Gemeenten: Geen gedoe maar regie

Woningbouwcorporaties, Woonbond, provincies en gemeenten vrezen gedoe tussen gemeenten door de voorgenomen Wet Versterking Regie Volkshuisvesting. Dit is te lezen in Binnenlands Bestuur van 23 mei. 

Het wetsvoorstel kwam grotendeels door het vorige kabinet tot stand en wordt door de huidige regering verruimd. De nieuwe wet schrijft voor hoeveel woningen voor lagere en middeninkomens gemeenten moeten laten bouwen. Landelijk moet de komende jaren tweederde van alle nieuwbouw 'betaalbaar' zijn, dat wil zeggen binnen bereik van lagere en middeninkomens.

Het huidige kabinet wil de gemeenten iets meer ruimte geven door de eis van 30% sociale woningbouw te laten gelden als een gemeente nu onder het gemiddelde zit. Uiteindelijk moet de nieuwbouw op regionaal niveau op tweederde 'betaalbaar' uitkomen, inclusief 30% sociaal. De provincie moet dit controleren. De koepels vrezen dat dit tot veel discussie tussen de gemeenten gaat leiden. 

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overlet (IPO), de koepel van de corporatiekoepel Aedes en de huurdersvereniging Woonbond zijn met een verbetervoorstel voor deze wet gekomen. 

Wat staat er in het verbetervoorstel?
Zelf lees ik het verbetervoorstel zó: leg de norm (2/3 betaalbaar, 30% sociaal) wél per gemeente vast (dus laat het minder vrij dan het kabinet nu voorstelt), maar biedt de mogelijkheid om hier gemotiveerd en gecoördineerd van af te wijken. Voor een afwijkend nieuwbouwprogramma moet advies worden gevraagd aan de corporaties en huurdersorganisaties, regionale afstemming plaatsvinden en de provincie het controleren. Na overleg geeft de provincie een instructie of ontheffing voor de duur van 10 jaar.
Tenslotte heb ik ook ChatGpt gevraagd een samenvatting te maken. Die is hieronder te lezen. 

Zie VNG (PDF 5p) (of eigen archief)
Verbetervoorstel voor betaalbare woningbouw in de Wet versterking regie volkshuisvesting

Binnenlands Bestuur 23-05-25 Woningbouwwet leidt 'tot veel discussie in de regio'

Zie ook Stadwonen 22-05-2025 'Maak bouwaantallen huurwoningen uit regiewet ook lokaal'

---

Hieronder vind je de door ChatGpt opgestelde samenvatting van het position paper "Verbetervoorstel voor betaalbare woningbouw in de Wet versterking regie volkshuisvesting" (mei 2025) van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, IPO, Aedes en de Woonbond.

Samenvatting

Dit position paper bevat een voorstel tot aanpassing van het wetsvoorstel Wet versterking regie volkshuisvesting, met als doel het realiseren van voldoende betaalbare en sociale woningbouw. De initiatiefnemers steunen het streven naar minimaal twee derde betaalbare nieuwbouw en ten minste 30% sociale huurwoningen, maar constateren dat het wetsvoorstel in de praktijk tot knelpunten leidt.

Knelpunten bij het wetsvoorstel

• Regionale verdeling van de bouwopgave leidt tot discussies tussen gemeenten.

• Het risico bestaat dat het beoogde percentage sociale woningbouw niet wordt gehaald.

• Gemeenten met grote bestaande sociale huurvoorraad worden onevenredig belast.

• Het verhaal is moeilijk uit te leggen aan woningzoekenden, vooral kwetsbare groepen zoals wettelijk urgenten.

Voorstel tot verbetering

• Landelijk, regionaal en provinciaal: minimum van 30% sociaal en twee derde betaalbaar.

• Gemeentelijk niveau: ook minimaal 30% sociaal en twee derde betaalbaar, tenzij onderling binnen de regio een eerlijke verdeling wordt overeengekomen.

• Maatwerk: Regio’s kunnen bij evident afwijkende woningbehoefte afwijken van de normen, mits goed onderbouwd en met toestemming van de provincie.

• Afstemming: Corporaties en huurdersorganisaties moeten worden geconsulteerd bij afwijkende voorstellen.

• Ingrijpen door provincie: Indien gemeenten geen overeenstemming bereiken, legt de provincie een instructieregel op.

Principes van het voorstel

• Geen afwenteling van sociale opgaven op buurgemeenten.

• De provincie krijgt de bevoegdheid tot instructie of ontheffing (voor 10 jaar), zonder bezwaar of beroep.

• Instructieregels vervangen de huidige regel van 40% middenhuur en landelijke gemiddelden.

• Middenhuur krijgt ook aandacht; corporaties moeten hiervoor geborgde leningen kunnen gebruiken.

Tijdslijn en uitvoering

• Lopende plannen vallen buiten de wet om vertraging te voorkomen.

• Gemeenten krijgen tijd om regionaal tot afspraken te komen.

• Provincies stellen vast welke regio’s onder de regeling vallen en keuren programma’s en ontheffingen goed.

• Gemeenteraadsverkiezingen in 2026 kunnen invloed hebben op besluitvormingstempo.