vrijdag 16 mei 2025

Apps rond aftreden wethouder openbaar

De gemeente Houten heeft na een Woo-verzoek enkele onderlinge WhatsApp-gesprekken van de burgemeester en wethouders openbaar gemaakt. De app-contacten vonden in de eerste helft van maart plaats en betreffen de openbaarmaking van het integriteitsrapport, dat leidde tot het aftreden van wethouder Paul van Ruitenbeek en burgemeester Gilbert Isabella.

Het college van B&W heeft 22 april besloten de apps vrij te geven, maar de documenten zijn nog niet te vinden op de Woo-pagina van de gemeente. Daarom heb ik ze bij de gemeente opgevraagd. Ik ben niet degene die het Woo-verzoek heeft gedaan. Ik heb daar wel iets over gehoord, maar weet niet wie de aanvrager is en kan dus ook geen contact opnemen om te vragen naar de achtergrond van het verzoek. - Inmiddels is mij duidelijk dat het verzoek is gedaan door journalist Maarten Venderbosch van het AD. Hij heeft hier 3 mei over gepubliceerd. 

Omdat de documenten nog niet te vinden zijn op de gemeentepagina heb ik ze geplaatst in mijn eigen schaduwarchief van het ‘Gemeentenieuws’ > Woo-appberichten

De apps zijn genummerd van 1 tot en met 10, maar nummer 3 ontbreekt. Ik heb de gemeente gevraagd of dit een vergissing is of dat nummer 3 niet openbaar is gemaakt. App 2 en 4 zijn inhoudelijk gelijk en zo ook 5 en 10. In totaal gaat het dus om zeven berichten. De meeste daarvan zijn kort en niet zo interessant.

Oplopende druk op wethouder
Maar nummer 9 is wel boeiend. Het is een app-wisseling tussen de wethouders Daan Vermeulen (VVD) en Wouter van den Berg (SGP). Dit gesprek begint op maandag 3 maart om 18:10 als Daan Vermeulen aan Wouter van den Berg vraagt of hij het rapport al heeft opgehaald en het eindigt op zaterdag 8 maart, als duidelijk wordt dat Paul van Ruitenbeek gaat aftreden. In die vijf dagen zie je de druk op wethouder Van Ruitenbeek oplopen, totdat zijn vertrek onvermijdelijk is.

Zachte kracht
Zachte kracht van het college is wethouder Ria Frowijn (ITH), die sinds het vertrek van Rosa Molenaar vorige zomer extra uren draait. In app 1 geeft ze Paul van Ruitenbeek op de dag van zijn vertrek een dikke knuffel en raadt ze hem aan eerst maar eens wat rust te nemen en elkaar daarna gauw op te zoeken. App 2 is heel kort: Ria wil even bellen met Daan en Wouter. Zoals gezegd ontbreekt app 3 en is app 4 gelijk aan 2. Ook app 5 is kort, als Paul de deur van het gemeentehuis achter zich dichttrekt vraagt de burgemeester: “Paul, gaat ie een beetje. Best heftig zo! Rustig blijven en sterkte.”

App 6 begint op het moment dat de collegeleden het rapport kunnen ophalen. Maandag 3 maart 18:09 vraagt de burgemeester: “Beste collega’s, zullen we morgenochtend onze collegevergadering starten met een uurtje “rapport en hoe zitten we er bij”? Op donderdag 6 maart is er nog een extra collegevergadering. “Geen Capra” (het advocatenkantoor dat het rapport heeft opgesteld), wel overhandiging van van het verantwoordingsdocument de afvaardigingscommissie van de raad. De wethouders zien het AD alvast warm lopen met een artikel “Politiek Houten wacht gespannen af” en de gemeentesecretaris is blij dat iedereen tot nu toe keurig zijn mond heeft weten te houden over de inhoud van het rapport. De app-gesprekken in document 6 eindigen op de dag van het aftreden. De gemeentesecretaris schrijft zondag 9 maart om 14:35: “In de mail zitten twee berichten die we vandaag om 16 uur willen verzenden. Beide afgestemd met Paul.”

