Energiedoelstelling Utrecht nog niet behaald

Dinsdag 17 september hebben Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht in een Statenbrief (SB) aan de leden van de Provinciale Staten een tweede tussenbalans opgesteld over de regionale energiestrategie (RES). Hierin wordt bezien of er in de provincie inmiddels genoeg concrete plannen zijn om de energiedoelstelling in 2030 te halen. 

De gemeente Houten heeft de Provincie laten weten voldoende bij te dragen aan de energiedoelstelling met het bestaande Windpark Houten en het geplande Windpark Goyerbrug, zonnevelden bij o.a. het Groenedijkje, Oosteromsdijkje en Schalkwijk en zonnepanelen op grote daken. Het onderzoek van de provincie naar kansrijke gebieden wijst ook nog op Polder Blokhoven, onder Schalkwijk tussen spoor en Provincialeweg, maar Houten wil het hierbij laten en dit gebied niet verder onderzoeken. Zie dit blog 11-07-24. De brief van de Provincie bevestigt dat Houten - inclusief het geplande Goyerbrug - voldoende bijdraagt aan de provinciale energiedoelstelling. 

Provinciaal bod voor energieopwekking

In 2021 heeft de Provincie een bod gedaan aan het Rijk voor de opwekking van grootschalige duurzame elektriciteit: vanaf het jaar 2030 2,4 TWh (*). Dit betreft wind- en zonne-energie.

Kansrijke gebieden voor windenergie
In januari van dit jaar heeft de provincie Utrecht op basis van onderzoek en overleg een kaart opgesteld met 27 meest kansrijke gebieden voor windenergie. Op 11 januari 2024 heeft de Provincie in een brief aan de gemeenten een oproep gestuurd om concreet te maken hoe invulling wordt gegeven aan de RES-doelstellingen en hierover een raadsbesluit te nemen. In juli moesten de gemeenten dit huiswerk inleveren.

Provincie kan ingrijpen met projectbesluit

Als blijkt dat met alle plannen bij elkaar de doelstellingen nog niet worden gehaald, dan gaat de provincie zelf het initiatief nemen om aanvullende locaties voor windenergie aan te wijzen en zo nodig dwingend aan gemeenten op te leggen door middel van "projectbesluiten". Sommige gemeenten hebben zelf gevraagd dat de provincie de besluitvorming overneemt. Dit betreft het defensieterrein Vlasakkers en langs rijksweg A28 (gemeente Amersfoort, Leusden en Soest), knooppunt Eemnes (gemeente Baarn) en langs het Amsterdam-Rijnkanaal op het grondgebied van de gemeente Wijk bij Duurstede in het verlengde van de Houtense locatie Goyerbrug. 

Drie regio's: Food Valley, Amersfoort, U16
De provinciale energiedoelstelling is een optelsom van de regionale energiestrategieën (RES) van drie regio's: regio Food Valley (de Gelderse Vallei in Utrecht en Gelderland), regio Amersfoort en regio U16, een samenwerkingsverband met zestien gemeenten, waaronder ook de gemeente Houten.

De regio Food Valley is ver op weg om de doelstelling te halen, maar is er nog niet helemaal. Zo nodig zal de provincie voor 0,2 TWh het initiatief moeten overnemen, of zoals het in de brief heet "aan provinciale projectbesluiten vervolgen". De regio Amersfoort heeft voldoende concrete plannen en het ziet er niet naar uit dat de provincie hierbij moet ingrijpen.

Regio U16 komt nog zo'n 12 windmolens te kort
De regio U16 heeft nog onvoldoende concrete plannen om de energiedoelstelling te halen. De doelstelling voor deze regio is 1,8 TWh, er zijn concrete plannen voor 1,32 TWh. De regio komt dus nog 0,48 TWh te kort. Met een beetje geluk wordt deze achterstand in de loop van het jaar kleiner, maar dat is niet zeker. De Provincie verwacht (aanvullend op de gemeente Wijk bij Duurstede, die zelf om een projectbesluit heeft gevraagd) tenminste voor 0,25 TWh "projectbesluiten" te moeten nemen. Dat zijn zo'n 12 windmolens.

Houten doet genoeg

De gemeente Houten heeft voldoende concrete plannen voor windenergie geleverd. Dit is inclusief Windpark Goyerbrug, waarvoor de gemeente een vergunning heeft verleend, maar waartegen nog een bezwaarprocedure loopt bij de Raad van State. Op 22 oktober vindt daarover de zitting plaats, de uitspraak kan nog een tijd op zich laten wachten. 

Nieuwegein doet genoeg, anderen nog niet

De gemeente Nieuwegein draagt nu al bij aan voldoende windenergie. De gemeenten Montfoort, Woerden, Lopik, Vijfheerenlanden, Rhenen, De Bilt en Oudewater hebben vergevorderde plannen maar nog niet concreet genoeg. De Provincie geeft deze gemeenten daarvoor tot het eind van de jaar de tijd. 

Niet willen

De gemeenten Stichtse Vecht, De Ronde Venen, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal en Renswoude hebben aangegeven geen windenergie mogelijk te willen maken in hun gemeenten. Kansrijke gebieden in deze gemeenten blijven nog wel in beeld voor een provinciaal projectbesluit. Dus als blijkt dat de provinciale doelstelling niet wordt gehaald, dan kan de Provincie deze gemeenten dwingen. Renswoude en Veenendaal hoeven waarschijnlijk niet mee te doen, als blijkt dat de regio Food Valley voldoende kan leveren. 

Niet kunnen

In de gemeenten Bunschoten, IJsselstein, Bunnik en Zeist liggen geen kansrijke gebieden voor windenergie.

------

Samenvatting Lekstroom-gemeenten: Houten (inclusief Goyerbrug) en Nieuwegein doen genoeg. IJsselstein komt niet in aanmerking. Lopik krijgt tot het eind van het jaar de tijd. 

------

Bron: Statenbrief 17-09-24

Ook lezenswaard: Binnenlands Bestuur 19-09-24
'Turbineconflict provincie Utrecht en gemeenten houdt aan'

Brief provincie Utrecht aan gemeente Oudewater over bijdrage Tussenbalans

------

(*) 1 terawatt = 1000 gigawatt = 1 miljoen megawatt = 1 miljard kilowatt = 1 biljoen watt. Als men een machine met een vermogen van 1 kW één uur laat werken heeft men een energie van 1 kWh verbruikt. Zie Kilowattuur.