Daarmee voldoen zij eindelijk aan een aloude wens van mij. Al zo lang ik mij kan herinneren, heb ik moeite met de term "normaal" in het weerbericht en soms roep ik dat ook tegen het scherm: "doe toch normaal en zeg gemiddeld". Wetenschappelijk is de term "normaal" normaal, maar voor het publiek gaat er toch de suggestie van uit dat er iets niet in de haak is, dat het weer abnormaal is. En dat mag zo zijn, maar dat is niet wat er gezegd wordt met dit woord.
Op school leerde ik dat het klimaat het gemiddelde is van dertig jaar. Meet de temperatuur, de neerslag, de luchtdruk, de windrichting, de windsnelheid en wat je nog meer kunt meten aan het weer, tel het dertig jaar lang bij elkaar op en deel het door dertig jaar en je krijgt van dit alles het gemiddelde. Dat gemiddelde noemen we het "klimaat" en per gemeten aspect en meetperiode het "normaal". Normaal voor de tijd van het jaar, normaal voor de maand mei, normaal voor de laatste dag van het jaar.
Als de temperatuur de ene dag 18 graden is en de volgende dag 20 graden, dan is het gemiddeld 19 graden. De ene dag is de temperatuur dus een graad onder "normaal" en de volgende dag een graad erboven. Maar daar is niks abnormaals aan. De weerman geeft vaak - onbedoeld - de indruk dat er iets extreems is aan die dag van 20 graden en dat het die dag eigenlijk 19 graden zou moeten zijn. Alsof het weer zich normaal hoort te gedragen. Maar het weer kent geen fatsoen en het weer luistert ook niet naar het weerbericht.
Dus ik ben blij dat de weerlieden - eindelijk - deze term laten vallen. Maar ze doen het om de verkeerde reden. Uiteraard verschuift de te meten periode van dertig jaar mettertijd - vandaar dat vanaf 2021 nieuwe gemiddelden worden gehanteerd - en zoals bekend stijgt de gemiddelde temperatuur. Terecht maken de weerlieden zich ernstig zorgen over de klimaatverandering en ze hebben gelijk als zij zeggen dat dit "niet normaal" is. De temperatuurstijging wordt namelijk voor een belangrijk deel - ik denk dat niemand precies weet hoeveel - veroorzaakt door de mens, met name door verbranding van fossiele brandstoffen, wat een overmaat aan kooldioxide in de lucht brengt, die de warmte op aarde vasthoudt. Deze opwarming gaat sneller dan gedacht en daar moeten we met z'n allen dringend wat aan doen. Nog afgezien van het feit dat fossiele brandstoffen eindig zijn en op raken.
Maar het laten vallen van de term "normaal" zou geen commentaar moeten zijn op de opwarming van de aarde. De afgelopen dertig jaren waren óók niet normaal en je komt dan onvermijdelijk in een discussie over "wat is normaal?". Terwijl het om een eenvoudig, objectief en niet voor tweeërlei uitleg vatbaar begrip gaat: "normaal" is gewoon "gemiddeld". Maar dat is niet de betekenis die we er in het dagelijks leven aan geven en om die reden - klimaatverandering of niet - is het goed om eindelijk te stoppen met dat verwarrende woord.
Meer lezen:
NOS 30-12-2020: Nieuw klimaatnormaal leidt tot discussie: is het weer nog wel normaal?
Styloblog 06-06-2020: Klimaat is gemiddeld weer
Geen opmerkingen:
Een reactie posten