Ik zou graag even in die mailbox willen kijken. De gemeente komt even later die middag namelijk met een persbericht waarin wordt verteld dat Paul van Ruitenbeek aftreedt “vanwege ontwikkelingen in de privésfeer”. Met geen woord wordt daarin verwezen naar het integriteitsrapport dat twee dagen later openbaar zal worden gemaakt en dat aanleiding geeft voor zijn vertrek. Paul van Ruitenbeek heeft een relatie met een beleidsambtenaar, die hij overigens keurig heeft gemeld, waarna er met zijn portefeuille is geschoven zodat ze elkaar in het werk niet tegenkomen en er vindt begeleiding plaats vanuit HR. Het rapport is echter kritisch over deze situatie, maar ook over andere aspecten van het contact met ambtenaren. Ik heb mij steeds afgevraagd wie bedacht heeft om in het persbericht van de gemeente het aftreden volledig in de privésfeer te trekken.

Pers slijpt de messen
App 7 is een kort contact over het ‘Spoorboekje’ dat in juni uitkomt en niets met het onderzoek te maken heeft. Het is denk ik per ongeluk in het Woo-verzoek terechtgekomen. App 8 loopt van 3 maart, de dag dat de wethouders het eindrapport krijgen, tot 11 maart, de dag dat het rapport openbaar wordt gemaakt, enkele uren voor de raadsvergadering. Ze attenderen elkaar op berichten in de pers, die de messen begint te slijpen. Ria Frowijn stelt voor een ijsje te gaan eten.

Als hij niet vertrekt, gaat het mis
Maar pas in app 9 (*) wordt het interessant. Ondanks dat je slechts flarden meekrijgt, zie je de druk op Paul van Ruitenbeek oplopen. Het wordt ook de andere wethouders duidelijk dat ze niet op het volledige vertrouwen van de raad kunnen rekenen als Paul niet zelf opstapt. Wie gaat het Paul vertellen?

[03-03-2025, 18:10:32] Daan Vermeulen: Rapport al opgehaald?
[03-03-2025, 18:12:38] Wouter Van Den Berg: Yes, probeer tussendoor stukjes te lezen. 

[03-03-2025, 18:44:12] Wouter Van Den Berg: Conclusies wel milder dan bevindingen.

[03-03-2025, 19:14:08] Daan Vermeulen: Ja, ze zijn erg mild ten opzichte van de bevindingen. Maar had ze ook niet heel scherp verwacht. Ze zullen niet opschrijven dat die of die weg moet.

[03-03-2025, 19:16:34] Wouter Van Den Berg: Eens, maar hoe harder de conclusies, hoe groter de druk.

[03-03-2025, 19:17:58] Daan Vermeulen: Nou ja, ik lees erin dat een affectieve relatie tussen wethouder en ambtenaar ongewenst is en dat er beleid op moet komen. (...) De druk zal vooral door mensen zelf gevoeld moeten worden, denk ik.


[05-03-2025, 12:34:57] Ik ben benieuwd hoe de sfeer vanavond is.

[05-03-2025, 12:37:15] Wouter Van Den Berg: Onder ons of de fractievoorzitters?

[05-03-2025, 12:37:30] Daan Vermeulen: Onder ons sowieso, maar ook bij het overleg met de fractievoorzitters inderdaad. Want ik merkte bij mijn fractie wel twijfel rondom de "affectieve relatie".

[05-03-2025, 12:38:03] Wouter Van Den Berg: Ja, ik maak me wel enige zorgen.

[05-03-2025, 12:38:16] Daan Vermeulen: En twijfel rondom het gebrek aan harde regels. Dus het is vooral je onderbuik en moreel kompas.

[05-03-2025, 12:38:34] Wouter Van Den Berg: Als dat hard gespeeld wordt, wordt het een naar spel.

[05-03-2025, 12:38:49] Daan Vermeulen: De VVD zit daar denk ik ook wel stevig in, hoor. En ik verwacht dat het voor jullie ook een punt kan zijn. Want is dit zo wenselijk qua staatsrecht en normen/waarden? (...) Het valt of staat met de ruimte aan de kant van Natuurlijk Houten.

[05-03-2025, 12:39:39] Wouter Van Den Berg: Ja, natuurlijk, maar de vraag is tot welke grens dat wordt doorgetrokken.

