen Cash | CWRC/CSEC - Canadian Writing Research Collaboratory, geopend op mei 23, 2025, https://cwrc.ca/islandora/object/ceww%3Aff0059c7-d435-4544-bea1-27f72417f340

  5. Meet the Queens of the Gilded Age Who Pioneered Women's Journalism in Canada, geopend op mei 23, 2025, https://www.sandstoneam.com/blog/meet-the-queens-of-the-gilded-age-who-pioneered-womens-journalism-in-canada

  6. Women who made the news : female journalists in Canada, 1880-1945 - TCS Education System Libraries, geopend op mei 23, 2025, https://search.tcsedsystem.edu/discovery/fulldisplay?docid=alma991000287381106756&context=L&vid=01TCSEDSYSTEM_INST:TCSPP&lang=en&search_scope=TCSPP_and_CI&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=Everything_tcspp&query=sub%2Cexact%2C%20Journalists%20&offset=0

  7. Female Journalists in Canada, 1880-1945, geopend op mei 23, 2025, https://ojs.library.ubc.ca/index.php/bcstudies/article/download/185218/184579/192179

  8. Women who made the news : female journalists in Canada, 1880-1945 - TCS Education System Libraries, geopend op mei 23, 2025, http://search.tcsedsystem.edu/discovery/fulldisplay?docid=alma991000287381106756&context=L&vid=01TCSEDSYSTEM_INST:TCSPP&lang=en&search_scope=TCSPP_and_CI&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=Everything_tcspp&query=sub%2Cexact%2C%20Journalists%20&offset=0

  9. Women Who Made the News: Female Journalists in Canada, 1880-1945: 9780773518384: Lang, Marjory - Amazon.com, geopend op mei 23, 2025, https://www.amazon.com/Women-Who-Made-News-Journalists/dp/077351838X

  10. Women Who Made the News: Female Journalists in Canada, 1880-1945 9780773567740, geopend op mei 23, 2025, https://dokumen.pub/women-who-made-the-news-female-journalists-in-canada-1880-1945-9780773567740.html

  11. Twenty Pioneering Newspaperwomen in Canada | The Canadian Encyclopedia, geopend op mei 23, 2025, https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/twenty-pioneering-newspaperwomen-in-canada

  12. Helen Gregory MacGill | The Canadian Encyclopedia, geopend op mei 23, 2025, https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/helen-gregory-macgill

  13. Famous Canadian Women's Historic Timeline - 1850-1899, geopend op mei 23, 2025, http://www.famouscanadianwomen.com/timeline/1850-1899.htm

  14. Victoria Hayward (journalist) - Wikipedia, geopend op mei 23, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Victoria_Hayward_(journalist)

  15. City Research Online, geopend op mei 23, 2025, https://openaccess.city.ac.uk/4648/1/we%20agreed%20revised%20JS%20article.pdf

  16. The Woman Journalist of the 1920s and 1930s in Fiction and in Autobiography - Image of the Journalist in Popular Culture, geopend op mei 23, 2025, http://ijpc.uscannenberg.org/uploads/files/Donna%20Born%20-%20Woman%20Journalist%20of%201920s%20and%201930s.pdf





Geen opmerkingen:

Een reactie posten