Het gaat om een oude burenruzie met het aangrenzende Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV). HDSR beheert onder andere de Kromme Rijn en de grachten van de stad Utrecht. Buurman AGV heeft de Vecht in beheer. De Vecht begint bij de Weerdsluis aan de noordrand van de Utrechtse binnenstad. Langs de Vecht ligt een grote rioolzuiveringsinstallatie (RWZI) aan het Zandpad bij de wijk Overvecht. Anderen kennen het Zandpad misschien beter van de woonboten met rode lampjes, inmiddels weggezuiverd door de burgemeester, maar ik wil hier niet aan riooljournalistiek doen.
De waterkwaliteit van de Vecht voldoet op veel plaatsen niet. De problemen worden veroorzaakt door hoge concentraties fosfaat, stikstof, zink en koper. De rioolwaterzuiveringsinstallaties zijn daarvan belangrijke bronnen. De Utrechtse RWZI, in beheer bij HDSR, is de grootste vervuiler. Deze RWZI is toe aan een ingrijpende renovatie of misschien wel nieuwbouw. Daarmee zou de waterkwaliteit van de Vecht aanzienlijk kunnen verbeteren. Het bestuur van Amstel, Gooi en Vecht vond het redelijk om mee te betalen aan de uitvoering van maatregelen aan deze RWZI. Daarom maakte AGV 6,4 miljoen euro over aan HDSR. De beide dijkgraven, de hoogste bestuurders van beide hoogheemraadschappen, sloten daarover in 2006 een akkoord.
 |
| Weerdsluis in 1760 (Utrechts Archief) |
Met de ondertekening van het Dijkgravenakkoord (over de waterkwaliteit) en het Waterakkoord Weerdsluis (over de waterkwantiteit) kwam er een einde aan de jarenlange slepende burenruzie. Het bood beide waterschappen een uitweg uit de impasse, terwijl ze de afspraken vervolgens volgens hun eigen principes konden uitleggen. AGV kon zeggen dat het niet meebetaalde voor het water dat door de Weerdsluis stroomt, maar tegelijkertijd kon HDSR het wel als zodanig inboeken. Zowel het dagelijks bestuur (zeg maar: het college) als het algemeen bestuur (zeg maar: de raad) stemden in met dat idee. Het was geen stiekem plannetje achteraf, maar een doelbewust besluit. De toenmalige dijkgraaf Vergunst meldde al in 2006 dat men het inmiddels eens was over de bedragen, maar dat AGV niet bereid was om voor de waterlevering te betalen: "ons waterschap staat nu voor de keus om te innen onder een andere titel of niets incasseren". Bij het besluit in 2007 noteert het dagelijks bestuur "dat de ontvangen bijdrage van AGV boekhoudkundig ten goede komt aan de watersysteemkant in plaats van aan de zuiveringskant".
De kruik gaat echter zo lang te water tot hij barst. In 2012 bleek er te weinig geld te zijn voor de renovatie- of nieuwbouwplannen voor de rioolzuiveringsinstallatie. Het geld van AGV hiervoor was al aan wat anders besteed. Het algemeen bestuur kreeg spijt en wilde het geld na vier jaar weer terug overhevelen. Maar dat gaat zomaar niet, want het besluit in 2007 was met open ogen en boekhoudkundig correct genomen en goedgekeurd en je kunt het ene potje niet zomaar vanuit het andere potje vullen. Dan maak je er een potje van. Niet alleen de verwijten maar ook de mogelijke oplossingen vlogen heen en weer.
Een extern bureau heeft de hele geschiedenis nog eens op een rij gezet en kwam 15 januari 2015 met een eindrapport. Het bureau concludeert dat het algemeen bestuur van het waterschap in 2007 bewust is afgeweken van de intentie van het akkoord met AGV, maar daarmee is nog geen sprake van een foutieve boeking. Het besluit over hoe om te gaan met het ontvangen geld is volgens de regels genomen, al is niet voldoende nagedacht over de consequenties. Volgens het rapport voldoen de besluiten aan de geldende regels en was het bestuur bevoegd om zo'n besluit te nemen.
Het weer terugstorten van het geld naar het potje voor de rioolzuivering mag zomaar niet, omdat de hoogte van de waterschapsbelastingen is bepaald op basis van deze goedgekeurde boekhouding. Als er alsnog een streep gehaald wordt door de boekhouding, dan zou de grondslag van de belastingheffing wel eens kunnen worden afgekeurd.
Het geld moet natuurlijk toch wel worden opgebracht. De zes miljoen die 'onze buren' hebben bijgedragen aan 'onze' watersysteemheffing ('droge voeten') gaan dan weer naar de waterzuiveringsheffing ('schoon water').
Volgens het rapport heeft het bestuur rechtmatig gehandeld, maar kennelijk is Jaap Verweij van de ChristenUnie het daar niet mee eens. Hij vindt dat het een principekwestie is en vindt het niet juist dat het bestuur zich vooral druk maakt over de gevolgen voor de boekhouding en de belastingtarieven. Hij heeft zich al vanaf het begin vastgebeten in deze kwestie. Als op 4 juli 2007 het Waterakkoord Weerdsluis wordt besproken, verlaat hij de vergadering "vanwege bespreking van dit agendapunt" en na dit agendapunt neemt hij zijn plaats aan de vergaderingtafel weer in, zo blijkt uit de notulen. Dat zal dus niet geweest zijn omdat hij even naar de WC moest. Ik zal het hem eens vragen! Tijdens de vergadering van 19 november vorig jaar dreigt hij naar de media te stappen; ook wil hij dat de toezichthouder, de provincie Utrecht, ingrijpt. "Dat is geen dreigement maar een principieel standpunt", zegt hij.
HDSR is volgens hem bestuurlijk onbetrouwbaar als een gesloten glasheldere bestuurlijke overeenkomst niet wordt nagekomen. Met deze gang van zaken overtreedt het waterschap volgens hem ook de formele financiële regels. De belastingbetalers voor de zuiveringsheffing moeten nu opdraaien voor dit bedrag van € 6,4 miljoen, terwijl andere categorieën belastingbetalers van de boeking profiteren. Nu blijkt dat er bij HDSR bewust is geknoeid in de boekhouding beschouwt hij dit als fraude.
Het dagelijks bestuur heeft achteraf spijt van de beslissing die in 2007 is genomen, maar zegt dat deze niet meer is terug te draaien.
Bronnen:
Hoogheemraadschap AGV 27.03.07
Onderzoeksrapport toerekening bijdrage AGV 15.01.15 (PDF 54p!)
Brief HDSR van DB aan AB 03.02.15
ChristenUnie 18.02.15
RTV Utrecht 20.02.15
RTV Utrecht 20.02.15
Geen opmerkingen:
Een reactie posten