[05-03-2025, 12:40:59] Daan Vermeulen: Het valt of staat met het belang van de coalitie, denk ik. Dus hoe belangrijk vinden ze de coalitie? Je kunt ook een datum afspreken bijvoorbeeld.

[05-03-2025, 12:43:52] Wouter Van Den Berg: Ja maar het is of nu of einde termijn, anders heeft het geen zin meer.

[05-03-2025, 12:44:11] Daan Vermeulen: Nou ja, ik bedoel een paar weken of iets dergelijks. Zodat Natuurlijk Houten een vervanger kan klaarstomen.

[05-03-2025, 12:44:29] Wouter Van Den Berg: Zeker. Maar dat is de facto nu.

[05-03-2025, 12:44:43] Daan Vermeulen: Inderdaad. Maar 11 maart weg of 1 april doet wel wat in de beleving denk ik. Maar goed, dit zijn ‘als-dan’-scenario's en ik denk dat na vanavond de beschikbare paden al een stuk beperkter gaan worden.
[05-03-2025, 14:58:12] Wouter Van Den Berg: Het zijn spannende dagen. Ik benoem het vooral via de lijn: Rosa is weg, Gilbert gaat weg en Paul is de derde hoofdpersoon waar nog een antwoord moet komen.

[05-03-2025, 14:59:12] Daan Vermeulen: Ik denk dat dat een goede lijn is. Zo moeten we hem afpellen. Rosa is al antwoord op. Gilbert ook, maar daarbij is de datum nog deel van het gesprek. Paul moet echt nog een antwoord op komen. En die drie componenten hebben we nodig om als college antwoord te kunnen geven.


[07-03-2025, 19:08:40] Wouter Van Den Berg: Ik denk dat de kans op zijn aanblijven niet groter is geworden vanmiddag. Jij?

[07-03-2025, 19:08:48] Daan Vermeulen: Inderdaad kleiner geworden. Het is lastig. Ik wil dinsdag geloofwaardig door en vertrouwen krijgen van de gehele raad. En ik laat het niet aankomen op moties en zo.

[07-03-2025, 19:17:59] Wouter Van Den Berg: Als hij niet uit eigen beweging vertrekt gaat het mis, dat is het eigenlijk.

[07-03-2025, 19:18:22] Daan Vermeulen: En ik blijf niet wachten op de raad om daarbij te helpen

[07-03-2025, 19:18:42] Wouter Van Den Berg: Ga je hem zeggen dat je vindt dat hij op moet stappen?

[07-03-2025, 19:19:14] Daan Vermeulen: Ik zoek naar woorden maar het gevoel begint die kant op te gaan.

[07-03-2025, 19:20:04] Wouter Van Den Berg: Tsja, dat is moeilijk inderdaad. Sowieso, die hele relatie.

[07-03-2025, 19:54:30] Daan Vermeulen: Qua relatie is er geen issue.

[07-03-2025, 20:00:32] Wouter Van Den Berg: Onderling bedoel je.

[07-03-2025, 20:48:03] Daan Vermeulen: Inderdaad. Die andere relatie wel.


[08-03-2025, 09:45:41] Daan Vermeulen: Er worden al allerlei belrondes gemaakt, merk ik vanochtend. Heb jij al iemand gesproken van Ria of Paul?

[08-03-2025, 09:46:37] Wouter Van Den Berg: Ja, beide.

[08-03-2025, 09:47:19] Daan Vermeulen: Ik probeer hun beide straks te bellen.

[08-03-2025, 09:47:35] Wouter Van Den Berg: Er is wel iets relevants te melden


[08-03-2025, 10:24:57] Wouter Van Den Berg: Al mensen gesproken? Weten de coalitie-fractievoorzitters het al eigenlijk?

[08-03-2025, 11:39:07] Daan Vermeulen: Inmiddels wel.

[08-03-2025, 11:40:17] Wouter Van Den Berg: Natuurlijk Houten weet het.

[08-03-2025, 11:43:06] Daan Vermeulen: En Roelof [de gemeentesecretaris] is op de hoogte gesteld door Paul.

[08-03-2025, 13:42:40] Daan Vermeulen: Komen we eigenlijk samen op het gemeentehuis?

[08-03-2025, 13:46:20] Wouter Van Den Berg: Yes.


(*) Tekst door mij licht bewerkt voor de leesbaarheid.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten